Οι Παραβολές «Τελώνου και Φαρισαίου» και «Ασώτου Υιού»

[Νίκος]

Οι Παραβολές του «Τελώνου και Φαρισαίου» και του «Ασώτου Υιού».
Κυριακή 3 Μαρτίου 2013



γράφει ο Ανάργυρος Φιλώτας

«Ου γάρ ήλθον καλέσαι δικαίους, αλλά αμαρτωλούς εις μετάνοιαν» (Ματθ. 9, 13), είπε ο Χριστός στους Φαρισαίους μετά τη θεραπεία του Παραλητικού, τονίζοντας έτσι, ότι δρόμος σωτηρίας υπάρχει μόνο γι αυτούς που δεν δικαιώνουν τον εαυτό τους, αλλά συναισθάνονται την αμαρτωλότητά τους και ζητούν το έλεος του Θεού.

Οι δύο Παραβολές του Τελώνου και Φαρισαίου και του Ασώτου Υιού, με τις οποίες ανοίγει η Αγία μας Εκκλησία το Τριώδιο βασίζονται ακριβώς σ’ αυτή την αντίθεση μεταξύ του Φαρισαίου και του μεγάλου αδελφού, που δικαιώνουν τον εαυτό τους με βάση τα έργα τους και απαιτούν (κατά κάποιο τρόπο) από το Θεό τη σωτηρία τους, και του Τελώνη και του Άσωτου Υιού, που συναισθάνονται την αμαρτωλότητά τους και το βάθος της απομάκρυνσής τους από το Θεό και ικετεύουν απ’ Αυτόν το Έλεός τους, ελπίζοντας την σωτηρία τους.

Η σωτηρία δεν είναι δικαίωμα που αποκτάται με έργα τυπικά σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, αλλά κενά από αγάπη προς Αυτόν και τον συνάνθρωπο. Αν ήταν έτσι, πολλοί άνθρωποι που δεν πιστεύουν στον αληθινό Θεό, θα μπορούσαν ν’ απαιτήσουν τη σωτηρία τους, επειδή έκαναν καλές πράξεις στη ζωή τους (πχ. ελεημοσύνες) και απέφυγαν τις κακές. Για να σωθεί ο άνθρωπος, λέει ο Απόστολος Παύλος, χρειάζεται «πίστις δι' αγάπης ενεργουμένη» (Γαλ. 5, 6), δηλ. αγάπη προς το Θεό και τήρηση του θελήματός Του με αγάπη προς τον πλησίον.

Η αγάπη εμποδίζει τη σύγκριση με τον συνάνθρωπο, που φέρνει την έπαρση, την αυτοδικαίωση και την κατάκριση, που χαρακτηρίζουν τον Φαρισαίο και το μεγάλο αδελφό. Η αγάπη επίσης «ου ζητεί τα εαυτής» (Κορινθ. Α’ 13, 5), έτσι ο άνθρωπος, που αγαπά το Θεό και το συνάνθρωπο, πράττει τα έργα αγάπης χωρίς υστεροβουλία και απαίτηση ανταπόδοσης.

Ποιος είναι επομένως πιθανότερο και ευκολότερο να σωθεί, εκείνος που βρίσκεται τυπικά κοντά στο Θεό και την Εκκλησία και εκτελεί τα χριστιανικά του καθήκοντα από συνήθεια και υστεροβουλία, εισπράττοντας απ’ αυτά υπερηφάνεια και αυτοδικαίωση, ή εκείνος, που φαίνεται να βρίσκεται τυπικά μακριά από το Θεό και την Εκκλησία, αλλά συναισθάνεται την απομάκρυνση (αμαρτία) του και η καρδιά του δεν έχει ξεχάσει την Αγάπη του Θεού;

Και οι δυο πάσχουν από πνευματικές ασθένειες, αλλά ο ένας συναισθάνεται την κατάσταση του και γι' αυτό μπορεί να αναζητήσει θεραπεία στο Έλεος του Θεού, να αποκατασταθεί σαν τον Άσωτο στην προ της πτώσεως κατάσταση και να συμμετάσχει στο Δείπνο του Πατρός Του, ενώ ο άλλος δεν συναισθάνεται την ύπουλη ασθένεια της υπερηφανείας, που του κατατρώει τα σπλάχνα, και είναι πολύ πιθανό στο τέλος να φτάσει να νομίζει, ότι μπορεί να σωθεί μόνος του, κι έτσι να βρεθεί, σαν το μεγάλο αδελφό, μόνος και πικραμένος έξω από το Δείπνο του Πατρός Του.

Ο Θεός να μας σώζει από τον πειρασμό της υπερηφάνειας, να μας χαρίζει συναίσθηση της αμαρτωλότητας μας, μετάνοια, ακατάκριτο συμμετοχή στο Δείπνο του Πατρός μας και τελικά την επίστροφή στην Αγκαλιά του Πατέρα μας στη Βασιλεία των Ουρανών. Αμην.

[Domna]

Ας μάθουν ορισμένοι "κατηχητές" πως ο Χριστός μας ανέχεται!
Πέμπτη, 01 Δεκεμβρίου 2011 - π. Μιχαήλ Στεφάνου



Η Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη είναι εμποτισμένη με χιλιάδες μάρτυρες που με το αίμα τους έδωσαν την του Χριστού μαρτυρία, αλλά και με εκατομμύρια αγωνιστές της πίστεως που παρέδωσαν οσιακά το πνεύμα τους στο Θεό. Τέλος, με μία στρατιά απλών και ταπεινών ανθρώπων που εκούσια καθημερινά αγωνίζονται κατά του τριπλού κακού, της σάρκας, του κόσμου και του διαβόλου.

Η χριστιανική πίστη δεν πιέζει, δεν καταπιέζει, σέβεται άκρως την ατομική ελευθερία του καθενός. Είναι μία θρησκεία που εμπεριέχει μεγάλη διακριτικότητα και ευγένεια. Και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αφού ο ιδρυτής της Εκκλησίας, που δεν είναι άλλος από τον ίδιο τον Ιησού Χριστό, λέει ξεκάθαρα: «ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω μοι».

Είναι πραγματικά εκπληκτική η ευγένεια του Θεού μας. Ακόμη και αυτόν τον διάβολο, ενώ θα μπορούσε με ένα φύσημά Του να τον διαλύσει, να αφανίσει ακόμη και την ενθύμηση της ύπαρξής του, δεν το κάνει. Όλους και όλα τα ανέχεται ο Θεός μας.

Υπάρχουν όμως δυστυχώς κάποιοι κληρικοί, θεολόγοι και κατηχητές που υποστηρίζουν ακράδαντα πως ο Θεός δεν ανέχεται πλέον την αμαρτία.... Μάλλον οι ίδιοι δεν ανέχονται πλέον τον αμαρτωλό διότι θεωρούν τον εαυτό τους κεκαθαρμένο!... Μα είναι κανείς να απορεί με το φαρισαϊσμό τους: Δεν άκουσαν ποτέ τον Κύριο να λέει «Μην κρίνεις ίνα μην κριθείς» ; Δεν τους συγκίνησε η παραβολή του ασώτου υιού που ο πατέρας όταν επέστρεψε ο άσωτος υιός τον έντυσε με βασιλική ενδυμασία σβήνοντας το αμαρτωλό παρελθόν του; Δεν τους έλεγξε ο λόγος του Κυρίου «Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθο βαλέτω», αθωώνοντας έτσι την μοιχαλίδα γυναίκα; Δεν τους κατέπληξε η κλήση του πρώην τελώνου και αμαρτωλού Ματθαίου στο αποστολικό αξίωμα; Δεν τους συνεπήρε η αθώωση του αμαρτωλού βίου της πόρνης γυναικός που ράντισε με μύρο τα πόδια του Ιησού και τα σκούπισε με τα μαλλιά της; Δεν τους ταρακούνησε ο λόγος του Ιησού: "Δεν ήρθα για να καλέσω δικαίους σε μετάνοια, αλλά αμαρτωλούς."; Δεν διδάχθηκαν από τα φοβερά «ουαί» εναντίον των γραμματέων και φαρισαίων εξαιτίας του υποκριτικού φρονήματος και της βδελυρής προς τον Κύριο αυτοδικαίωσής τους; Δεν μίλησε στην καρδιά τους η μεταλλαγή του Σαύλου σε πρωτοκορυφαίο Απόστολο των εθνών Παύλο; Και τόσα άλλα αμέτρητα παραδείγματα μετανοίας που αναφέρει το Ιερό Ευαγγέλιο...

Είναι πραγματικά να απορεί κανείς με την πνευματική τύφλωση που διακατέχει πολλούς «κατηχητές» της πίστεώς μας. Τελικά πιο Ευαγγέλιο κηρύττουν; Έφτασαν μερικοί «κατηχητές» στο σημείο να διαχωρίζουν τα παιδάκια του κατηχητικού από τα υπόλοιπα λέγοντας πως αυτά του κατηχητικού είναι καλύτερα παιδάκια από τα άλλα που δεν πηγαίνουν στο κατηχητικό. Τι εσφαλμένη θεολογία! Και πόσο βλαβερή μπορεί αυτή να καταστεί στις ευαίσθητες ψυχές των παιδιών.

Η συμβολική κίνηση του Χριστού να βάλει στον παράδεισο πρώτο έναν ληστή, που είχε να επιδείξει έργα μηδέν στον πρότερο βίο του, είναι ένα ηχηρό χαστούκι σε όλους όσους δικαιώνουν τον εαυτό τους βάση των «καλών» τους έργων.

Το Ευαγγέλιο δεν απευθύνεται λοιπόν ούτε στους «αμίαντους» ούτε στους «ηθικιστές» Το Ευαγγέλιο απευθύνεται στους κουρασμένους και δαρμένους από την αμαρτία ανθρώπους, ανθρώπους που έπιασαν πάτο στην πνευματική τους ζωή και που αναζητούν την λύτρωση μέσα στην αγάπη του Χριστού. Όποιος λοιπόν θέλει να γίνει κατηχητής, ιεραπόστολος, ιεροκήρυκας, της του Χριστού διδασκαλίας, ας μάθει πρώτα και κύρια πως ο Θεός όλους και όλα τα ανέχεται, εκτός από την δαιμονική υπερηφάνεια που τέλος της έχει την αμετανοησία.

http://www.enories.gr/enoria-sisaniou/e ... s-anexetai

[gkou]

Το μεγαλείο της υιότητας

Είχα πολλές φορές την ευκαιρία να κηρύξω πάνω στην ιστορία του Τελώνου και του Φαρισαίου, και κάθε φορά παρατηρούσα πόσο εύκολο μου ήταν- όχι αληθινά, όχι στην πραγματικότητα, στη φαντασία μου πάντα- να ταυτίζομαι με τον αμαρτωλό που βρήκε τον δρόμο του προς τον Θεό, με τον Τελώνη, που στεκόταν συντετριμμένος στη θύρα του Ναού, μην τολμώντας ούτε να εισέλθει στον ιερό χώρο του Θεού, ή με τον άσωτο υιό, που παρά τα σοβαρά του αμαρτήματα, την απίστευτη αναισθησία, τη σκληρότητα, βρήκε κι αυτός τον δρόμο του γυρισμού.
Πόσο σπάνια, όμως, και επιφανειακά με άγγιζε η μοίρα του Φαρισαίου ή του πρεσβύτερου υιού, μολονότι ο Θεός δεν καταδίκασε κανέναν απ’ τους δύο. «Λέγω ὑμῖν», μας λέγει στην περικοπή «κατέβη οὗτος (ο Τελώνης) δεδικαιωμένος … ἢ γὰρ ἐκεῖνος» (ο Φαρισαίος) . Δεν μας λέει ότι ο Φαρισαίος έφυγε χωρίς να τον συνοδεύει η αγάπη του Θεού, ότι ο Θεός ξέχασε την πιστότητά του, την αίσθηση της φιλότιμης υπακοής του.
Και σήμερα πάλι, ερχόμαστε πρόσωπο με πρόσωπο με τον μεγαλύτερο γιο. Σε όλη του τη ζωή είχε ζήσει με τον πατέρα του δίπλα δίπλα. Μοναδικό του μέλημα ήταν πάντα τα συμφέροντα του πατέρα του- είχε δουλέψει σκληρά, πιστά, με αυταπάρνηση, χωρίς να νοιάζεται για τον κόπο, χωρίς να απαιτεί ανταπόδοση, μόνο και μόνο γιατί ένιωθε ότι αυτό ήταν το σωστό. Πράγματι, του έλειπε κάτι- η ζεστασιά, η τρυφερότητα, η χαρά που ζούσε με τον πατέρα του. Υπάρχει όμως κάτι τόσο εντυπωσιακό σ’ αυτόν, κι αυτό είναι η πιστότητά του. Παρά το γεγονός ότι δεν πήρε κάποια ορατή ανταμοιβή ή αναγνώριση, παρέμεινε πιστός, μόχθησε, όπως είπε ο ίδιος.
Πόσο σκληροί είμαστε μαζί του όταν δεν τον θεωρούμε άξιο κάποιας συμπάθειας∙ αλλά και πόσο λίγοι από μας μπορούμε να δείξουμε τόση πιστότητα, τόσο σταθερή και τέλεια υπακοή στην κλήση του καθήκοντος όσο αυτός, όταν δεν συναντούμε την αναγνώριση, δεν ακούμε έναν ενθαρρυντικό λόγο, δεν εισπράττουμε ούτε την ελάχιστη ανταπόδοση. Κι αυτό επειδή, όπως συνέβη και με τη στάση του πατέρα προς τον πρεσβύτερο γιο του, αυτοί που μας περιβάλλουν, αυτοί που υπηρετούμε, για τους οποίους μοχθούμε ίσως, αυτοί που το συμφέρον τους το έχουμε κάνει κέντρο της ζωής μας, ενδεχομένως το θεωρούν ως δεδομένο. «Δεν είναι φυσικό;» σκέπτονται∙ «Γιος μου δεν είναι;»… «Πατέρας μου δεν είναι;»… «Αδελφός μου, γυναίκα μου, φίλος μου; Αυτό και μόνο δεν συνεπάγεται ολοκληρωτική, απεριόριστη αφοσίωση που είναι και η ανταμοιβή τους;»…
Πόσο άσπλαχνοι είμαστε συχνά προς τους γύρω μας ανθρώπους, όταν τους βάζουμε στη θέση του πρεσβύτερου υιού- που η προσφορά του ποτέ δεν αναγνωρίστηκε και πάντα ανέμεναν από αυτόν να κάνει το σωστό απτόητος και με τέλειο τρόπο;
Πράγματι, ο άσωτος γιος είχε μια θέρμη, είχε έρθει πίσω συντετριμμένος, ήταν έτοιμος να κάνει καινούρια αρχή, ενώ ο άλλος μπορούσε μόνο να προχωρεί, να βαδίζει μπροστά με την απορρέουσα από αυτό πιστότητα- εκτός… εκτός κι αν έρθει αντιμέτωπος με τη συμπάθεια του πατέρα, εκτός αν καταλάβει τι σημαίνει ότι ο αδελφός του ήταν όντως νεκρός και ανέστη, ήταν όντως χαμένος και ευρέθη.
Ας σκεφθούμε λίγο τον εαυτό μας. Όλοι έχουμε γύρω μας κάποιον που τον μεταχειριζόμαστε με την ίδια ψυχρότητα την οποία επιφυλάσσουμε για τον πρεσβύτερο αδελφό∙ αλλά και όλοι μας έχουμε κάποιον που τον βλέπουμε αφ’ υψηλού και με τραχύτητα, όπως ο πρεσβύτερος αδελφός τον νεώτερο, τον οποίο είχε ξεγράψει, δεν τον θεωρούσε αδελφό… Είχε φανεί αγνώμων στον πατέρα τους, ήταν ασυγχώρητος. Και όμως, να που ο πατέρας, το θύμα της απόρριψης του γιου, της ελαφρότητάς του και της σκληράδας, τον συγχωρεί ολόψυχα και τρυφερά.
Ας βρούμε τη δική μας θέση σ’ αυτή την όμορφη και τραγική παραβολή, διότι τότε θα μπορέσουμε να βρούμε και τον δρόμο μας ως όμοιοι με τον πρεσβύτερο αδελφό, αν και τόσο λιγότερο ευσυνείδητοι, τόσο λιγότερο τίμιοι, τόσο λιγότερο αφοσιωμένοι στα συμφέροντα του πατέρα μας, των φίλων μας, των συγγενών μας. Ή ίσως μπορέσουμε να βρούμε στην καρδιά μας λίγη συμπάθεια για τον νεώτερο γιό και να μάθουμε απ’ αυτόν πρώτον ότι δεν υπάρχει καμία κατάσταση από την οποία να μην μπορεί να μας βγάλει η αληθινή μετάνοια, η έντιμη μεταστροφή, και δεύτερον ότι υπάρχει τουλάχιστον ένας, ο Θεός- και πιθανόν κάποιο ακόμη πρόσωπο ή και περισσότερα- που είναι έτοιμος να μας δεχθεί, να εξαγοράσει το χρέος μας, να μας αποκαταστήσει και να μας επιτρέψει να ξαναρχίσουμε μία καινούρια ζωή.

Από το βιβλίο: «Στο φως της κρίσης του Θεού
ΠΟΡΕΙΑ ΑΠΌ ΤΟ ΤΡΙΩΔΙΟ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ»
Anthony Bloom
Εκδόσεις: «εν πλω»