Αν επαγρυπνούμε, δεν θα χρειασθούμε την βοήθεια των άλλων˙ αν όμως κοιμώμαστε δεν θα μας ωφελήση καθόλου η βοήθεια των άλλων, αλλά θα καταστραφούμε μαζί με εκείνη.
Καλό είναι να απολαμβάνουμε την προσευχή των αγίων, αλλά όταν και εμείς είμαστε ενεργητικοί. Και τι μου χρειάζεται η προσευχή του άλλου, λέγει , όταν εγώ είμαι ενεργητικός; Σωστό είναι να μην κάνης τον εαυτό σου να πέση σε ανάγκη, διότι ούτε εγώ το θέλω˙ αλλά πάντοτε βρισκόμαστε σε ανάγκη , όταν σκεπτώμαστε σωστά. Ο Παύλος δεν είπε “ τι μου χρειάζεται η προσευχή;” , (μολονότι εκείνοι που προσεύχονταν δεν ήταν ισάξιοι αυτού ή καλλίτερα ούτε ίσοι ) και συ λες τί μου χρειάζεται η προσευχή τους; Ο Πέτρος δεν είπε τί μου χρειάζεται η προσευχή τους διότι λέγει: « Γινόταν από την Εκκλησία δυνατή προσευχή προς τον Θεό για την διάσωσί του» ( Πραξ. 12, 5 ) , και συ λες τί μου χρειάζεται η προσευχή τους; Γι’ αυτό σου χρειάζεται, διότι νομίζεις ότι δεν έχεις καμμία ανάγκη. Και αν ακόμη γίνης όπως ο Παύλος, έχεις ανάγκη από την προσευχή των άλλων. Μην υψώνεσαι, για να μην ταπεινωθής. Αλλά όπως είπα, αν εμείς είμαστε ενεργητικοί, ωφελούν και οι προσευχές που γίνονται για μας. Άκουε τον Παύλο που λέγει˙ «Διότι γνωρίζω ότι αυτό θα αποβή σε σωτηρία με την δική σας δέησι και την βοήθεια του Πνεύματος του Χριστού» (Φιλιπ.1,19 ) . και πάλι˙ «Ώστε το χάρισμα σε μας από πολλά πρόσωπα να εκφρασθή με πολλές ευχαριστίες για χάρι μας» ( Β΄ Κορ. 1,11 ) . Και συ λες τί μου χρειάζεται η προσευχή; Αν όμως εμείς μένουμε αδρανείς , κανένας δεν μπορεί να μας βοηθήση. Τι ωφέλησε ο Ιερεμίας τους Ιουδαίους; Δεν προσήλθε τρεις φορές στο Θεό και την τρίτη φορά άκουσε: « Μην προσεύχεσαι για τον λαό του αυτό … διότι δεν θα σε ακούσω;» ( Ιερ. 7,16) ; Σε τι ωφέλησε τον Σαούλ ο Σαμουήλ; Όχι μόνο προσευχόταν, αλλά και δεν στενοχωρείτο γι’ αυτόν μέχρι την τελευταία ημέρα; Τι ωφέλησε τους Ισραηλίτες ; δεν έλεγε˙ «Εγώ όμως είθε να μη συμβή να αμαρτήσω σταματώντας να προσεύχομαι στον Κύριο για σας» ( Α΄ Βασ. 12, 23) ; δεν κατεστράφηκαν όλοι;
Συμπράττουν και βοηθούν
Τίποτε λοιπόν δεν ωφελούν οι προσευχές; λέγει. Ωφελούν και μάλιστα πολύ, όταν κάνουμε κάτι και μεις. Διότι οι προσευχές συμπράττουν και βοηθούν˙ συμπράττει όμως κανείς μ’ αυτόν που ενεργεί και βοηθεί αυτόν που και ο ίδιος εργάζεται ˙ αν όμως μένεις αργός , δεν θα ωφεληθής σε τίποτε το σπουδαίο. Διότι εάν οι προσευχές μπορούσαν να μας οδηγήσουν στη βασιλεία των ουρανών, ενώ εμείς δεν εργαζόμαστε, γιατί δεν γίνονται χριστιανοί όλοι οι ειδωλολάτρες; Δεν προσευχόμαστε για όλο τον κόσμο; και ο Παύλος δεν έκανε αυτό; Δεν έχουμε την απαίτησι να επανέλθουν όλα στον Θεό; Γιατί οι κακοί γίνονται αγαθοί, εάν δεν προσφέρουν τίποτε από τον εαυτό τους;
Θέλης να μάθης πόσο ωφελούν;
Ωφελούν λοιπόν πολύ οι προσευχές, όταν και μεις προσφέρουμε ατό που μπορούμε. Θέλεις να μάθης πόσο ωφέλησαν οι προσευχές; Σκέψου παρακαλώ, τον Κορνήλιο, την Ταβιθά. Ακόμη άκουε τον Ιακώβ που έλεγε στον Λάβαν: «Αν ο φόβος του πατέρα μου δεν ήταν με το μέρος μου, θα με είχες ξαποστείλει με άδεια χέρια» ( Γεν. 31, 42 ) . Άκουε επίσης και τον Θεό που λέγει ˙ « Θα υπερασπίσω την πόλι αυτή για μένα και τον Δαυίδ και τον υιό μου» ( Δ΄ Βασ. 19,34 ). Αλλά πότε; Επί βασιλέως Εζεκία, που ήταν δίκαιος. Διότι αν είχαν δύναμι οι προσευχές και όταν οι βασιλείς ήταν πολύ κακοί, γιατί δεν είπε αυτό ο Θεός όταν ήλθε και ο Ναβουχοδονόσορ , αλλά παρέδωσε την πόλι; Επειδή υπερίσχυσε η κακία. Πάλι ο ίδιος ο Σαμουήλ προσευχήθηκε για τους Ισραηλίτες και ωφέλησε, αλλά πότε; όταν και οι ίδιοι ήταν ευάρεστοι στον Θεό˙ διότι τότε κατετρόπωσαν τους εχθρούς.
Από το βιβλίο: «ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
Χρυσοστομικός Άμβων
Ε΄
Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ
Τα νεύρα της ψυχής»
Έκδοσις
Συνοδία Σπυρίδωνος Ιερομονάχου
Νέα Σκήτη Αγ. Όρους