Θεοτοκονύμια - Ονόματα της Παναγίας

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Λιμνιά Λίμνη Ευβοίας




Σύναξη της Παναγίας της Λιμνιάς στην Λίμνη Ευβοίας

Ημερομηνία εορτής: 08/09/2017 Σύναξη της Παναγίας της Λιμνιάς στην Λίμνη Ευβοίας
Τύπος εορτής: Σταθερή.
Εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου εκάστου έτους.
Άγιοι που εορτάζουν: Συναξη Της Παναγιας Της Λιμνιας Στην Λιμνη Ευβοιας
Βιογραφία
Σε μία γραφική παραλία στον βόρειο Ευβοϊκό, όπου βρίσκετε το αρχαίο Ελύμνιο, είναι σήμερα χτισμένη η κωμόπολη της Λίμνης. Στον περικαλλή ναό της είναι θησαυρισμένη η θαυματουργή εικόνα της πολιούχου της Παναγίας της Λιμνιάς. Περί το 1560 μ.Χ., καθώς διασώζει η παράδοση, όταν ήταν σουλτάνος ο Σουλεϊμάν ο μεγαλοπρεπής, ένα τούρκικο πλοίο έπλεε στα μέρη της Κασσάνδρας με κατεύθυνση τη Χαλκίδα. Στο πλήρωμα του καραβιού ήταν κι ένας χριστιανός ναύτης, ο λοστρόμος Δημητρός, άνθρωπος ευλαβής και ηλικιωμένος.

Το καράβι πλησίαζε στη Σκιάθο με φουσκωμένα τα πανιά από τον σορόκο. Ξαφνικά ο άνεμος κόπασε. Τότε ο Δημητρός έδωσε εντολή να ρίξουν τις βάρκες στη θάλασσα, για να ρυμουλκήσουν το καράβι. Εκείνη τη στιγμή βλέπει ο λοστρόμος στο πλάι του καραβιού, πάνω στα κύματα, ένα μεγάλο εικόνισμα. Χωρίς να χάσει καιρό, κατεβαίνει σε μία φελούκα (μικρή βάρκα), σηκώνει την ιερή εικόνα απ᾿ το νερό, και προσκυνάει την Παναγία που ήταν ζωγραφισμένη πάνω σ᾿ αυτή. Ύστερα ανεβάζει την εικόνα στο κατάστρωμα και την παραδίδει στον πλοίαρχο, στον Τούρκο Μεχμέτ. Αμέσως σηκώνεται δυνατός βοριάς, που κολπώνει τα πανιά. Τ᾿ άλμπουρα τριζοβολούν, ενώ η πλώρη σχίζει με ορμή τ᾿ αφρισμένο κύμα.

Παράκαμψαν τις Σποράδες, μπήκαν στον Ευβοϊκό κι έβαλαν πλώρη για τη Χαλκίδα. Μόλις όμως έφθασαν στην περιοχή της Λίμνης, ο άνεμος κόπηκε απότομα και το καράβι ακινητοποιήθηκε. Ρίχτηκαν και πάλι οι βάρκες στη θάλασσα και άρχισαν να το ρυμουλκούν. Ύστερα από ώρες έφθασαν στη βάση του όρους Καντήλι. Εκεί απροσδόκητα ξεσπά καταιγίδα. Τα κύματα σηκώνονται απειλητικά και σπρώχνουν το σκάφος πάλι στη Λίμνη. Μόλις πλησιάζουν εκεί, η τρικυμία σταματά και η θάλασσα πάλι γαληνεύει. Το πλήρωμα κάνει καινούργια προσπάθεια να κατευθύνει το καράβι στον προορισμό του. Ξεσπάει όμως νέα καταιγίδα, πιο απειλητική, και τους σπρώχνει πάλι στη Λίμνη. Ο καπετάνιος και οι ναύτες έχουν απελπιστεί. Δεν μπορούν να διακρίνουν πίσω απ᾿ αυτή τη θαλασσινή περιπέτεια το χέρι της Παναγίας. Τότε φωτίστηκε επιτέλους ο ευλαβής λοστρόμος. Πλησιάζει τον καπετάνιο και του λέει: ότι δεν πρόκειται ν᾿ απαλλαγούν απ᾿ αυτή την ταλαιπωρία, αν δεν βγάλουν στη στεριά την εικόνα της Παναγίας.

Ο πλοίαρχος συμφώνησε και ειδοποίησε το χωριό Καστριά - χτισμένο λίγα χιλιόμετρα μακριά από την παραλία - να έρθουν να την παραλάβουν. Δεν άργησε να καταφθάσει ο πιστός λαός, έχοντας επικεφαλής τους ιερείς, με εξαπτέρυγα, σταυρούς και λαμπάδες. Στην παραλία τους περίμενε ο Δημητρός, που τους παρέδωσε την ιερή εικόνα σαν ατίμητο θησαυρό. Αμέσως φύσηξε φρέσκο αεράκι κι έσπρωξε κατάπρυμα το ιστιοφόρο με τους ναύτες, κατευθείαν για τον προορισμό τους. Στο μεταξύ η πομπή ξεκίνησε μεγαλόπρεπα από την παραλία για το χωριό. Εκεί, στον ναό της Αγίας Άννης, τριγυρισμένο από γέρικες βελανιδιές, πλατάνια και κυπαρίσσια, απέθεσαν τη σεπτή εικόνα. Έψαλαν Παράκληση, δοξολογία, και ευχαρίστησαν τη Θεοτόκο για την ανεκτίμητη δωρεά.

Την άλλη μέρα η εικόνα έλειπε από την εκκλησία. Την αναζήτησαν παντού, και τη βρήκαν στην τοποθεσία της σημερινής Λίμνης. Την επανάφεραν στον ναό της Αγίας Άννας, αλλά Εκείνη επέστρεψε στον ίδιο τόπο. Αυτό επαναλήφθηκε μερικές φορές, κι έτσι κατάλαβαν οι κάτοικοι πως ήταν θέλημά της να παραμείνει οριστικά εκεί. Έχτισαν λοιπόν μία μικρή εκκλησία και την τοποθέτησαν μέσα σ᾿ αυτή. Την Ιερή εικόνα ακολούθησαν και οι ίδιοι. Εγκατέλειψαν τα Καστριά και μετοίκησαν στη Λίμνη. Αργότερα, στη θέση του πρώτου ναΐσκου έχτισαν μεγαλόπρεπο ναό, και τον αφιέρωσαν στο Γενέσιο της Θεοτόκου.

Οι διαστάσεις της εικόνας είναι 95 x 65 εκ. Πάνω σ᾿ αυτή εικονίζεται η Παναγία η Γλυκοφιλούσα, ζωγραφισμένη σε σκληρό και βαρύ ξύλο και καλυμμένη με ασημένια επένδυση.


Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.
Τὴν θείαν Εἰκόνα Σου ἀπὸ θαλάσσης ποτέ, ὡς κρήνην ζωήῤῥυτον τῆς προστασίας τῆς Σῆς, τῇ Λίμνῃ δεδώρησαι, ᾗπερ μετ’ εὐλαβείας, προσιόντες Παρθένε, λαμβάνομεν πᾶσαν χάριν, καὶ πιστῶς Σοι βοῶμεν· Χαῖρε Κεχαριτωμένη ὁ Κύριος μετὰ Σοῦ.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α΄. Τοῦ λίθου σφραγισθέντος.
Πληθὺς ἡ τῶν Λιμνίων ἐν ᾠδαῖς εὐφημήσωμεν, ἡμῶν τὴν πολιοῦχον καὶ τοῦ κόσμου προστάτιδα, πηγὴ γὰρ ἰαμάτων ἐν ἡμῖν, ἡ πάνσεπτος ἀνεύρηται Εἰκὼν τῆς ἀχράντου Θεοτόκου, δι’ ὅπερ ἅπαντες ταύτῃ ἀναβοήσωμεν· Χαῖρε τῶν Σὲ τιμώντων ἡ ἐλπίς, χαῖρε ἡμῶν τὸ καύχημα, χαῖρε ἡ ῥυσαμένη τῆς κατάρας τὸ ἀνθρώπινον.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.
Τῆς Γλυκοφιλούσης.
Εἰκὼν ἡλιόμορφε Γλυκοφιλοῦσα σεπτή, ἀγκάλαις Σου φέρουσα τὸν τοῦ παντὸς Ποιητήν, τὴν ποίμνην Σου φύλαττε, πόθῳ τὴν Σὲ τιμῶσαν, ἀπὸ πάσης ἀνάγκης, πέμπουσα τὰς ἀκτίνας, τῶν λαμπρῶν Σου θαυμάτων, τὸν λαόν Σου φρουροῦσα, λιταῖς ἀκοιμήτοις Σου.

Μεγαλυνάριον
Ἔχοντες οἱ Λίμνιοι τὴν σεπτήν, Εἰκόνα Σου Κόρη ὡς λιμένα πανασφαλῆ, πάσης τρικυμίας, λυτρούμεθα ἐν βίῳ, ὑμνοῦντες Θεοτόκε τὰ Σὰ θαυμάσια.

Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Τοὺς ἀσπαζομένους Σε εὐλαβῶς, ὦ Γλυκοφιλοῦσα διαφύλαττε ἀσινεῖς, ἐκ παντὸς κινδύνου, καὶ δίδου εὐρωστίαν, ψυχῶν τε σωτηρίαν καὶ ἀπολύτρωσιν.

Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Ἧκε ξενοτρόπως ἡ Σή Εἰκών, ἐν τῆ Λίμνῃ πάλαι, προσκυνούσῃ Αὐτήν πιστῶς καί ἐν δίναις βίου ἀεί καταφευγούσῃ, τῆ θείᾳ χάριτί Σου, Θεογεννήτρια.

Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Χαίροις, ἐκ μανίας τῶν δυναστῶν ἡ λυτρωσαμένη ἄρτι Λίμνης πιστόν λαόν, Κεχαριτωμένη, Γλυκοφιλοῦσα Μῆτερ, ἡ Λιμνιά τήν κλῆσιν ἔχουσα, Πάνσεμνε.

Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Σκέπε Λίμνης πόλιν πάσης ὀργῆς καί μανίας πλάνου, τήν κυκλοῦσαν πανευλαβῶς Σήν, Γλυκοφιλοῦσα, θαυματουργόν Εἰκόνα, τήν βρύουσαν ἀφθόνως ῥεῖθρα ἰάσεων.

Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Πρόσδεξαι τούς ὕμνους Σῶν οἰκετῶν, οὕς ἐν τῶ Ναῶ Σου Σοί προσφέρομεν, Μαριάμ, καί τήν θείαν χάριν κατάπεμψον Σοῦ τόκου, ἁγνή Γλυκοφιλοῦσα, κόσμου προσφύγιον.

Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Ἔχει ὥσπερ γέρας περιφανές, Σοῦ, Γλυκοφιλοῦσα, τήν Εἰκόνα τήν θαυμαστήν, ἥν ἀπό τοῦ πλοίου ὁ ναύκληρος κατεῖδεν ἐν τῆ θαλάσσῃ Λίμνης, Θεοχαρίτωτε.

Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Πίστει λιτανεύει τήν Σήν μορφήν, ὁ λαός τῆς Λίμνης καί λαμβάνει ἁγιασμόν, λύτρωσιν καί ῥῶσιν ἀεί, Γλυκοφιλοῦσα, ἐκ ταύτης ὡς ἐκ κρήνης θείας, Μητρόθεε.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Λυκουρισιώτισσα Σκουτερά Αγρινίου



Σύναξη της Παναγίας της Λυκουρισιώτισσας στην Σκουτερά Αγρινίου

Ημερομηνία εορτής: 31/08/2017 Σύναξη της Παναγίας της Λυκουρισιώτισσας στην Σκουτερά Αγρινίου
Τύπος εορτής: Σταθερή.
Εορτάζει στις 31 Αυγούστου εκάστου έτους.
Άγιοι που εορτάζουν: Συναξη Της Παναγιας Της Λυκουρισιωτισσας Στην Σκουτερα Αγρινιου
Βιογραφία
Η Ιστορία της Ιεράς Μονής Παναγίας Λυκούρισσης περιλαμβάνει ορισμένα πολύ εντυπωσιακά συμβάντα όπως η σύμπτωση ότι και η εικόνα της Παναγίας που τη χαρακτηρίζει αλλά και τα λείψανα των Αγίων, βρέθηκαν από κυνηγούς.

Στην πρώτη περίπτωση ένας κυνηγός βρήκε την εικόνα της Μονής να τη φυλάει ένας ρίσσος, δηλαδή ένα τρομακτικό άγριο σκυλί, το οποίο μόλις βρέθηκε η εικόνα άφησε την τελευταία του πνοή. Άλλωστε το όνομα «Λυκούρισση» προέρχεται από το συνδυασμό των λέξεων «λύκος» και «ρίσσος», που παραπέμπουν μαζί σε ένα εξαιρετικά άγριο ζώο.

Οι εικόνες των Αγίων, δε, βρέθηκαν από τον Μπάρμπα-Χαράλαμπο, φύλακα και εφημέριο του μοναστηριού,που ήταν κυνηγός και είδε σε όραμα μια μαυροντυμένη εκδοχή της Παναγίας να του υποδεικνύει το μέρος όπου θα έβρισκε τα λείψανα. Αυτό έγινε με μεγάλη λεπτομέρεια στο σημείο που θα άκουγε ένα χτύπο από το αυτοκίνητο με το οποίο θα πήγαινε για κυνήγι την επόμενη! Κάτι που συνέβη και το παρατήρησε μόνο ο ίδιος, ανακαλώντας το όραμα που είχε δει, για να βρει, αφού έσκαψε, αρχικά ένα μικρό μεταλλικό κάλυμμα κάτω από ένα άλλο ξύλινο και στη συνέχεια το θησαυρό της Μονής.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Λαγουδιανή Θεσσαλονίκη



Ο ναός της Παναγίας Λαγουδιανής (ή Λαγουδάτου) βρίσκεται στη βορειοανατολική περιοχή της παλιάς πόλης της Θεσσαλονίκης, μεταξύ των οδών Κασσάνδρου και Αθηνάς.

Ο ναός, που υπήρξε κατά τη Βυζαντινή περίοδο "καθολικό" γυναικείου μοναστηριού, πήρε το όνομά του από τον κτήτορά του Λαγουδιάτο (ή Λαγουδάτο), που έζησε -κατά πάσα πιθανότητα- το 14ο αιώνα, λίγο αργότερα ίσως από την εποχή που οι μοναχοί Βλατάδες ίδρυσαν την ομόνυμη Μονή Βλατάδων, της οποίας η Παναγία Λαγουδιανή υπήρξε "μετόχι".

Η παράδοση όμως θέλει την Παναγία Λαγουδιανή να παίρνει το όνομά της από ένα λαγό που κρύφτηκε σε μία τρύπα για να σωθεί από κυνηγό και έγινε έτσι αιτία για να βρεθεί εκεί η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Ογλαϊτισας ή Τριχερούσας. Στον ίδιο, τότε χώρο, κτίστηκε ο ναός της Παναγίας, που ονομάστηκε από το γεγονός αυτό "Παναγία Λαγουδιανή". Στη διάρκεια μάλιστα της τουρκοκρατίας, η Μονή της Παναγίας Λαγουδιανής ονομαζόταν από του Τούρκους "Ταουσάν μοναστήρ", δηλαδή "Μοναστήρι των Λαγών".

Το μοναστήρι της Παναγίας, πέρα από το ναό και τα κελιά των καλογριών, είχε στη διάρκεια της τουρκοκρατίας και ένα μεγάλο αριθμό κατοικιών στη γύρω περιοχή. Τις κατοικίες αυτές η μονή τις εκχωρούσε στους άστεγους χριστιανούς της πόλης με το σύστημα του "ιτζαρέ", δηλαδή με ένα εφ' άπαξ ποσό και με την καταβολή συμβολικών δόσεων εφ' όρου ζωής, έτσι ώστε να διατηρείται η ψιλή κυριότητα της μονής στα ακίνητα, μία και απαγορευόταν η πώλησή τους. Έτσι, σε δύσκολα χρόνια τακτοποιήθηκαν στεγαστικά πολλές οικογένειες των Θεσσαλονικέων, μια και ο αριθμός των κατοικιών αυτών ξεπερνούσε τις 20.

Ο ναός της Παναγίας ονομάζεται επίσης -και ονομαζόταν από παλιά- "Λαοδηγήτρια", χωρίς να ερμηνευθεί πως και γιατί δόθηκε αυτό το όνομα. Πολλοί ιστορικοί συνέδεσαν το όνομά της "λαο-Ο-δηγήτριας" με αρχαίο βυζαντινό ναό που μνημονεύει τον 12ο αιώνα ο μητρολίτης Θεσσαλονίκης Ευστάθιος ("η Πάναγνος Θεομήτωρ η παρ' ημίν του οδηγείν επώνυμος"). Μάλιστα, η "Οδηγήτρια" θεωρήθηκε ως η γυναίκα-προστάτης της πόλης της Θεσσαλονίκης μαζί με τον Άγιο Δημήτριο.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Λαμπηδών Πήλιο



Η Ιερά Μονή Παναγίας Λαμπηδόνας βρίσκεται στις ανατολικές ακτές του κεντρικού Πηλίου,στον οικισμό Λαμπινού του Δήμου Αφετών, στο ανατολικό Πήλιο, είναι χτισμένη η Μονή της Παναγίας της Λαμπηδόνας. Λέγεται ότι ένα καράβι κινδύνευε να βυθιστεί και ο καπετάνιος παρακάλεσε την Παναγία να τον βοηθήσει υποσχόμενος ότι, εκεί που θα πέσει η μπάλα του κανονιού του, θα χτίσει ένα μοναστήρι προς τιμή της. Μια θεϊκή λάμψη (λαμπηδόνα) υπέδειξε το λιμάνι και έσωσε το πλοίο. Ένα τμήμα της μπάλας αυτής σώζεται μέχρι σήμερα στο βήμα του ναού. Το κτιριακό συγκρότημα περιλαμβάνει τον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (τέμπλο υπό κατάρρευση) με το παρεκκλήσι των Αγίων Αναργύρων, την δυτική ανακαινισμένη πτέρυγα με διώροφα κτίσματα και την ανατολική πτέρυγα που διατηρείται σε άσχημη κατάσταση. Ο ναός κτίσθηκε το 1796 από τον αρχιτέκτονα Δήμο Ζηπανιώτη, επί Ιγνατίου και Δανιήλ Ιερομονάχων, με χορηγία του Στέργιου Μπασδέκη (αρματωλός οπλαρχηγός του Πηλίου). Στα χρωματιστά λιθανάγλυφα (έργα του γλύπτη Μίλιου Ζηπανιώτη), που σώζονται στα υπέρθυρα της δυτικής και νότιας εισόδου στο ναό, υπάρχουν επιγραφές όπου αναφέρεται η χρονολογία ίδρυσης του ναού και ο χορηγός. Σε κρήνη που βρίσκεται στην αυλή σώζεται επιγραφή με το έτος 1780. Η Μονή εορτάζει με πανηγύρι στις 23 Αυγούστου.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Λεχωβα Κόρινθος



Η Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Λέχοβας είναι κτισμένη στην ανατολική πλευρά του βουνού Τιτάν ή Βέσεζα (1207μ) σε υψόμετρο 1050μ, στην ορεινή Κορινθία. Από το Κιάτο, ακολουθώντας το δρόμο προς τα εσωτερικά του νομού, περνά κανείς από το χωριό Σούλι, στρίβει αριστερά με κατεύθυνση προς Νεμέα και συναντά το χωριό Κρυονέρι. Λίγο έξω απ' αυτό υπάρχει διακλάδωση που οδηγεί στο μοναστήρι (4 χιλιόμετρα) μέσα από μια υπέροχη διαδρομή γεμάτη πλατάνια. Ακολουθώντας την χαράδρα στη δεξιά όχθη του χειμάρρου Ελισσώνα, ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος μας φέρνει γρήγορα στο διάσελο, απ' όπου μπροστά μας προβάλλει στο βάθος μέσα στο ελατόδασος το Μοναστήρι.

Όσον αφορά την ονομασία «Λέχοβα» επικρατεί η άποψη πολλών ειδικών ότι είναι σλαβικής προέλευσης. Πολλά, τέτοια, τοπωνύμια συναντούμε στον Ελλαδικό χώρο (Αράχοβα, Βαρνάκοβα, Λέλοβα, Άκοβο, Μέτσοβο, Λέχοβο κ.α).Στην σλαβική γλώσσα η λέξη "λέχα" σημαίνει λιβάδι, αγρός, πρασιά. Άρα Λέχοβα=λιβαδότοπος.

Μας είναι άγνωστο το πότε ακριβώς ιδρύθηκε το Μοναστήρι της Λέχοβας. Γραπτά μνημεία δεν ήλθαν στο φως, ούτε πολύτιμα χειρόγραφα, ούτε βιβλία γιατί καταστράφηκαν από πυρκαγιές, σεισμούς ή χάθηκαν μέσα στις αντίξοες ιστορικές συνθήκες, που αποδιοργάνωσαν ή ερήμωσαν τον τόπο για μικρά ή μεγάλα διαστήματα. Μοναδική πηγή χρονολόγησης μένει το καθολικόν (ναός) και ειδικότερα το ψηφιδωτό μαρμάρινο δάπεδό του. Ο καθηγητής Αναστ. Ορλάνδος το έτος 1934, που επισκέφθηκε το Μοναστήρι και το μελέτησε, κατέληξε να τοποθετήσει χρονικά την κατασκευή του δαπέδου στον 11ο ή 12ο αιώνα μ.Χ. Την ίδια περίοδο φιλοτεχνήθηκαν τα ψηφιδωτά δάπεδα ή ψηφιδωτές παραστάσεις στους τοίχους στη Νέα Μονή Χίου, στη Μονή Δαφνίου, στη Μονή Οσίου Λουκά Βοιωτίας κ.α.

Σπάνιο κόσμημα του ναού, σημαντικό τόσο από καλλιτεχνικής πλευράς όσο και ως στοιχείο καθοριστικό για τη χρονολόγηση του καθολικού, είναι το μαρμάρινο ψηφιδωτό δάπεδο.

Η αγία και θαυματουργός εικόνα της Μονής έχει τη παρακάτω ιστορία:

Μέχρι το καλοκαίρι του 1993 υπήρχε η εικόνα με πολλές φθορές από το χρόνο και την υγρασία. Αποφασίστηκε να συντηρηθεί από ειδικό τεχνίτη - συντηρητή. Έτσι, κατά τη διάρκεια της συντήρησης, αποκαλύφθηκε το πρωτότυπο δηλαδή η πρώτη - πρώτη εικόνα που είχε αγιογραφηθεί πάνω στο ξύλο. Είχαν περάσει κατά καιρούς κι άλλα χέρια και είχαν διορθώσει ή είχαν αλλού καλύψει το παλιό εικόνισμα. Αυτό λέγεται επιζωγράφιση και την συναντάμε σε παλιές εικόνες.

Η εικόνα χρονολογείται στο τέλος 17ου ή αρχές 18ου αιώνα, δηλαδή 300 περίπου χρόνων. Είναι έργο του Ζακυνθινού αγιογράφου Θεοδώρου αναγνώστη, Παπαντώνη λεγόμενου του Γεωργανά.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Λιθινιώτισσα Λιθίνες Σιτείας



Ο Ναός της Παναγίας των Λιθινών ανάγεται στην εποχή μετά την απελευθέρωση της Κρήτης από τον Νικηφόρο Φωκά το 961 από το ζυγό των Σαρακηνών, ενώ οι τοιχογραφίες στον 13-14ο αιώνα καί αντιπροσωπεύουν τη μέση καλλιτεχνική στάθμη της Κρητικής Τέχνης της περιόδου. Ο οικισμός κατοικήθηκε από την οικογένεια των Λίτινων (=Λιθίνες) που εγκατέστησε ο Νικηφόρος Φωκάς καί τους μοίρασε την εύφορη γη της περιοχής, ως αντάλλαγμα για τις στρατιωτικές υπηρεσίες τους.

Κατόπιν ενεργειών της Ιεράς Μητροπόλεως Ιεραπύτνης καί Σητείας και της Ενορίας Λιθινών, ο ναός αποκαταστάθηκε εξωτερικά με επικεράμωση και αποκάλυψη των σοβάδων, ενώ καθαρίστηκαν και συντηρήθηκαν οι τοιχογραφίες από ειδικό συνεργείο. Όλες οι εργασίες έγιναν με επίβλεψη της αρμόδιας 13ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.

Στον Ναό φυλάσσονται σημαντικές φορητές εικόνες, μεταξύ των οποίων και η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας της Οδηγήτριας διαστάσεων 103 Χ 67 εκ. η οποία χρονολογείται το δεύτερο μισό του 14ου αιώνα και συντηρήθηκε το 1995 και αποκαλύφθηκε κάτω από νεότερη επιζωγράφιση του 1714.

Από παλαιά επικρατούν παραδόσεις για την απαγόρευση διέλευσης ατόμου που διέρχεται από τον περίβολο της Εκκλησίας, μεταφέροντας κρέας ή ψάρι ωμό. Όσοι το επεχείρησαν από δυσπιστία η παράλλειψη (π. χ. τυχαία μεταφορά κρεάτων για βάπτιση), αφ’ ενός το μεταφερόμενο κρέας ή ψάρι αποσυντίθεται και σκουληκιάζει αμέσως, αφ εταίρου μάλιστα τιμωρούνται με θάνατο, τα αίτια του οποίου αδυνατούν οι γιατροί να διαπιστώσουν. Υπάρχει μάλιστα βιβλίον, στο οποίο, πριν από εκατό (100) και πλέον ετών ο τότε Ιερεύς κράτησε σημειώσεις για ένα τέτοιο γεγονός που συνέβη από την απιστία κάποιου προσώπου που επιχείρησε κάτι ανάλογο. Εκτός αυτού πέθαναν σε 19 ημέρες 42 άνθρωποι που είχαν συγγένεια η ιδιαίτερη σχέση μαζί του και ύστερα από συνεχείς Παρακλήσεις σταμάτησαν οι θανάτοι.

Μάλιστα επικρατεί και άλλη παράδοση, κατά την οποία απαγορεύται η εσοδος στο Ναό που βρίσκεται η εικόνα της Θεοτόκου, αλλά και η διέλευση έξω απ αὐτόν, του Ιερέως η όποιου άλλου μετείχε στην εξόδιο ακολουθία του νεκρού κατά την ημέρα αυτή.

Επί Τουρκοκρατίας ενώ διερχόταν έξω από την Εκκλησία Οθωμανός άπιστος κτύπησε με το όπλο του όταν πυροβόλησε πάνω σε εντοιχισμένη λεκάνη, πολλές των οποίων έχουν εντοιχισθεί από την εξωτερική νότια πλευρά της Εκκλησίας με διαφόρους εγχρώμους παραστάσεις εντός και μεγάλης αρχαιολογικής αξίας από τότε που κτίσθηκε. Και ενώ η σφαίρα κτύπησε το εσωτερικό της λεκάνης, όπου είναι εμφανής και σήμερα ακόμα η ζημία την οποία προκάλεσε, γύρισε με εξοστρακισμό και κτύπησε τον ίδιο στο μάτι του με αποτέλεσμα να καταστραφεί τελείως ο οφθαλμός του. Αμέσως μετανόησε και βαπτίσθηκε Χριστιανός αλλά και ολόκληρη η οικογένεια του έγιναν καλοί Χριστιανοί. Μάλιστα ήταν ο κύριος εορταστής κατά την ημέρα της πανηγύρεως, έως ότου απέθανε.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Λιμενιώτισσα Κύπρος



Η Παναγία Λιμενιώτισσα βρίσκεται στην Κάτω Πάφο, κοντά στο λιμάνι.
Χτίστηκε στις αρχές του 5ου αιώνα και ήταν αφιερωμένη στην Παναγία Λιμενιώτισσα. Καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς κατά τη διάρκεια των αραβικών επιδρομών του 7ου αιώνα. Αν και στη συνέχεια αποκαταστάθηκε, μια νέα συμφορά, αυτή τη φορά σεισμός που έγινε τον 12ο αιώνα, την κατέστρεψε ολοσχερώς.
Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει πολύχρωμα ψηφιδωτά, όπως και μερικές κολόνες που έχουν αναστυλωθεί.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Λογκοβάρδα Πάρος



Στον δρόμο μεταξύ Παροικιάς και Νάουσας της Πάρου βρίσκεται η ανδρική Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής Λογγοβάρδας, μια από τις σπουδαιότερες μονές του 19ου και του 20ου αιώνα στην Ελλάδα, ενώ ηγούμενός της, για πολλές δεκαετίες μέχρι την κοίμησή του, το 1980, υπήρξε ο μακαριστός όσιος γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος.

Το μοναστήρι ιδρύθηκε το 1638 από τον πρόκριτο της Ναούσης Χριστόφορο Παλαιολόγο (το Καθολικό κτίσθηκε το 1657).

Το 1652 η μονή της Λογγοβάρδας έγινε Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή. Πέρασε σκληρές δοκιμασίες ώστε στα 1800 με 1825 να ερημωθεί και να εγκαταλειφθεί. Αλλά η θεία πρόνοια παρουσίασε νέους κτίτορες: τον Φιλόθεο Γεωργίου και τον Ιερόθεο Ιωάννου και τους ανεψιούς του δεύτερου Φιλόθεο και Ιερόθεο Βοσυνιώτες, αδελφούς από την Πελοπόννησο. Η περίοδος αυτή της μονής (1825 – 1930) χαρακτηρίζεται ως ο «χρυσούς αιώνας» της Λογγοβάρδας, όπου έζησαν άγιοι και σοφοί αναχωρητές με ηγουμένους τους ανωτέρω Φιλοθέους καί Ιεροθέους.

Η επόμενη σπουδαία περίοδος της μονής (1930 – 1980) καλύπτεται από την παρουσία και δράση του κορυφαίου ηγουμένου της πατρός Φιλοθέου Ζερβάκου.

Ο όσιος γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος διακρίθηκε για το πνευματικό και φιλανθρωπικό του έργο, ως μια από τις σημαντικότερες μορφές της Ορθοδοξίας στην Ελλάδα τον 20ο αιώνα. Βοήθησε πολλά παιδιά φτωχών οικογενειών της Πάρου να σπουδάσουν. Και στη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, προστάτεψε αντιστασιακούς και συμμάχους, ενώ ήταν εκείνος που έσωσε από την εκτέλεση 125 ομήρους, μεσολαβώντας με αυτοθυσία στον Γερμανό διοικητή. Κάθε χρόνο στο μοναστήρι, στις 23 Ιουλίου, εορτάζεται η ανάμνηση αυτού του γεγονότος, όταν με την μεσιτεία του αγίου γέροντος Φιλόθεου Ζερβάκου, η Παναγία απέτρεψε την εκτέλεση των 125 νέων της Πάρου ως αντίποινα για το σαμποτάζ στο γερμανικό αεροδρόμιο. Επίσης, με την προτροπή του, οι μοναχοί της μονής πολέμησαν στην Αλβανία.
Η κύρια πανήγυρη της μονής γίνεται την Διακαινήσιμο εβδομάδα, στην εορτή της Ζωοδόχου Πηγής.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Λουβαρά Κύπρος



Στη πιο όμορφη περιοχή του χωριού Λουβαράς βρίσκεται κτισμένος μικρός Ναός η οποίος είναι αφιερωμένος στην Παναγία. Οι κάτοικοι, έδωσαν στην Παναγία ακόμα ένα πολύ όμορφο προσωνύμιο και την ονόμασαν «Παναγία της Κυράς»...

Πρόκειται για μονόκλιτη βασιλική η οποία φέρει ξύλινη, δίρριχτη, οξυκόρυφη και κεραμοσκεπή στέγη. Τα κεραμίδια είναι επίπεδου τύπου και αγκιστρωτά. Είναι κτισμένη με πέτρα της περιοχής....

Στον βόρειο τοίχο υπάρχει είσοδος που σχηματίζεται από οξυκόρυφο τόξο και φέρει ξύλινη πόρτα. Στον δυτικό υπάρχει ακόμη μία είσοδος η οποία καλύπτεται από ορθογώνια, ευθυτενή και ξύλινη πόρτα....

Το τεταρτημόριο της αψίδας του Ιερού στηρίζεται πάνω σε άρτια ημικυκλικό πέτρινο τοίχο και σκεπάζεται από την στέγη η οποία επεκτείνεται πέραν από το κυρίως σώμα του Ναού, τόσο όσο για να το καλύψει. Η προέκταση της στέγης στηρίζεται πάνω σε δύο ξύλινες και σκαλισμένες δοκούς....

Το εκκλησάκι αυτό, «κρύβει» μέσα στους 4 τοίχους του μια πολύ παλιά και ενδιαφέρουσα λαϊκή ιστορία. Μια παράδοση που θέλει το χωριό Λουβαράς να οφείλει την ύπαρξη του πάνω σε αυτή την ιστορία.
Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε αυτή τη λαϊκή ιστορία και παράδοση, θα πρέπει να ταξιδέψουμε πίσω στον χρόνο και να πάμε πολλούς αιώνες στο παρελθόν. Να πάμε στις εποχές εκείνες που το νησί της Κύπρου ήταν διαιρεμένο σε φέουδα.

Στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται το μικρό εξωκλήσι μας, είχε εξοριστεί μια πολύ όμορφη και πολύ πλούσια αρχοντοπούλα. Ο λόγος της εξορίας της ήταν γιατί αγάπησε κάποιο φτωχό νέο που ήταν στην δούλεψη του πατέρα της....

Ο άρχοντας πατέρας της την εξόρισε στις παρυφές του πανέμορφου δάσους που φέρει το όνομα «Κακομάλλης». Της έδωσε κάποιους υπηρέτες και της έκτισε ένα αρχοντικό. Την αγαπούσε πάρα πολύ γι' αυτο την επισκεπτόταν κρυφά, πολύ συχνά και της προμήθευε ότι χρειαζόταν, από χρήματα μέχρι φαγητό.

Η όμορφη Κυρά, αυτά που της έδινε ο πατέρας της αλλά και αυτά που της έδινε η γης τα μοίραζε στους υπηρέτες της. Αυτό έγινε πολύ γρήγορα γνωστό και στην περιοχή του Κακομάλλη, συνέρρεαν άνθρωποι που χρειάζονταν δουλειά και φαγητό και έτσι δημιουργήθηκε ένας οικισμός....

Με την πάροδο των αιώνων, οι άνθρωποι που κατοικούσαν στον οικισμό, μετοίκησαν λίγα χιλιόμετρα βορειοδυτικά και έκτισαν το νέο τους χωριό που πολύ αργότερα πήρε το όνομα «Λουβαράς»...

Η αγάπη όμως των κατοίκων προς την αρχόντισσα Κυρά τους, έμεινε στη μνήμη τους και την μεταλαμπάδευαν από γενιά σε γενιά. Για να την θυμούνται και να την τιμούν, έκτισαν το μικρό μας εξωκλήσι, το αφιέρωσαν στην Παναγία και της έδωσαν το προσωνύμιο «Κυρά»....

Η περιοχή είναι πανέμορφη ακόμα και σήμερα και βρίσκεται σε μικρό οροπέδιο πάνω στην στενή κόχη της βουνοπλαγιάς που καλύπτεται από το δάσος Κακομάλλης με απρόσκοπτη θέα στα γύρω χωριά....

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Λυκούρεση Χαιρώνεια Βοιωτίας



Στο βορειοδυτικό τμήμα της Βοιωτίας, σε μικρή απόσταση από τη Χαιρώνεια, στη ρεματιά του Αίμονα, σε ένα ειδυλλιακό τοπίο ανάμεσα σε πλατάνια και πηγές, βρίσκεται η ιστορική μονή Λυκούρεση ή της Παναγίας του Μύρου. Αποτελείται από νεότερες πτέρυγες βοηθητικών κτισμάτων, στο κατώτερο τμήμα των οποίων διατηρούνται τμήματα των αρχικών κελιών, όπως και το παλαιό καθολικό, το οποίο ανήκει σε έναν ιδιότυπο αρχιτεκτονικό τύπο συνεπτυγμένου σταυροειδούς με εννέα μικρούς τρούλους, από τρεις σε τρεις σειρές, με μεγαλύτερους εκείνους του κατά μήκος άξονα. Στην τοιχοποιία του έχουν ενσωματωθεί σε δεύτερη χρήση γλυπτά Ρωμαϊκών, Παλαιοχριστιανικών και Βυζαντινών χρόνων. Η απουσία συστηματικής μελέτης δεν επιτρέπει τον ακριβή χρονολογικό προσδιορισμό της ανέγερσής του. Στο εσωτερικό του διατηρούνται τοιχογραφίες της Όψιμης Μεταβυζαντινής εποχής.

Η χρονολογία της ίδρυσης του μοναστηριού παραμένει άγνωστη, ωστόσο η παρουσία του επιβεβαιώνεται με βάση οθωμανικές πηγές ήδη από τα μέσα του 15ου αιώνα. Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 έλαβε ενεργό ρόλο στον Αγώνα και αποτέλεσε το στρατηγείο του Αθανάσιου Διάκου. Σήμερα τιμάται στη μνήμη του Γενεσίου της Θεοτόκου και λειτουργεί ως γυναικείο μοναστήρι.