Θεοτοκονύμια - Ονόματα της Παναγίας

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Αιματούσα ή Παναγία των Αμπελιών Κύπρος



Είναι το πιο γνωστό και πολυσύχναστο ξωκλήσι της Αραδίππου. Βρίσκεται ανάμεσα στο παλιό δρόμο και τον σύγχρονο αυτοκινητόδρομο Λάρνακας – Λευκωσίας βόρεια της Αραδίππου. Το ξωκλήσι είναι κτισμένο πάνω στα ερείπια ενός παλιότερου ναού που καταστράφηκε από τους Σαρακηνούς. Αρκετές φορές υπέστη ζημιές από πυρκαγιές λόγω των αναμμένων κεριών που αφήνουν οι επισκέπτες. Με τις κατά καιρούς επιδιορθώσεις καλύφθηκαν και οι αγιογραφίες που κοσμούσαν το εκκλησάκι. Η Παναγία είναι γνωστή με τη διπλή ονομασία «των Αμπελιών» από τα πολλά αμπέλια που υπήρχαν παλιά στην περιοχή και «Αιματούσα» από την παράδοση που θέλει την Παναγία να θεραπεύει τις αιμορραγούσες γυναίκες. Στις 8 Σεπτεμβρίου λειτουργείται το ξωκλήσι και γίνεται μεγάλο πανηγύρι. Το όμορφο φυσικό περιβάλλον της περιοχής γίνεται πόλος έλξης για τις υπαίθριες εξόδους των Αραδιππιωτών, κυρίως την Καθαρή Δευτέρα.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Αφέντρικα Ριζοκαρπάσου



Ἡ μισοκατεστραμμένη αὐτή ἐκκλησία εὐρίσκεται 8 χιλιόμετρα ἀνατολικῶς τοῦ Ριζοκαρπάσου, στήν χερσόνησο τῆς Καρπασίας.

Ἡ περιοχή γύρω ἀπό τήν ἐκκλησία, γνωστή ὡς Ἀφέντρικα, εἶναι τοποθεσία τῆς μεσαιωνικῆς ἐρειπωμένης πόλης Οὐρανίας. Ἦταν παραθαλάσσια πόλις που ἐκαταστράφη εἶτε κατά τήν περίοδο τῶν ἀραβικῶν ἐπιδρομῶν τοῦ 8ου καί 9ου αἰώνος καί ἀργότερα κατά τόν 13ο αἰώνα λόγῳ τῶν συχνῶν πειρατικῶν ἐπιδρομῶν. Οἱ κάτοικοί της τήν ἐγκατέλειψαν καί ἐγκαταστάθησαν εἰς τό ἐσωτερικό τῆς χερσονήσου, οίκοδομώντας τήν κωμόπολη τοῦ Ριζοκαρπάσου εἰς ἀπόστασην περίπου 10 χιλιομέτρων. Ἀκόμα καί σήμερα, ὁ ἐπισκέπτης μπορεί νά διακρίνει τά ἐρείπια δεκάδων οίκιῶν, ἐνῶ διασώζεται ἡ ἐκκλησία τῆς Παναγίας τῆς Ἀφέντρικας που ἀνηγέρθη ἐπί τῶν ἐρειπίω τρίκλιτου ναοῦ γοτθικῆς τεχνοτροπίας, ἀπέναντι ἀπό τά ἀπομεινάρια ἑνός σταυροειδούς μετά τρούλου ὀρθόδοξου ναοῦ.

Ἡ Ἀφέντρικα εὐρίσκεται ἀνατολικῶς τοῦ ναοῦ τοῦ ἁγίου Φίλωνος καί ἀπέχει ἀπό αὐτόν περίπου 9 χιλιόµετρα.

Πλησίον τῆς Παναγίας τῆς Ἀφέντρικας, ὁ G.D. Hogarth (1888) εἶχεν ἐντοπίσει δύο τεχνητά σπήλαια ἐπί τῆς βορεῖου πλευράς τοῦ βράχου, ὅπου εὐρίσκετο τό ἱερόν τῆς Ἀφροδίτης. Δέν κατόρθωσε νά εἰσέλθει ἐντὀς αὐτῶν, διότι τό πρώτον ἦτο κεκλεισμένον ὑπό βράχῶ, ἐνῶ τό δεύτερο ἦτο ἀπροσπέλαστον ἄνευ κλίμακος. Μπόρεσε, ὅμως, νά δεί ὅτι οἱ ὁροφές των ἦτο μαυρισμένες ὑπό τόν καπνό καί ὑπέθεσε ὅτι ἦταν ἐνδιαιτήματα ἐρημιτῶν που ἔτρεφαν ἰδιαίτερη προτίμηση διά τόσον ἀπομονωμένα μέρη.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΥ(ΑΓΡΙΩΤΙΣΣΑ) Κύπρος



Η μεγάλη και ακμαία μονή του Μεγάλου Αγρού βρισκόταν στο κεφαλοχώρι Αγρός, στην ορεινή επαρχία της Λεμεσού.

Στο Βυζάντιο υπήρχαν τρία μοναστήρια με το όνομα του Μεγάλου Αγρού (Κωνσταντινούπολη, Βόσπορος, Κύζικος).
Ο ηγούμενος, της τότε μονής Παναγίας Ελεούσας, αποκαλούμενος «Άγιος Θεοφάνης εν τω μεγάλο Αγρό» καταγόμενος από τη Μικρά Ασία, είχε καταδικαστεί και εκδιωχθεί. Εξορίστηκε στη Σαμοθράκη, όπου και εκεί το 817 απέθανε. Από το 817– 842 (περίοδος των εικονομαχιών) ο μεγάλος υποστηρικτής εκτελούσε πιστά το καθήκον του. Επειδή, ο ηγούμενος αρνείτο να υπογράψει τα αυτοκρατορικά διατάγματα, που αυτά εστρέφοντο εναντίων των εικόνων, καταδικάστηκε.
Οι μοναχοί που διέμεναν μαζί του στη ίδια μονή (η οποία και διατηρούσε το ίδιο όνομα αφιερωμένο στη Παναγία Ελεούσα) στην Μικρά Ασία, μετά το θάνατο του, αποφάσισαν και αυτοί να έρθουν στη Κύπρο. Ερχόμενοι στην Κύπρο και για κάποιο χρονικό διάστημα κατοίκησαν σε μια σπηλιά, εκεί στη περιοχή του χωριού Αγρός, φέρνοντας μαζί τους και την εικόνα της Παναγίας της Ελεούσας. Άγνωστο για το πόσο καιρό κατοίκησαν στην σπηλιά και στη συνέχεια έκτισαν καινούργιο Μοναστήρι και το ονόμασαν και αυτό όπως το αρχικό τους Μοναστήρι "Μονή του Μεγάλου Αγρού", η οποία τους επόμενους αιώνες γνώρισε μεγάλη ακμή.

Το 1190 μνημονεύεται το όνομα του Φιλοθέου μοναχού των μονών Αγρού και Στύλου. Η μονή, στα χρόνια της φραγκοκρατίας, πέρασε στα χέρια των Λατίνων. Μεταξύ των ετών 1215-1216 και 1245 χρονολογείται σειρά παπικών επιστολών που σχετίζονται με τη φορολογία των μονών του Αγρού και του Στύλου, μετοχίου της πρώτης. Άλλη παπική επιστολή, του 1447, αναφέρεται στο νομοκανονικό καθεστώς των ως άνω μονών μετά τη Σύνοδο της Φλωρεντίας.

Το 1692 μ.χ. έπεσε μια μεγάλη επιδημία σε όλη τη Κύπρο από την θανατηφόρα ασθένεια της χολέρας που έστειλε στον τάφο τα 2/3 των κατοίκων του νησιού. Οι κάτοικοι, για να προστατευτούν από την επιδημία, πήγαν όλοι και έκτισαν τα σπίτια τους έξω ακριβώς από το μοναστήρι, κάτω από την σκεπή της Παναγίας. Έτσι δημιουργήθηκε το χωριό Αγρός.
Η μονή άρχισε να παρακμάζει τον 16ο ή 17ο αιώνα. Σε αυτό συντέλεσε η δημιουργία του οικισμού πέριξ της μονής. Το έτος 1735, ο μοναχός Βασίλειος Μπάρσκι καθ΄οδόν προς τον Άρακα παρέκαμψε «μονήν περίφημον», την Παναγία του Αγρού, γιατί το έτος εκείνο είχε εκκενωθεί. Ο ναός τής μονής ήταν τρίκλιτος, πλινθόκτιστος, ξυλόστεγος και κατάγραφος με τοιχογραφίες του 14ου αιώνα.

Αργότερα αφού το μοναστήρι δεν φιλοξενούσε πλέον μοναχούς, η μητρόπολη άρχισε να διαθέτει τα δωμάτια της μονής, προς ενοικίαση. Άρχισαν να εκμεταλλεύονται κατά κάποιο τρόπο τη μονή. Αυτή η τακτική κράτησε μέχρι το 1880. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι, επί καιρό τουρκοκρατίας τα κτήματα τα έδιναν στο μοναστήρι, έτσι για να αποφεύγουν να πληρώνουν τους φόρους που τους επέβαλαν. Οι κάτοικοι όμως, ξεσηκώθηκαν και άρχισαν και αυτοί να ζητούν διεκδίκηση. Κάποιος από τους κατοίκους είχε εισηγηθεί, πως αν κατεδαφισθεί η μονή θα πάψει η μητρόπολη να διατηρεί δικαιώματα. Έτσι και έγινε. Το 1894 κατεδάφισαν την μονή. Όταν ο μητροπολίτης πήγε για να λειτουργήσει τη μονή, βρέθηκε αντιμέτωπος και έκπληκτος από την κατεδάφιση. Αυτό δεν έγινε αποδεκτό από τη μητρόπολη, με αποτέλεσμα να επιβάλουν πρόστιμο στους κατοίκους.
Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΝΑΟΣ

Ακριβώς στον ίδιο χώρο, την ίδια χρονιά οι κάτοικοι με δική τους πρωτοβουλία, ξεκίνησαν το κτίσιμο του σημερινού ναού που υπάρχει σήμερα στο κέντρο του χωριού Αγρός. Οι εργασίες τέλειωσαν το 1909. Είναι κτίσμα σταυροειδές μετά τρούλου. Αρκετά μεγάλη εκκλησία που έχει την άνεση να φιλοξενήσει μέχρι και 1500 πιστούς. Εξωτερικά είναι πετρόκτιστη από πέτρα της περιοχής. Ο Ναός έχει μήκος 97 πόδια και πλάτος 48 πόδια. Το ύψος του τρούλου είναι 49 πόδια και ο τοίχος τριγύρω φέρει πάχος 4 ½ ποδών.
Το καμπαναριό πραγματικό θέαμα, ψηλό και εφαπτόμενο στη βορειοανατολική γωνιά της εκκλησίας, διαθέτει τρεις μεγάλες καμπάνες. Εσωτερικά είναι ασπρισμένη μα όχι αγιογραφημένη. Η Αγία Τράπεζα παραμένει ή ίδια, αφού σώθηκε κατά την κατεδάφιση του μοναστηριού. Το τέμπλο ξεχωριστός πλούτος στο ναό. Είναι ξύλινο και σκαλιστό. Πλαισιώνεται από προσεγμένες όμορφες εικόνες των αγίων αγιογραφημένες από τον γνωστό αγιογράφο Σόλωνα Φραγκούλη, οι οποίες ζωγραφίστηκαν από το 1930 μέχρι το 1934. Εσωτερικά είναι επίπεδη και αρκετά ευρύχωρη με την παρουσία του πρόσθετου γυναικωνίτη, ο οποίος κατασκευάστηκε αργότερα το 1955.

Η αφιερωμένη εικόνα της Παναγίας, υπάρχει και είναι πολύ παλιά από το 1856. Η εικόνα ήταν καλυμμένη από ασημένιο ζωγραφιστό κάλυμμα. Αυτό διατηρείτο μέχρι το 1987, που έγινε η αποκάλυψη της άγιας εικόνας. Η εικόνα αυτή διατηρήθηκε και βρίσκεται σήμερα στο διπλανό εκκλησάκι που κτίστηκε το 1990 για να θυμίζει την ύπαρξη στο χώρο αυτό, της Μονής του Μεγάλου Αγρού. Μαζί με την παλιά αυτή εικόνα, υπάρχουν και άλλα διασωθέντα αντικείμενα από το μοναστήρι, όπως ένα κομμάτι από το τέμπλο και η εικόνα του Χριστού. Γιορτάζεται στις 21 Νοεμβρίου που είναι τα εισόδια της Παναγίας στο ναό. Γίνεται μεγάλη πανήγυρις και πολλοί είναι οι πιστοί που έρχονται για να προσκυνήσουν την άγια εικόνα της.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Αγιοσωρείτισσα Σινά

Σύμφωνα με παράδοση του 11ου αιώνα η Παναγία Αγιοσορίτισσα ήταν μια αχειροποίητος εικόνα. Όταν ο Ευαγγελιστής Λουκάς, κατά παραγγελία των Αποστόλων, ετοίμαζε τα χρώματα για να αρχίσει να ζωγραφίζει την Θεοτόκο, η εικόνα σχηματίστηκε θαυματουργικά από μόνη της στο τελάρο. Έτσι θεωρούνταν αχειροποίητος ή αποδιδόταν στον ευαγγελιστή Λουκά. Ονομάστηκε Αγιοσορίτισσα επειδή το πρωτότυπο φυλασσόταν στον ναό των Χαλκοπρατείων στην Κωνσταντινούπολη, όπου υπήρχε το θεομητορικό κειμήλιο της Αγίας Ζώνης (Αγία Σορός). Τα ίχνη του πρωτοτύπου χάθηκαν κατά την εικονομαχία.
Το μοναδικό βυζαντινό αντίγραφο και μάλιστα του 7ου αιώνα της πρωτότυπης Παναγίας της Αγιοσορίτισσας, από τις ελάχιστες βυζαντινές εικόνες που διασώθηκαν από την περίοδο της Εικονομαχίας, φυλάσσεται στη Ρώμη, στην εκκλησία των Δομινικανών καλογριών Santa Maria del Rosario, όπου, κατά την ιστορική παράδοση, την έφεραν στην Ιταλία, ορθόδοξοι εικονόφιλοι μοναχοί και μοναχές που εγκατέλειψαν την Κωνσταντινούπολη για την Ιταλία, μετά το διάταγμα του Λέοντος Γ΄, το 728, με το οποίο απαγόρευε την ανάρτηση εικόνων.

Στον εικονογραφικό τύπο της Παναγίας Αγιοσορίτισσας, η Παναγία είναι χωρίς βρέφος, όρθια ή τις περισσότερες φορές ως την μέση. Αν και κοιτάει τον παρατηρητή, είναι ελαφρά γυρισμένη πλάγια και κρατάει τα χέρια σηκωμένα στο ύψος του στήθους σε στάση προσευχής, οπότε ανήκει στον τύπο της Δεομένης. Στη Ρώμη αυτός ο τύπος λέγεται Παναγία Συνήγορος (Madonna Avvocata).

Είχαμε ξανασχοληθεί με αυτήν την εικόνα στην ανάρτηση: 43 - Βυζαντινό ιαματικό φυλαχτό κατά της άκρατης οινοποσίας, αλλά η λειψανοθήκη βρήκε και παρουσιάζει εικόνες υψηλότερης ανάλυσης και μερικά αντίγραφα της πρωτότυπης εικόνας, αφού στην Ιταλία η Παναγία Συνήγορος είναι πολύ αγαπητή.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία η Αθηνιώτισσα


Περιοχή: Ακρόπολη
Τύπος: Βασιλική
Χρονολογία: μέσα 6ου αι.

Περιγραφή:
Αφετηρία για τη μετατροπή αρχαίων μνημείων σε χριστιανικούς ναούς στάθηκε το διάταγμα του Ιουστιανιανού στα 529 μ.Χ. Έτσι, ο μεγαλύτερος ναός της κλασικής αρχαιότητας και συνώνυμος του κλέους της Αθήνας και του χρυσού αιώνα της, ο Παρθενώνας, μετατράπηκε σε χριστιανική εκκλησία. Η λατρεία της ειδωλολατρικής Παρθένου έδωσε τη θέση της στη χριστιανή Παρθένο, τη Θεοτόκο, και ονομάστηκε από Εκείνη (Παναγία Αθηνιώτισσα). Αυτό έγινε ίσως στα μέσα του 6ου αιώνα με μερικές αρχιτεκτονικές μετατροπές, όπως ήταν η πρόσθεση μιας αψίδας στα ανατολικά. Επίσης, η είσοδος πλέον μετατοπίστηκε στη δυτική πλευρά του ναού και οι τρεις θύρες που διανοίχτηκαν στον τοίχο που χώριζε τον ναό από τον οπισθόδομο, τον μετέτρεψαν σε νάρθηκα του χριστιανικού, πλέον, ναού. Έτσι, ο Παρθενώνας μετατράπηκε σε τρίκλιτη βασιλική με πανελλήνιο – ίσως ακόμα και σε ολόκληρη την αυτοκρατορία- κύρος και αίγλη, αφού αποτέλεσε τόπο προσκυνήματος αλλά και το ναό στον οποίο ο ίδιος ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄ Βουλγαροκτόνος εόρτασε τη συντριπτική νίκη του επί των Βουλγάρων.

Ο ναός αναφέρεται σε αγιολογικές πηγές και αυτοκρατορικά έγγραφα, ενώ στάθηκε σημείο αναφοράς για τους νεώτερους περιηγητές που αποτύπωσαν μερικά από τα ψηφιδωτά που τον λάμπρυναν (Reinhold Lubenau, 1588-89). Από το ψηφιδωτό της Παναγίας, σώθηκαν μόνο 188 ψηφίδες που μεταφέρθηκαν το 1848 στο Βρετανικό Μουσείο. Σήμερα, ίχνη μόνον από το αρχικό σχέδιο των παραστάσεων πάνω στο μάρμαρο σώζονται στον εξωνάρθηκα του ναού.

Σημαντικό στοιχείο στο ναό είναι τα εκατοντάδες χαράγματα, τα επονομαζόμενα και Λίθινο Χρονικό για τις πλούσιες ιστορικές πληροφορίες που παρέχουν στον ερευνητή. Ονόματα στρατηγών, επισκόπων, αρχιεπισκόπων και μητροπολιτών, αλλά και αναγραφές θανάτων, απλές αναγραφές ονομάτων, τίτλοι και επαγγέλματα που πολλές φορές συνοδεύουν τα ονόματα αυτά, προσευχές και επικλήσεις ή παράξενες συμβολικές παραστάσεις (σταυροειδή συμπιλήματα, πλοία, περίεργα σκαριφήματα) αναγράφονται στους κίονες του χριστιανικού πλέον ναού συμπληρώνοντας πολλές φορές τα κενά των πηγών της παλαιοχριστιανικής και βυζαντινής εποχής.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Αγγελόκτιστος Κίτι Κύπρος



Ο ναός της Παναγίας της Αγγελόκτιστης βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο του χωριού Κίτι, 12 χιλιόμετρα περίπου νοτιοδυτικά της πόλης Λάρνακος και του αρχαίου Κιτίου. Κτίστηκε τον 11ο αιώνα πάνω στα ερείπια μίας παλαιοχριστιανικής βασιλικής του 5ου αιώνα. Η βασιλική είχε ημικυκλικό σύνθρονο, που σώζεται μέχρι σήμερα στον χώρο του Ιερού Βήματος του ναού του 11ου. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, οι κάτοικοι του αρχαίου Κιτίου, εξ’ αιτίας των Αραβικών επιδρομών μετακινήθηκαν προς το Κίτι για περισσότερη ασφάλεια, και αποφάσισαν να αναγείρουν ναό προς τιμή της Θεοτόκου. Με την έναρξη των εργασιών διαπίστωσαν ότι κατά την διάρκεια της νύκτας τα θεμέλια του ναού μετακινούνταν σε διαφορετική τοποθεσία. Σύμφωνα πάντα με την παράδοση, οι κάτοικοι μετέφεραν το ναό αλλού και διαπίστωσαν πως τη νύκτα κατέβαιναν στρατιές αγγέλων και έκτιζαν το ναό, εξού και το προσωνύμιο Αγγελόκτιστη.

Ο αρχιτεκτονικός τύπος του σημερινού ναού ανήκει στην κατηγορία του εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλο. Η σημερινή του μορφή οφείλεται σε προσθήκες και μετατροπές που έγιναν με την πάροδο του χρόνου. Το 12ο αιώνα, βόρεια του ναού, κτίστηκε καμαροσκέπαστο παρεκκλήσι αφιερωμένο στους ιαματικούς Αγίους Αναργύρους, Κοσμά και Δαμιανό. Στο εξωτερικό της βόρειας πλευράς του παρεκκλησίου ανευρέθηκαν μεσαιωνικοί τάφοι. Πιθανόν ο ναΐσκος να είχε κοιμητηριακό χαρακτήρα. Στα τέλη του 13ου- αρχές 14ου αιώνα, κτίστηκε στη νότια πλευρά του ναού, το λεγόμενο Λατινικό παρεκκλήσι για την εξυπηρέτηση των θρησκευτικών αναγκών των νέων ηγεμόνων της Κύπρου. Πάνω από την είσοδό του σώζονται τρία οικόσημα, εκ των οποίων το ένα ανήκε στην πλούσια Φράγκικη οικογένεια των Gibelet, κτητόρων του παρεκκλησίου. Στο εσωτερικό του σώζεται η εγχάρακτη ταφόπλακα της Simone Renier de Gibelet, που αποδήμησε το 1302. Ενδέχεται το παρεκκλήσι να είναι σύγχρονο της ταφής της και να είχε και αυτό, όπως και ο ναΐσκος, κοιμητηριακό χαρακτήρα.

Στο εσωτερικό του, ο ναός της Παναγίας της Αγγελόκτιστης κοσμείται με σημαντικές τοιχογραφίες του 13ου αιώνα, φορητές εικόνες διαφόρων εποχών και με το περίφημο ψηφιδωτό της Παναγίας της Αγγελόκτιστης. Το ψηφιδωτό βρίσκεται στο τεταρτοσφαίριο της αψίδας του Ιερού. Θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά και περίτεχνα εντοίχια έργα του παλαιοχριστιανικού κόσμου. Παρουσιάζει την Παναγία ιστάμενη, να κρατά το μικρό Χριστό στο αριστερό Της χέρι. Δίπλα της παραστέκουν οι αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ. Πρόκειται για την αρχαιότερη σωζόμενη, μνημειώδη απεικόνιση της Παναγίας ιστάμενης Αριστεροκρατούσας. Η Παναγία επιγράφεται ως «Η ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ». Το γεγονός αυτό προκαλεί ερωτηματικά γύρω από την θεολογική ερμηνεία της επιγραφής, αφού η Παναγία ως Αγία Μαρία απαντάται, την εποχή αυτή, κυρίως στις μονοφυσιτικές επαρχίες της Ανατολής. Η εικονογράφιση της Παναγίας πιθανόν να αποτελεί πρόδρομο του μετέπειτα γνωστού τύπου της Παναγίας της Οδηγήτριας. Στο εικονοφυλάκιο του ναού, που στεγάζεται στο λατινικό παρεκκλήσι φυλάσσονται 21 φορητές εικόνες.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Αγριλιώτισσα Κεφαλονιά



Η εκπληκτική θέα στην απέραντη γαλάζια θάλασσα του Ιονίου, τα καταπράσινα βουνά η γαλήνη και η φυσική ομορφιά κυριαρχούν στην Ι.Μ. Υπεραγίας Θεοτόκου Αγριλίων

Η Παναγία στ’ Αγρίλια είναι χτισμένη σε λόφο με καταπληκτική θέα στον κόλπο της Σάμης,την Αγ. Ευφημία, την παραλία της Αντίσαμου, και την Ιθάκη.


Η μονή κτίσθηκε τον 18ο αιώνα από τους βοσκούς Ιάκωβο και Συμεών στο σημείο όπου το 1722 βρήκαν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας και έγιναν οι πρώτοι μοναχοί που ασκήτευσαν στο μοναστήρι.

Η μονή γιορτάζει στις 15 Αυγούστου και τιμά τη μνήμη του Κοσμά του Αιτωλού στις 24 Αυγούστου.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Αργοκοιλιώτισσα Νάξος



Με το όνομα Παναγία Αργοκοιλιώτισσα ή Παναγία η Αργοκοιλιώτισσα φέρεται ιερό εικόνισμα που ανευρέθηκε στην ορεινή Νάξο, στη θέση Αργοκοίλι, εξ ου και το προσωνύμιο, καθώς και το Μοναστήρι που έχει ανεγερθεί στο σημείο εύρεσης, το οποίο και καταλαμβάνει έκταση περίπου 25 στρεμμάτων.
Το 1835 κατόπιν «καθ΄ ύπνου υπόδειξης», κατοίκου του χωριού Κόρωνος Νάξου και μετά από επανάληψη δεύτερης έρευνας επίσης ομοίας υπόδειξης στη θέση Αργοκοίλι βρέθηκαν τελικά δύο παλαιές βυζαντινές εικόνες της Παναγίας εκ των οποίων η μία παρουσίαζε την Παναγία επί της Ζωοδόχου Πηγής. Οι δύο αυτές εικόνες μεταφέρθηκαν αρχικά στο χωριό Κόρωνος και από εκεί στη Μητρόπολη Παροναξίας. Τον επόμενο χρόνο, και ανήμερα της εύρεσης, εμφανίσθηκε αγίασμα σε επιφάνειο φρεάτιο μπροστά σε αντικρινό βράχο, από το σημείο εκείνο της εύρεσης. Σκάβοντας στη συνέχεια στο σημείο αυτό αποκαλύφθηκε είσοδος μικρού σπηλαίου εντός του οποίου μέσα από μια μικρή κρύπτη, αριστερά, υπήρχαν λαξευμένες βαθμίδες σχεδόν σε κάθετη διάταξη που οδηγούν στην από οροφής έξοδο. Ολόκληρο αυτό το σπήλαιο αποδίδεται σήμερα ως βυζαντινό παρατηρητήριο φυλάκιο παρά τη βάση του οποίου είχαν αποκρύψει τις εικόνες πιθανώς στη περίοδο της εικονομαχίας. Το σημείο αυτό του βράχου του αγιάσματος είναι ορατό από τη θάλασσα όχι όμως από την ακτή. Βρίσκεται δε σε απόλυτη ευθυγράμμιση με δύο κατ΄ έναντι κορυφές λόφων με κατεύθυνση Α - Δ.
Σήμερα όλος ο χώρος αυτός χαρακτηρίζεται «παναξιακό προσκύνημα», ενώ οι ιστορίες της θαυματουργού εικόνας αναφέρονται πέρα από τοπικά γεγονότα, σχεδόν σ΄ όλες τις Κυκλάδες. Ανήμερα τη εορτής της Ζωοδόχου Πηγής καθώς και το Δεκαπενταύγουστο ο δρόμος Κόρωνος προς το Μοναστήρι Παναγίας της Αργοκοιλιώτισσας μονοδρομείται κατόπιν διάνοιξης δρόμου προς Λυώνα με αναγκαστική κυκλική πορεία Λυώνα - Κόρωνο.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΑΡΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΠΕΤΣΩΝ



Η Παναγία της Αρμάτας γιορτάζει κάθε χρόνο στις 8 Σεπτεμβρίου (ημέρα Γέννησης της Θεοτόκου) επέτειο της ναυμαχίας των Σπετσών, όταν τα Σπετσιώτικα πλοία, υπό την καθοδήγηση του Χατζηγιάννη Μέξη, έδιωξαν τον Τουρκικό στόλο βοηθώντας στην άλωση του Ναυπλίου. Η φαντασμαγορική αναπαράσταση της ναυμαχίας των Σπετσών και της ανατίναξης της Τουρκικής αρμάδας, από τον Σπετσιώτη πυρπολητή Κοσμά Μπαρμπάτση, γίνεται κάθε χρόνο το δεύτερο Σάββατο του Σεπτεμβρίου. Η γιορτή κλείνει με καταιγισμό από εντυπωσιακά πυροτεχνήματα.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Απόλου Πάτμος



Στο νησί της Πάτμου, στο Ιερό Σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη, οι μοναχοί τηρούν το έθιμο του επιταφίου της Παναγίας, ένα έθιμο με βυζαντινές καταβολές. Ο χρυσοποίκιλτος επιτάφιος της Παναγίας περιφέρεται στα σοκάκια του νησιού σε μεγαλοπρεπή πομπή, ενώ οι καμπάνες του μοναστηριού και των άλλων εκκλησιών ηχούν ασταμάτητα.