Μακάριοι οι ελεήμονες

[Χρυσούλα]

Οπωσδήποτε δεν γενικεύουμε!!!!
Χρησιμοποιούμε σύνεση και διάκριση, και ελεούμε τους πάντες !!!
Ακόμα και στην περίπτωση που περιέγραψα πάλι ελεούμε, όχι δίνοντας χρήματα που θα γίνουν κρασί και θα γίνουν πάλι εξ' αιτίας μας άσχημα πράγματα, αλλά βοηθώντας την οικογένεια στην ανάγκη της την πραγματική!!

[stratis]

Συζητούσα με ένα συγγενή μου πριν λίγο καιρό το θέμα της ελεημοσύνης και μου μετέφερε την άποψη ενός γέροντα με τον οποίο είχε μιλήσει. Ότι η ελεημοσύνη σβήνει πάθη, νικά πειρασμούς και καθαρίζει αμαρτίες. Τόνιζε ο γέροντας την τρομακτική δύναμη της ελεημοσύνης.

Σχετικά με το θέμα αυτό διάβαζα τις προάλλες στον Τωβίτ (Παλαιά Διαθήκη) που είναι πράγματι ένα καταπληκτικό και με πολλά διδάγματα βιβλίο και πρόσεξα ένα σημείο που όταν είχα διαβάσει παλαιότερα το βιβλίο αυτό δεν μου είχε μείνει.

Δ . 7 εκ των υπαρχόντων σοι ποίει ελεημοσύνην, και μη φθονεσάτω σου ο οφθαλμός εν τώ ποιείν σε ελεημοσύνην· μη αποστρέψης το πρόσωπόν σου από παντός πτωχού, και από σού ου μη αποστραφή το πρόσωπον τού Θεού. 8 ως σοί υπάρχει κατά το πλήθος, ποίησον εξ αυτών ελεημοσύνην· εάν ολίγον σοι υπάρχη, κατά το ολίγον μη φοβού ποιείν ελεημοσύνην· 9 θέμα γάρ αγαθόν θησαυρίζεις σεαυτώ εις ημέραν ανάγκης·

10 διότι ελεημοσύνη εκ θανάτου ρύεται και ουκ εά εισελθείν εις το σκότος· 11 δώρον γάρ αγαθόν εστιν ελεημοσύνη πάσι τοίς ποιούσιν αυτήν ενώπιον τού Υψίστου.

16 ό εάν περισσεύση σοι, ποίει ελεημοσύνην, και μη φθονεσάτω σου ο οφθαλμός εν τώ ποιείν σε ελεημοσύνην.

Ιβ 9 ελεημοσύνη γάρ εκ θανάτου ρύεται, και αυτή αποκαθαριεί πάσαν αμαρτίαν· οι ποιούντες ελεημοσύνας και δικαιοσύνας πλησθήσονται ζωής,

Η ελεημοσύνη λέει ο Τωβίτ νουθετώντας τον υιό του τον Τωβία:

α. σώζει από το θάνατο
β. σε εμποδίζει να εισέλθεις στο σκότος
γ. καθαρίζει κάθε αμαρτία

Τόσο μεγάλη δύναμη έχει η ελεημοσύνη. Σώζει από τον πνευματικό θάνατο, διότι αυτό φαντάζομαι ότι εννοούσε ο Τωβίτ αλλά και σε κρατά γερά, δε σε αφήνει να αμαρτήσεις.

Πραγματικά εντυπωσιακό και μακάριοι οι ελεήμονες είτε ελεούντες πνευματικώς είτε υλικώς είτε και με τους δύο αυτούς τρόπους.

[minos]

Παρα πολυ ομορφες αποψεις.

Θα σας πω μια πραγματικη ιστορια χωρις ονοματα και ορμομενος απο ενα παρομοιο γεγονος που εμαθα απο εναν φιλο μας.

Καποτε καποιος εμαθε οτι ο φιλος του και πατερας 3 παιδιων (η μητερα δεν ζουσε) ειχε καρκινο.

Αυτοι οι φιλοι ηταν κολλητοι και καποια στιγμη ο αρρωστος τον "εχασε" και σκεφτηκε " ρε παιδι μου τωρα που εχω προβλημα χαθηκε αυτη η ψυχη;"

Ποια ηταν ομως η πραγματικοτητα.

Ο Φιλος του εκανε αμετρητες στρωτες μετανοιες για να παρει ο Θεός απο το φιλο του και πατερα 3 παιδιων τον καρκινο και να τον δωσει σε αυτον.

Μετα απο λιγο καιρο εγινε αυτο που προσευχονταν και οχι μονο χαρηκε αλλα πανυγηριζε γιατι ο " Θεός ακουσε την προσευχη μου" και Τον δοξολογουσε, μετα απο 6 μηνες και αφου ειχε γεμισει ο ιδιος απο τον καρκινο κανει μια αξονικη τομογραφια για να δουνε σε τι κατασταση ηταν .................................................................και ο Θεού θαυμα δεν ειχε τιποτα.
Η Αγαπη οταν περιεχει και θυσια για τον πλησιον τοτε ο Θεός δεν το περναει απαρατηρητο και οχι μονο μας ακουει αλλα μας στεφανωνει κιολας.

Αυτο ειναι ΑΓΑΠΗ αδερφια χωρις ορια και ΔΙΑΚΡΙΣΗ.
Ετσι πιστευω πρεπει να ειναι και η ελεημοσυνη μας χωρις συνορα και ορια.

Bεβαια αυτο το παραδειγμα που εγραψα δεν ειναι σχετικο με την ελεημοσυνη αλλα με την ανιδιοτελη Αγαπη προς τον πλησιον.

[ΠΟΠΗ]

Η ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ
και η ιερωσύνη, η άφεση και το θαύμα
κατά τον άγιο Χρυσόστομο



Η ελεημοσύνη «ιερέας καθίστησι, και ιερωσύνην πολύν φέρουσα μισθόν». Η ελεημοσύνη μας κάνει ιερείς και μάλιστα μας χαρίζει μια ιερωσύνη που μας προσφέρει πολύ μισθό. Ο ελεήμων δεν φορά τη στολή και τα στολίδια του ιερέως, αλλά φορά τη στολή της φιλανθρωπίας, που είναι πιο άγια από τη στολή του ιερέως. Δεν αλείφεται με λάδι υλικό αλλά με το άγιο Πνεύμα. Δεν φορά στεφάνι συμβολικό αλλά στεφανώνεται με το έλεος και τους οικτιρμούς του Θεού. «Τον στεφανούντα σε εν ελέει και οκτιρμοίς» (Ψαλμ. 102,4). Ο ελεήμων δεν προσφέρει απλώς θυσία προς τον Θεό, αλλά γίνεται ίσος με το Θεό (Ματθ. 5,45).

Το θυσιαστήριο του ελεήμονος «ιερέως» δεν το έκτισε κανένας ονομαστός αρχιτέκτων, όπως ο Βεσελεήλ στην Παλαιά Διαθήκη, ούτε κάποιος μεγάλος τεχνίτης αλλά ο ίδιος ο Θεός με ύλη λαμπρότερη από τον ουρανό. Το έκτισε με ψυχές λογικές.

Στα άγια των αγίων μπαίνει ο ιερεύς για να προσφέρει την ιερατική θυσία. Και ο ελεήμων μπαίνει στον ιερώτερο χώρο, όπου υπάρχει μόνο ο Θεός. Στην προσωπικότητα του ανθρώπου, στην εικόνα του Θεού!

Ο ιερεύς καλύπτεται με παραπετάσματα, όταν θυσιάζει. Ο ελεήμων αντίθετα θυσιάζει δημόσια κι όμως η θυσία του αυτή είναι πιο φρικτή. Διότι αν κάνεις την ελεημοσύνη με μοναδικό κίνητρο τι θέλει ο Θεός και για τον Θεό, τότε, ακόμη κι αν σε είδε ολόκληρη η οικουμένη, εν τούτοις η πράξη σου έγινε εντελώς μυστικά και δεν σε είδε κανείς.

Αυτό το θυσιαστήριο αποτελείται από τα ίδια τα μέλη του Χριστού και το σώμα του Κυρίου γίνεται θυσιαστήριο. Σεβάσου το. Στο ανθρώπινο σώμα θυσιάζοντας είναι σαν να θυσιάζεις στο ιερό σώμα του Κυρίου.Αυτό το θυσιαστήριο είναι πιο φρικτό ακόμη και από το τωρινό (το χριστιανικό), όχι μόνο από το προχριστιανικό (της Π.Δ.).Μη απορείτε γι’ αυτό που σας λέγω. Το τωρινό θυσιαστήριο είναι θαυμαστό εξ αιτίας της θυσίας που γίνεται επάνω του. Το θυσιαστήριο του ελεήμονος δεν είναι θαυμαστό γι’ αυτό μόνο, αλλά και γιατί αποτελείται από την ίδια τη θυσία αυτή. Συνεπώς ασχέτως που είσαι λαϊκός έχεις πιο φρικτό θυσιαστήριο. Κι όμως ενώ σέβεσαι το θυσιαστήριο του χριστιανικού ναού, γιατί δέχεται το σώμα του Χριστού, συμπεριφέρεσαι περιφρονητικά σ’ αυτόν που είναι το ίδιο το σώμα του Χριστού και τον βλέπεις με αδιαφορία να χάνεται.

Αυτό το θυσιαστήριο, εν αντιθέσει με το θυσιαστήριο του ναού που είναι σε ορισμένα μόνο μέρη, βρίσκεται παντού και μπορείς να κάνεις θυσία συνεχώς· ενώ στο άλλο μόνο μια φορά την ημέρα μπορεί να λειτουργήσει ο ιερεύς.

Ναι στην ελεημοσύνη γίνεται ιερατική θυσία. Επικαλείται ο ελεήμων το Άγιο Πνεύμα όχι με λόγια αλλά με πράξεις. Τίποτα δεν διατηρεί και δεν ανάβει περισσότερο τη φωτιά του Πνεύματος, όσο αυτό το λάδι, αν χύνεται άφθονο.

Στο θυσιαστήριο αυτό δεν υπάρχουν κάρβουνα και θυμίαμα και ωραίες ευωδίες. Κι όμως αναπέμπει δόξα και ευχαριστία συνεχώς προς το Θεό. «Αι ευχαί σου και αι ελεημοσύναι σου ανέβησαν ενώπιον του Θεού (Πραξ. 10,4) είπε άγγελος στον ειδωλολάτρη, Ρωμαίο αξιωματικό Κορνήλιο, που προσευχόταν και ελεούσε συνεχώς. Ο Κορνήλιος ήταν ειδωλολάτρης, διότι δεν είχε την ευκαιρία να γνωρίσει τον αληθινό Θεό, αλλά ήταν ευσεβής και φοβούνταν τον Θεό, αν και δεν είχε την διδαχή και την καθοδήγηση της Παλαιάς Διαθήκης. Γι’ αυτό και η θυσία του ανέβηκε στον ουρανό. Να η αξία της ελεημοσύνης. (Διασκευή από Ε.Π.Ε., Χρυσοστόμου έργα, 19,526 και εξής).

* * *

Η ελεημοσύνη όταν ξεχύνεται απλόχερα εξαφανίζει σαν φωτιά τ’ αμαρτήματα και μας καθιστά δικαίους. Γι’ αυτό ας μη δίνουμε με τσιγγουνιά. Ας μιμούμαστε το σποριά που δεν λυπάται τον σπόρο, αντίθετα τον σκορπίζει απλόχερα για να λάβει πλούσιο καρπό.

Δεν βλέπεις πόσα δίνουν άλλοι στους μίμους και τις πόρνες. Δώσε στο Χριστό τα μισά απ’ όσα δίνουν εκείνοι στους χορευτές του δρόμου. Δώσε εσύ στους πεινασμένους τόσα, όσα από εγωισμό δίνουν εκείνοι στους θεατρίνους. Εκείνοι καλύπτουν με άφθονο χρυσό το σώμα των πορνών, και συ δεν καλύπτεις ούτε μ’ ένα φθηνό ρούχο τη σάρκα του Χριστού, αν και τη βλέπεις γυμνή. Ποιας συγγνώμης είναι αυτό άξιο, πόσης τιμωρίας δεν είναι άξιο, όταν εκείνος προσφέρει τόσα πράγματα στη γυναίκα που τον καταστρέφει και τον ντροπιάζει, ενώ εσύ δεν προσφέρει σχεδόν τίποτα σ’ εκείνον που σε σώζει και σε κάνει εκλεκτό; Αλλά ξοδεύοντας για την κοιλιά σου βέβαια και για να μεθάς και για να κάνεις ασωτείες, δε σκέφτεσαι καθόλου τη φτώχεια· αν όμως χρειασθεί να βοηθήσεις φτωχό, γίνεσαι φτωχότερος απ’ όλους. Και τρέφοντας βέβαια παράσιτους και κόλακες, σαν να δαπανάς από πηγές, τόσο πολύ χαίρεσαι· όταν όμως συναντήσεις φτωχό, τότε σε κυριεύει ο φόβος μη γίνεις φτωχός (ενθ. ανωτ. σ. 507).

* * *

Η ελεημοσύνη είναι σπουδαιότερο πράγμα από το ν’ ανασταίνει κανείς νεκρούς. Γιατί είναι πολύ πιο σπουδαίο να δώσεις τροφή στον πεινασμένο Χριστό από το ν’ αναστήσεις νεκρούς στο όνομα του Χριστού. Στην πρώτη περίπτωση εσύ ευεργετείς τον Χριστό, στην δεύτερη ο Χριστός εσένα. Και αμείβεται κανείς όταν ευεργετεί και όχι όταν τον ευεργετούν. Στην περίπτωση αυτή, αν δηλαδή κάνεις θαύματα, εσύ οφείλεις στον Θεό· ενώ στην περίπτωση της ελεημοσύνης σου οφείλει ο Θεός (ενθ’ ανωτ. σ. 447).

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ

[Φωτεινή]

Η ελεημοσύνη(Άγιος Χρυσόστομος)

Ὁ ἄνθρωπος, λέγει ἡ Ἁγία Γραφή, εἶναι κάτι πολύ σπουδαῖο, ἐκεῖνος ὅμως πού κάμνει ἐλεημοσύνη εἶναι κάτι τό πολύτιμο. Ἡ χάρη τῆς ἐλεημοσύνης εἶναι πιό μεγάλη ἀπό τή χάρη τῶν νεκραναστάσεων. Διότι εἶναι πολύ μεγαλύτερο τό νά τρέφεις τό Χριστό στό πρόσωπο τοῦ κάθε πεινασμένου ἀπό τοῦ νά ἀνασταίνεις τούς νεκρούς μέ τήν ἐπίκληση τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἰησοῦ. Στήν ἐλεημοσύνη εὐεργετεῖς ἐσύ τό Χριστό, ἐνῶ στή νεκρανάσταση σέ εὐεργετεῖ Ἐκεῖνος. Ὁ δέ μισθός τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ ἐπιφυλάσσεται γι᾽ αὐτόν πού εὐεργετεῖ καί ὄχι γι᾽ αὐτόν πού εὐεργετεῖται. Στά θαύματα ἐπίσης τῶν νεκραναστάσεων ἐσύ γίνεσαι ὀφειλέτης στόν Θεό, πού εἶναι ἡ αἰτία τῶν θαυμάτων. Στήν ἐλεημοσύνη ὅμως ἔχεις ὀφειλέτη σου τό Θεό. Τότε μάλιστα εἶναι ἡ ἐλεημοσύνη πραγματική, ὅταν προσφέρεις μέ ἁπλοχεριά, ὅταν δέν νομίζεις ὅτι δίνεις ἀλλά ὅτι παίρνεις ἐσύ ὁ ἴδιος, ὅταν νοιώθεις ὅτι εὐεργετεῖσαι, ὅταν αἰσθάνεσαι ὅτι κερδίζεις καί δέν χάνεις. Διαφορετικά δέν ἔχει χάρη καί ἀξία ἡ ἐλεημοσύνη σου. Διότι ὅταν ἐλεεῖς τόν ἄλλον, πρέπει νά χαίρεσαι καί ὄχι νά δυσανασχετεῖς (Ἰω.Χρυσοστόμου, ΙΣΤ´ὁμιλία στήν Β´Κορινθίους PG 61, 516).

[Φωτεινή]

ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΟΠΕΙΘΟΥΣ ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗΣ

Είπε γέρων. Για τους άσπλαχνους που πεθαίνουν να κάνετε μνημόσυνα και προπαντός ελεημοσύνη. Ελεημοσύνη. Υπάρχουν πολλοί πτωχοί. Σ` αυτούς να δίνεται. Στα μνημόσυνα να χρησιμοποιείται κόλλυβα και όχι γλυκά, όπως κάνουν πολλοί τώρα τελευταία.
Ο πάμπτωχος και ρακένδυτος Ρουμάνος ασκητής Ε, δεν είχε που την κεφαλή κλείνε. Βοηθούσε στην τράπεζα του Ρωσικού μοναστηριού και ότι έπαιρνε το έδινε ελεημοσύνη στους απομακρυσμένους ασκητές. Είναι η μονή ευκαιρία να σωθώ, έλεγε. Να ζητιανεύω ταπεινούμενος, να κοπιάζω, να διαμοιράζω.
Eνας μονάχος ρώτησε τους επισκέπτες του.
Εσείς τι δουλεία κάνετε;
Γέροντα δεν έχουμε καλό επάγγελμα. Έμποροι είμαστε, απάντησαν με συστολή.
Έχουμε αδελφοί μου, μεγάλη ανάγκη από καλούς εμπόρους.
Αλήθεια, για πείτε μου τι κάνετε όταν ακριβαίνουν τα πράγματα;
Πουλάτε και τα παλιά, που είχατε στο μαγαζί με καινούργιες τιμές;
Ναι γέροντα.
Πώς να κάνουμε αλλιώς; Πρέπει να ξαναφέρουμε πράγμα στο μαγαζί.
Καλά, αλλά εσείς από τα παλιά βγάζετε δυο φορές κέρδος.
Φυσικά δεν μπορείτε να το πουλήσετε με τις παλιές τιμές, γιατί θα αντιδράσουν οι άλλοι έμποροι.
Εσείς όμως, το δεύτερο κέρδος, που βγάζεται από τα εμπορεύματα που είχατε στο μαγαζί, να το δίνετε ελεημοσύνη.
Όταν υπηρετούσε ο γέρων Αρτέμιος σε ένα Γρηγοριάτικο μετόχι στην Άρτα και πήγαινε να ψωνίσει, στην αγορά, επέστρεφε με άδεια χέρια. Ότι είχε το μοίραζε σε πτωχούς και γεροντάκια.

πηγή από:

http://www.osotir.org/
http://www.pigizois.net/

[Φωτεινή]

ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ
Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΑΡΕΤΗΣ

Τρεῖς καρ­ποὺς τοῦ δέν­δρου τῆς ἀ­γά­πης πα­ρου­σιά­ζει ὁ Κύ­ριός μας στὸ δέν­δρο τῆς ἀ­γά­πης στὴν ἐ­πὶ τοῦ Ὂ­ρους ὀ­μι­λί­α. Ὁ ἕ­νας καρ­πὸς ἀ­να­φέ­ρε­ται στὸν ἑ­αυ­τό μας. Ὁ ἄλ­λος καρ­πὸς ἀ­να­φέ­ρε­ται στοὺς ἄλ­λους. Ὁ τρί­τος ἀ­να­φέ­ρε­ται στὸν Θε­ό. Ἡ ζω­ὴ δη­λα­δὴ τοῦ ἀν­θρώ­που ἔ­χει τρεῖς δι­α­στά­σεις. Ἡ μί­α δι­ά­στα­σις εἶ­ναι ἡ δι­ά­στα­σις τοῦ πλά­τους. Εἶ­ναι ἡ δι­ά­στα­σις πρὸς τὸν κό­σμο, εἶ­ναι οἱ ἂλ­λοι ἄν­θρω­ποι ποὺ συ­να­να­στρε­φό­με­θα. Ἡ ἄλ­λη δι­ά­στα­σις εἶναι ἡ τοῦ βά­θους. Μέ­σα ἡ ὕ­παρ­ξί μας, ἡ ψυ­χή μας, ἕνας ὀ­λό­κλη­ρος κό­σμος. Καὶ ἡ Τρί­τη δι­ά­στα­σις εἶ­ναι ἡ δι­ά­στα­σις τοῦ ὕ­ψους. Εἶναι ὁ Θε­ός. Τρεῖς κό­σμους ἔ­χου­με νὰ ἀν­τι­με­τω­πί­σου­με. Τὸν κό­σμο τοῦ Θε­οῦ, τὸν κό­σμο τῆς κοι­νω­νί­ας καὶ τὸν κό­σμο ποὺ κρύ­βε­ται μέ­σα μας. Καὶ ἔ­τσι πρὸς μὲν τὶς σχέ­σεις μας μὲ τὸν Θε­ὸ ὁ Χρι­στὸς ἀ­να­φέ­ρει ὡς καρ­πὸ τῆς ἀ­γά­πης τὴν προ­σευ­χή. Ὡς πρὸς τὶς σχέ­σεις μας μὲ τοὺς ἄλ­λους, καρ­πὸς τῆς ἀ­γά­πης εἶ­ναι ἡ ἐ­λε­η­μο­σύ­νη. Καὶ ὡς πρὸς τὴν σχέ­σι μὲ τὸν ἐ­αυ­τό μας, καρ­πὸς τῆς ἀ­γά­πης μὲ τὸν ἑ­αυ­τό μας εἶ­ναι ἡ νη­στεί­α, ἡ ἀ­σκη­σις, ἡ ἐγ­κρά­τεια.

Ἀ­γά­πη λοι­πὸν τὸ δέν­δρο, τρεῖς οἱ καρ­ποί. Ὁ ἕ­νας ἡ προ­σευ­χή, πρὸς τὸν Θε­ό. Ἀ­γα­πῶ τὸν Θε­ό, προ­σεύ­χο­μαι πρὸς τὸν Θε­ό. Δὲν προ­σεύ­χο­μαι, δὲν ἀ­γα­πῶ τὸν Θε­ό. Ὅ­ταν ἀ­γα­πῶ ἕνα πρό­σω­πο, θέ­λω κα­θη­με­ρι­νὰ νὰ τὸ βλέ­πω, νὰ κου­βεν­τιά­σω, νὰ ἀν­ταλ­λά­ξω τὴν γνώ­μη μου, νὰ τοῦ πῶ τὴν θερ­μή μου ἀ­γά­πη. Καὶ ἕνας ποὺ ἀ­γα­πά­ει τὸ Χρι­στό, δὲν μπο­ρεῖ νὰ μὴ μι­λή­ση στὸν Χρι­στὸ κά­θε μέ­ρα μὲ τὴν προ­σευ­χή.

Δεύ­τε­ρος καρ­πὸς εἴ­πα­με ὅτι εἶ­ναι ἡ ἐ­λε­η­μο­σύ­νη. Ἀ­γα­πῶ τοὺς ἄλ­λους; Καρ­πὸς τῆς ἀ­γά­πης εἴ­πα­με εἶ­ναι ἡ ἐ­λε­η­μο­σύ­νη. Καὶ τρί­τος καρ­πός; Ἀ­γα­πῶ τὸν ἐ­αυ­τό μου; Θὰ τὸν βάλ­λω σὲ ἄ­σκη­σι, σὲ ἐγ­κρά­τεια. Σὲ νη­στεί­α, ὄ­χι μό­νο φα­γη­τῶν, ἀλ­λὰ κυ­ρί­ως νη­στεί­α πα­θῶν. Ἀ­πό τοὺς τρεῖς καρ­ποὺς αὐ­τοὺς τῆς ἀ­γά­πης, τὴν προ­σευ­χή, τὴ νη­στεί­α καὶ τὴν ἐ­λε­η­μο­σύ­νη, σή­με­ρα θὰ μᾶς ἀ­πα­σχο­λή­ση ἡ ἐ­λε­η­μο­σύ­νη.

Καὶ γιὰ τὸ θέ­μα τῆς ἐ­λε­η­μο­σύ­νης, θὰ πα­ρου­σι­ά­σου­με τὸν κή­ρυ­κα τῆς ἐ­λε­η­μο­σύ­νης, τὸν ἅγιο Ἰ­ω­άν­νη τὸν Χρυ­σό­στο­μο. Δὲν ὑ­πάρ­χει ὀ­μι­λία του ποὺ νὰ μὴν ἀ­να­φέ­ρε­ται στὴν ἐ­λε­η­μο­σύ­νη καὶ τὴν φι­λαρ­γυ­ρί­α τῶν πλου­σί­ων. Δί­νει τό­ση με­γά­λη ση­μα­σί­α στὴν ἐ­λη­μο­σύ­νη κά­τι ποὺ ἐ­μεῖς τὸ πε­ρι­φρο­νοῦ­με. Καὶ ὅμως ἀ­πὸ ὅλες μας τὶς πρά­ξεις ἂν ὑ­πάρ­χουν δύ­ο πρά­ξεις ποὺ ἔ­χουν φτε­ρὰ καὶ ἀ­νε­βαί­νουν στὸ θρό­νο τοῦ Θε­οῦ, εἶναι ἡ προ­σευ­χὴ καὶ ἡ ἐ­λε­η­μο­σύ­νη.

Ἡ ἐ­λε­η­μο­σύ­νη κα­τὰ τὸν ἱ­ε­ρὸ Χρυ­σό­στο­μο εἶ­ναι ἡ χρη­σι­μώ­τε­ρη τέ­χνη.

Καὶ μά­λι­στα ἀ­νώ­τε­ρη ἀ­πὸ ὅλες τὶς τέ­χνες. Δι­ό­τι ἂν βα­σι­κὸ γνώ­ρι­σμα τῆς τέ­χνης εἶ­ναι νὰ κα­τα­λή­γῃ σὲ κά­τι τὸ χρή­σι­μο, τό­τε, ἐ­πει­δή δὲν ὑ­πάρ­χει τί­πο­τε πιὸ χρή­σι­μο ἀ­πὸ τὴν ἐ­λε­η­μο­σύ­νη, εἶναι ὀ­λο­φά­νε­ρο ὄ­τι ἡ ἐ­λε­η­μο­σύ­νη καὶ τέ­χνη εἶναι καὶ πιὸ σπου­δαί­α ἀ­πὸ ὅ­λες τὶς ἄλ­λες τέ­χνες. Δι­ό­τι δέν μᾶς κα­τα­σκευά­ζει ὑ­πο­δή­μα­τα, οὔ­τε μᾶς ὑ­φαί­νει ἐν­δύ­μα­τα, ἀλ­λά μᾶς χα­ρί­ζει τὴν αἰ­ώ­νια ζω­ή, μᾶς ἁρ­πά­ζει ἀ­πὸ τὰ χέ­ρια τοῦ θα­νά­του, μᾶς δο­ξά­ζει καὶ στὴν ἐ­δῶ ζω­ὴ καὶ στὴ μέλ­λου­σα καὶ μᾶς κτί­ζει τὶς οὐ­ρά­νι­ες κα­τοι­κί­ες καὶ ἐ­κεῖνες τὶς αἰ­ώ­νι­ες σκη­νές. Αὐ­τὴ δὲν ἀ­φή­νει τὶς λαμ­πά­δες μας νὰ σβή­σουν, οὔ­τε μᾶς ἀ­φή­νει νὰ πα­ρου­σι­α­σθοῦμε στὸ γά­μο μὲ ἀ­κά­θαρ­τα ἐνδύμα­τα, ἀλ­λὰ τὰ πλέ­νει καὶ τὰ κά­νει πιὸ κα­θα­ρὰ καὶ ἀ­πὸ τὸ χι­ό­νι. Δι­ό­τι λέ­γει: «Ἐ­άν οἱ ἁ­μαρ­τί­ες σας εἶ­ναι σὰν τὸ κόκ­κι­νο μαλ­λί, θὰ σᾶς τὶς κά­νω κα­θα­ρὲς σὰν τὸ χι­ό­νι» (Ἠσ. 1,18).

Ἡ τέ­χνη αὐ­τὴ ἔ­χει κά­νει μὲ ἀ­πα­ρά­μιλ­λη τέ­χνη ὅλους τοὺς ἀν­θρώ­πους να­οὺς τοῦ Θε­οῦ. Καὶ μά­λι­στα κά­τι τὸ πιὸ σπου­δαῖο× Κά­θε ἄν­θρω­πο ποὺ ἐ­νερ­γεῖ τὴν ἐ­λε­η­μο­σύ­νη τὸν ἔ­χει με­τα­τρέ­ψει σὲ θυ­σι­α­στή­ριο τοῦ Θε­οῦ.

Στὰ ἅγια τῶν ἁ­γί­ων μπαί­νει ὁ ἱ­ε­ρέ­ας. Μπο­ρεῖ κά­θε ἕ­νας κά­νον­τας τὴν θυ­σί­α αὐ­τή, νὰ μπῆ στὸν ἱε­ρό­τε­ρο χῶρο. Ὅ­που δὲν ὑ­πάρ­χει κα­νέ­νας, πα­ρὰ μό­νον ὁ Πα­τέ­ρας του, ἐ­κεῖ­νος ποὺ βλέ­πει κρυ­φά, ἐ­κεῖ ποὺ δὲν βλέ­πει κα­νέ­νας ἄλ­λος. Μὰ πῶς μπο­ρεῖ νὰ μὴ βλέ­πη κα­νέ­νας ἄλ­λος, ἀ­φοῦ τὸ θυ­σι­α­στή­ριο βρί­σκε­ται σὲ δη­μό­σιο χώ­ρο; Τὸ ἀ­ξι­ο­θαύ­μα­στο εἶ­ναι αὐ­τό, ὄ­τι, δη­λα­δή, τό­τε ἔ­κρυ­βαν τὴν θέ­α πόρ­τες καὶ πα­ρά­θυ­ρα, τώ­ρα, ὅ­μως, μπο­ρεῖ κανείς νὰ θυ­σιά­ζῃ δη­μό­σια καὶ ἡ θυ­σί­α αὐ­τὴ νὰ εἶ­ναι πιὸ μυ­στη­ρια­κή. Δι­ό­τι, ὅ­ταν δὲν κά­νης κά­τι γιὰ ἐ­πί­δει­ξι, καὶ ἂν ἀ­κό­μη σὲ βλέ­πη ὅ­λη ἡ οἰ­κου­μέ­νη, δὲν σὲ βλέ­πει κα­νέ­νας, ἐ­πει­δὴ ἐ­σὺ δὲν τὸ ἔ­κα­νες γιὰ νὰ σὲ δοῦν.

Αὐ­τὸ τὸ θυ­σι­α­στή­ριο ἀ­πο­τε­λεῖ­ται ἀ­πὸ τὰ ἴ­δια τὰ μέ­λη τοῦ Χρι­στοῦ, καὶ τὸ σῶμα τοῦ Κυ­ρί­ου γί­νε­ται τὸ θυ­σι­α­στή­ριο τοῦ ἀν­θρώ­που. Στὸ ἀν­θρώ­πι­νο σῶμα θυ­σιά­ζει κανείς τὸ ἱε­ρὸ σῶμα τοῦ Κυ­ρί­ου.

Καὶ ὅπως στέ­κε­ται ὁ ἱε­ρέ­ας καὶ ἐ­πι­κα­λεῖ­ται τὸ Ἅ­γιο Πνεῦ­μα, ἔ­τσι καὶ αὐ­τὸς ποὺ ἐ­λε­εῖ ἐ­πι­κα­λεῖ­ται τὸ Ἅ­γιο Πνεῦμα, ὄ­χι μὲ τὴν φω­νή του, ἀλ­λὰ μὲ τὶς πρά­ξεις του. Δι­ό­τι τί­πο­τε δὲν δι­α­τη­ρεῖ καὶ δὲν ἀ­νά­βει τό­σο τὴν φω­τιὰ τοῦ Ἁγί­ου Πνεύ­μα­τος, ὅ­σο τὸ λά­δι τῆς ἐ­λε­η­μο­σύ­νης, ὅ­ταν χύ­νε­ται ἄ­φθο­νο στὰ χέ­ρια τῶν φτω­χῶν.
Σύγ­κρι­σις μὲ τὶς ἄλ­λες ἀ­ρε­τὲς

Ἂν τὴν συγ­κρί­νου­με μὲ τὶς ἄλ­λες ἀ­ρε­τές, θὰ δοῦμε ὄ­τι ἡ ἐ­λε­η­μο­σύ­νη ὑ­περ­τε­ρεῖ ὅ­λων τῶν ἀ­ρε­τῶν, το­νί­ζει ὁ ἱ­ε­ρὸς Χρυ­σό­στο­μος. Ποι­α ἀ­ρε­τὴ νὰ πά­ρου­με; Ἂς δοῦμε τὴν παρ­θε­νί­α.

Ἂς προ­σέ­ξου­με τὴν δύ­να­μι τῆς ἐ­λε­η­μο­σύ­νης. Ὅ­λοι μας γνω­ρί­ζου­με τὴν πα­ρα­βο­λὴ τῶν δέ­κα παρ­θέ­νων. Τῶν πέν­τε φρο­νί­μων καὶ τῶν πέν­τε μω­ρῶν. Τὶς πέν­τε μω­ρὲς παρ­θέ­νες ἡ παρ­θε­νί­α, χω­ρὶς τὴν ἐ­λε­η­μο­σύ­νη, δὲν μπό­ρε­σε νὰ τὶς φέ­ρη οὔ­τε στὰ πρό­θυ­ρα τοῦ νυμ­φώῶνος, ἐ­νῶ ἡ ἐ­λε­η­μο­σύ­νη, χω­ρὶς τὴν παρ­θε­νί­α, ὡδή­γη­σε τοὺς τρο­φί­μους της μὲ πολ­λοὺς ἐ­παί­νους στὴ βα­σι­λεί­α ποὺ ἑτοιμά­σθη­κε πρὶν ἀ­πὸ τὴν δη­μι­ουρ­γί­α τοῦ κό­σμου. Αὐ­τές, ἐ­πει­δὴ δὲν ἔ­κα­ναν πλού­σια ἐ­λε­η­μο­σύ­νη, ἄ­κου­σαν «πη­γαί­νε­τε, δέ σᾶς γνω­ρί­ζω», ἐ­νῶ ἐ­κεῖ­νοι ποὺ πό­τι­σαν τὸ Χρι­στό, ὅταν δι­ψοῦ­σε, καὶ τοῦ ἔ­δω­σαν νὰ φά­ῃ ὅταν πει­νοῦ­σε, μο­λο­νό­τι δὲν πρό­λα­βαν τὴν παρ­θε­νί­α, ἄ­κου­σαν∙ «ἐ­λᾶ­τε οἱ εὐ­λο­γη­μέ­νοι ἀ­πὸ τὸν Πα­τέ­ρα μου… » (Μάτθ. 25,34). Καὶ πο­λὺ σω­στά∙ δι­ό­τι ἐ­κεῖνος ποὺ ἀ­σκεῖ τὴν παρ­θε­νί­α καὶ νη­στεύ­ει, εἶναι χρή­σι­μος μό­νο γιὰ τὸν ἑαυ­τό του, ἐ­νῶ ἐ­κεῖ­νος, ποὺ κά­νει ἐ­λε­η­μο­σύ­νη, εἶ­ναι κοι­νὸ λι­μά­νι γιὰ τοὺς ναυα­γούς, δι­ορ­θώ­νον­τας τὴν φτώ­χεια τῶν συ­ναν­θρώ­πων του καὶ ἀ­να­κου­φί­ζον­τας τὶς ἀ­νάγ­κες τῶν ἄλ­λων.
Ἂς τὴν συγ­κρί­νου­με μὲ τὴν προ­σευ­χὴ

Το­νί­ζει ὁ ἱ­ε­ρὸς Χρυ­σό­στο­μος: Κά­νε ὀ­φει­λέ­τη σου τὸ Θε­ὸ καὶ τό­τε νὰ ζη­τή­σης. Δά­νει­σε καὶ τό­τε νὰ ζη­τή­σης, γιὰ νὰ πά­ρης μὲ τό­κο. Αὐ­τὸ τὸ θέ­λει ὁ Θε­ός, δὲν τὸ ἀ­πο­φεύ­γει. Ἂν τοῦ ζη­τᾶς μα­ζὶ μὲ ἐ­λε­η­μο­σύ­νη ποὺ ἔ­κα­νες, χρω­στᾶ χά­ρι. Ἂν ἀ­παι­τῆς μὲ ἐ­λε­η­μο­σύ­νη, δα­νεί­ζεις καὶ παίρ­νεις καὶ τό­κους. Δὲν εἰ­σα­κού­ε­ται κα­νείς ση­κώ­νον­τας τὰ χέ­ρια∙ ἅ­πλω­σε τὰ χέ­ρια σου ὄ­χι στὸν οὐ­ρα­νό, ἀλ­λὰ στὰ χέ­ρια τῶν φτω­χῶν. Ἂν ἀ­πλώ­σης τὸ χέ­ρι στὰ χέ­ρια τῶν φτω­χῶν, ἄγ­γι­ξες τὴν ἴ­δια τὴν κο­ρυ­φὴ τοῦ οὐ­ρα­νοῦ. Δι­ό­τι αὐ­τὸς ποὺ κά­θε­ται ἐ­κεῖ, αὐ­τὸς παίρ­νει τὴν ἐ­λε­η­μο­σύ­νη. Ἂν ὑ­ψώ­σης τὰ χέ­ρια ἄ­καρ­πα, δὲν ὠ­φε­λή­θη­κες κα­θό­λου.

Ἂν τὴν συγ­κρί­νου­με καὶ μὲ τὴν με­τά­νοι­α, θὰ δοῦμε ὅ­τι καὶ αὐ­τὴ εἶ­ναι νε­κρὴ χω­ρὶς τὴν ἐ­λε­η­μο­σύ­νη. Δῶ­σε στὸν πει­να­σμέ­νο χρή­μα­τα καὶ θὰ κερ­δί­σης ἔ­τσι τὸν κρι­τή. Καὶ αὐ­τὰ τὰ λέ­γω ἀ­πὸ ἀ­γά­πη γιὰ σᾶς, ἐ­πει­δὴ ἡ με­τά­νοι­α χω­ρὶς ἐ­λε­η­μο­σύ­νη εἶναι νε­κρὴ καὶ χω­ρὶς φτε­ρά. Δὲν μπο­ρεῖ νὰ πε­τά­ξῃ ἡ με­τά­νοι­α χω­ρὶς νὰ ἐ­χῃ τὰ φτε­ρὰ τῆς ἐ­λε­η­μο­σύ­νης. Γι' αὐ­τὸ καὶ στὸν Κορ­νή­λιο, ποὺ ἔ­δει­ξε εἰ­λι­κρι­νὴ με­τά­νοι­α, ἡ ἐ­λε­η­μο­σύ­νη ἔ­γι­νε τὸ φτε­ρὸ τῆς εὐ­σέ­βειας. Δι­ό­τι λέ­γει∙ «οἱ ἐ­λε­η­μο­σύ­νες σου καὶ οἱ προ­σευ­χές σου ἀ­νέ­βη­καν στὸν οὐ­ρα­νό» (Πράξ. 10,4). Ἂν ἡ με­τά­νοι­α δὲν εἶ­χε τὰ φτε­ρὰ τῆς ἐ­λε­η­μο­σύ­νης, δὲν θὰ ἀ­νέ­βαι­νε στὸν οὐ­ρα­νό.

[Φωτεινή]

Άγιος Ισαάκ ο Σύρος "Ασκητικά"

Εάν θέλεις να δώσεις κάτι σε αυτόν που έχει ανάγκη, δώσε το με όμορφο πρόσωπο, και με λόγια καλά να παρηγορείς την θλίψη του· και αν πράξεις έτσι, νικάει η ομορφιά του προσώπου σου, αυτό που δίνεις, στην καρδία του, περισσότερο την ανάγκη του σώματος του· την ημέρα που θα ανοίξεις το στόμα σου να κατηγορήσεις κάποιον, θεώρησε τον εαυτό σου νεκρό εκείνη την ημέρα, και όλα σου τα έργα μάταια, και αν ακόμη σου φαίνεται, ότι ειλικρινά και προς οικοδομή σε παρακίνησε ο λογισμός σου να μιλήσεις γιατί ποια η ανάγκη να καταστρέψει κάποιος το σπίτι του, και να διορθώσει το σπίτι του φίλου του;

Την ημέρα που θα λυπηθείς για κάποιον άνθρωπο, ο οποίος ασθενεί ψυχικά ή σωματικά, εκείνη την ημέρα θεώρησε τον εαυτό σου μάρτυρα, και ότι έπαθες για τον Χριστό, και αξιώθηκες την ομολογία Του. Καθότι και ο Χριστός για τους αμαρτωλούς πέθανε και όχι για τους δίκαιους. Σκέψου πόσο μεγάλη είναι αυτή αρετή· στ' αλήθεια μεγάλη αρετή είναι να λυπάται κάποιος για τους κακούς, και να ευεργετεί τους αμαρτωλούς περισσότερο παρά τους δίκαιους· αυτό ο απόστολος Παύλος το αναφέρει ως άξιο θαυμασμού· εάν σε όλα σου τα έργα μπορέσεις να έχεις την συνείδησή σου καθαρή, μην φροντίσεις να εκτελέσεις άλλη αρετή.

Σε όλα σου τα έργα ας προηγηθεί η σωφροσύνη του σώματος σου και η καθαρότητα της συνείδησής σου· διότι χωρίς αυτά τα δύο κάθε άλλη αρετή θεωρείται μάταια για τον Θεό. Να γνωρίζεις ότι κάθε έργο που κάνεις χωρίς σκέψη και εξέταση υπάρχει μάταιο· καθώς ο Θεός υπολογίζει την αρετή με την διάκριση και όχι με την αδιάκριτη ενέργεια.

[Φωτεινή]

O Άγιος Νεκτάριος μιλώντας για την ελεημοσύνη αναφέρει: «Η ελεημοσύνη είναι πράξη αγαθής προαιρέσεως. Η ελεημοσύνη είναι υπαγόρευση αγαθής καρδίας, που αγαπάει τον πλησίον της. Η ελεημοσύνη είναι δικαιοσύνη, που αποδίδει τα οφειλόμενα σε όσους τα έχουν ανάγκη. Γιατί όποιος έχει λάβει τα αγαθά από τον Θεό, γίνεται διαχειριστής και οικονόμος αυτών. Η ελεημοσύνη είναι εντολή του Θεού, της οποίας την εκπλήρωση ζητάει ο Θεός περισσότερο από θυσίες κι ολοκαυτώματα.
Στα έργα της ελεημοσύνης υπάγονται κι όσα γίνονται χάρη της πνευματικής και ηθικής μορφώσεως και αναπτύξεως του πλησίον. Η ελεημοσύνη θα καλύψει πλήθος αμαρτιών και θα σώσει από τον θάνατο»1.

Ο πατήρ Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος έλεγε σχετικά με την ελεημοσύνη: «Διαβάζουμε στις Πράξεις των Αποστόλων ότι ο Θεός είπε: “Αι προσευχαί σου και αι ελεημοσύναι σου ανέβησαν ως μνημόσυνον ενώπιον του Θεού”.

Εισακούσθηκαν ενώπιον του Θεού και οι προσευχές και οι ελεημοσύνες. Σαν να έχουν κάποια φωνή, σαν να έχουν κάποιον ήχο. Καί οι μεν προσευχές, όταν λέγωνται με τα χείλη, έχουν ήχο· η ελεημοσύνη όμως τι ήχο να έχη;
Κι όμως η ελεημοσύνη έχει δικό της ήχο. Διότι είναι τα “ευχαριστώ” προς τον Θεό, τα οποία απευθύνουν οι άνθρωποι, που ευεργετούνται. Καί όλα αυτά τα “ευχαριστώ” ο Θεός τα καταγράφει στο βιβλίο Του για τον ελεήμονα άνθρωπο. Βέβαια δεν θα μας σώσουν τα έργα μας. Δεν υπάρχει σωτηρία εξ έργων. Αλλοίμονο αν πιστεύουμε κάτι τέτοιο! Μας σώζει μόνο το Αίμα του Κυρίου μας. Μας σώζει η θυσία Του. Μας σώζει το έλεος του Θεού. Τα έργα μας όμως είναι καρποί της πίστεως, αφού ο άνθρωπος που πιστεύει και δεν έχει έργα είναι δένδρο άκαρπο. Καί το δένδρο το άκαρπο “εκκόπτεται και εις πυρ βάλλεται”. Τα καλά μας έργα συνηγορούν ότι όντως αποδεχτήκαμε τον Χριστό ως Σωτήρα και Λυτρωτή»2.

Ο Άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης ερμηνεύοντας τους μακαρισμούς λέγει: «Η ελεημοσύνη πρέπει να χαρακτηρίζει το χριστιανό, επειδή αυτός είναι μέλος της Εκκλησίας του Χριστού, της οποίας μέλη είναι όλοι οι χριστιανοί, που μαζί Του συγκροτούν ένα Σώμα. Καθώς όμως υπάρχουν και πολλά αδύναμα μέλη αυτού του Σώματος η άλλα, που δοκιμάζονται από πολλές στερήσεις κι ανάγκες, δεν υπάρχει τίποτε πιο φυσικό και δίκαιο από το να νοιώθουμε συμπάθεια για το μέλος, που δοκιμάζεται κι έχει ανάγκη και να το βοηθούμε ο καθένας ανάλογα με την δύναμή του.

Πολλά είναι εκείνα, που μπορούν να μας παρακινήσουν, για να εφαρμόσουμε την εντολή της ελεημοσύνης. Υπάρχει η άπειρη αγάπη και το άπειρο έλεος του Θεού προς τους ανθρώπους. Υπάρχει η σαφής και ξεκάθαρη ευαγγελική εντολή. Υπάρχει το παράδειγμα του Κυρίου μας. Είμαστε μέλη του Χριστού, του σώματός Του. Να προσθέσεις σε όλα αυτά και την αίσθηση της ευσπλαγχνίας, που είναι έμφυτη στον άνθρωπο. Αυτή αναγκάζει ακόμα κι ένα άγριο άνθρωπο, πολύ δε περισσότερο το χριστιανό, να νιώσει συμπάθεια για κάποιον, που υποφέρει»3.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος ερμηνεύοντας το “ Εφ᾽ όσον γαρ ουκ εποιήσατε ενί τούτων των ελαχίστων, ουδέ εμοί εποιήσατε”, γράφει: «Ο Θεός δεν μας είπε ποτέ, επειδή είσαι οκνηρός δεν σού ανάπτω τον ήλιον· επειδή δεν κάνεις τίποτε το σπουδαίον, σού σβήνω την σελήνην, καθιστώ την κοιλίαν της γης ανίκανον διά παραγωγήν, αποξηραίνω τας λίμνας, τας πηγάς και τους ποταμούς· αλλά αντιθέτως όλα μας τα παρέχει με αφθονίαν.
Εις ωρισμένους δε, που όχι μόνον είναι άνεργοι, αλλά και επιπλέον διαπράττουν και πονηρά έργα, τους επιτρέπει ο Θεός να απολαμβάνουν αυτά. Όταν ιδής κάποιον πτωχόν και ειπής ότι αγανακτώ, επειδή είναι νέος, υγιής και δεν πάσχει από τίποτε, παρά ταύτα όμως θέλει να τρέφεται χωρίς να εργάζεται, όλα αυτά, που προανέφερα, να τα ειπής εις τον εαυτό σου, μάλλον δώσε παρρησία εις εκείνον να τα ειπή εις σε και πολύ δίκαια να σού ειπή· συ μεν με κατηγορείς διά οκνηρίαν, εγώ όμως σε κατηγορώ διά τα πονηρά έργα, που κάνεις, όταν συκοφαντής, όταν ορκίζεσαι, όταν ψεύδεσαι, όταν αρπάζης, όταν διαπράττης αμέτρητα τέτοιου είδους έργα»4.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς μιλώντας για την ανεξικακία και την συμπάθεια λέγει: «Το καλό της ελεημοσύνης είναι διπλό, και το μεν ένα είναι η μετάδοση στέγης, σκέπης, τροφής και σε ευκαιριακή βοήθεια προς εκείνους, που έχουν ανάγκη· το δε άλλο είναι μακροθυμία και ανεξικακία και συμπάθεια προς όσους πταίουν. Ο Υιός του Θεού, που έγινε για χάρη μας άνθρωπος και καταδέχτηκε να είναι δάσκαλός μας, μας λέγει “να δίδης σε όποιον σού ζητεί και να μη αποστραφής όποιον θέλει να δανεισθή από εσένα”»5.
………………………………………………………
1. Νεκταρίου Κεφαλά Άπαντα τομ. Ε΄σελ. 362.
2. Αρχιμ. Επιφανίου Θεοδωροπούλου. Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα. Εκδ. Ι. Η. Κεχαριτωμένης Θεοτόκου Τροιζήνος, σελ. 64.
3. Αγίου Ιωάννου Κρονστάνδης Οι Μακαρισμοί σελ. 91.
4. Ι. Χρυσοστόμου Ε.Π.Ε. τομ. 10 σελ. 513.
5. Γρηγ. Παλαμά Ε.Π.Ε. τομ. 10 σελ. 415.

[Φωτεινή]

Σε ποιόν πρέπει να δίνουμε ελεημοσύνη και με ποιόν τρόπο; (Άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης)



Ο Ιησούς Χριστός λέει: «Παντί τω αιτούντί σοι δίδου». Αυτό σημαίνει πως πρέπει να ευεργετούμε και να ελεούμε όλους, χωρίς να διακρίνουμε τους ανθρώπους από την κατάστασή τους, το κοινωνικό παρελθόν τους ή τη θρησκεία τους. Πρέπει να δίνουμε την ελεημοσύνη μας στον καθένα που την έχει πραγματικά ανάγκη. Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος λέει πως πρέπει να είμαστε σπλαχνικοί προς τους φτωχούς και εκείνους που είναι δυστυχισμένοι από οποιαδήποτε αιτία. Σαν άνθρωποι πρέπει να δίνουμε την ελεημοσύνη μας στους άλλους ανθρώπους, οποία κι αν είναι η αιτία που τους κάνει να ζητιανεύουν, είτε είναι χήρες και ορφανά είτε εξορίστηκαν από την πατρίδα τους, είτε υποφέρουν από την αυταρχικότητα των κυβερνώντων είτε από τη σκληρότητα των προϊσταμένων, είτε από την απανθρωπιά των φοροεισπρακτόρων είτε από την απληστία των εχθρών, είτε από την αρπαγή της περιουσίας τους είτε από την απώλεια που είχαν λόγω ναυαγίου. Όλοι τους έχουν δικαίωμα και μερίδιο στη συμπάθειά μας. Κοιτάζουν με προσμονή τα χέρια σου, όπως κοιτάζουμε όλοι μας τα χέρια του Θεού όταν ζητάμε κάτι. Είναι πολύ καλύτερα ν’ ανοίξει κανείς το χέρι του σε κάποιον ανάξιο, παρά να στερήσει την ελεημοσύνη του από εκείνον που την έχει ανάγκη, από φόβο να μην απατηθεί.

Πρέπει να βοηθάμε τους ανθρώπους όχι από ματαιοδοξία ή από έπαρση κι αλαζονεία, όχι από την επιθυμία μας να μας ευχαριστούν και να μας ευγνωμονούν οι ευεργετούμενοι ή για να λάβουμε ανταπόδοση, αλλά με ανιδιοτέλεια, για να ευχαριστήσουμε το Θεό, αλλά κι από αγάπη για τον πλησίον μας. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος γράφει πως η ελεημοσύνη που μολύνθηκε από την αρρώστια της ματαιοδοξίας δεν είναι πια ελεημοσύνη, αλλά κομπασμός και σκληροκαρδία. Γιατί όταν δίνεις με υπερηφάνεια είναι σα να διασύρεις δημόσια τον αδελφό σου.

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει στη δέκατη τρίτη ομιλία του στη Β΄ προς Κορινθίους Επιστολή πως η ελεημοσύνη δε συνίσταται μόνο στο να δίνεις χρήματα, αλλά και στο να τα δίνεις με αίσθημα χριστιανικής συμπάθειας. Πρέπει να κάνουμε το καλό και να παρέχουμε τη βοήθειά μας θεληματικά, πρόθυμα, καρδιακά, με σεβασμό και ανυπόκριτη αγάπη προς τους φτωχούς. Δεν πρέπει να μας κατέχει κανένα αίσθημα περιφρόνησης, αγανάκτησης ή οργής κι εκνευρισμού. «Έκαστος καθώς προαιρείται τη καρδία, μη εκ λύπης ή εξ ανάγκης· ιλαρόν γαρ δότην αγαπά ο Θεός» (Β’ Κορ. θ’ 7). «Διάθρυπτε πεινώντι τον άρτον σου και πτωχούς αστέγους εισάγε εις τον οίκον σου», λέει κι ο προφήτης Ησαΐας (κεφ. νη’ 7). Κι όλα αυτά πρέπει να τα κάνεις με την καρδιά σου, όπως λέει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος. Ο απόστολος Παύλος μας δίνει το μέτρο, πως πρέπει να ενεργούμε σ’ αυτές τις περιπτώσεις: «ο παρακαλών, εν τη παρακλήσει, ο μεταδιδούς, εν απλότητι, ο προϊστάμενος, εν σπουδή, ο ελεών, εν ιλαρότητι» (Ρωμ. ιβ’ 8).

Όταν συμπεριφέρεσαι έτσι, η προθυμία σου θα διπλασιάσει την αξία της καλής σου πράξης. Όταν όμως η καλή αυτή πράξη γίνεται με λύπη ή από ανάγκη, δεν μπορεί να φέρει χαρά. Όταν κάνεις το καλό πρέπει να έχεις χαρά, όχι θλίψη ή γογγυσμό. «Ελεημοσύνη δε σημαίνει απλά το να δίνεις χρήματα, λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, αλλά να το κάνεις με ζήλο, με χαρά, με ένα αίσθημα ευγνωμοσύνης προς το πρόσωπο που δέχεται τη δωρεά σου. Αν κάποιος δε δίνει με τέτοια διάθεση, θα ήταν καλύτερα να μην έδινε τίποτα, γιατί τότε αυτό που δίνει δεν είναι ελεημοσύνη αλλά ανώφελο και άχρηστο έξοδο. Τότε μόνο λέγεται και είναι ελεημοσύνη μια καλή πράξη, όταν δίνεται με χαρά, όταν σκέφτεσαι πως από αυτά που δίνεις εσύ ωφελείσαι πολύ περισσότερο» (Ομιλία 1η στην προς Φιλιππησίους Επιστολή).

Το καλό πρέπει να το κάνεις χρησιμοποιώντας τη δική σου περιουσία κι όχι κάποιου άλλου, στην οποία δεν έχεις κανένα νόμιμο δικαίωμα. Και θα πρέπει να είναι περιουσία που αποκτήθηκε με τίμια δουλειά, όχι με κλοπές, άπατες και ψέματα. Για να δώσουμε πολλή ελεημοσύνη, πρέπει να περιορίσουμε τα έξοδά μας. Για παράδειγμα δεν πρέπει ν’ αγοράζουμε ακριβά κι εξεζητημένα πράγματα, εφόσον μπορούμε να κάνουμε και χωρίς αυτά. Γιατί αυτό που μας περισσεύει ανήκει στους φτωχούς κι όταν το ξοδεύουμε ασυλλόγιστα είναι σα να τους το αφαιρούμε. Πρέπει να κάνουμε πάντα το καλό και να βοηθάμε τους άλλους. Να μην περιορίζεται ο ζήλος μας αυτός από τις τυχόν δυσκολίες που θα συναντήσουμε στην άσκηση της ελεημοσύνης. Λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Η πίστη σου κι η ελεημοσύνη σου να μη μειωθούν». Δε λέει να κάνεις το καλό μια φορά, δυο, τρεις, δέκα ή εκατό φορές, αλλά πάντα. «Το έργο αυτό να μην το εγκαταλείψεις» (Ομιλία στην προς Φιλιππησίους Επιστολή).

Όταν δίνεις ελεημοσύνη, καλό είναι να κάνεις διάκριση ανάμεσα στους πραγματικά φτωχούς και σε εκείνους που φαίνονται φτωχοί. Πρέπει να δίνεις όση περισσότερη βοήθεια μπορείς, ανάλογα με τη δύναμή σου. Πρέπει να δίνεις προτεραιότητα στους περισσότερο φτωχούς, σε εκείνους που αξίζουν περισσότερο τη βοήθειά σου, στους κοντινούς και τους συγγενείς σου πρώτα κι υστέρα στους ξένους. Επειδή δεν είναι εύκολο να τα γνωρίζεις πάντα αυτά τα πράγματα με ακρίβεια, μερικοί εκκλησιαστικοί πατέρες μας συμβουλεύουν να εμπιστευόμαστε εκείνους που είναι έμπειροι για να μας πουν πού θα δώσουμε την ελεημοσύνη μας. Αυτό όμως δεν πρέπει να μας γίνει πρόβλημα. Δεν πρέπει να ψάχνουμε πολύ το θέμα των φτωχών, γιατί έτσι μπορεί να στερήσουμε από τη βοήθειά μας και εκείνους που έχουν πραγματικά ανάγκη. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει πως δεν υπάρχει παράδειγμα κάποιου υπερβολικά ακριβοδίκαιου ανθρώπου που να έπεσε πάνω σ᾽ έναν άγιο. Υπάρχει όμως το αντίθετο, δηλαδή να συναντήσει κανείς έναν απατεώνα. Γι᾽ αυτό, εκείνο που σας συμβουλεύω είναι να ενεργούμε σε όλα με απλότητα.

Τέλος θα ήθελα να πω ότι δεν πρέπει να λογαριάζουμε πως κάνουμε κάτι σπουδαίο όταν δίνουμε ελεημοσύνη, αλλά μάλλον να πιστεύουμε πως απλά είμαστε διαχειριστές των αγαθών του Θεού. Ποτέ δε θα γίνεις τόσο γενναιόδωρος όσο ο Θεός, λέει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος. Ακόμα κι αν μοιράσεις ολόκληρη την περιουσία σου, ακόμα κι αν μαζί με την περιουσία σου παραδώσεις και τον εαυτό σου πάλι δεν έκανες τίποτα σπουδαίο. Γιατί ό,τι κι αν δώσει ο άνθρωπος, ακόμα και τον ίδιο του τον εαυτό, τα παίρνει πίσω από Εκείνον. Όσα περισσότερα και να Του δώσεις, εκείνα που θα σου γυρίσει πίσω θα είναι περισσότερα. Και βέβαια δεν πρόκειται να δώσεις τίποτα δικό σου, αφού «πάσα δόσις αγαθή και παν δώρημα τέλειον άνωθεν εστί καταβαίνον».

Ας κλείσουμε λοιπόν λέγοντας: ΅Μακάριοι οι ελεήμονες, ότι αυτοί ελεηθήσονται.

Μακάριοι κι ευτυχισμένοι είναι εκείνοι που είναι εύσπλαχνοι κι ελεούν τους φτωχούς, γιατί αυτοί θα ελεηθούν από το Θεό. Αχ! και να ήξερες τι μεγάλη ανταπόδοση σε περιμένει για την ελεημοσύνη που δίνεις στους φτωχούς! Θα σου δείξει ο Θεός έλεος κατά την ήμερα της κρίσης ενώπιον αγγέλων και ανθρώπων και θα κληρονομήσεις τη βασιλεία των ουρανών που έχει ετοιμαστεί από καταβολής κόσμου. Αμήν.

(Αγ. Ιωάννη της Κρονστάνδης, «Οι Μακαρισμοί»- Δέκα ερμηνευτικές ομιλίες- απόσπασμα.)