Θεοτοκονύμια - Ονόματα της Παναγίας

[Οδυσσέας]

Παναγία του Χάρου



Ξεχωρίζει για τη μοναδικότητα της καθώς είναι η μοναδική εικόνα της Παναγίας που δεν κρατά το Θείο Βρέφος, αλλά τον Εσταυρωμένο Χριστό. Ο λόγος για την Παναγία του Χάρου, που όσο και αν ακούγεται παράξενο το όνομά της, εδώ και εκατοντάδες χρόνια ευλογεί το νησί των Λειψών.
Η Παναγία του Χάρου πήρε το όνομά της, από το γεγονός ότι ο νεκρός Χριστός στον σταυρό του μαρτυρίου και ο Χάρος σχετίζονται μεταξύ τους εννοιολογικά. Το μοναστήρι της Παναγίας βρίσκεται ένα χιλιόμετρο έξω από το βασικό οικισμό των Λειψών. Τόσο το εξωμονάστηρο όσο και η εικόνα χρονολογούνται από το 1600 μ.Χ., όταν έφτασαν στο νησί δύο μοναχοί στην Πάτμο.

Το διάβα των αιώνων άφησε ανέπαφη την Εκκλησία, ενώ ερήμωσε τα γύρω κελιά των Μοναχών. Μα σεβάστηκε το Ιερό Κειμήλιό τους, την πρωτότυπη και Θαυματουργική Εικόνα της Παναγίας του Χάρου.
Η Παναγία του Χάρου γιορτάζει στις 23 Αυγούστου (εννιάμερα της Παναγίας) και στους Λειψούς στήνεται μεγάλο πανηγύρι. Από το 1943 μέχρι σήμερα τη θαυματουργή εικόνα κοσμούν τα περιώνυμα “κρινάκια της Παναγίας”. Τα λουλούδια τοποθετούνται στην εικόνα την Άνοιξη, στη συνέχεια ξεραίνονται και στη γιορτή της, κατακαλόκαιρο, ανθίζουν βγάζοντας μοσχομυριστά μπουμπούκια.

Αξιοσημείωτο είναι το ακόλουθο ιστορικό:
Τον Απρίλιο του 1943 η ευσέβεια μιας κοπέλας τοποθέτησε στην Εικόνα άσπρους κρίνους. Αυτοί ξεράθηκαν, όπως ήταν φυσικό. Μα ξαφνικά τον Ιούλιο οι αποξηραμένοι κρίνοι άρχισαν παράδοξα να αποκτούν χυμούς και μάλιστα όσο πλησίαζε η Εορτή της 23ης Αυγούστου, έφτασαν να βγάζουν μπουμπούκια μοσκομύριστα, ολοκληρωμένα την ημέρα του Πανηγυριού της.
Το Θαύμα αυτό πραγματοποιείται από τότε μέχρι σήμερα. Και προσφέρεται ως Ευλογία της Παναγίας του Χάρου σε κάθε προσκυνήτρια ψυχή, αλλά συγχρόνως και ως «σημείον αντιλεγόμενον» για τους άπιστους που, ενώ «θέτουν τον δάκτυλον επί των τύπων των… κρίνων», πασχίζουν να το εξηγήσουν με λογικοφανείς ερμηνείες, γεννημένες από τη θολοκουλτούρα τους.
Κι όμως η Παναγία του Χάρου, είτε για χάρη των πιστών Της είτε για προβληματισμό των απίστων συνεχίζει το Θαύμα Της. Και μας καλεί όλους να πυκνώσουμε με την παρουσία μας τη στρατιά των πανηγυριωτών και να οδεύσουμε σ’ Αυτήν, για να αποθέσουμε τις ελπίδες μας και τους οραματισμούς μας.

ΠΗΓΗ:
http://users.sch.gr/aiasgr/Theotokos_Maria/Istorikes_eikones/Panagia_tou_Xarou.htm

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΡΙΑ(ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΙΣΣΑ)



Στην Ιερά Μονή Βατοπεδίου ευρίσκεται η εικόνα της Παναγίας της «Αντιφωνήτριας». Η εικόνα ονομάστηκε έτσι όταν η κόρη του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Πλακιδία, φεύγοντας από την Ρώμη όπου ήταν παντρεμένη, θέλησε να επισκεφτεί τον αδελφό της Αρκάδιο στην Κωνσταντινούπολη. Ζήτησε και την άδεια, περνώντας από το Άγιο Όρος, να έρθει και να προσκυνήσει στην Ιερά Μονή Βατοπεδίου. Έγινε με λαμπρότητα δεκτή και, είτε από ταπεινοφροσύνη είτε κατά θεία οικονομία, εισήλθε στον Καθολικό Ναό όχι από τις Βασιλικές πύλες, με ευλάβεια και κατάνυξη. Μόλις μπήκε από τη βόρεια μικρή πόρτα στον νάρθηκα, ξαφνικά ακούει δυνατή φωνή που έλεγε: «Τι θέλεις εσύ εδώ; Εδώ είναι Μοναχοί και συ είσαι γυναίκα. Γιατί δίνεις αφορμή στον εχθρό να τους πολεμά με πονηρούς λογισμούς; Στάσου και μη προχώρησης μήτε ένα βήμα, αν θέλεις το καλό σου». Έντρομη η Πλακίδια τα 'χασε από το φόβο, γονάτισε και ζήτησε έλεος.

Σε ανάμνηση αυτού του θαύματος έκτισε το παρεκκλήσι του Αγίου Δημητρίου, και κει που ακούστηκε η φωνή διέταξε να αγιογραφηθεί στον τοίχο εικόνα της Θεομήτορος, προ της οποίας ως σήμερα καίει ακοίμητη καντήλα. Η Εικόνα αυτή ονομάζεται «Αντιφωνήτρια».
Η βασίλισσα ανέφερε το γεγονός στον Αρκάδιο, ο οποίος αφιέρωσε Μετόχιο στη Μονή, έδινε κατ' έτος χρήματα και θέσπισε να μην εισέρχονται γυναίκες στο Άγιο Όρος. Οι Μοναχοί κράτησαν αυτήν την αρχαία παράδοση και δεν επιτρέπουν την είσοδο ούτε σε θηλυκά ζώα. Αυτόν τον κανόνα τον σεβάστηκαν ακόμη και οι Τούρκοι κατακτητές επί 450 χρόνια. Παλαιοί Πατέρες αναφέρουν μάλιστα ότι όταν κάποτε Τούρκοι αστυνομικοί θέλησαν να φέρουν τις γυναίκες τους και έκαμαν τις απαιτούμενες ενέργειες (έγγραφο με υπογραφές), προτού να ξεκινήσει ο ανώτερος τους από τη Δάφνη, πίνοντας τον καφέ του έπεσε κάτω και πέθανε. Οι άλλοι τα 'χασαν και έλεγαν στους μοναχούς: η γυναίκα που έχετε εδώ δεν αφήνει να φέρουμε τις γυναίκες μας. Τον νεκρό τον έθαψαν και ακολούθησε νεροποντή κατακλυσμιαία, ώστε παρασύρθηκε το πτώμα και ξεβράστηκε στην απέναντι χερσόνησο. Με αυτόν τον τρόπο έδειξε η Παναγία ότι ούτε και νεκρό ακόμη δέχεται αυτόν που τόλμησε να παραβιάσει το άβατο του Αγίου Όρους.
Κατά τους χρόνους της βασιλείας του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Μονομάχου, το έτος 1020, η αγία εικόνα της Αντιφωνήτριας έκανε το ακόλουθο θαύμα στη Μονή Κωσταμονίτου.
Κατά την πρώτη του μηνός Αυγούστου κατά την οποία εορτάζει η αγία Εκκλησία μας την Πρόοδο του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, ο τότε εκκλησιάρχης της μονής ονόματι Αγάθων, ήταν πολύ λυπημένος γιατί η Μονή εστερείτο τα αναγκαία προς ευπρέπεια και φωτοχυσία της εκκλησίας. Ήταν παραμονή της εορτής της ανακομιδής του λειψάνου του αγίου Στεφάνου, πολιούχου της μονής και ευρισκόμενος σε τέτοια θλίψη παρακαλούσε τη Θεοτόκο με θερμά δάκρυα, γονατισμένος μπροστά στην αγία της Εικόνα όλη νύχτα. Νηστικός και κουρασμένος καθώς ήταν, αποκοιμήθηκε για λίγο και αμέσως ήλθε σε έκσταση και ακούει φωνή από την εικόνα της Αντιφωνήτριας που του έλεγε να μην λυπάται και στεναχωρείται, γιατί αυτή φροντίζει για κάθε πράγμα στο Άγιο Όρος.
Πραγματικά προς διαβεβαίωση των λεγομένων, το πιθάρι της εκκλησίας γέμισε από λάδι καθώς και τα υπόλοιπα δοχεία της μονής από τα αναγκαία προς το ζην. Όταν τα άκουσε αυτά ο Αγάθων ξύπνησε χαρούμενος θαυμάζοντας για την όραση. Αμέσως έφυγε και πήγε στο ναό. Όταν διαπίστωσε ότι το πιθάρι του λαδιού ήταν γεμάτο. Εξεπλάγην και κήρυξε μεγαλόφωνα σε όλους τους αδελφούς το θαύμα.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία «Ακαταφλέκτου Βάτου»

Την Παναγία μας ως «Ακατάφλεκτη Βάτο»Ιερού Εξωκκλησίου στο Μικρό Δέρειο,εώρταζει η Εκκλησία την 4η Σεπτεμβρίου ε.ε., καθ’ ήν τιμάται η μνήμη του Προφήτου Μωϋσέως, ο οποίος μέσα από την Φλεγόμενη και μη καιόμενη Βάτο, που προτυπώνει το πρόσωπο της Θεοτόκου, στο Σινά άκουσε τη φωνή του Θεού.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγίας Αναφωνήτριας Ζάκυνθος

Βυζαντινής προέλευσης είναι η θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας της «Αναφωνήτριας», η οποία έφθασε εδώ από την αλωμένη Κωσταντινούπολη (1453). Το μοναστήρι βρίσκεται σε μεγάλη ακμή στα τέλη του 15ου αιώνα. Ήταν στην κυριότητα της Βενετίας που το παραχωρούσε σε εξέχοντα πρόσωπα ιερωμένους και μη.Μετά την άλωση του 1453 ένα εμπορικό πλοίο που διέφυγε από την Πόλη ναυάγησε στις κρημνώδεις δυτικές ακτές της Ζακύνθου. Οι βοσκοί της περιοχής παρατήρησαν τη νύχτα, χαμηλά στο βουνό, μια μυστηριώδη λάμψη που φώτιζε όλη την περιφέρεια. Όταν πήγαν εκεί το πρωί, μαζί με ιερείς, βρήκαν σε μια σπηλιά την εικόνα της Βρεφοκρατούσας.
Στην ιστορική μονή της Αναφωνήτριας διετέλεσε ηγούμενος ο μετέπειτα Άγιος Διονύσιος. Το 1580 ο Άγιος Διονύσιος, ως ηγούμενος της Αναφωνήτριας, έκρυψε στο μοναστήρι και έσωσε από της διώκτες του τον φονιά του αδελφού του (λέγεται ότι είναι ο λόγος της αγιοσύνης του).

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΑΡΙΣΤΕΡΟΚΡΑΤΟΥΣΑ

Στην εικόνα (57,5Χ43 εκ.) παριστάνεται πάνω σε χρυσό βάθος προτομή της Θεοτόκου, στον τύπο της Οδηγήτριας. Η Θεοτόκος υψώνει το δεξί της χέρι σε χειρονομία δεήσεως, ενώ στο αριστερό κρατάει το Θείο Βρέφος (Παναγία Αριστεροκρατούσα). Είναι ντυμένη με σκουρόχρωμο μαφόριο, πάνω στο οποίο διαγράφονται σχετικά ρέουσες και μαλακές πτυχές. Το ένδυμα σχηματίζει στα δεξιά του προσώπου αναδιπλώσεις, καθώς κλίνει ελαφρά και στοργικά το κεφάλι της προς το Βρέφος, που είναι σχεδόν ξαπλωμένο στην αγκαλιά της. Ο Ιησούς κρατάει στο ένα χέρι κλειστό ειλητό, ενώ με το άλλο ευλογεί. Είναι ντυμένος με πορτοκαλί ιμάτιο, διακοσμημένο με χρυσοκονδυλιές. Η στάση Του θυμίζει την παράσταση του Αναπεσώντος, που αποτελεί προαπεικόνιση του Θείου Πάθους. Το μελλούμενο πάθος του Ιησού υποδηλώνεται επίσης από το γυμνό Του πέλμα, το οποίο είναι ορατό καθώς η μορφή έχει τοποθετημένο το δεξί πόδι κάτω από το αριστερό, την ταραγμένη στάση Του, την θλίψη στο πρόσωπο της Παναγίας και το ανήσυχο βλέμμα και των δύο μορφών. Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος με τον οποίο αποδόθηκαν οι οφθαλμικές κόγχες, τα σπαθωτά φρύδια, τα σαρκώδη χείλη, το μεγάλο και αρκετά εξογκωμένο μέτωπο, καθώς και οι δέσμες φωτεινών γραμμών που τονίζουν ορισμένα σημεία του προσώπου. Η εικόνα με βάση τα εικονογραφικά και τεχνοτροπικά της χαρακτηριστικά χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 13ου αιώνα.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Αρείας Ναύπλιο.

Απέχει 3 χιλιόμετρα από το Ναύπλιο. Ιδρύθηκε το 1144 από τον επίσκοπο Άργους και Ναυπλίου Λέοντα και σήμερα έχει 9 μοναχές. Το καθολικό της μονής είναι έργο του έτους 1149, είναι πρότυπο βυζαντινής τέχνης και όπως λέγει και ο Γάλλος βυζαντινολόγος Κάρολος Ντηλ, είναι «το ωραιότερο της δευτέρας χιλιετηρίδας». Είναι τετρακιόνος ναός με ελαφρό τρούλο και έχει κτισθεί με λαξευτούς πώρινους ισοδομικούς λίθους. Στη δυτική είσοδο του ναού είναι εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα, που φέρνει την εξής επιγραφή:
Έπηξε βάθρα τω ναό Σου Παρθένε,
Λέων Αργείων αλιτρός θυηπόλος,
Ώπερ παράσχοις λύτρον αμπλακημάτων
Είς αντάμειψιν, ευλογημένη Κόρη

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Ακαδημιώτισσα Νάξος

Παναγιά η Ακαδημιώτισσα .Βυζαντινός ναός στους Ακαδήμους Νάξου 11ο-13ο αιώνα περίπου ο τρούλος του είναι οκτάπλευρος σταυροειδής με κεραμίδια .

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Ασπροβουνιώτισσα

Ονομασία της Θεοτόκου στην Κύπρο. Η ονομασία οφείλεται σ' ένα λόφο με «άσπρο» ή αλλιώς «ασπρογή» χώμα, εξ ου και το τοπωνύμιο Ασπρόβουνος. Σ’ αυτό το λόφο υπάρχει ένα ξωκλήσι αφιερωμένο στην Παναγία, γνωστό ως ξωκλήσι της Παναγίας της Ασπροβουνιώτισσας.Η εκκλησία της Παναγίας Ασπροβουνιώτισσας οικοδομήθηκε το 1200 και αρχικά ήταν Μοναστήρι. Το 1850, η εκκλησία ανοικοδομήθηκε, το 1950 αλλά και το 2005 έτυχε ανακαίνισης. Συγκεκριμένα, το 1950 έγινε σοβάτισμα της εκκλησίας, ενώ το 2005 αφαιρέθηκε ο σουβάς και αναδείχθηκε η αρχική μορφή της. Την ίδια χρονολογία κατασκευάστηκε και το εικονοστάσι της εκκλησίας. Αξιοσημείωτο είναι πως παλιά αγάλματα που βρισκόντουσαν σε ειδωλολατρικούς ναούς του χωριού χρησιμοποιήθηκαν ως οικοδομικά υλικά και ενσωματώθηκαν στην τοιχοποιία της εκκλησίας. Η σημερινή εκκλησία είναι βασιλικού ρυθμού και έχει διαστάσεις: 15 μέτρα, πλάτος και 30 μέτρα, μήκος.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Αψινθιώτισσα

Η Αψινθιώτισσα είναι ένα ξωκλήσι στο κατεχόμενο από τους Τούρκους Σιγχαρί της επαρχίας Κερύνειας βρίσκεται στην οροσειρά του Πενταδακτύλου.Βρίσκεται νότια του Αββαείου του Μπέλλα - Πάϊς και δυτικά του φρουρίου Βουφαβέντο και είναι ένα από τα σημαντικότερα μοναστήρια της βυζαντινής περιόδου στην Κύπρο.
Είναι ο τόπος καταγωγής του Μακαριστού Πατριάρχη Αλεξανδρείας Πέτρου.

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, το μοναστήρι πήρε το όνομα του από ένα θάμνο, την αψινθιά που σκέπαζε καλά το στόμα της σπηλιάς μέσα στην οποία κάποιος καλόγηρος έκρυψε την εικόνα της Παναγίας για να την σώσει από την καταστροφική μανία των εικονομάχων. Μετά από χρόνια όταν έγινε η αναστήλωση των εικόνων, οι κάτοικοι της γύρω περιοχής έβλεπαν ένα παράξενο φως να λάμπει στο σημείο αυτό του βουνού. Βρήκαν την εικόνα και έκτισαν λίγο πιο κάτω ένα μοναστήρι στο όνομα της Παναγίας. Γιόρταζε την 21η Νοεμβρίου.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία της Αυγασίδας: Μηλιά Αμμοχώστου

Κοντά στο κατεχόμενο χωριό Μηλιά της επαρχίας Αμμοχώστου βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας της Αυγασίδας, το οποίο αποτελείται από το ναό και δύο μοναστηριακές κατοικίες. Δεν γνωρίζουμε πότε ιδρύθηκε, αλλά την πρώτη μαρτυρία για την ύπαρξη του έχουμε στο 15ο αιώνα. Το αρχαιότερο τμήμα του μοναστηριού είναι η εκκλησία που αποτελείται από δύο κλίτη. Στο νότιο κλίτος υπήρχε τρούλος όπου σώζονταν τοιχογραφίες του 15ου αιώνα αντίστοιχα. Το εικονοστάσι του Ναού έγινε χρυσό το 1781. Οι παλαιότερες εικόνες της Μονής ήταν δύο Παναγίες του 15ου αιώνα αντίστοιχα.

Δεκαπέντε χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, το 1989, Τουρκικά στρατεύματα το 1989, κατεδάφισαν ολοσχερώς την εκκλησία της Μονής της Παναγιάς της Αυγασίδας , αφού λεηλάτησαν πρώτα τις τοιχογραφίες της. Οι τοιχογραφίες που η εκκλησία της διακοσμούσαν το θόλο της εκκλησίας απεικόνιζαν το Χριστό Παντοκράτωρ περιβαλλόμενο από μια ζώνη με τη δέηση ( η Παναγία και ο Ιωάννης ο Πρόδρομος) και μια πομπή αγγέλων σε δύο αντίθετες πορείες, με την Ετοιμασία (ο παρασκευασμένος Θρόνος της Δευτέρας Παρουσίας) σε σκηνή στο κέντρο. Η τύχη από αυτές τις σημαντικές τοιχογραφίες του 15ου αιώνα, καθώς και το ξυλόγλυπτο τέμπλο της εκκλησίας παραμένει άγνωστη. Η κατεδάφιση έγινε για την δήθεν διάνοιξη δρόμου.