Το Κήρυγμα της Κυριακής (και των μεγάλων εορτών)

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Το κήρυγμα της Κυριακής: Αποστόλου Ανδέου

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Ο Κύριος με την παρουσία του και μόνο επιβλήθηκε σε όσους πλησίασε. Η γαλήνια μορφή Του, τους ειρήνευσε. Τα λόγια του μάγευαν τα πλήθη. Η προσωπικότητα του τους έθελξε. Η χάρη του δημιούργησε κάτι νέο και συνταρακτικό στην ψυχή τους. Επιθυμούσαν να τον πλησιάσουν, να είναι πάντα κοντά του.
Οι δύο μαθητές του Τιμίου Προδρόμου, ο Ανδρέας και ο Ιωάννης, κινούμενοι από μια ακαταμάχητη εσωτερική δύναμη, αφήνουν το διδάσκαλό τους και τρέχουν να ακολουθήσουν τον Μεσσία. Και ο Καρδιογνώστης – αφού αυτοί δεν του είπαν για ποιο λόγο τον ακολουθούν και τι θέλουν – τους ρωτά: «Τί ζητεῖτε;»
Υπάρχουν όμως περιπτώσεις και στιγμές κατά τις οποίες ο άνθρωπος δεν μπορεί να απαντήσει κατ’ ευθείαν και ή σιωπά ή δίνει άλλη διαφορετική απάντηση από την αληθινή. Το δεύτερο συνέβη με τους δύο αυτούς Μαθητές. Ο Κύριος τους ρωτά «τί ζητεῖτε», αυτοί ξαφνιάζονται από την ερώτηση και δεν απαντούν αμέσως, αλλά τον ρωτούν που μένει. Κι τους απαντά να έρθουν κοντά του και να δουν που μένει, να Τον ακολουθήσουν. Ήταν κι αυτό μια έκφραση του πόθου τους να επικοινωνήσουν με τον Σωτήρα. Τον προσδοκούσαν. Τον περίμεναν. Και τώρα που ο Πρόδρομος Ιωάννης τους έδειξε τον Μεσσία, τρέχουν κοντά του. Πρώτος ο Απόστολος Ανδρέας. Οι μιμητές του. οι Απόστολοι. Πάτησαν πάνω στα ίχνη των βημάτων τους. Πέρασα απ’ όπου πέρασε κι Εκείνος. Στην αρετή και την αγνότητα. Στην θυσία και στην αγάπη.
Αλλά ο Πρωτόκλητος Μαθητής δεν μένει μέχρι εδώ. Δεν του είναι αρκετό ότι βρήκε αυτός τον Μεσσία. Θέλει να κάνει μετόχους της χαράς του και άλλους. Βρίσκει τον αδελφό του, τον Σίμωνα και του λέει: «Εὑρύκαμεν τόν Μεσσίαν˙ ὃ ἐστι μεθερμηνευόμενον Χριστός».
Ο άνθρωπος δια μέσου των αιώνων, έκανε και κάνει συνεχώς καταπληκτικές και εκθαμβωτικές ανακαλύψεις και ποιος μπορεί να φαντασθεί πόσες θα κάμει ακόμα. Αλλά αυτό που βρήκε ο Ανδρέας είναι και θα παραμείνει στους αιώνες ασύγκριτη ανακάλυψη. Τι βρήκε; Βρήκε τον Μεσσία. Ότι μεγάλο και πολύτιμο ήταν δυνατόν να ποθήσει και να βρει ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος όμως της εποχής μας άλλα διψά και άλλα ζητάει. Λίγο ή καθόλου δεν αναζητά τον Κύριο και Θεό του. Αν όμως με όση δίψα επιδιώκει τόσες άλλες ανακαλύψεις, ζητούσε να βρει και τον Μεσσία, πόσο διαφορετικός θα ήταν ο κόσμος μας, η κοινωνία μας. Γιατί η γνωριμία με τον Χριστό και ο σύνδεσμος του ανθρώπου μαζί του τον μεταμορφώνει, τον αλλάζει. Τον κάνει άνθρωπο αγάπης, δικαιοσύνης, τιμιότητας και ειλικρίνειας. Τον κάνει ομολογητή, άνθρωπο γεμάτο αυταπάρνηση και αυτοθυσία, όπως ακριβώς συνέβη και στην περίπτωση του Πρωτόκλητου Μαθητή.
Ο Πρωτόκλητος Ανδρέας όταν έγινε μαθητής του Κυρίου και δέχθηκε τη χάρη του Αγίου Πνεύματος κατά την ημερά της Πεντηκοστής, αναδείχθηκε διδάσκαλος της Οικουμένης. Με ζήλο και εν μέσω πολλών διωγμών διέδωσε το μήνυμα του Ευαγγελίου στην Ασία, το Βυζάντιο, την ηπειρωτική Ελλάδα και την Πάτρα. Εκεί προσέφερε την ίδια του τη ζωή στο βωμό της πίστεως.
Ο Ανθύπατος Αιγεάτης προσπάθησε με κάθε τρόπο να κάνει τον Απόστολο να αρνηθεί την χριστιανική του πίστη. Ο Πρωτόκλητος όμως έμεινε ακλόνητος. Τότε ο σκληρός και απάνθρωπος τύραννος διέταξε να τεντωθεί το σώμα του Αποστόλου και να δεθούν τα πόδια του επί του Σταυρού. Σε σχήμα χιαστή πάνω σε ελιά σταυρώθηκε ο Απόστολος Ανδρέας, γράφει ο Ιππόλυτος Ρώμης. Σκληρός ο θάνατος αυτός του Αποστόλου. Όμως τον υπέμεινε με αξιοθαύμαστη καρτερία, ατενίζοντας ένα άλλο σταυρό, που λίγα χρόνια πριν είχε στηθεί στον Γολγοθά.
Η αγιασμένη ζωή του, οι θυσίες του και το ένδοξο μαρτύριο του θα παραμείνουν ως το πιο εύγλωττο κήρυγμά του. ένα κήρυγμα που διασαλπίζει σε όλους μας, ότι δεν αρκεί μόνο να γνωρίσουμε τον Μεσσία, αλλά οφείλουμε πάνω απ’ όλα να Τον ακολουθούμε και στο δρόμο της αυταπάρνησης και της θυσίας. Ίσως από μας δεν ζητηθεί να χύσουμε το αίμα μας, ούτε να ανέβουμε στο σταυρό, θα μάς ζητηθούν όμως μικρές καθημερινές προσφορές και θυσίες στο όνομα του Χριστού. Θα μας ζητηθεί να συγχωρέσουμε τον εχθρό μας, να ανεχθούμε τις ιδιοτροπίες των συγγενών μας, να ζήσουμε με δικαιοσύνη και τόσα άλλα.
Θα μάς ζητηθεί να παραμελήσουμε το εγώ μας και να προσφέρουμε κάτι στον αδελφό μας. Να βοηθήσουμε κάποιον που έχει ανάγκη, να συμπαρασταθούμε στον άρρωστο, στον φτωχό. Κι αυτά ίσως μάς ζητήσουν κάποια προσφορά, κάποια θυσία χρημάτων, ανέσεως, ξεκούρασης. Όταν όμως δε θέλουμε να δώσουμε κάτι από αυτά τα μικρά, που μάς ζητούνται, πως μπορεί κατόπιν να θυσιάσουμε και την ζωή μας;
Ας αρχίσουμε, λοιπόν, από τις μικρές και ανώδυνες θυσίες. Ακόμη κι αυτές είναι ευπρόσδεκτη προσφορά στο βωμό του Θεού. Είναι η καλή απαρχή για να προχωρήσουμε και στις μεγάλες θυσίες, από τις οποίες ο στέφανος που θα λάβουμε είναι ασυγκρίτως μεγαλύτερος στη βασιλεία του Θεού. Αμήν.
http://www.iak.gr/gr/logoi-arthra/kirig ... u2014.html

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή Ι΄ Λουκά

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Πονεμένη, βασανισμένη η γυναίκα του σημερινού ευαγγελικού αναγνώσματος. Ήταν ανάπηρη για δεκαοχτώ ολόκληρα χρόνια. «Συγκύπτουσα καί μή δυναμένη ἀνακῦψαι εἰς τό παντελές», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Παρ’ όλη όμως την αναπηρία της το Σάββατο πήγε στη Συναγωγή για να προσευχηθεί. Δεν αμελούσε το καθήκον της προσευχής. Κι εκεί ο μεγάλος Ιατρός των ψυχών και των σωμάτων, ο Ιησούς Χριστός, της έδωσε αυτό που τόσο πολύ ποθούσε. Ποιο ήταν αυτό; Η υγεία της. «Ἐπέθηκεν αὐτῇ τάς χεῖρας˙ καί παραχρῆμα ἀνωρθώθη καί ἐδόξαζε τόν Θεόν».
Μεγάλη δωρεά έλαβε η γυναίκα αυτή. Κάτι που ίσως δεν περίμενε μετά από τόσα χρόνια. Όμως όσο μεγάλη κι αν ήταν η χαρά της που έλαβε την υγεία της, δεν παρέλειψε να δοξάσει και να ευχαριστήσει τον Θεό γι’ αυτό το μεγάλο και ανέλπιστο δώρο του. Τι μάς διδάσκει αυτή η απλή γυναίκα; Ότι μετά από κάθε δωρεά που λαμβάνουμε οφείλουμε να δοξολογούμε και να ευχαριστούμε. Πολύ χρήσιμο δίδαγμα, μια και πολύ πιο συχνά θυμόμαστε την παράκληση, από την ευχαριστία. Η προσευχή μας είναι γεμάτη αιτήσεις, με ελάχιστο μέρος δοξολογίας και ευχαριστίας.
Μάς το θυμίζει όμως και πάλι το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα. Μετά από κάθε δωρεά, πρέπει να ακολουθεί η δοξολογία και ευχαριστία στον Δωρεοδότη Θεό.
Κι όλοι μας ανεξαιρέτως δεχόμαστε αναρίθμητες δωρεές, είτε ατομικές, είτε οικογενειακές, είτε στην κοινωνία που ζούμε από τον Χριστό. Είναι οι καθημερινές φανερές και αφανείς ευεργεσίες του. Είναι τόσες φορές που μάς χάρισε την υγεία ή τόσες άλλες υλικές δωρεές. Αλλά και οι περιπτώσεις εκείνες που μάς έσωσε χωρίς εμείς να το αντιληφθούμε. Είναι τόσες και τόσες δωρεές. Ακόμα ο Κύριος δίνει και πνευματικά δώρα στον καθένα μας. Είναι η χάρη Του, η αγάπη Του, η θυσία Του που για μάς προσέφερε και προσφέρει. Είναι τα μυστήρια της Εκκλησίας μας. Είναι ότι μάς παίρνει από τα χαμηλά και μάς ανεβάζει στα υψηλά. «Ὁ Θεός πλούσιος ὢν ἐν ἐλέει διά τήν πολλήν ἀγάπη αὐτοῦ, ἣν ἡγάπησεν ἡμᾶς, καί ὂντας ἐν τοῖς παραπτώμασι, συνεζωοποίησε τῷ Χριστῷ… καί συνήγειρε καί συνεκάθισεν ἐν τοῖς ἐπουρανίοις ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Εφ. β΄ 4-6).
Πόσοι όμως από μάς τον ευγνωμονούμε και τον δοξάζουμε όσο πρέπει για όλα αυτά;
Ίσως ελάχιστοι είναι οι πιστοί που είναι ευγνώμονες και δοξάζουν τον Θεό. Οι περισσότεροι πολύ λίγο θυμούνται τις δωρεές του και άτονα, χωρίς δύναμη και θέρμη ψυχής, κάποτε - κάποτε ψιθυρίζουν ένα ευχαριστώ.
Κι όμως καθήκον μας είναι να δοξολογούμε το άγιο όνομά Του, όπως η συγκύπτουσα «ἐδόξαζε τόν Θεόν», και να Τον ευχαριστούμε για τις ποικίλες πνευματικές και υλικές δωρεές Του. Ας γίνει η προσευχή μας, προσευχή δοξολογίας και ευχαριστίας. Ας λέμε κάθε βράδυ: Κύριε, σ’ ευχαριστώ γιατί σήμερα μου έδωσες τόσες πολλές δωρεές. Ευχαριστώ για την υγεία, για την ειρήνη, για τις πνευματικές σου δωρεές. Σ’ ευχαριστώ Κύριε για όλα, από το πιο μικρό μέχρι το μεγαλύτερο.
Για να δείχνουμε όμως ευγνωμοσύνη προς τον Κύριο πρέπει να συνειδητοποιήσουμε, αυτό που ο ίδιος ο Κύριος τονίζει, ότι είμαστε «ὀφειλέται μυρίων ταλάντων». Ότι έχουμε είναι δώρα του ουρανού. Κάθε δωρεά που παίρνουμε, όλα ο Θεός μας τα χορηγεί.
Επίσης η ευγνωμοσύνη προς τον Κύριο δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στην προσευχή. Πρέπει να παρουσιάζεται και στη ζωή μας. Ή σωστότερα, ζωή και προσευχή να είναι δεμένα μεταξύ τους. Όχι να λέμε ένα ευχαριστώ, μόνο με τα χείλη και η ζωή μας να είναι αντίθετη από το θέλημα του Θεού. Δεν είναι δύσκολο με την ζωή μας, την καθημερινή μας συμπεριφορά να δείχνουμε ότι νοιώθουμε τις δωρεές του Θεού και ανταποκρινόμαστε σ’ αυτές. Τον Κύριο μας θα τον ευχαριστήσουμε πραγματικά αν βαδίζουμε στα ίχνη του. Δεν θέλει την ευγνωμοσύνη μας να την περιορίζουμε μόνο στα χείλη. Θέλει η καρδιά μας να είναι στραμμένη πάντα σ’ Αυτόν και η ζωή μας σύμφωνη με τις θείες εντολές Του.
Το παιδί δείχνει ευγνωμοσύνη στους γονείς του, όχι μόνο όταν αρκείται σε ένα ευχαριστώ, αλλά όταν ακούει τις συμβουλές τους και συμμορφώνεται μ’ αυτές. Ο μαθητής δείχνει την ευγνωμοσύνη του στον δάσκαλό του περισσότερο με την καλή διαγωγή και πρόοδό του. Κι εμείς την ευγνωμοσύνη μας θα την δείξουμε στον Κύριο με την γνήσια, με την αληθινή χριστιανική ζωή μας.
Η ευγνωμοσύνη προς τον Θεό εξυψώνει την άνθρωπο. Ο ευεργετούμενος που δεν ευχαριστεί τον ευεργέτη του, είναι ένας υλιστής, ένας άνθρωπος χωρίς αγάπη, αλλά με πολύ εγωισμό. Εκείνος που δοξολογεί τον Θεό, που δείχνει με κάθε τρόπο την ευγνωμοσύνη του είναι άνθρωπος με πλούσιο πνευματικό υπόβαθρο. Ένας άνθρωπος που αγωνίζεται καθημερινά να εφαρμόσει την εντολές του Θεού, το ιερό Ευαγγέλιο. Είναι άνθρωπος με βαθιά πνευματική καλλιέργεια. Γι’ αυτό νιώθει τις ανεκτίμητες δωρεές του Θεού. Αποτέλεσμα δε αυτού είναι η ευχαριστία και η δοξολογία του Ονόματος του ουράνιου Πατέρα μας. Αμήν.
http://www.iak.gr/gr/logoi-arthra/kirig ... a2014.html

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή ΙΑ΄ Λουκά

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Και οι τρεις προσκεκλημένοι του σημερινού μεγάλου και ιερού Δείπνου, όπως μάς τους παρουσίασε ο Ευαγγελιστής Λουκάς, στην ευαγγελική περικοπή, βρέθηκαν σε ένα κοινό σημείο σύμφωνοι. Ποιο ήταν αυτό; Στην απόρριψη της πρόσκλησης. Στο «ἐρωτῶ σε ἒχε με παρητημένον». Σε παρακαλώ να με θεωρήσεις ότι δεν μπορώ να δεχθώ την πρόσκληση αυτή.
Μα η σύμπτωση αυτή δεν ήταν τυχαία, ούτε και ανερμήνευτη. Το βαθύτερο αίτιο, που ερμηνεύει την απροθυμία και των τριών είναι κοινό. Ήταν κάποια προσκόλληση. Κάποιος υλικός δεσμός, που τους κρατούσε σφικτά δεμένους στην άρνηση και δεν τους άφηνε να υψώσουν τα πανιά της θέλησής τους για το ευτυχισμένο ταξίδι μέσα στο πέλαγος της αγάπης του Θεού.
Και ο δεσμός αυτός ήταν για τον πρώτο κάποιο κτήμα που αγόρασε και έπρεπε να πάει να το δει. Για τον δεύτερο τα πέντε ζευγάρια βόδια που πήρε και για τον τρίτο οικογενειακές υποχρεώσεις.
Οι καθημερινές τους δουλειές και υποχρεώσεις στάθηκαν εμπόδιο, πρόχωμα, που τους έφραξαν το δρόμο για το επίσημο δείπνο. Η προσκόλληση στα υλικά πράγματα ήταν η απατηλή πρόφαση, που τους εμπόδισε να νοιώσουν το βαθύτερο νόημα του «ἒρχεσθε, ὃτι ἢδη ἓτοιμά ἐστι πάντα». Στάθηκαν και οι τρεις αδύνατοι μπροστά στα εμπόδια. Ανίκανοι να υψώσουν προς τα πάνω τις καρδιές τους. Αντάλλαξαν την λαμπρότητα του βασιλικού δείπνου με το χωράφι, τα βόδια, τις οικογενειακές υποχρεώσεις. Και οι τρεις αυτοί άνθρωποι θύματα των εμποδίων της καθημερινής ζωής, μένουν μακριά από το θείο αυτό Δείπνο.
Αλλά δεν ήταν μόνο αυτοί. Όλοι οι αιώνες, όλες οι γενεές έχουν να παρουσιάσουν τέτοια θύματα, που άφησαν τα ουράνια για τα επίγεια και πρόσκαιρα. Μια τέτοια νοοτροπία συνεχίζει να κρατάει τους ανθρώπους μακριά από το θείο Δείπνο που συνεχίζεται στους αιώνες. Κάθε ημέρα, κάθε Κυριακή στρώνεται η πνευματική τράπεζα και καλεί ο Κύριος να μετάσχουν όλοι οι άνθρωποι στην θεία ευφροσύνη.
Το χωράφι όμως, το μαγαζί, το γραφείο, οι υποχρεώσεις της οικογένειας, κρατούν πολλούς μακριά από την Εκκλησία, την μετάνοια, την εξομολόγηση και μάλιστα από το κατ’ εξοχήν δείπνο, την θεία Κοινωνία. Έχω δουλειά, δεν ευκαιρώ και πολλές άλλες δικαιολογίες προφασίζονται όταν, λένε, για εκκλησίες και τέτοια.
Η καθημερινή ζωή, με τις υποθέσεις της, τα ποικίλα θέματά της, τα ζητήματά της είναι κι αυτή τοποθετημένη από τον Θεό, όχι όμως για να γίνεται εμπόδιο στην πνευματική μας πορεία, ούτε για να την βρίσκουμε σαν δικαιολογία στην αδιαφορία μας προς κάθε τι πνευματικό και επωφελές για την ψυχή μας.
Πως δικαιολογείται ο άνθρωπος όταν σπαταλά τόσες ώρες για τόσα άλλα θέματα ματαιοδοξίας και να μην έχει ούτε μία ώρα για να μετάσχει στο θείο Δείπνο;
Πως οι καθημερινές μας υποθέσεις δεν γίνονται εμπόδια για τόσα άλλα θέματα και γίνονται μόνο για κάθε τι το πνευματικό;
Που όμως οδηγεί μια τέτοια συμπεριφορά;
Εμείς οι άνθρωποι μπλέκοντας στα δίκτυα της καθημερινότητας και μένοντας μακριά από την Πηγή της ζωής, μπορεί να προοδεύουμε οπουδήποτε αλλού, να μαζεύουμε πλούτη πολλά, να ζούμε τη ζωή μας, όπως λένε συνήθως, αλλά δεν θα ζούμε μια πραγματική ζωή. Η αληθινή ζωή τοποθετεί το πνεύμα στην κορυφή. Ενώ η ζωή της ύλης παραμερίζει το πνεύμα και καταφρονεί το θείο θέλημα.
Έτσι ο άνθρωπος καταντά να μην έχει καμιά εσωτερική ζωή που να εκδηλώνεται σε εκδηλώνεται σε καλοσύνη, συμπόνια, αγάπη και δικαιοσύνη. Και φθάνει στο σημείο να γίνεται θηρία για τον συνάνθρωπό του, που αρνείται κάθε ηθική και θεία αλήθεια. Υπάρχουν άνθρωποι μορφωμένοι, πετυχημένοι στη ζωή, αλλά σαν χαρακτήρες είναι σκληροί, απάνθρωποι, ατομιστές.
Είναι όμως καιρός πια να αποφασίσουμε. Όχι άλλες δικαιολογίες. Να παραμερίσουμε τα όποια εμπόδια. Τα μικρά αυτά εμπόδια της καθημερινότητας που μάς κρατούν μακριά από τον Θεό και την Εκκλησία του. Η πνευματική μας ζωή, η μετοχή μας στα μυστήρια δεν πρέπει να εμποδίζεται από τα καθημερινά μας θέματα, όσο σημαντικά κι αν είναι. Ούτε τα προβλήματα της κάθε ημέρας θα παραμερίζουμε, αλλά πολύ περισσότερο δεν θα παρατρέχουμε την τροφοδοσία της ψυχής μας, δεν θα αδιαφορούμε να κοινωνήσουμε το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, που είναι φάρμακο αθανασίας. Όσο φροντίζουμε για τις ανάγκες του σώματος, ας φροντίζουμε τουλάχιστον άλλο τόσο για τις ανάγκες της ψυχής.
Και το σπουδαιότερο, η πνευματική ζωή πρέπει να εμποτίσει την καθημερινή μας ζωή. Η μετοχή μας στο ποτήριο της Ζωής την Κυριακή να χρωματίσει πνευματικά και όλες τις άλλες ημέρες. Η ευτυχία είναι μπροστά μας. Η χάρη του Θεού μάς περιμένει εκεί μπροστά στην ωραία Πύλη του Ναού. Η αγκαλιά του Κυρίου είναι πάντα ανοιχτή και περιμένει να απαλλαγούμε από τα βάρη που εμποδίζουν τα βήματά μας να πλησιάσουν. Το ουράνιο Δείπνο, η βασιλική δοχή είναι έτοιμα. Η θέση του καθενός μας παραμένει κενή. Είναι δική μας. Μόνο δική μας. Ας αφήσουμε στην άκρη προφάσεις και αστήρικτες δικαιολογίες. Χωρίς δισταγμούς και επιφυλάξεις, χωρίς υπολογισμούς, ας τινάξουμε από πάνω μας τη νωχέλεια και τη νωθρότητα. Να δούμε την πραγματική όψη των γεγονότων κάτω από το φως του Χριστού. Οι «προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις» μας κρατούν έξω από την πραγματικότητα. Οι δικαιολογίες για την αρνητική μας στάση στο κάλεσμα του Χριστού θα μάς οδηγήσουν στην αδράνεια, την απραξία, τον αφανισμό.
«Ὃσοι πιστοί προσέλθετε». «Σήμερον ἐάν τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούσητε, μή σκληρύνητε τάς καρδίας ὑμῶν. «Ἰδού νῦν καιρός εὐπρόσδεκτος, ἰδού νῦν ἡμέρα σωτηρίας».
http://www.iak.gr/gr/logoi-arthra/kirig ... a2014.html

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Πολλοί άνθρωποι ακόμα και στις ημέρες, μπροστά στα καταπληκτικά επιτεύγματα της επιστήμης και όχι μόνο, σηκώνουν εγωιστικά το ανάστημά τους και διακηρύσσουν: Από τι έχουμε ανάγκη να μάς σώσει ο Χριστός στον 21ο αιώνα; Και σήμερα πρέπει ο Χριστός να ονομάζεται Σωτήρ, ο μοναδικός Σωτήρας του κόσμου και των ανθρώπων;
Αλλά ο ίδιος ο άνθρωπος που νομίζει συχνά ότι είναι παντοδύναμος, ισχυρός, αυτάρκης, πόσες φορές μπροστά σε μια αρρώστια, σε μια θεομηνία, σε ένα θάνατο, δεν νοιώθει αδύνατος και δεν καταφεύγει στον Θεό και την Εκκλησία Του;
Αλλά κι αν ακόμη πούμε ότι κάποια στιγμή όλα αυτά θα νικηθούν από τον άνθρωπο, αρρώστιες, φτώχεια, πόλεμοι, ένα δεν είναι δυνατόν να νικήσουν ούτε η μόρφωση, ούτε η επιστήμη, ούτε τα πλούτη. Κι αυτό είναι η αμαρτία, το κακό και τα προβλήματα που δημιουργεί στην ψυχή. Όλα αυτά ξεπερνούν τις ανθρώπινες δυνάμεις και ξεφεύγουν από τις δυνατότητες της επιστήμης.
Πόσες φορές δεν νοιώθουμε ανίσχυροι απέναντι στο κακό, που φωλιάζει μέσα μας; «Βλέπω ἓτερον νόμον ἐν τοῖς μέλεσί μου ἀντιστρατευόμενον τῷ νόμῳ τοῦ νοός μου καί αἰχμαλωτίζοντά με ἐν τῷ νόμῳ τῆς ἁμαρτίας» (Ρωμ. ζ΄ 23), μάς λέει ο Απόστολος Παύλος.
Βλέπουμε να μάς κυριεύουν διάφορα πάθη. Άλλον η φιλαυτία ή ο θυμός, η μνησικακία, ο φθόνος, η ανηθικότητα, πάθη που και εμάς τους ίδιους βασανίζουν αλλά και την οικογένεια και την κοινωνία αναστατώνουν. Μερικοί προσπαθούμε να απαλλαγούμε απ’ αυτά, αλλά καταλαβαίνουμε ότι μόνοι μας, με τις δικές μας δυνάμεις είναι εντελώς αδύνατο να το πετύχουμε. Και τότε μάς καταλαμβάνει η απελπισία και βυθιζόμαστε βαθύτερα στο βούρκο του κακού ή αδιαφορούμε με την δικαιολογία: δεν μπορώ να κάνω τίποτα.
Λίγοι είναι εκείνοι που ακούν την θεϊκή φωνή: «Αὐτός σώσει τόν λαόν αὐτοῦ ἀπό τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν». Λίγοι που καρφώνουν τη ματιά τους στον μοναδικό Σωτήρα και του ζητούν την δύναμη, τη θεία χάρη για να καταπολεμήσουν την αμαρτία και να απαλλαγούν από τα δεσμά της.
Πρώτον, λοιπόν, και βασικό θέμα για την απαλλαγή από την αμαρτία είναι να νοιώσουμε ότι είμαστε «κοπιῶντες καί πεφορτισμένοι». Ότι μακριά από τη χάρη του, χωρίς τη δύναμή του, θα είμαστε για πάντα αιχμάλωτοι του κακού. Και ότι αυτός μόνος μπορεί να μάς δώσει αυτό που κανείς άνθρωπος, καμιά ανθρώπινη ενέργεια, καμιά ανθρώπινη κατάκτηση δεν μπορεί να μάς δώσει την δύναμη να αγωνιστούμε εναντίον του κακού.
Δεύτερον, δεν μάς αναγκάζει. Δεν μάς προσφέρει τη σωτηρία με βία, με πειθαναγκασμό. «Ὃστις θέλει ὀπίσω μου ἐλεθῖν…», έχει τονίσει. Αν αισθανόμαστε το βάρος της αμαρτίας, θα σπεύσουμε, θα πάμε προς τον μοναδικό Σωτήρα μας. Αυτός μάς αναμένει με ανοικτή την αγκαλιά του. έχυσε το πανάγιο Αίμα του για μάς. Από εμάς, τώρα, εξαρτάται να πλησιάσουμε τον Σταυρό Του και να γίνουμε μέτοχοι στο μυστήριο των μυστηρίων, την Θεία Κοινωνία, του Σώματος και του Αίματός Του.
Ο Χριστός έχει προσφέρει την σωτηρία για όλο τον κόσμο, για όλους μας ανεξαιρέτως. Από μας εξαρτάται να οικειοποιηθούμε την σωτηρία. Όπως πάλι από μας εξαρτάται να προσπεράσουμε ή να περιφρονήσουμε τα μέσα, που μάς έχει δώσει για να πετύχουμε την αποδέσμευσή μας από το κακό και την αμαρτία.
Σε λίγες ημέρες θα γιορτάσουμε και πάλι φέτος τη Γέννηση του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού. Εύκολο είναι να περάσουν και αυτά τα Χριστούγεννα με μια εξωτερική, επιφανειακή χαρά. Με γλέντια, ανταλλαγή δώρων και περισσότερη αμαρτία. Είναι δύσκολο όμως να δεχθούμε τον Κύριο ως δικό μας Σωτήρα και Λυτρωτή από τις αμαρτίες και τα πάθη μας. Το τελευταίο όμως αυτό είναι για μας βασικό στοιχείο, που μπορεί να αλλάξει και την εδώ ζωή μας και να μάς χαρίσει την αιωνιότητα.
Ας δεχθούμε τον Χριστό ως τη πηγή της θείας δύναμης, της θείας χάρης και τότε θα συνδεθούμε άρρηκτα μαζί του και θα αγωνιστούμε για την πνευματική μας αναγέννηση, για την δημιουργία μέσα μας του νέου εν Χριστώ ανθρώπου.
http://www.iak.gr/gr/logoi-arthra/kirig ... s2014.html

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή μετά την Χριστού Γέννηση

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Ο Χριστός γεννήθηκε. Ο μεγάλος αναμενόμενος, τόσους αιώνες από την ανθρωπότητα. Εκείνος τον οποίο αιώνες πριν προκατήγγειλαν οι Προφήτες. Εκείνος ο οποίος γεννήθηκε σε ένα ψυχρό σπήλαιο και ανακλίθηκε στη φάτνη των αλόγων. Και εκτός από τους Μάγους και τους ποιμένες, όλοι τον δέχθηκαν με αδιαφορία. Όχι μόνο με αδιαφορία αλλά ο Ηγεμόνας τους, ο βασιλιάς Ηρώδης τον ερχομό του στον κόσμο τον αντιμετώπισε με εχθρότητα, με κακότητα.
Όταν ο Ηρώδης άκουσε από τους Μάγους ΄΄ότι γεννήθηκε ο βασιλιάς των Ιουδαίων και κάλεσε τους γραμματείς και φαρισαίους και εξακρίβωσε το γεγονός, ταράχθηκε και πήρε την απόφαση του «ἀπολέσαι αὐτό». Δεν θέλει να αναγνωρίσει το Θείο Βρέφος σαν βασιλιά του κόσμου, αντίθετα θέλει να το φονεύσει. Φοβάται το θρόνο του, τα μεγαλεία του, τα πλούτη του, που κινδυνεύουν τάχα από τον γεννηθέντα ουράνιο Βασιλέα. Στέλνει τότε και «ἀβεῖλε πάντας τούς παῖδας τούς ἐν Βηθλεέμ καί ἐν πᾶσι τοῖς ὁρίοις αὐτῆς ἀπό διετοῦς καί κατωτέρω» με την ελπίδα ότι ανάμεσά τους θα είναι και το Θείο Βρέφος, που στο μεταξύ είχε φύγει στην Αίγυπτο. Η κακότητα, ο φθόνος του ανθρώπου έχουν διώξει μακριά τον Κύριο των ανθρώπων.
Ακούγοντας τα γεγονότα αυτά η καρδιά μας αναστατώνεται. . μας φαίνονται ακατανόητα, απίστευτα, πρωτάκουστα. Αλλά μήπως και σήμερα αν ερχόταν ο Χριστός στον κόσμο, ο κόσμος και οι άνθρωποι του θα τον υποδεχόταν με ενθουσιασμό και οι άρχοντες θα του απέδιδαν άφθαστες τιμές;
Κανένας δεν μπορεί να αρνηθεί ότι πολλοί θα τον δέχονταν με χαρά, όπως τον δέχονται, διότι συνεχώς έρχεται ο Κύριος και κτυπάει την πόρτα της καρδιάς μας. Είναι όμως και οι άλλοι, εκείνοι που τον αρνούνται, που τον διώκουν, που τον πολεμούν, από τότε μέχρι σήμερα. Θέλουν και σήμερα «ἀπολέσαι αὐτόν». Είναι όσοι πολεμούν την πίστη μας. Όσοι αρνούνται τον Χριστό. Όσοι με την διαγωγή τους, με τα λόγια τους, με τα συγγράμματά τους, με τους σκληρούς διωγμούς τον διώχνουν μακριά από τη ζωή μας. Και γνώρισε και γνωρίζει η εποχή μας πολλούς τέτοιους πολέμιους του Χριστού, που δεν διαφέρουν καθόλου από τον Ηρώδη. Πόσο χριστιανικό αίμα κυλάει στην εποχή μας, στις ημέρες μας από τους Ηρώδεις της. Όπου και να κοιτάξει κανείς θα τους δει. Θέλουν να διώξουν τον Χριστό από την χριστιανική Ελλάδα. Θέλουν να αποϊεροποιήσουν τα πάντα. Πόσοι πιστοί σε όλα τα πλάτη της γης δεν μαρτυρούν για το όνομα του Κυρίου. Βλέπουμε τι γίνεται λίγο παραπέρα από μας. Χιλιάδες χριστιανοί καθημερινά υποβάλλονται σε φρικτά βασανιστήρια, θανατώνονται για την πίστη τους.
Δεν απομακρύνουν τον Κύριο μόνο οι φανατικοί πολέμιοι του χριστιανισμού.
Κι όλοι εμείς οι άλλοι συχνά συμπεριφερόμαστε κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να διώχνουμε τον Κύριο από τις καρδιές μας. Η ψυχή μας είναι γεμάτη και καθημερινά γεμίζει από φτηνούς ήρωες και ταπεινά πράγματα. Θαμπωνόμαστε από τα ψεύτικα αστέρια και τον θόρυβο. Υποδουλωμένοι στην ακόρεστη δίψα του πλούτου, κυριευμένοι από τον φθόνο και το μίσος κάνουμε τον πράο και ταπεινό Ιησού Χριστό να φύγει και πάλι, όπως τότε…στην Αίγυπτο. Ο Κύριος θέλει πάντοτε να είναι κοντά μας και εμείς, δυστυχώς, τον απομακρύνουμε, τον διώχνουμε με τη ζωή μας, με τα λόγια μας, την απομάκρυνση μας από τα ιερά μυστήρια της Εκκλησίας και ιδιαίτερα την Θεία Κοινωνία.
Το Θείο Βρέφος μετά τον θάνατο του Ηρώδη ξαναγύρισε στην Βηθλεέμ. Έτσι κι όταν στις καρδιές των ανθρώπων πεθάνει ο Ηρώδης, έρχεται και ενθρονίζεται ο Κύριος του ουρανού και της γης. Όταν πολεμάμε συστηματικά, με αγώνα και θερμή προσευχή τα πάθη μας και αδειάζουμε τις ψυχές μας από τους παρείσακτους και τους ξένους, γίνεται εξουσιαστής ο Κύριος του παντός.
Το βασικό έργο στην πνευματική μας ζωή είναι ακριβώς αυτό το καθάρισμα της ψυχής. Ο αγώνας εναντίον κάθε αμαρτωλού πράγματος που κυριεύει το είναι μας ολόκληρο. Η μάχη των διαφόρων εχθρών, που θέλουν να είναι κύριοι και αφεντικά μας. Ο κόσμος και οι θεοί του, όπως κι αν ονομάζονται, τα πάθη είναι οι εχθροί του πνεύματος. Όταν φύγουν οι εχθροί, τότε ακριβώς παρουσιάζονται οι καρποί του Αγίου Πνεύματος. Τότε έρχεται ο καιρός της πνευματικής ανθοφορίας, που έφερε στη γη ο ενανθρωπήσας Ιησούς Χριστός.
Για άλλη μια φορά γιορτάσαμε τα Χριστούγεννα. Η σκέψη μας, με τα φτερά των Αγγέλων πέταξε στη πόλη της Βηθλεέμ, στο παγωμένο Σπήλαιο, στην ταπεινή φάτνη των αλόγων ζώων. Η καρδιά μας, αν και φορτωμένη με την καθημερινότητα, συγκινημένη από το μεγάλο αυτό γεγονός πρόσφερε λατρεία στο Θείο Βρέφος που ήρθε στη γη για να φέρει την ειρήνη και την αγάπη στον κόσμο μας. Μαζί με τους ποιμένες Τον προσκυνήσαμε. Μαζί με τους Αγγέλους Τον δοξάσαμε. Μαζί με τους Μάγους της Ανατολής Του προσφέραμε τα δώρα της αγάπης και της λατρείας μας. Όλα αυτά να μην μείνουν μια προσωρινή συγκίνηση, που μετά από λίγο θα χαθεί. Ας αγωνιστούμε να μην αφήσουμε να φύγει ο Χριστός από κοντά μας. Ο Χριστός ήρθε στον κόσμο για να μείνει μαζί μας αιώνια. Η ευεργετική παρουσία Του στη ζωή μας να είναι παντοτινή. Θέλει να μας συντροφεύει διαρκώς, να μας ευεργετεί, να μας κάνει χαρούμενους οδοιπόρους της νέας ζωής, της δικής Του ζωής. Εμείς το θέλουμε; Αν ναι, τότε να αγωνιστούμε, να διώξουμε τα πάθη και τις κακίες και να εγκολπωθούμε τις αρετές, για να νιώθουμε αιώνια μέσα μας Χριστούγεννα. Αμήν.

http://www.iak.gr/gr/logoi-arthra/kirigma_kiriakis/Kyriaki_meta_tin_Xristou_Gennisi2014.html

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή προ των Φώτων

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

«Φωνή βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἑτοιμάσατε τήν ὁδόν Κυρίου, εὐθείας ποεῖτε τάς τρίβους αὐτοῦ».
Η σημερινή Κυριακή στη γλώσσα της Εκκλησίας μας ονομάζεται Κυριακή προ των Φώτων. Ονομάζεται έτσι διότι προηγείται της μεγάλης εορτής των Θεοφανείων. Επίσης με το ευαγγελικό ανάγνωσμα μάς παρουσιάζει το πρόσωπο και το έργο του τιμίου, ενδόξου, Προφήτου, Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου. Κι αυτό γίνεται διότι ο Ιωάννης προηγήθηκε του Κυρίου για να αναδειχθεί Πρόδρομός Του. Ο Τίμιος Πρόδρομος άρχισε το βάπτισμα της μετανοίας με σκοπό να προπαρασκευάσει το λαό για την υποδοχή του Μεσσία. Έτσι ο Πρόδρομος είναι η «ἀρχή τοῦ εὐαγγελίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, υἱοῦ τοῦ Θεοῦ».
Ο μεγάλος αυτός Προφήτης, «ὁ μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν», είχε προφητευθεί από τους μεγάλους Προφήτες. Τον είχαν προαναγγείλει οι Προφήτες Ησαΐας· «φωνή βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ· ἑτοιμάσατε τήν ὁδόν τοῦ Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τάς τρίβους τοῦ Θεοῦ ἡμῶν» και Μαλαχίας· «Ἰδού ἐγώ ἐξαποστέλλω τόν ἂγγελόν μου, καί ἐπιβλέψεται ὁδόν πρό προσώπου μου, καί ἐξαίφνης ἣξει εἰς τόν ναόν ἑαυτοῦ Κύριος, ὃν ὑμεῖς ζητεῖτε, καί ὁ ἂγγελος τῆς διαθήκης, ὃν ὑμεῖς θέλετε· ἰδού ἒρχεται, λέγει Κύριος παντοκράτωρ» . Τον υποδήλωσε ο προφήτης Ωσηέ. Τον περίμενε ο ισραηλιτικός λαός ως έναν άλλο Ηλία, ο οποίος θα εμφανιζόταν λίγο πριν την έλευση του Χριστού «ἐτοιμάσαι πάντα». Τον προανήγγειλε άγγελος Κυρίου στον πατέρα του Ζαχαρία. Κι ο ίδιος ο Ζαχαρίας είχε προφητεύσει ότι το νήπιο εκείνο, ο Ιωάννης, θα γινόταν Προφήτης, που θα ετοίμαζε «τάς ὁδούς τοῦ Κυρίου». Θα ήταν ο Πρόδρομος και ο προάγγελος της έλευσης του Θεανθρώπου Λυτρωτή· θα κήρυττε στην έρημο προς τα πλήθη του λαού που θα ερχόταν να τον ακούσουν· θα βροντοφωνούσε να ετοιμάσουν τις καρδιές τους για την υποδοχή του Κυρίου Ιησού. Οι καρδιές σείονται, οι ψυχές καττανύσονται, οι συνειδήσεις συγκλονίζονται. Οι πάντες τον ακούν με προσοχή, με ευλάβεια, με συντριβή. Τον αναγνωρίζουν Προφήτη του Θεού. Δέχονται τα λόγια του ως λόγια του Θεού. Μετανοούν, εξομολογούνται τις αμαρτίες τους, βαπτίζονται στον Ιορδάνη ποταμό, ετοιμάζουν τους εαυτούς τους για την υποδοχή του Σωτήρα, ο οποίος θα βάπτιζε όχι με νερό, όπως ο Τίμιος Πρόδρομος αλλά «ἐν Πνεύματι ἁγίῳ καί πυρί». Ο Πρόδρομος «θα ήταν φωνή ανθρώπου που φωνάζει στην έρημο: Ετοιμάσατε την οδόν του Κυρίου, κάνετε τους δρόμους του ευθείς».
Τι εννοούσαν όμως οι Προφήτες με τα συμβολικά αυτά λόγια και τα οποία επανέλαβε για τον εαυτό του ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, ως απάντηση σε μια επιτροπή Λευϊτών, που τον ρωτούσαν «τις εἶ;». Εγώ, είπε σ’ αυτούς, είμαι «φωνή βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, εύθύνατε τήν ὁδόν τοῦ Κυρίου» . Ποιος είναι όμως αυτός ο δρόμος του Κυρίου, που πρέπει να ετοιμαστεί και να ευθυγραμμιστεί;
Όταν πρόκειται να ανοιχθεί και να ετοιμαστεί ένας δρόμος νέος για την εξυπηρέτηση του κόσμου, θα προηγηθούν μελέτες και σχέδια. Θα γίνουν όλες εκείνες οι απαραίτητες ενέργειες για να ετοιμαστεί ο χώρος που θα περάσει ο δρόμος. Οι προσπάθειες μεγάλες, χρονοβόρες, επίπονες, ώστε το αποτέλεσμα να είναι το καλύτερο δυνατόν.
Για «ὁδόν Κυρίου» μιλάνε οι Προφήτες. Για δρόμο δηλαδή που θα περάσει και θα κάνει σταθμούς ο Κύριος. Ποιος είναι αυτός ο δρόμος; Είναι η καρδιά του καθενός μας, που οφείλει να ανοιχθεί και να ευθυγραμμιστεί για τον Κύριο. Με άλλα λόγια, η καρδιά μας πρέπει να απαλλαγεί από τα προσκόμματα και τα εμπόδια εκείνα που την καθιστούν άβατη, ακάθαρτη και απρόσιτη στο Θεό. Τέτοια εμπόδια είναι οι αδυναμίες και τα πάθη, ο εγωισμός με τις πολλές και διάφορες εκδηλώσεις του, η ποικιλία των αμαρτωλών έξεων. Είναι ο σκοτασμός της διανοίας από πλάνες και προλήψεις, η εκφυλισμένη θέλησή μας που παρουσιάζεται υποτονική και απρόθυμη για το αγαθό, αντίθετα πρόθυμη και δραστήρια για το πονηρό. Λέει ο Κύριος: «Ἒσωθεν ἐκ τῆς καρδίας τῶν ἀνθρώπων οἱ διαλογισμοί οἱ κακοί ἐκπορεύονται, μοιχεῖαι, πορνεῖαι, φόνοι, κλοπαί, πλεονεξίαι, πονηρίαι, δόλοι, ἀσέλγεια, ὀφθαλμός πονηρός, βλασφημία, ὑπερηφανία, ἀφροσύνη» .
Όλα αυτά είναι που κάνουν αδιάβατη την βασιλική οδό, την οδό από την οποία θα περάσει ο Κύριος. Αυτά κάνουν την καρδιά ανάξια να την επισκεφθεί ο Κύριος και να την κάνει σταθμό στη σωτήρια πορεία του. Είναι οι «σκολιαί ὁδοί» στις οποίες αφθονούν «τριβόλοι καί παγίδες· ὁ δέ φυλάσσων τήν ἑαυτοῦ ψυχήν ἀφέξεται αὐτῶν», θα φύγει μακριά απ’ αυτές. Αυτή την καρδιά πρέπει πάντοτε με τη βοήθεια του Κυρίου να την καθαρίσουμε, να την απαλλάξουμε από τα πάθη, να την στολίσουμε με τις αρετές, να την κάνουμε άδολη και ευθεία, για να «ἐμπεριπατήσῃ» και να ενθρονισθεί σ’ αυτή ο Θεός.
Όμως οδός Κυρίου την οποία πρέπει να κάνουμε ευθεία και να καθαρίσουμε είναι και οι καρδιές των ανθρώπων γύρω μας. Για τους ανθρώπους της εποχής του στάλθηκε ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, για να τους προετοιμάσει για την υποδοχή του Κυρίου. Έτσι και ο καθένας από μας, τηρουμένων των αναλογιών, στέλνεται από τον Κύριο για να καλλιεργήσει στις καρδιές των συνανθρώπων του το πόθο της λυτρώσεως, να αναγγείλει σ’ αυτούς τον Λυτρωτή, τον Θεό, που έγινε για χάρη μας άνθρωπος, να τους προπαρασκευάσει και ενθαρρύνει για την υποδοχή του Κυρίου.
Υπάρχουν γύρω μας πολλές καλοπροαίρετες καρδιές. Παρά τα όποια προβλήματα που κατά καιρούς αναφύονται, πολλοί είναι εκείνοι που περιμένουν ένα φίλο, να τους οδηγήσει κοντά στον Χριστό, όπως άλλοτε ο Φίλιππος τον Ναθαναήλ. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ αυτό που γράφει ο Απόστολος Παύλος· «Θεοῦ ἐσμεν συνεργοί» . Είμαστε συνεργάτες και όργανα του Θεού στο έργο του Ευαγγελίου για την πνευματική καθοδήγηση και προετοιμασία των συνανθρώπων μας, των αδελφών μας. Ένας καλός λόγος στην κατάλληλη περίσταση, ένα πνευματικό βιβλίο, μια επίσκεψη σε ώρα ασθένειας και ιδιαίτερα το καλό μας παράδειγμα, είναι θεόσδοτα μέσα, με τα οποία ετοιμάζουμε την οδό, ώστε να επισκεφθεί ο Κύριος τους αδελφούς μας.
Όταν μ’ αυτό τον τρόπο προετοιμάσουμε τον εαυτό μας, όταν εργασθούμε έτσι για την προπαρασκευή των άλλων, συνεργούμε και εμείς στην ετοιμασία της οδού του Κυρίου. Τότε η καρδιά όχι μόνο η δική μας αλλά και των άλλων «ἒσται ὁδός καθαρά, καί ὁδός ἁγία κληθήσεται, καί οὐ μή παρέλθῃ ἐκεῖ ἀκάθαρτος… Καί οὐκ ἒσται ἐκεῖ λέων, οὐδέ τῶν πονηρῶν θηρίων οὐ μή ἀναβῇ ἐπ’ αυτήν, οὐδέ μή εὑρεθῇ ἐκεί, ἀλλά πορεύσονται ἐν αὐτῇ λελυτρωμένοι καί συνηγμένοι διά τόν Κύριον». Αμήν.
http://www.iak.gr/gr/logoi-arthra/kirig ... n2014.html

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή μετά τα Φώτα

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

«Εἶδε φῶς μέγα».
Πολύ δύσκολη η περιγραφή. Ότι χρώματα κι αν χρησιμοποιήσει κανείς δεν θα μπορέσει να ζωγραφίσει τον ψυχικό θάνατο, στον οποίο βρισκόταν τότε ο κόσμος, παρ’ όλα τα φώτα που λαμπόφεγγαν. Τη γη σκέπαζε σκοτάδι κι ο άνθρωπος δεσμώτης μέσα στα σκοτάδια της ειδωλολατρείας. Ο φόβος και η σκιά του θανάτου νέκρωνε κάθε ψυχική διάθεση. Το σκοτάδι της αμαρτίας πάγωνε κάθε προσπάθεια για την αρετή και την ηθική πρόοδο. Ο άνθρωπος βρισκόταν σε μια νάρκη. Χωρίς την δύναμη εκείνη που θα τον ελευθέρωνε. Πουθενά φως. Η αλήθεια διέφευγε από τους ανθρώπους. Κι αυτοί οι λαοί που είχαν παρουσιάσει κάποια πρόοδο, βρίσκονταν σε αληθινή κατάπτωση.
Μέσα στην εφιαλτική εκείνη νύκτα, έλαμψε «φῶς μέγα». Το φως ήλθε. Η αλήθεια αποκαλύφθηκε. Το σκοτάδι διαλύθηκε. «Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί» και φάνηκε το πλήρωμα της θεότητας. Ανέτειλε ο ήλιος της αλήθειας και της δικαιοσύνης. Το φως, το οποίο διέλυσε τα σκότη και έδωσε σε πρόσωπα και λαούς την δείκτη της ζωής και της αληθινής προόδου. Τα μυστικά του ουρανού είναι πλέον στη διάθεση του ανθρώπου. Οι παγίδες του διαβόλου έγιναν φανερές. Οι άνθρωποι που ζούσαν στο σκοτάδι χαίρονται τώρα σαν παιδιά του φωτός το φως που σκόρπισε ο Χριστός.
Γι’ αυτό γεμάτος ενθουσιασμό και βαθειά συγκίνηση ανακράζει ο Προφήτης: «Ὁ λαός ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδε φῶς μέγα». Δεν είναι ο Κύριος ένα οποιοδήποτε φως για τον κόσμο. Ανθρώπινα φώτα είχαν προβάλλει δια μέσου των αιώνων πολλά στον ορίζοντα της ανθρωπότητας. Αλλά τα φώτα αυτά, συστήματα, φιλοσοφίες, παρά τις μεγάλες απαιτήσεις τους και τις πομπώδεις υποσχέσεις τους, στην πραγματικότητα ήταν φώτα, χίλια φώτα, αλλά δεν ήταν το φως. Ήταν σταγόνες, αλλά δεν ήταν η πηγή που ξεδιψάει τον άνθρωπο, τον αναμορφώνει, τον λυτρώνει και τον μεταμορφώνει σε νέο άνθρωπο.
Ο Κύριος όμως είναι φως μέγα. Το μοναδικό φως. Η μοναδική Αλήθεια. Διότι είναι Θεός. «Ὁ Θεός φῶς ἐστι καί σκοτία ἐν αὐτῷ οὐκ ἒστι οὐδεμία», διακηρύσσει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Και τόσους αιώνες τώρα φώτισε τον πολιτισμό μας, αναμόρφωσε πρόσωπα και κοινωνίες.
Δεν είναι «φῶς μέγα» ο Κύριος μόνο για το παρελθόν. Δεν αφορά τους ειδωλολάτρες της εποχής του Χριστού μόνο. «Τήν πρίν τάλαιναν τῶν ἐθνῶν παγκληρίαν». Στους τότε «καθημένους ἐν χώρᾳ καί σκιᾷ θανάτου». Κάθε εποχή έχει ανάγκη του θείου αυτού φωτός. Και η εποχή μας έχει ανάγκη της θείας ακτινοβολίας Του, κι ας είναι μια εποχή της επιστήμης, της τεχνολογίας, της προόδου γενικότερα. Πρέπει και σήμερα ο Χριστός να είναι το φως, που θα φωτίζει και θα καθοδηγεί τον σύγχρονο άνθρωπο στη ζωή του. Βασική όμως προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι να μην κλείνει ο άνθρωπος της εποχής μας τα μάτια του, να μην αρνείται το φως, όπως πολύ συχνά συμβαίνει.
Και συμβαίνει αυτό για το λόγο, που αναφέρει ο ιερός Ευαγγελιστής: «ἦν πονηρά αὐτῶν τά ἒργα. Πᾶς γάρ ὁ φαῦλα πράσσων μισεῖ τό φῶς, ἳνα μή ἐλεγζθῇ τά ἒργα αὐτοῦ». Ο σύγχρονος άνθρωπος, που ζει στην παρανομία, στην φαυλότητα, στην απάτη, που θησαυρίζει με αδικίες ή καταπατεί την τιμή του συνανθρώπου του, είναι επόμενο να μη θέλει να έρθει προς το φως. Διότι το φως θα αποκαλύψει τις φαυλότητές του. έτσι φθάνει να αρνείται τον Χριστό με την δικαιολογία πως είναι άνθρωπος της προόδου, που δεν έχει ανάγκη από άλλα φώτα, αφού η εποχή του είναι αυτόφωτη.
Και φθάνει ο άνθρωπος σ’ αυτό που αναφέρει ο λόγος του Ευαγγελίου. Ο άρχοντας του σκότους «τετύφλωκεν αὐτῶν τούς ὀφθαλμούς καί πεπώρωκεν αὐτῶν τήν καρδίαν, ἳνα μή ἳδωσι τοῖς ὀφθαλμοῖς καί νοήσωσιν τῇ καρδίᾳ». Οι άνθρωποι γίνονται τυφλά όργανά του. Πολεμούν το Φως μόνο και μόνο επειδή είναι το φως.
Αλλά όσο κι αν το πολεμούν, ο Κύριος θα παραμείνει «φῶς» για κάθε εποχή, για κάθε άνθρωπο, για κάθε κοινωνία. Θα είναι το «Φῶς τό μέγα», που αποκαλύπτει το αληθινό νόημα της ζωής, που δίνει κατευθύνσεις και τονώνει τον άνθρωπο στον αγώνα της ζωής, με την βασική όμως προϋπόθεση να προσφέρουμε εμείς την πίστη μας προς το φως.
Και η πίστη αυτή μεταφράζεται σε αγώνα, που πρέπει να διεξάγουν όλοι όσοι έχουν τον τιμητικό τίτλο: «υἱοί φωτός». Πρώτα αυτοί να καλλιεργούν τον εαυτό τους για να είναι φωτεινοί και συγχρόνως να είναι έτοιμοι να αναλάβουν αγώνες και να υποστούν θυσίες για χάρη του φωτός. Διότι το αληθινό και ζωογόνο φως, για να επικρατήσει στον κόσμο, να τον φωτίσει, να τον εξυγιάνει, έχει ανάγκη από αγωνιστές ανθρώπους.
Όταν όμως όσοι καλούνται «υἱοί φωτός» δεν είναι αγωνιστές για την διάδοση της ευαγγελικής αλήθειας και την επικράτηση του καλού και της αρετής, ποιοι άλλοι θα πρέπει τότε να αναλάβουν την μεγάλη και τιμητική αυτή αποστολή;
Το φως υπάρχει πλέον στην ζωή της Εκκλησίας μας. «Τό φῶς ἐφάνη». Το θέμα είναι μόνο αν θελήσει ο καθένας μας να το πλησιάσει και να το χαρεί. Να γίνει όνομα και πράγμα υιός φωτός.
http://www.iak.gr/gr/logoi-arthra/kirig ... a2015.html

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή ΙΒ΄ Λουκά

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Πολύ συγκινητικό είναι το γεγονός που μάς περιγράφει ο Ευαγγελιστής Λουκάς στη σημερινή περικοπή. Δέκα λεπροί άνθρωποι που έχουν χάσει κάθε ελπίδα θεραπείας. Άνθρωποι και φάρμακα δεν μπορούν να τους χαρίσουν αυτό που ζητούν. Την υγεία τους. Ένας είναι δυνατόν να τους σώσει. Είναι ο Κύριος, από τον οποίο ζητούν με δυνατή κραυγή την θεραπεία τους. «Ἦραν φωνήν λέγοντες: Ἰησοῦ ἐπιστάτα ἐλέησον ἡμᾶς». Και τότε ο Κύριος, ο μεγάλος ιατρός όχι μόνο των ψυχών αλλά και των σωμάτων, τους στέλνει στους ιερείς να δείξουν τα γιατρεμένα τους κορμιά. Την εποχή εκείνη οι ιερείς, εκτός των άλλων καθηκόντων τους, πιστοποιούσαν τη σωματική υγεία κάποιου. Τηρώντας τον νόμο ο Κύριος, εφόσον τους στέλνει στους ιερείς, προλέγει και σχεδόν ταυτόχρονα τους χαρίζει τη σωματική τους υγεία. Όλοι τους και οι δέκα δέχονται την θεραπεία του σώματος, ενώ μόνο ένας, ο ευγνώμων θεραπευθείς λεπρός δέχεται και την σωτηρία του. Εδώ βλέπουμε δύο αγαθά να χαρίζει ο Κύριος, την υγεία του σώματος και της ψυχής, το δέυτερο ασύγκριτα ανώτερο από το πρώτο. Κι αυτό το κερδίζει ένας μόνο.
Ο Κύριος και Θεός μας έχει μια φιλάνθρωπη, αγαθή και απαρασάλευτη θέληση να σώσει τον άνθρωπο. Με ένα όρο όμως. Ποιος είναι αυτός; Δεν θέλει να καταργήσει την προσωπικότητά του. Χωρίς να δεσμεύσει την ελευθερία του. Έρχεται να σώσει τον κάθε άνθρωπο, τον πονεμένο, τον ψυχικά τραυματισμένο, τον ταλιπωρημένο. «Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καί πεφορτισμένοι, κἀγώ ἀναπαύσω ἡμᾶς» λέει στον καθένας μας το αψευδές στόμα του Κυρίου.
Στέλνει Προφήτες για να διδάξουν τον Ισραήλ και να προκαταγγείλουν την έλευσή του. Κι όταν έρχεται το πλήρωμα του χρόνου, ο Λόγος γίνεται σάρξ και βροντοφωνεί: «Ὃστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν…». Και προσφέρει την υπέρτατη θυσία για την σωτηρία μας.
Αλλά και κάθε μέρα, σε κάθε Θεία λειτουργία, με ένα πιστό φίλο, με ένα πνευματικό βιβλίο μάς προσκαλεί να δεχθούμε τη σωτηρία. Να μάς λυτρώσει από τον σωματικό και ιδιαιτέρως από τον πνευματικό πόνο.
Εδώ όμως παρουσιάζεται όλη η τραγικότητα της εποχής μας. Ο σύγχρονος άνθρωπος πολλές φορές δεν νιώθει την ανάγκη του λυτρωτού και δεν τον ζητάει. Δεν φωνάζει: «Ἰησοῦ ἐπιστάτα ἐλέησον ἡμᾶς». Ή ζητάει από αλλού την λύτρωση. Από ανθρώπους, από ανθρώπινα συστήματα, από την πρόοδο ή την επιστήμη. Και ποιο το αποτέλεσμα; Να μην βρίσκει αυτό που ποθεί. Την ψυχική ικανοποίηση, την εσωτερική ειρήνη, που χαρίζει μόνο ο Λυτρωτής Ιησούς Χριστός.
Ας το επαναλάβουμε για άλλη μια φορά. Η θέληση του Θεού είναι μία. Να σώσει τον άνθρωπο, να του προσφέρει το θεία του δώρα, να τον ανυψώσει από τα γήϊνα, από τα υλικά, να του χαρίσει τα «τίμια καί μέγιστα ἐπαγγέλματα». Φθάνει μόνο να το θέλουν και οι άνθρωποι, όλοι εμείς.
Η προσφορά της ανθρώπινης θέλησης, η θετική ανταπόκριση στο θεϊκό κάλεσμα είναι το πρώτο σκαλοπάτι για να πλησιάσουμε τον Κύριο, να γίνουμε δοχεία της Χάριτός Του.
Και θα ανεβούμε το σκαλοπάτι αυτό όταν καταλάβουμε εκείνο που ένιωσαν οι δέκα λεπροί. Ότι ο Κύριος είναι ο μόνος, που μπορεί να μάς δώσει αυτό που ποθούμε. Ο Κύριος είναι ο μεγάλος γιατρός, ο γιατρός των ψυχών και των σωμάτων. Αυτός δίδει την θεραπεία του σώματος αλλά και την ειρήνη της ψυχής, την γαλήνη της συνειδήσεως, τη δύναμη στις δυσκολίες της ζωής, δώρα πολύτιμα, που κανείς άλλος δεν μπορεί να μάς τα προσφέρει.
Ο Κύριος είναι παντού και πάντοτε παρών. Δίπλα μας, κοντά μας. Αρκεί εμείς σ’ όποια δυσκολία κι αν βρισκόμαστε, σωματικός είναι ο πόνος, ψυχικό είναι το τραύμα, να Τον αναζητούμε. Να απλώσουμε τα χέρια μας σ’ Αυτόν και θα δούμε ότι Εκείνος έχει ήδη απλώσει τα δικά του παντοδύναμα χέρια. «Πρό τοῦ σε φωνῆσαι, ἰδού ἐγώ πάρειμι». Είναι κοντά μας και πριν ακόμα τον ζητήσουμε με την προσευχή μας. Δεν μας ξεχνάει, είναι πάντοτε στο πλευρό μας ακόμα κι όταν εμείς τον λησμονούμε και τον βγάζουμε από την ζωή μας.
http://www.iak.gr/gr/logoi-arthra/kirig ... a2015.html

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή ΙΕ΄ Λουκά



Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Κάθε χρόνο λίγο πριν ανοίξει το Τριώδιο, ακούμε στις Εκκλησίες μας το ευαγγελικό ανάγνωσμα του Ζακχαίου. Ο Ζακχαίος ζητούσε να δει ποιος είναι ο Ιησούς. Όπως όλοι μας έτσι κι αυτός σίγουρα θα είχε ακούσει για τον Χριστό, για τον Κύριο. Όμως επιθυμούσε να μάθει περισσότερα. Είχε μια λαχτάρα να Τον συναντήσει, να Τον αντικρύσει, να Τον γνωρίσει προσωπικά.
Ο πόθος του βαθύς, φλόγιζε τα στήθη του. Καμία φιλία, καμία γνωριμία με τόσους αξιωματούχους που είχε λόγω του αξιώματός του δεν τον ικανοποιούσαν. Η κουρασμένη ψυχή του από τις αδικίες που διέπραξε στρέφεται τώρα επίμονα προς τον θείο Διδάσκαλο.
Ο πόθος καίει άσβεστος να συνδεθεί οπωσδήποτε με τον Χριστό. Κι ο πόθος αυτός αναδεικνύει τον μικρόσωμο αυτό άνθρωπο, γίγαντα της αποφασιστικότητας, που θα ξεπεράσει και θα νικήσει κάθε εμπόδιο.
Ποιο είναι όμως το μεγάλο εμπόδιο, που πρέπει να υπερπηδήσει για να δει τον Χριστό;
Το ανθρώπινο πλήθος που συνοδεύει τον Χριστό εμποδίζει τον μικρόσωμο αρχιτελώνη Ζακχαίο όχι μόνο να συναντήσει αλλά και να δει ακόμα τον Χριστό. Κάποιος άλλος στη θέση του ίσως να απογοητευόταν και να υποχωρούσε.
Η καρδιά όμως του Ζακχαίου δεν γνώριζε εμπόδια. Όπως μάς λέει ο ευαγγελιστής Λουκάς «προδραμών», έτρεξε δηλαδή από άλλους διαφορετικούς δρόμους μπροστά από το πλήθος. Χωρίς να λογαριάζει τι θα πουν οι άλλοι, που τον έβλεπαν να τρέχει, έναν με μια τέτοια υψηλή κοινωνική θέση. Ούτε λογαριάζει τι θα πουν οι άλλοι βλέποντάς τον να ανεβαίνει στην συκομορέα. Δεν ντρέπεται να ανέβει πάνω σ’ ένα δέντρο για να δει από εκεί τον Χριστό.
Το αποτέλεσμα ήταν όχι μόνο να αντικρύσει τον Χριστό αλλά και ο ίδιος να γίνει θεατός από τον Χριστό. Όταν ο Χριστός τον πρόσεξε, δεν τον επαίνεσε αμέσως για το ζήλο του, αλλά του ζήτησε να κατέβει κάτω, να πατήσει στο έδαφος αν ήθελε να Τον συναντήσει.
Ευλογημένη η στιγμή αυτή για τον Ζακχαίο. Όταν η καρδιά του ανθρώπου ποθεί να δει, να γνωρίσει, να συνδεθεί με τον Σωτήρα Χριστό, τα πάντα συντρίβονται, εκμηδενίζονται, θεωρούνται σκύβαλα.
Λίγοι είναι οι άνθρωποι όμως που στις ημέρες μας ζούν τέτοιες μεγάλες ώρες στην πνευματική τους ζωή.
Κι αν μέσα τους για ένα διάστημα καίει η φλόγα του πόθου να γνωρίσουν τον Κύριο, κι αν αισθάνονται την ανάγκη να συνδεθούν μαζί του με την μετάνοια, να τον κάνουν μόνιμο ένοικο της ψυχής τους με την θεία Ευχαριστία, να ζήσουν σύμφωνα με τις θείες Του εντολές, γρήγορα κάμπτονται μπροστά στα εμπόδια που παρουσιάζονται.
Πολύς όχλος γύρω τους, τα πλήθη που συνήθως αδιαφορούν στα ουράνια μηνύματα, που ειρωνεύονται, τους σβήνουν κάθε φλόγα, τους κλείνουν τον δρόμο προς τον Κύριο, προς την σωτηρία.
Γιατί; Θα ρωτήσει κάποιος. Γιατί οι ίδιοι μέσα τους, στο βάθος της καρδιάς τους αφήνουν την μικροψυχία να τους υπονομεύει. Εκείνο που τους λείπει είναι η φλογερή πίστη και ο θερμός πόθος να συνδεθούν με τον Κύριο του ουρανού και να ζήσουν σύμφωνα με τις θεϊκές εντολές Του και γι’ αυτό δεν διαθέτουν αποφασιστικότητα. Δεν έχουν την δύναμη, δεν έχουν την τόλμη να τρέξουν μπροστά από τον όχλο και να ανέβουν σε κάποιο δέντρο.
Το τι «θα πει ο κόσμος», το πώς «θα με κρίνουν οι γύρω μου», το «δεν μπορώ να πάω αντίθετα στο ρεύμα», όλα αυτά και πολλά άλλα κρατούν μακριά από τον Χριστό τόσους και τόσους σύγχρονους Ζακχαίους. Άνθρωποι που αδίκησαν, που πλούτισαν άνομα, άνθρωποι που καταπάτησαν την τιμή της οικογένειάς τους, που έζησαν μια ζωή ασωτίας και θα ήθελαν να συνδεθούν μέσω των ιερών Μυστηρίων της Εκκλησίας μας με τον Κύριο, δεν κάνουν το αποφασιστικό εκείνο βήμα, δεν ανεβαίνουν σε μια «συκομορέα», για να μην θεωρηθούν «ἀποσυνάγωγοι», για να μην ακούσουν την ειρωνεία των συναδέλφων τους, των συγγενών τους.
Και μένουν έτσι αποξενωμένοι από τον Χριστό, μακριά από την Εκκλησία του. Λίγοι είναι εκείνοι που ακολουθούν τον Ζακχαίο στην πορεία του. Μια πορεία που περιφρονεί τα πάντα και πετυχαίνει τον σκοπό της.
Όπως για τον αρχιτελώνη Ζακχαίο έτσι και γι’ αυτούς τα εμπόδια αντί να γίνουν λίθοι προσκόμματος, μεταβάλλονται σε πέτρινα σκαλοπάτια πάνω στα οποία θα πατήσουν για να ανυψωθούν στην πραγματοποίηση του ιδανικού τους. Είναι τόσο βαθύς ο πόθος τους να γνωρίσουν τον Κύριο, να συνδεθούν μαζί Του, που κανένα εμπόδιο δεν μπορεί να τους κλείσει τον δρόμο. Να σταματήσουν για τον όχλο; Μα ο όχλος αυτός είναι μακριά από τον Θεό, είναι τυφλοί μπροστά στο θείο φως. Αυτούς λοιπόν θα ακούσουν και για χάρη τους θα μείνουν ακόμα μακριά από την Εκκλησία και τα Μυστήριά της; Όχι, βέβαια. Θα τρέξουν, θα κοπιάσουν, θα ανεβούν πάνω σ’ ένα δέντρο, με παρρησία θα ομολογήσουν ότι αλλάζουν ζωή, ότι εγκαταλείπουν τον δρόμο της αδικίας και της ασωτίας, έστω κι αν τους ειρωνευθούν.
Αυτοί είναι που αναζητούν την πραγματική ειρήνη, την γαλήνη της συνείδησης τους, την εκπλήρωση του πόθου τους και αφού είναι πεπεισμένοι ότι κοντά στον Κύριο και Θεό τους αυτά εκπληρώνονται, θα φθάσουν οπωσδήποτε στο θείο λιμάνι.
Η πορεία αυτή είναι δύσκολη. Τα εμπόδια πολλά, ορατά και αόρατα. Όμως πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι στο τέρμα αυτής της πορείας, μας αναμένουν τα ουράνια δώρα της Βασιλείας των Ουρανών.
Ας κρατήσουμε φυλαγμένη μέσα στην καρδιά μας την ιστορία του Ζακχαίου. Ας έχουμε στο μυαλό μας πως ο Χριστός ζητά να μας γνωρίσει και ότι δεν πρέπει να αφήνουμε τίποτα να σταθεί εμπόδια σ’ αυτή τη συνάντηση. Αρκεί να αναγνωρίσουμε και να διαπιστώσουμε τα λάθη και τις παρεκτροπές μας. Να αποτινάξουμε τη νάρκη που μάς εμποδίζει στην προσπάθεια για ενάρετη ζωή. Το κλειδί της ευτυχίας είναι στα χέρια μας. Ας ακούσουμε τη φωνή της καρδιάς μας. Ο Ιησούς Χριστός και το Ευαγγέλιό Του είναι η λύτρωση. Αυτός ζητάει να συναντήσει τον άνθρωπο, τον καθένα μας. Ζητάει να λούσει τη ζωή μας, τις επιδιώξεις μας, τις οικογένειές μας με τη χάρη Του. Ας ανταποκριθούμε σ’ αυτή την θεϊκή εκζήτηση. Ας μη διστάσουμε. Αξίζει να χαρίσουμε στον εαυτό μας την απόλαυση αυτή. Αμήν.

http://www.iak.gr/gr/logoi-arthra/kirigma_kiriakis/Kyriaki_IE_Loyka2014.html

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή Τελώνου & Φαρισαίου

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Σήμερα ανοίγει το Τριώδιο. Η ευλογημένη αυτή περίοδος της Εκκλησίας. Τα πάντα αλλάζουν προοδευτικά μέσα στην Εκκλησία την περίοδο αυτή. Οι Πατέρες της Εκκλησίας με πολύ σοφία και σύνεση μάς εισάγουν στο «τῆς νηστείας μέγα πέλαγος». Οι κατανυκτικοί ύμνοι αυξάνονται. Τα αγιογραφικά αναγνώσματα μάς προειδοποιούν ότι σε λίγες ημέρες εισερχόμαστε στην Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, η οποία είναι το κατ’ εξοχήν στάδιο της προσευχής και της νηστείας.
Με την παραβολή του Τελώνου και Φαρισαίου ο Χριστός θέλει να μάς προφυλάξει από ένα μεγάλο κίνδυνο που απειλεί αδιάκοπα την ευσέβειά μας. Από την αρρώστια του φαρισαϊσμού. Ας δούμε κάποια στοιχεία αυτής της ενδημικής αρρώστιας που απειλεί και ταλανίζει πολλούς.
Υπάρχουν άνθρωποι που κατορθώνουν και ξεγελούν τον εαυτό τους και άλλοι που ζητούν με κάθε τρόπο να τον ξεγελάσουν. Οι πρώτοι εξ αυτών είναι οι πλέον πωρωμένοι, είναι εκείνοι που πνίγουν κάθε φωνή της συνειδήσεώς τους, που αρνούνται κάθε πνευματικό αυτοέλεγχο. Στην δεύτερη ομάδα ανήκουν όσοι κάποιες φορές αφουγκράζονται την θεϊκή φωνή της συνειδήσεώς τους, καθρεπτίζουν έστω για λίγο την πορεία τους στο νόμο του Θεού, σύντομα όμως ή αργότερα στρέφουν αλλού τα μάτια τους από τον καθρέπτη του θείου νόμου ή σπάζουν τον καθρέπτη – περιφρονούν το θείο νόμο του Ευαγγελίου – και ζητούν με δικαιολογίες ή άλλους τρόπους να ξεγελάσουν τον εαυτό τους.
Και οι πρώτοι και οι δεύτεροι ζουν σε μια πλήρη ψευδαίσθηση, σε μια αυταπάτη. Ψευδαίσθηση που οδηγεί στην αυταπάτη είναι η συνειδητή παραμόρφωση του πραγματικού εαυτού μας, το προσωπείο κάτω από το οποίο προσπαθούμε να κρύψουμε το αληθινό πρόσωπό μας, την πραγματική πνευματική μας κατάσταση. Ψευδαισθήσεις που πολλοί πιστεύουν και γίνονται έτσι στο τέλος περισσότερο πραγματικές από την πραγματικότητα. Ζούμε σε μια αυταπάτη όταν πιστεύουμε ότι είμαστε σωστοί απέναντι στον Θεό, στην κοινωνία. Όταν πιστεύουμε ότι επειδή δεν σκοτώσαμε, δεν ληστέψαμε, έστω κι αν έχουμε παραβεί και παραβαίνουμε καθημερινά κάθε μέρα το νόμο του Θεού.
Ο φαρισαίος, του σημερινού ευαγγελικού αναγνώσματος, είναι ένα κλασικό παράδειγμα στο μεγάλο αυτό θέμα. Η εγωιστική προσευχή του είναι καταστάλαγμα της ψευδαίσθησης στην οποία ζει. «Ὁ Θεός εὐχαριστῶ σοι ὃτι οὐκ εἰμί ὣσπερ οἱ λοιποί τῶν ἀνθρώπων». Ζει σε τέτοια ψευδαίσθηση, ώστε τολμά την πλέον άπρεπη περιαυτολογία και μπροστά στον παντογνώστη Θεό, που τον γνωρίζει τόσο καλά. Πιστεύει πως δεν ξεγελά μόνο τους ανθρώπους με μια ζωή προς το «θεαθῆναι», αλλά και τον ίδιο τον Θεό, τον «ἐτάζων καρδίας καί νεφρούς», που δεν ξεγελιέται. Τολμά να υψώσει το ασήμαντο ανάστημά του μπροστά στον Δημιουργό του κόσμου, ακόμα και μέσα στον ιερό χώρο της λατρείας του.
Βλέπουμε λοιπόν ολοζώντανη την ψευδαίσθηση αυτή να αποκαλύπτεται στη σημερινή παραβολή. Το φοβερό αυτό δράμα, που συνακολουθεί σαν σκιά τον άνθρωπο, είναι η πηγή τόσων δεινών που δεχόμαστε.
Η ψευδαίσθηση ότι δήθεν είμαστε καλοί μάς δίνει μια εγωιστική κομπορρημοσύνη απέναντι στον ίδιο τον Θεό. Δεν νοιώθουμε την ανάγκη του ελέους του. Δεν σκύβουμε ταπεινά να ζητήσουμε την ευσπλαγχνία του. Σαν τον Φαρισαίο και η δική μας προσευχή είναι εγωϊστική.
Η ψεύτικη ιδέα για τον εαυτό μας οδηγεί επίσης στην υποτίμηση των συνανθρώπων μας. Φθάνουμε μάλιστα να κατηγορούμε τον συνάνθρωπό μας, όπως ο Φαρισαίος που θεωρούσε τους άλλους άρπαγες, άδικους, φαύλους και μάλιστα τον ταπεινό και γεμάτο αυτογνωσία Τελώνη.
Όσο δύσκολοι είμαστε να κατηγορήσουμε τα ελαττώματά μας, να παραδεχθούμε ότι η συμπεριφορά μας δεν είναι σωστή, ότι αδικούμε τον συνάνθρωπό μας, ότι είμαστε εύκολοι να κατηγορήσουμε τους πάντες και τα πάντα.
Τρομερό αλήθεια! Δεν ακούμε όμως τον Κύριο που απευθύνει στον καθένα μας τα λόγια: «Τί βλέπεις, τό κάρφος ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου, τήν δέ ἐν τῷ σῷ ὀφθαλμῷ δοκόν οὐ κατανοεῖς;»
Για να υπερνικήσουμε τον φαρισαϊσμό μέσα μας πρέπει να ξεριζώσουμε την ρίζα του. Ποια είναι αυτή; Η ιδέα ότι σε όλα είμαστε εντάξει. Κι αυτό επιτυγχάνεται με τον αυτοέλεγχο και την αυτογνωσία. Αυτοέλεγχος που θα περιλαμβάνει την διαγωγή μας παντού. Έλεγχος των προθέσεών μας και των ελατηρίων μας, που κρύβονται κάτω από κάθε πράξη, των σκοπών και των πράξεών μας. Γιατί το έκανα αυτό; Γιατί είχα μια τέτοια συμπεριφορά; Γιατί μίλησα μ’ αυτό τον άσχημο τρόπο; Γιατί περιφρόνησα τον συνάνθρωπό μου; Το «γνῶθι σαὐτόν» οφείλουμε να γίνει το καθημερινό μας μέλημα.
Κι όταν επισημαίνουμε το κάθε μας ελάττωμα και συναισθανόμαστε βαθιά την αμαρτωλότητά μας, σαν τον Τελώνη, θα βγαίνει από μέσα μας, αυθόρμητο, το «ἰλάσθητί μοι τῷ ἀμαρτωλῷ», την τελωνική αυτή ικεσία και προσευχή.
Όλοι μας κρύβουμε μέσα μας ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο Φαρισαίο. Η υπερνίκησή του είναι δύσκολο έργο, αλλά όχι ακατόρθωτο. Είναι κατόρθωμα των αληθινά πιστών ανθρώπων, που διαθέτουν μια γνήσια επαφή με τον ουρανό και μια αληθινά ταπεινή διάθεση, που οδηγεί στην πραγματική αυτογνωσία.
Αν η αρρώστια του φαρισαϊσμού σκοτώνει την γνήσια θρησκευτικότητα και αλλοιώνει την αληθινή ευσέβεια, η συναίσθηση ότι δεν είμαστε παρά «ανάξιοι χρεώστες στην θεία Αγάπη», είναι η αρχή και το θεμέλιο της εν Χριστώ σωτηρίας μας. Τα καλά μας έργα θα πρέπει να είναι άμεση συνέπεια της εν Χριστώ ανακαινίσεώς μας και μια φιλότιμη ανταπόκριση στην άφατη αγάπη του Θεού και στην υπέρτατη Σταυρική θυσία του Υιού Του «ὃστις ἐκένωσεν ἑαυτόν μορφήν δούλου λαβών» και «ἒγινεν ὑπήκοος (τῷ Πατρί) μέχρι θανάτου, θανάτου δέ Σταυροῦ».
Δικαίως λοιπόν η Εκκλησία, από σήμερα, αρχή του Τριωδίου αλλά και καθ’ όλη την διάρκεια του Κατανυκτικού Τριωδίου μάς υπενθυμίζει τις βασικές προϋποθέσεις της πνευματικής ζωής, υπογραμμίζει την ανάγκη μεταποιήσεως του «Φαρισαϊκού φρονήματος» σε «τελωνικό φρόνημα». Γι’ αυτό προτρέπει τους πιστούς: «Φαρισαίου φύγωμεν (ας αποφύγουμε) ὑψηγορίαν καί Τελώνου μάθωμεν τό ταπεινόν ἐν στεναγμοῖς». Αμήν.
http://www.iak.gr/gr/logoi-arthra/kirig ... u2015.html