Πέντε αισθήσεις, Υποδουλωση του νου στις αισθητες ηδονες

Πνευματικά θέματα της Ορθόδοξης πίστης μας - Spiritual subjects of our Orthodox faith.

Συντονιστές: Anastasios68, Νίκος, johnge

Άβαταρ μέλους
Athanasios
Δημοσιεύσεις: 498
Εγγραφή: Παρ Ιούλ 27, 2012 3:20 pm

Πέντε αισθήσεις, Υποδουλωση του νου στις αισθητες ηδονες

Δημοσίευσηαπό Athanasios » Δευτ Αύγ 20, 2012 7:25 pm

Ποιος ειναι ο λογος για τον οποιο εγιναν οι πεντε αισθησεις;
Τι ειναι η καθε μια αισθηση ξεχωριστα;
Η μαχη. Οι αισθησεις συρουν τον νου στις αισθητες ηδονες, και ο νους φροντιζει να επαναφερη τις αισθησεις στις νοητες ηδονες.



Άβαταρ μέλους
Athanasios
Δημοσιεύσεις: 498
Εγγραφή: Παρ Ιούλ 27, 2012 3:20 pm

Re: Πέντε αισθήσεις, Υποδουλωση του νου στις αισθητες ηδονες

Δημοσίευσηαπό Athanasios » Δευτ Αύγ 20, 2012 7:27 pm

<<Να, μεσα στην αμαρτια συνεληφθηκα και μεσα στις ανομιες με κυοφορησε η μητερα μου>> (Ψαλμ.50,5)

<<Γιατι η αισθηση που ειναι αμεσως τελεια και ισχυρη, συναρπαζει το νου, που δεν εχει ακομα την ενεργεια και θεωρειται εν δυναμη ατελης και τον πειθει να τα θεωρη τετοια, και υποτασσει στον εαυτο της, εκεινον που εχει ορισθη να εξουσιαζη και ετσι το καλυτερο υποδουλωνεται στο χειροτερο. Ετσι και η κακια θεωρειται σπουδαιοτερη απο την αρετη>> (Θεοδωρος ο Ιεροσολυμων.)

<<Η αισθηση γεννιεται ταυτοχρονα με την πρωτη γεννηση, ενω ο νους αναμενει την ανοδο αναλογα με την ηλικια... Γι' αυτο το λογο ο νους δυσαναστευεται απο την αισθηση στην αρχη, οταν γεννιεται...Γι' αυτο και γινεται δυσκολα κατορθωτη η κατανοηση του οντως αγαθου, γιατι προκαταλαμβανομαστε απο τα αισθητα κριτηρια, καθοριζοντας οτι το καλο βρισκεται στην ευφροσυνη και την ηδονη. (Νυσσης)

Τα αίτια που ο νους υποδουλωθηκε συμφωνα με τα παραπανω ο νους στις αισθησεις είναι δυο. Το πρωτο και καθ’ εαυτο αιτιο είναι, ότι με την παραβαση του Αδαμ, το σωμα του, παιρνει ολη την υπαρξη και την συσταση του από την αισθητη, εμπαθη και παραλογη ηδονη. Ο λογος είναι ότι με την ηδονη συλλαμβανεται, με την ηδονη μεγαλωνει και τελειοποιειται μεσα στην κοιλια μεχερι να γεννηθει. Ο δευτερος είναι ότι και στους εννεα μηνες που είναι στην μητρα ο ανθρωπος, επειδη δεν εχει ολοκληρωθη η διακριση του λογικου, ο νους δεν μπορει να χρησιμοποιησει τα αισθητηρια του σωματος για να μεταχειρισθη την δικη του ενεργεια και να ασχοληθη με την νοητη ηδονη του. Αλλα μονο το σωμα τα μεταχειριζεται, όχι μονο για την αναγκαια τροφη του και διαβιωση, αλλα και για την εμπαθη ηδονη του. Και το χειροτερο ότι παρασυρει στην αισθητη αυτή ηδονη και τον νου σαν ατελη, και χωρις διακριση τον υποδουλωνει σε αυτην.

Ας δουμε για ποιο λογο αρχιζουμε να ριχνουμε ευθυνες στα παιδια μας για τις πραξεις τους σε σχεση με την ηλικια τους.
- Γιατι δεν αξιολογουμε τις πραξεις των νηπιων;
- Γιατι δικαιολογουμε τα παιδια;
- Γιατι ειμαστε επιεικεις με τους εφηβους;
- Και γιατι δεν ειμαστε ελαστικοι με τους σωφρονες ενηλικες;

Και αφου αρχιζουμε να συνηθιζουμε στην χρησιμοποιηση αυτων των αισθητηριων, ποσο δυσκολο ειναι για μας να καταλαβουμε οτι η πραγματι ηδονη ερχεται απο το νου.

Αφου τα ματια μας συνηθισουν στη θεα των ομορφων σωματων, στις γλυκες γευσεις, στους μελωδικους ηχους, στην ευχαριστη αισθηση των μυρωδικων και αφου συνηθισουμε την επαφη των μεταξωτων υφασματων ποιος θα μας πειση ευκολα οτι αυτο δεν ειναι η αληθινη και λογικη ηδονη;

Μετα λοιπον την παιδικη ηλικια και την ολοκληρωση της λογικης και αφου ο νους μαθει απο μονος του ή απο τους ιερους Πατερες οτι αλλη η αισθητη ηδονη και αλλη αυτη του νου, σαν λογικος και φιλοκαλος απο την φυσι του, δεν υποφερει να βλεπει τα αισθητηρια του σωματος αιχμαλωτα στις ηδονες τους και δεν υποφερει να αιχμαλωτιζεται και αυτος στις αισθησεις του.
Σε αυτο το επιπεδο δεν τον νοιαζει να γινεται απο βασιλιας δουλος ουτε υποτακτικος και ειναι ετοιμος να υποστει τετοια ζημια, η οποια στο τελος θα τον σωσει.



Άβαταρ μέλους
Νίκος
Διαχειριστής
Δημοσιεύσεις: 6863
Εγγραφή: Παρ Ιούλ 27, 2012 11:05 am
Τοποθεσία: Κοζάνη

Re: Πέντε αισθήσεις, Υποδουλωση του νου στις αισθητες ηδονες

Δημοσίευσηαπό Νίκος » Δευτ Αύγ 20, 2012 7:28 pm

Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής - "Περί Αγάπης Λόγος"

64. Από το σύνολο των παθών κάποια αφορούν το σώμα και άλλα την ψυχή. Εκείνα που αφορούν το σώμα έχουν αιτία τις αδυναμίες του σώματος, ενώ τα ψυχικά έχουν αιτία εξωτερική. Και τα δύο μπορούν ν΄ αντιμετωπιστούν με την αγάπη και την εγκράτεια, με την πρώτη τα ψυχικά και τη δεύτερη τα σαρκικά.
65. Από τα πάθη άλλα αφορούν το θυμικό και άλλα το επιθυμητικό μέρος της ψυχής. Και τα δύο υποκινούνται από τις αισθήσεις. Τότε υποκινούνται, όταν η ψυχή βρίσκεται μακριά από την αγάπη και την εγκράτεια.
.......
115. Όταν ο νους ασχολείται με τα ορατά, δια μέσου των αισθήσεων συλλαμβάνει την κατά φύση εικόνα τους. Ούτε το να σκέπτεται κανείς είναι κακό, ούτε το να ασχολείται με τη φυσική εικόνα των πραγμάτων, ούτε τα ίδια τα πράγματα, ούτε και οι αισθήσεις, γιατί όλ’ αυτά είναι έργα του Θεού. Ποιο είναι λοιπόν το κακό; Είναι φανερό ότι βρίσκεται στην διαστροφή της κατά φύση σκέψης, η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας των εικόνων, αν ο νους βρίσκεται σ’ ετοιμότητα.
........
156. Ενώ ο φαύλος νους, όταν το σώμα υποκινείται από τις αισθήσεις προς τις δικές του επιθυμίες και απολαύσεις, αυτός ακολουθεί και συγκατατίθεται στις φαντασίες και τις ορμές που του προκαλούν, ο ενάρετος νους επιδεικνύει εγκράτεια και αυτοπεριορίζεται απέναντι στις εμπαθείς φαντασίες και τις ορμές και περισσότερο σχεδιάζει πως θα μπορεί ν΄ αντιμετωπίζει καλύτερα αυτές τις προσβολές.
........
174. Με τρεις τρόπους οδηγείται ο νους σε εμπαθείς σκέψεις: από τις αισθήσεις, την κατάσταση του σώματος και τη μνήμη. Για τις αισθήσεις: Όταν συλλαμβάνονται από τις αισθήσεις τα υλικά πράγματα, κινούν το νου προς εμπαθείς λογισμούς, ανάλογα με τα πάθη που ήδη έχουμε. Σχετικά με την κατάσταση του σώματος: όταν από απρόσεκτη διατροφή, ή ενέργεια των δαιμόνων, ή από κάποια αρρώστια αλλοιώνεται η κατάσταση του σώματος, σπρώχνει το νου σε εμπαθείς λογισμούς, ή εναντίον της θείας Πρόνοιας. Και για τη μνήμη: Όταν επανέρχονται στο νου μέσω της μνήμης σκέψεις για πράγματα που έχουμε επιθυμήσει, και τον κινούν ομοίως προς εμπαθείς λογισμούς.
.......


Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τώ αμαρτωλώ και ελέησόν με.

Άβαταρ μέλους
stratis
Δημοσιεύσεις: 434
Εγγραφή: Παρ Ιούλ 27, 2012 3:12 pm

Re: Πέντε αισθήσεις, Υποδουλωση του νου στις αισθητες ηδονες

Δημοσίευσηαπό stratis » Δευτ Αύγ 20, 2012 7:29 pm

Και αφου αρχιζουμε να συνηθιζουμε στην χρησιμοποιηση αυτων των αισθητηριων, ποσο δυσκολο ειναι για μας να καταλαβουμε οτι η πραγματι ηδονη ερχεται απο το νου.


Ακριβώς! Ο νους κάνει την ηδονή, τα πάθη, όχι η μύτη ή τα μάτια. Οι αισθήσεις είναι απλά τα εργαλεία. Εάν καταφέρει κανείς να δουλέψει πάνω στα πάθη που σχετίζονται με τις αισθήσεις τότε αυτά που πριν του προκαλούσαν ηθική πτώση τώρα δε θα τον αγγίζουν καν.

Νομίζω είναι μια καλή βάση για συζήτηση.



Άβαταρ μέλους
Athanasios
Δημοσιεύσεις: 498
Εγγραφή: Παρ Ιούλ 27, 2012 3:20 pm

Re: Πέντε αισθήσεις, Υποδουλωση του νου στις αισθητες ηδονες

Δημοσίευσηαπό Athanasios » Δευτ Αύγ 20, 2012 7:30 pm

Ας αρχισουμε μια μια τις αισθησεις.

Οραση και οφθαλμοι (Νικοδημος ο Αγιορειτης)
Οραση η βασιλικοτερη των αισθησεων συμφωνα με τους φυσικους. Αυτη που εξαρταται απο το ψυχικο πνευμα και ειναι συγγενης του νου συμφωνα με τους θεολογους.
Της πιο γνωστικης απο τις αλλες αισθησεις και γι’ αυτο της πιο ευπιστης κατα τους μεταφυσικους.
<<Τα ματια ειναι πιο εμπιστα απο τα αυτια>> και <<Τα ματια ειναι τα δυο λυχναρια του σωματος>> συμφωνα με τον λογο του Κυριου (Ματθ.6,22).
Ακομα τα ματια ειναι οι δυο φωστηρες του προσωπου συμφωνα με τους αστρονομους και οι δυο πρωτοι κλεφτες της αμαρτιας, συμφωνα με τους ηθικους φιλοσοφους.
Συμφωνα με τον Μεγα Βασιλειο τα ματια ειναι τα δυο ασωματα χερια με τα οποια η ψυχη πιανει τα αγαπητα ορατα και απο μακρια, και οσα απο αυτα δεν μπορει να τα πιασει με τα χερια (οπως ειναι τα ωραια ματια), αυτα τα πιανει παλι με τα ματια και τα απολαμβανει.
Γιατι και η οραση αφη ειναι, πιο λεπτη βεβαια απο την αφη των χεριων, παχυτερη ομως απο την αφη της φαντασιας και του νου.
Παλι λεει ο Μεγας Βασιλειος. <<με την αφη λοιπον και η οψη την ψυχη εξαπατα προς την ηδονη, με τις βολες των ματιων, σαν με καποια ασωματα χερια, αγγιζοντας και απο μακρια οσα θελει, και οσα με τα χερια του σωματος δεν μπορει να τα αγγιξει, αυτα με τις βολες των ματιων τα αγκαλιαζει με παθος>> (λογ. Περι παρθενιας).
Γι’ αυτο και ο Γρηγοριος ο Θεολογος λεει: <<ψηλαφιζουν τα ματια και αυτα που δεν μπορουν να ψηλαφιστουν>>

Να δουμε μαζι τι εχουμε για τα ματια;

<<Η γυναικα ειδε οτι οι καρποι του δενδρου ηταν ευγευστοι>>(Γεν.3,6)

<<Ειδαν οι υιοι του Θεου τις θυγατερες των ανθρωπων οτι ηταν ομορφες και τις πηραν για γυναικες τους>>(Γεν.6,2)

<<Ειδε ο Συχεμ, ο υιος του Εμμωρ, την Δεινα, την κορη του Ιακωβ, στα Σικιμα και την αγαπησε και γι’ αυτο χαθηκε απο τα αδελφια της μαζι με ολο τον λαο>>(Γεν.34,2)

Ειδε ο Δαβιδ απο το δωμα την Βηρσαβεε να λουζεται και επεσε στο λακκο της μοιχεια και του φονου. Γι’ αυτο και λεει. <<αποστρεψε τους οφθαλμους μου για να μη δω τη ματαιοτητα>> (Ψαλμ.118,37)




Επιστροφή στο

Μέλη σε σύνδεση

Μέλη σε αυτή την Δ. Συζήτηση: 8 και 0 επισκέπτες

cron