Η σωματική σχέση μέσα στο Χριστιανικό Γάμο.

[Νίκος]

Η σωματική σχέση μέσα στο Χριστιανικό Γάμο



Όλα τα θέματα που αφορούν τις ανθρώπινες σχέσεις είναι λεπτά και απαιτούν προσεκτικό χειρισμό, που να βασίζεται στην Αγία Γραφή και στις διδαχές των Πατέρων της Εκκλησίας, και να μην ακροβατεί δικαιολογώντας τις επιθυμίες του σώματος ως φυσιολογικές είτε είναι σύμφωνες με το θέλημα του Θεού είτε όχι.

Επίσης, δεν είναι δυνατόν σήμερα να μιλάμε για τις σχέσεις μεταξύ ανθρώπων του αντίθετου ή του ιδίου φίλου, χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη μας την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, όχι για την χρησιμοποιήσουμε σαν δικαιολογία, αλλά για να μπορούμε ν' αντιμετωπίσουμε τις συνέπειές της στην πνευματική πορεία κάθε Χριστιανού, που έχει αποφασίσει να ζήσει σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, από αγάπη για το Χριστό και τους συνανθρώπους του.

Με τις σκέψεις αυτές ανοίγω αυτό το κεφάλαιο, για να συζητήσουμε τη σωματική πλευρά της σχέσης μεταξύ συζύγων μέσα στον Χριστιανικό Γάμο. Ένα περίγραμμα των σχέσεων αυτών δίνει ο Απόστολος Παύλος στην Α' προς Κορινθίους Επιστολή:

"1 Περί δε ών εγράψατέ μοι, καλόν ανθρώπω γυναικός μη άπτεσθαι· 2 διά δε τας πορνείας έκαστος την εαυτού γυναίκα εχέτω, και εκάστη τον ίδιον άνδρα εχέτω. 3 τή γυναικί ο ανήρ την οφειλομένην εύνοιαν αποδιδότω, ομοίως δε και η γυνή τώ ανδρί. 4 η γυνή τού ιδίου σώματος ουκ εξουσιάζει, αλλ' ο ανήρ· ομοίως δε και ο ανήρ τού ιδίου σώματος ουκ εξουσιάζει, αλλ' η γυνή. 5 μη αποστερείτε αλλήλους, ει μη τι αν εκ συμφώνου προς καιρόν, ίνα σχολάζητε τή νηστεία και τή προσευχή και πάλιν επί το αυτό συνέρχησθε, ίνα μη πειράζη υμάς ο σατανάς διά την ακρασίαν υμών. 6 τούτο δε λέγω κατά συγγνώμην, ου κατ' επιταγήν. 7 θέλω γάρ πάντας ανθρώπους είναι ως και εμαυτόν· αλλ' έκαστος ίδιον χάρισμα έχει εκ Θεού, ός μέν ούτως, ός δε ούτως. 8 Λέγω δε τοίς αγάμοις και ταίς χήραις, καλόν αυτοίς εστιν εάν μείνωσιν ως καγώ. 9 ει δε ουκ εγκρατεύονται, γαμησάτωσαν· κρείσσον γάρ εστι γαμήσαι ή πυρούσθαι."...."26 νομίζω ούν τούτο καλόν υπάρχειν διά την ενεστώσαν ανάγκην, ότι καλόν ανθρώπω το ούτως είναι. 27 δέδεσαι γυναικί; μη ζήτει λύσιν· λέλυσαι από γυναικός; μη ζήτει γυναίκα· 28 εάν δε και γήμης, ουχ ήμαρτες· και εάν γήμη η παρθένος, ουχ ήμαρτε· θλίψιν δε τή σαρκί έξουσιν οι τοιούτοι· εγώ δε υμών φείδομαι. 29 τούτο δε φημι, αδελφοί, ο καιρός συνεσταλμένος το λοιπόν εστιν, ίνα και οι έχοντες γυναίκας ως μη έχοντες ώσι, 30 και οι κλαίοντες ως μη κλαίοντες, και οι χαίροντες ως μη χαίροντες, και οι αγοράζοντες ως μη κατέχοντες, 31 και οι χρώμενοι τώ κόσμω τούτω ως μη καταχρώμενοι· παράγει γάρ το σχήμα τού κόσμου τούτου. 32 θέλω δε υμάς αμερίμνους είναι. ο άγαμος μεριμνά τα τού Κυρίου, πώς αρέσει τώ Κυρίω· 33 ο δε γαμήσας μεριμνά τα τού κόσμου, πώς αρέσει τή γυναικί. 34 μεμέρισται και η γυνή και η παρθένος. η άγαμος μεριμνά τα τού Κυρίου, ίνα ή αγία και σώματι και πνεύματι· η δε γαμήσασα μεριμνά τα τού κόσμου, πώς αρέσει τώ ανδρί. 35 τούτο δε προς το υμών αυτών συμφέρον λέγω, ουχ ίνα βρόχον υμίν επιβάλω, αλλά προς το εύσχημον και ευπάρεδρον τώ Κυρίω απερισπάστως." (Κορινθ. Α 7, 1-9 και 26-35)

Τα λόγια αυτά του Αποστόλου δίνουν μια πρώτη απάντηση, αν ο Γάμος και η σωματική σχέση μεταξύ ανθρώπων αντιθέτου φύλου είναι μονόδρομος και τι συνέπειες έχει η επιλογή του Γάμου έναντι της αγαμίας.

Διαβάζοντας με προσοχή την παραπάνω ευαγγελική περικοπή, παρατηρούμε ότι ο Απόστολος στο θέμα των σωματικών σχέσεων αντιμετωπίζει τα δύο φύλα με απόλυτη ισότητα (κάτι που δεν κάνει σε άλλες περιπτώσεις) και ότι λέγει για τον άνδρα σπεύδει να το επαναλάβει και για τη γυναίκα και αντιστρόφως.

Ας βάλουμε, όμως το θέμα της σωματικής σχέσης μεταξύ των συζύγων στη σωστή του βάση, που δεν είναι άλλη από το σκοπό της ζωής του κάθε ανθρώπου για αγιότητα και κατά Χάριν θέωση, με τον οποίο φυσικά ταυτίζεται και ο σκοπός του Χριστιανικού Γάμου. Μέσα στο Γάμο το ζευγάρι μαθαίνει την αγάπη, ο ένας προς τον άλλο, ώστε να μπορέσουν κι οι δυο μαζί ν΄αγαπήσουν πάνω απ' όλα το Χριστό και να συναντηθούν μαζί Του ενωμένοι και σ' αυτή και την άλλη την Αιώνια Ζωή. Την αγάπη τους αυτή προεκτείνουν και μεταγγίζουν και στα παιδιά τους, αν δώσει ο Θεός να αποκτήσουν, και στα παιδιά των παιδιών τους, τους υπόλοιπους συγγενείς και όλους τους ανθρώπους, που μπορεί να επηρεάσει η ζωή τους.

Μια έκφραση της συζυγικής αγάπης είναι και η σωματική σχέση. Ο άνθρωπος είναι ψυχοσωματική ενότητα, δεν μπορούν να μην συμμετέχουν και τα σώματα στην ένωση των ψυχών. Η σωματική σχέση, επομένως, μεταξύ των συζύγων στο Χριστιανικό Γάμο έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με την εν Χριστώ αγάπη, που τους ενώνει:

"η αγάπη ου περπερεύεται, ου φυσιούται, 5 ουκ ασχημονεί, ου ζητεί τα εαυτής, ου παροξύνεται, ου λογίζεται το κακόν," (Κορινθ. Α' 13, 4-5)

Με αυτή τη βάση, ας ξεκινήσουμε αυτή τη συζήτηση, ανταλλάσσοντας γνώμες, που θα τις εμπλουτίσουμε με ευαγγελικές περικοπές, τα λόγια των Πατέρων της Εκκλησίας και τη γνώμη σύγχρονων Ιεραρχών, Θεολόγων και ειδικών επιστημόνων.

(ΣΗΜ: Προτιμώ τις εκφράσεις "σωματική σχέση" και "σωματική επαφή", για να περιγράψω τη σωματική πλευρά του Γάμου, αντί των λέξεων "έρωτας" και "σεξ", όχι γιατί τις φοβάμαι ή τις θεωρώ "βρώμικες", αλλά επειδή πιστεύω ότι δεν περιγράφουν σωστά το ταίριασμα των σωμάτων, όταν αποτελεί έκφραση μιας αληθινής αγάπης).

[Zenon]

ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ: «ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΚΑΙ ΧΥΔΑΙΑ ΠΡΑΞΗ Ο ΣΤΟΜΑΤΙΚΟΣ ΕΡΩΤΑΣ»
Παρασκευή, 28 Σεπτέμβριος 2012 - desk agioritikovima.gr



Για τους κινδύνους στην υγεία από το στοματικό έρωτα προειδοποιεί ο ο Μητροπολίτης Πειραιώς, Σεραφείμ με άρθρο του στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Πειραιώς με τίτλο: «Η ευθύνη και το χρέος απέναντι στο ιερό πρόσωπο του ανθρώπου και στο μέγιστο δώρο του Θεού, τη ζωή».

Ο Σεραφείμ επικαλούμενος ιατρικές έρευνες σημειώνει μεταξύ άλλων ότι ο στοματικός έρωτας και η λάθος χρήση των σωματικών οργάνων προκαλούν ανίατες ασθένειες και κρύβουν κινδύνούς για την ψυχική υγεία.

Αναφέρεται σε δημοσιεύματα, σύμφωνα με τα οποία αυξάνονται τα περιστατικά στοματικών καρκίνων που οφείλονται σε έναν ιό που μεταδίδεται με το στοματικό σεξ και σημειώνει ότι η ορολογία των δημοσιευμάτων σχετικά με την «χυδαία πράξη που περιγράφουν είναι απαράδεκτη. Καταδεικνύει όμως την τρομακτική τραγικότητα της παραχρήσεως των σωματικών οργάνων και της παραχρήσεως της θεοσδότου ελευθερίας μας, γι' αυτόν ακριβώς το λόγο με πολλή πατρική αγάπη παρακαλούμε θερμώς όλους τους υπευθύνους διαμορφώσεως της κοινής γνώμης αλλά και τους υπευθύνους διαχειρήσεως των πραγμάτων του κόσμου μας να αντιληφθούν επί τέλους την ευθύνη τους και το χρέος τους απέναντι στο ιερό πρόσωπο του ανθρώπου και στο μέγιστο δώρο του Θεού, τη ζωή».

Διαβεβαιώνει ότι δεν κινείται από κάποιο «ομοφοβικό σύνδρομο», αλλά ορμάται «εκ λόγων ποιμαντικού χρέους και ποιμαντικής ευθύνης» και προσπαθεί να «εμπεδώσει την αλήθεια ότι τα οψώνια της αμαρτίας είναι θάνατος και ότι η παράχρησις των σωματικών οργάνων του ανθρωπίνου όντος εγκυμονεί τρομακτικές συνέπειες τόσο στην ψυχική όσο και την σωματική υγεία του».

Πηγή: http://www.agioritikovima.gr

[Νίκος]

Χρειάζεται άραγε η απειλή της σωματικής υγείας για ν' απορρίψει ο Χριστιανός αυτό το είδος της σωματικής επαφής; Κι αν το ζευγάρι προσέχει πάρα πολύ την καθαριότητα και καταφέρει ν΄αποφύγει κάθε συνέπεια στην υγεία από τέτοιου είδους επαφή, αυτό θα την καθιστούσε αποδεκτή;

Επομένως, ας βάλουμε ένα ακόμη ερώτημα γύρω από το θέμα που συζητάμε: "Είναι όλες οι μορφές σωματικής επαφής αποδεκτές μέσα στο Χριστιανικό Γάμο;".

Οι περισσότεροι νέοι δεν γνωρίζουν την απάντηση, επειδή από ντροπή δεν τολμούν να συζητήσουν τέτοια λεπτά θέματα με τον Πνευματικό τους. Έτσι η περιρρέουσα ατμόσφαιρα, που λέγαμε, τους οδηγεί να υιοθετήσουν την άποψη ότι: "όλα είναι επιτρεπτά μέσα στο Γάμο, αρκεί να συμφωνούν και οι δύο σύζυγοι".

Είναι, όμως έτσι;

"19 ή ουκ οίδατε ότι το σώμα υμών ναός τού εν υμίν αγίου Πνεύματός εστιν, ού έχετε από Θεού, και ουκ εστέ εαυτών; 20 ηγοράσθητε γάρ τιμής· δοξάσατε δή τον Θεόν εν τώ σώματι υμών και εν τώ πνεύματι υμών άτινά εστι τού Θεού." (Κορινθ. Α 6, 19-20)

Το σώμα μας είναι ναός του Αγίου Πνεύματος, πάντοτε ακόμη και στις πιο προσωπικές στιγμές. Δεν ανήκουμε στον εαυτό μας. Η αγάπη μας στο Χριστό, που θυσιάστηκε για μας, πρέπει να μας οδηγεί να Τον δοξάζουμε και με το σώμα μας, σε όλες τις στιγμές της ζωής μας.

Αυτό δε σημαίνει, ότι η σωματική επαφή σαν έκφραση αμοιβαίας αγάπης είναι αμαρτία ή προσβάλλει το Θεό, επειδή στην περίπτωση αυτή ο Θεός δε θα μας έδινε αυτό το δώρο, για να μας βοηθήσει να δυναμώσουμε τη συζυγική αγάπη. Όμως υπάρχουν μορφές σωματικής επαφής που προσβάλλουν τα σώματά μας και γι αυτό το λόγο είναι αμαρτία:

Για παράδειγμα: "26 Διά τούτο παρέδωκεν αυτούς ο Θεός εις πάθη ατιμίας. αί τε γάρ θήλειαι αυτών μετήλλαξαν την φυσικήν χρήσιν εις την παρά φύσιν,..." (Ρωμ. 1, 26)

Ας μοιραζόμαστε, επομένως, (εμείς οι έγγαμοι) την αγάπη μας με την καρδιά και το σώμα μας, χωρίς να στενοχωρούμε ή να προσβάλλουμε ο ένας τον άλλον, ώστε και μέσα απ' αυτό το δώρο του Θεού να δοξάζεται το Όνομά Του, και να γίνεται για οικοδομή ψυχών και σωμάτων και όχι σκανδαλισμό και αμαρτία.

[mark]

Η Ενορία ως το χριστιανικό πρότυπο κοινωνίας

π. Γεωργίου Δ. Μεταλληνού

Η Ενορία, ως απηρτισμένη κοινότητα- κοινωνία, υπήρξε πάντα στην ιστορία της Εκκλησίας το Εκκλησιαστικό μοντέλο (πρότυπο) κοινωνικής διάρθωσης και ζωής. Ο κοινοβιακός μοναχισμός, ως μοναστική αδελφότητα- ενορία, δεν είναι παρά η δυναμική προσπάθεια διασώσεως του εκκλησιαστικού υπαρκτικού προτύπου, όταν άρχισε η εκκοσμίκευσή του, η προσαρμογή του δηλαδή στο κοσμικό πρότυπο της μη χριστιανικής κοινωνίας. Γι’ αυτό οι άγιοι Πατέρες όλων των αιώνων, με πρώτους τον Μ. Βασίλειο και τον ιερό Χρυσόστομο, επέμειναν στη διάσωση της ενότητας πνευματικότητας- κοινωνικότητας μέσα στο ενοριακό πλαίσιο, με την οργάνωση και στερέωση του μοναστικού κοινοβίου, ώστε να μη χαθεί ο αποκεκαλυμμένος θεοκεντρικός τρόπος ζωής των Χριστιανών μέσα στον κόσμο.

Στα πλαίσια της εκκλησιαστικής Ενορίας διαμορφώνονται οι διαπροσωπικές σχέσεις σε έναν τρόπο, που διαφέρει από εκείνον του κόσμου, όπως φαίνεται στις θεμελιακές κοινωνικές κατηγορίες, που εκφράζουν την εν Χριστώ κοινωνία και συναδέλφωση των ανθρώπων. Και τέτοιες κατηγορίες, γνωστές ήδη από την Καινή Διαθήκη, είναι:

......



δ. Ο έρωτας: Καταξιώνεται στην σύσταση οικογένειας και αποκτά μυστηριακό αγώνα. Παύει, έτσι, να νοείται ο γάμος ως απλή επικύρωση και νομιμοποίηση της σαρκικής ένωσης ανδρός και γυναικός, γιατί στοχεύει στην ανύψωσή τους πάνω από τη φυσική νομοτέλεια και την ένταξή τους στην προσωπική κοινωνία με τον Χριστό (πρβλ. «εγώ δε λέγω εις Χριστόν και εις την Εκκλησίαν», Εφεσ. 5,32). Ο εν Χριστώ γάμος ανυψώνει στο επίπεδο διαπροσωπικής εν Χριστώ κοινωνίας, με τη σωφροσύνη (τον πνευματικό δηλαδή αγώνα) του ζευγαριού και την ευχαριστιακή αναφορά της κοινής ζωής, στο Θεό. Με τη σωφροσύνη και την εγκράτεια των συζύγων ο γάμος γίνεται λατρεία. Στα όρια δε της πνευματικότητας βρίσκει και το «σεξ» στις διαπροσωπικές σχέσεις των χριστιανών συζύγων την σωστή του θέση. Έτσι, χωρίς τον κίνδυνο να αυτονομηθεί ή το χειρότερο να απολυτοποιηθεί η σεξουαλικότητα (σαρκικές σχέσεις), η πρόσκαιρη σωματική σχέση των συζύγων υπερβαίνεται σε μια στιγμή, μέσα στον πνευματικό αγώνα, και από τα σαρκικά ανέρχονται οι Χριστιανοί σύζυγοι στα πνευματικά, αφομοιούμενοι από τη ζωή της μοναστικής αδελφότητας, όπου όλη η ζωή μεταστοιχειώνεται σε πνευματικότητα.

...

Πηγή: http://www.enoriaka.gr

[Achilleas]

Άκουσα κάπου ότι ο ορισμός που έδωσε για το γάμο ο φιλόσοφος Εμμανοήλ Κάντ, είναι: "γάμος είναι το συμβόλαιο της αμοιβαίας παραχώρησης της σεξουαλικής ιδιαιτερότητας του άλλου"! Όμως για την την Εκκλησία, ο γάμος είναι κάτι παραπάνω και δεν επικεντρώνεται μόνο σ' αυτόν τον τομέα. Η έννοια του γάμου είναι για την Εκκλησία και κάτι παραπάνω. Ο γάμος εντάσσεται στο σχέδιο της σωτηρίας. Ο στόχος, δεν είναι να ωφεληθεί κάποιος από τις σεξουαλικές χάρες του άλλου. Ούτε να ζήσουν απλώς μαζί "ευτυχισμένοι" δύο άνθρωποι. Ο στόχος του γάμου ως Μυστηρίου, είναι να ενταχθεί ο γάμος στα πλαίσια της θεωτικής πορείας του ζευγαριού. Μέσα στην ζωή των δύο υπάρχει και ο Θεός. Ο Θεός με το μυστήριο του γάμου έχει ευλογήσει την περαιτέρω ζωή του ζευγαριού, γι' αυτό από εδώ και στο εξής η ζωή τους διέπεται από Αυτόν και ότι κάνουν δεν πρέπει να γίνεται ερήμην Του.
Ο στόχος λοιπόν, δεν είναι ούτε το σεξ, ούτε τίποτε άλλο, παρά η θέωση! Όλα τα άλλα, σεξ, τεκνοποιία, ακόμα και η ευτυχία του ζευγαριού, πρέπει να στοχεύουν σ' αυτήν.

[Νίκος]

Ένας από τους σκοπούς του Γάμου είναι και η ικανοποίηση της γενετήσιας ορμής και η ηδονή.



του Νίκου Μπουγάτσου

Ο ΓΑΜΟΣ

Εάν ο άνθρωπος είναι το σύνθετο ον στον κόσμο, ως διφυής, αποτελούμενος δηλαδή από σώμα (υλικό) θνητό και από ψυχή (πνευματική) αθάνατη, τότε ο γάμος1 είναι η πιο σύνθετη σχέση μεταξύ δύο ανθρώπων διαφορετικού φύλου2. Αφού ο άνθρωπος αποτελείται από υλικό σώμα, με τη μελέτη του οποίου ασχολείται η φυσιολογία3, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε αυτήν την επιστήμη, γιατί η φυσιολογία μελετά κάποια μορφή των συζυγικών σχέσεων. Κατ' αναλογία δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την ψυχολογία4. Γιατί η πλήρης εξέταση ενός θέματος της Ηθικής (όπως ο γάμος) προϋποθέτει την τέλεια γνώση της φυσιολογίας και της ψυχολογίας πάνω σ' αυτό το θέμα. Για να γνωρίσουμε δηλαδή τέλεια, κατά το ανθρωπίνως δυνατό, το θέλημα του Θεού, θα πρέπει να εξετάσουμε και τη θέλησή Του διά μέσου των νόμων της φύσης, που Αυτός ο ίδιος όρισε· της φύσης δηλαδή της υλικής που εξετάζει η φυσιολογία, και της πνευματικής που εξετάζει η ψυχολογία5. Ο γάμος επομένως για να είναι κατά Χριστόν θα πρέπει να είναι 1) κατά φύση καί 2) κατά την αποκεκαλυμμένη διδασκαλία του Θεού.

1) Έννοια του γάμου

Με τη λέξη γάμος εννοούμε μια ένωση άνδρα και γυναίκας. Αλλά ποιας φύσης ένωση; Σωματική (υλική), ψυχική (συναισθηματική), ηθική, θρησκευτική, ή νομική και περιουσιακή; Μια απ' αυτές, περισσότερες από μια, ή όλες ταυτόχρονα; Από τη χρήση ή τον τονισμό μιας μορφής της ένωσης των συζύγων προέκυψαν διάφορες αντιλήψεις για την έννοια του γάμου. Η λέξη βεβαίως «γάμος» χρησιμοποιείται ποικιλοτρόπως (ανάλογα και το ρήμα γαμέω-ώ6). Γάμος ονομάζεται: 1) Η τελετή της ένωσης των συζύγων: προετοιμασία, πολιτική ή θρησκευτική τελετή (Μυστήριο του γάμου) και το συμπόσιο και η διασκέδαση που επακολουθεί. - 2) Η κατάσταση του εγγάμου βίου ή η οικογενειακή ή «κοσμική ζωή». -3) Ο νομικός ή κοινωνικός δεσμός της συζυγίας. - 4) Η πράξη της συνουσίας (η φυσική-σωματική ένωση άνδρα και γυναίκας) και μερικές φορές καταχρηστικώς ή κατά συνεκδοχή, η παιδεραστία (ή η συνουσία των ομοφύλων).

Φρονώ όμως ότι η πλήρης έννοια του γάμου περιλαμβάνει το σύνολο των ατομικών και κοινωνικών ψυχοσωματικών σχέσεων των ετεροφύλων συζύγων, που δημιουργούνται, αναπτύσσονται και εξυπηρετούνται με την από το Θεό ευλογημένη ισόβια επικοινωνία του άνδρα και της γυναίκας7.

Ορισμό του γάμου δίνουν οι Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας8 περιστασιακά και με διάφορες εκφράσεις. Ο Μ. Βασίλειος π.χ. δίνει αρνητικό και ατελή ορισμό9 και ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός θετικό και ατελή10. Ο Χρυσόστομος δίνει ορισμό του γάμου πληρέστερο, αλλά ορίζει, νομίζω, κυρίως τη σύσταση του θεσμού του γάμου11. Οι θεολόγοι δίνουν ποικίλους ορισμούς του γάμου12.Οι νομικοί τονίζουν κυρίως τη σύσταση του γάμου13. Κλασσικός όμως για τους νομικούς είναι ο ορισμός του γάμου που διετύπωσε ο Μοδεστίνος: «Γάμος καλείται ένωσις ανδρός και γυναικός, συγκλήρωσις του βίου παντός, θείου τε και ανθρωπίνου δικαίου κοινωνία»14. Ο Μοδεστίνος, Ρωμαίος νομοδιδάσκαλος του 3ου μ.Χ. αιώνα, μαθητής του Ουλπιανού, επηρεάσθηκε από το χριστιανικό πνεύμα και διετύπωσε τον ορισμό του. Συγκεκριμένα: Γνώριζε τα συγγράμματα του Κλήμεντος του Αλεξανδρινού και χρησιμοποίησε μάλιστα την έκφρασή του «εις βοήθειαν του βίου παντός», αντικατέστησε το «εις βοήθειαν» με το νομικό όρο των Ρωμαίων cοnsοrtium (κοινωνία μεταξύ συζύγων- συγκλήρωση). Τον ορισμό αυτό του γάμου τον χρησιμοποίησαν και Ρωμαιοκαθολικοί θεολόγοι και κοινωνιολόγοι, γιατί υποστηρίζουν πως εκφράζει και τη χριστιανική περί γάμου γενικά αντίληψη. Για τον Ορθόδοξο όμως θεολόγο14α ο ορισμός του γάμου δεν είναι δυνατό να διατυπωθεί πριν ευρεθεί ο σκοπός του γάμου. Γιατί 1) ο «σκοπός» πάντοτε είναι απαραίτητο συστατικό στοιχείο για κάθε ορισμό, επομένως και για τον ορισμό του γάμου. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, καθώς είδαμε στον Πρόλογο, προϋποθέτει τη γνώση του σκοπού κάθε θεσμού για την πλήρη κατανόηση κι αυτής της Αγ. Γραφής15. - 2) Ο ορισμός του Μοδεστίνου έχει κυρίως κοσμική χροιά, γι' αυτό και ικανοποιεί ή είναι αποδεκτός μόνο απ' τους Ρωμαιοκαθολικούς θεολόγους με τη νομικιστική τους νοοτροπία.

....

4) Γενετήσια ορμή και ηδονή

Η γενετήσια ορμή51 αποτελεί προϋπόθεση της έγγαμης ζωής. Ορμή είναι τάση της ψυχής του ανθρώπου προς ενέργεια και δράση που κατευθύνεται προς στόχο ασαφώς καθορισμένο (δηλ. μη σαφώς συνειδητό) και συνοδεύεται από ισχυρά συναισθήματα. Η ορμή εκδηλώνεται αρνητικά μεν σαν τάση προς απομάκρυνση από κάθε κατάσταση που εμποδiζει τη δράση της θετικά δε σαν τάση προς καλλιέργεια και προαγωγή κάθε κατάστασης που ευνοεί τη δράση της. «Η ορμή άρχεται διά λύπης, πληρούται δι' ηδονής και παύεται επί πολύ ή ολίγον διάστημα, ίνα πάλιν επαναλάβη τον δρόμον της»52. Η ηδονή είναι ευάρεστο συναίσθημα που το προκαλεί μια ευχάριστη απόλαυση. Οι ηδονές προέρχονται από υλικές απολαύσεις, είναι δηλαδή κυρίως σωματικές-σαρκικές. H λέξη ηδονή χρησιμοποιείται για να εκφράσει και τις πνευματικές απολαύσεις έχουμε δηλαδή κατ' επέκταση της εννοίας και ψυχικές και πνευματικές ηδονές53. «Παρά τοις ανθρώποις υποχωρεί η ορμή προϊούσης της ηλικίας και επικρατούντος του λογικού, αλλά δεν εκλείπει τελείως»54. «Διαφέρει δε εν μέρει εις τα φύλα»55, αλλά και στα άτομα κατά την ένταση. Δύο είναι οι κύριες βιολογικές ορμές, η προς συντήρηση και η γενετήσια.

Γενετήσια ορμή είναι η ορμή «η επιζητούσα την σύζευξιν μετά του άλλου φύλου»56, που εμφανίζεται για πρώτη φορά κυρίως κατά την εφηβική ηλικία57. Η πλήρωση της γενετήσιας ορμής δίνει κατά τη φυσιολογία «τον μέγιστον βαθμόν ηδονής»58. Η γενετήσια ορμή δεν είναι απλώς μέσο υλικής απόλαυσης, αλλά και «μέσον εκδηλώσεως του ψυχικού άμα και πνευματικού εκείνου δεσμού, ο οποίος καλείται αγάπη»59. Και έτσι ο αληθινός έρωτας ωθεί τον άνθρωπο προς ηθική πρόοδο και πνευματική καλλιέργεια60.

Από ηθική έποψη η απόλαυση της υλικής φύσης γενικά επιτρέπεται, γιατί «παν κτίσμα Θεού καλόν και ουδέν απόβλητον μετά ευχαριστίας λαμβανόμενον· αγιάζεται γαρ διά λόγου Θεού και εντεύξεως»61). Kαι ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει πως «ο Θεός φύτεψε μέσα στις λύπες την ηδονή και τη χαρά»62). Η άμετρη βέβαια χρήση των ηδονών υποδουλώνει τον άνθρωπο στην ύλη. Αυτήν αποκρούει όχι μόνο η Χριστιανική Ηθική (όπως θα δούμε παρακάτω), αλλά και ο εισηγητής της ηδονιστικής ηθικής θεωρίας, αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Αρίστιππος ο Κυρηναίος, που δίδαξε πως «το κρατείν και μη ηττάσθαι ηδονών άριστον, ου το μή χρήσθαι»63.

Η Χριστιανική Ηθική όχι μόνο δεν αγνοεί όσα διδάσκει η φυσιολογία και η ψυχολογία, που παραπάνω εκθέσαμε, σχετικά με τη γενετήσια ορμή και τις συνέπειές της, αλλά μερικές φορές διδάσκει τα ίδια ως θέλημα Θεού. Η μεν Aγία Γραφή ρητά αναφέρει ότι ο Θεός «ήγαγεν αυτήν (τη γυναίκα) προς τον Αδάμ»64 και συνιστά: «Συνευφραίνου μετά της γυναικός σου»65. (Πρβλ. «Κραταιά ως θάνατος αγάπη, σκληρός ως Άδης ζήλος»66 και «παν κτίσμα Θεού καλόν και ουδέν απόβλητον μετά ευχαριστίας λαμβανόμενον»67).

Οι δε Πατέρες αναπτύσσοντας το θέλημα του Θεού περιγράφουν τη γενετήσια ορμή, που δόθηκε απ' το Θεό, και τις συνέπειές της. Ο Βασίλειος Αγκύρας, που ήταν και γιατρός, μιλώντας προς τις παρθένες (μοναχές) συστηματικά εκθέτει τα περί της γενετήσιας ορμής και λέει: «Ας εξετάσουμε αν θές, απ' την αρχή, τι διαφορές έχουν από φυσικού τους τ' αρσενικό και το θηλυκό, για να καταλάβουμε και ξεχωρίσουμε τέλεια το σκοπό της παρθενίας, που παρουσιάστηκε... Κόβοντας (ο Θεός) σε δυο, αρσενικό και θηλυκό, απ' το λογικό ζώο (τον άνθρωπο) μέχρι όλα τα είδη των αλόγων ζώων, τα κατεργάστηκε έτσι ώστε το θηλυκό να είναι ένα κομμάτι απ' το αρσενικό. Έβαλε λοιπόν έναν απερίγραπτο «οίστρο» (μανιώδες πάθος) για να περιπλέξει (συμπλέξει) το καθένα απ' τα δυο μέρη προς το άλλο... Δεν έβαλε (ο Θεός) μόνο αυτή την περιπλοκή μεταξύ τους, με τον τρόπο που είπαμε, κάνοντάς την ευχάριστη (γλυκειά) σωματικά, αλλά και για τη δημιουργία απογόνων με τη συμπλοκή (αυτή των σωμάτων), όπου ο έρωτας (στο μυστήριο αυτό) είναι δαδούχος, πολύ φίλτρο βαθειά και πυκνά φύτεψε (και στους δυο)... Θέλοντας (όμως) ο Δημιουργός να βοηθήσει το αδύνατο μέρος (το θηλυκό) να αμυνθεί προς το αρσενικό, μαγεύει τ' αρσενικό για να ενωθεί μαζί του, όχι μόνο για ν' αποκτήσει παιδιά, αλλά και γι' αυτόν, το μανιώδη πόθο (οίστρο) της σωματικής επικοινωνίας (μείξεως)». («Άνωθεν ως έχει φύσεως το θήλυ προς το άρρεν, ει βούλει, επισκεψώμεθα, ίνα και τον της παρθενίας σκοπόν ευκρινώς αναφανέντα κατίδωμεν... Εις άρρεν τε και θήλυ, από του λογικού ζώου έως παν είδος αλόγου, τεμών, και το θήλυ τμήμα του άρρενος εργασάμενος, οίστρον μεν εκάστω τμήματι της προς άλληλα συμπλοκής άρρητον τη φύσει ενέθηκε... Ου την προς άλληλα συμπλοκήν μόνον, διά των προειρημένων τρόπων, ηδείαν τοις σώμασιν αυτών εργασάμενος, αλλά και προς το εκ της συμπλοκής ταις του έρωτος λαμπάσι δαδουχούμενον γένος, πολύ το φίλτρον εγκατασπείρας... Tω ασθενεστέρω ζώω (τω θήλει) του Δημιουργού βοηθήσαι θελήσαντος, ίνα τη ενούση αυτώ ηδονή μαγγανεύον το άρρεν, ου διά την παιδοποιΐαν μόνον, αλλά δι' αυτόν τον της μείξεως οίστρον, υπερμαχούν αυτώ έχη το άρρεν...»68). Ο Μεθόδιος αναφέρει, όπως και η ψυχολογία, ότι υπάρχουν σωματικές διαφορές μεταξύ των ανθρώπων ως προς την άσκηση της γενετήσιας ζωής69. Kαι ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει: «Για τη γυναίκα δεν υπάρχει πολυτιμότερο απ' τον άνδρα της, ούτε για τον άνδρα πιο περιπόθητος άνθρωπος απ' τη γυναίκα του. Η συμφωνία της γυναίκας με τον άνδρα, αυτό είναι που οργανώνει (συγκροτεί, γυμνάζει) τη ζωή όλων μας. Τούτο συγκροτεί όλο τον κόσμο». Kαι «δεν υπάρχει τόση οικειότητα μεταξύ δύο ανδρών, όση οικειότητα υπάρχει μεταξύ της γυναίκας με τον άνδρα, αν είναι (βέβαια) όπως πρέπει παντρεμένοι... Πραγματικά η αγάπη αυτή (η συζυγική) έχει απόλυτη εξουσία, απολυτότερη από κάθε άλλη. Γιατί οι μεν άλλες (αγάπες, επιδράσεις, σύνδεσμοι) έχουν κάποια δύναμη επιβολής, ενώ αυτή (η συζυγική αγάπη) είναι και (απόλυτα) δυνατή και αμετάβλητη (αμάραντη). Γιατί υπάρχει μέσα μας και φωλιάζει στην ψυχή μας και ασυναίσθητα (λανθανόντως, υποσυνείδητα) συμπλέκει αυτά τα σώματά μας (του άνδρα και της γυναίκας)... Τίποτ' άλλο δεν οργανώνει (συγκροτεί, επηρεάζει) η ζωή μας, όσον ο έρωτας του άνδρα προς τη γυναίκa». («Μηδέν έστω γυναικί ανδρός τιμιώτερον, μηδέν ανδρί γυναικός ποθεινότερον. Τούτο πάντων ημών συγκροτεί την ζωήν, το ομονοείν γυναίκα προς άνδρα. Τούτο συνέχει τον κόσμον άπαντα». Και «ουκ έστιν ανδρός προς άνδρα τοσαύτη οικειότης, όση γυναικός προς άνδρα, αν η τις, ως χρη, συνεζευγμένος... Όντως πάσης τυραννίδος αύτη η αγάπη τυραννικωτέρα. Αι μεν γαρ άλλαι σφοδραί, αύτη δε η επιθυμία έχει και το σφοδρόν και το αμάραντον. Ένεστι γαρ τις έρως εμφωλεύων τη φύσει, και λανθάνων ημάς συμπλέκει ταύτα τα σώματα... Ουδέν ούτως ημών συγκροτεί τον βίον ως έρως ανδρός και γυναικός»70). Ο Μ. Αθανάσιος λέγει πως επιτρέπεται η χρήση των γενετησίων οργάνων, αφού δόθηκαν από το Θεό71.

Με την ηδονή ασχολούνται οι Πατέρες της Εκκλησίας και διδάσκουν τα ακόλουθα: Ο Βασίλειος Αγκύρας εκτός από όσα παραπάνω αναφέρθηκαν, λέει ότι «επακολούθημα του κατά τον γάμον αναγκαίου, η εκ της μείξεως ηδονή»72. Kαι ο Αμφιλόχιος Ικονίου λέει πως ο Θεός «τω μεν ανθρώπω (άνδρα) ηδονήν ενέσπειρε· το δε θήλυ θωπευτικόν εποίησεν»73. Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός, σε ειδικό κεφάλαιο περί ηδονών κατατάσσει αυτές σε διάφορες ομάδες: 1) Ψυχικές ηδονές, 2) Σωματικές ηδονές: α) φυσικές (αναγκαίες ή μη αναγκαίες) και β) μήτε φυσικές (και μήτε αναγκαίες). Την ηδονή της αυτοσυντήρησης τη χαρακτηρίζει ως φυσική και αναγκαία, τη γενετήσια ορμή, ως φυσική αλλά μη αναγκαία, τη «λαγνεία» ούτε φυσική ούτε αναγκαία. Και προσθέτει: «Αυτός που ζει σύμφωνα με το θέλημα του Θεού πρέπει να επιδιώκει τις αναγκαίες συνάμα και φυσικές ηδονές, να βάλει σε δεύτερη μοίρα τις φυσικές και μη αναγκαίες, γινόμενες στον καιρό και με τον τρόπο που αρμόζουν, ενώ τις άλλες είναι ανάγκη οπωσδήποτε να τις αποφεύγει...»74. Ο Μ. Βασίλειος στα «Ασκητικά» του δίνει ως ορισμό της ηδονής τα εξής: «Η ηδονή εστί το μέγα του κακού δέλεαρ, δι'ην ευέμπτωτοι (εύκολα πέφτουν) μάλιστα προς αμαρτίαν εσμέν οι άνθρωποι· υφ' ης πάσα ψυχή ως υπ' αγκίστρου προς τον θάνατον έλκεται»75. Για τη χρήση της ηδονής οι μεν «Διδαχές των Αποστόλων» κατακρίνουν την άμετρη ηδονή76, ο δε Βασίλειος Αγκύρας λέγει πως «μη πάθος ηδονής προκαταλάβη (να μη επιβληθεί) του νόμου της χρείας (της φυσικής ορμής)»77). Kαι ο Κλήμης ο Αλεξανδρινός σαφέστερα εκφράζεται λέγοντας πως ο αληθινός Χριστιανός «εσθίει και πίνει και γαμεί ου προηγουμένως (απ' τη φυσική ορμή), αλλά αναγκαίως (όταν δεν μπορεί ν' ανθέξει άλλο)»78. Χαρακτηριστικό θεωρώ το ρεαλισμό της χριστιανικής σκέψης του Ιγνατίου Αντιοχείας, που μιλώντας για ένα ζευγάρι Χριστιανών λέγει: ο οίκος τους «εύχομαι ηδράσθαι (να βασισθεί πάνω σε) πίστει και αγάπη σαρκική τε και πνευματική»79. Θεωρώ ότι η έκφραση αυτή του Ιγνατίου, αριστοτεχνική στην μορφή της, δίνει το γενικό διάγραμμα των σχέσεων των Χριστιανών συζύγων. Πάντως με το Μυστήριο του γάμου δεν ευλογείται ειδικά η σεξουαλική σχέση των συζύγων79α, αλλά ολόκληρος ο βίος, που βέβαια ένα σημείο των συζυγικών σχέσεων είναι η ικανοποίηση της γενετήσιας ορμής τους.

....

Πηγή: Νίκος Μπουγάτσος : "Η Ορθόδοξη Θεολογία για το σκοπό του Γάμου", Εκδ. Επτάλοφος, Αθήνα 1989.

[Captain Yiannis]

Πολύ ωραία συγγράμματα, και διεξοδικά,
το ερώτημα που μου γεννάται είναι,... μέσα στον Γάμο πάντα,
πόσο δύσκολο μπορεί να είναι σε κάποιον που ζεί μέσα στην σημερινή κοινωνία να αποφύγει την "φυσική ορμή"... ;;;
ο Κλήμης ο Αλεξανδρινός σαφέστερα εκφράζεται λέγοντας πως
ο αληθινός Χριστιανός «εσθίει και πίνει και γαμεί ου προηγουμένως (απ' τη φυσική ορμή),- αλλά αναγκαίως (όταν δεν μπορεί ν' ανθέξει άλλο)»

Ευλογείτε

[Νίκος]

Πολύ δύσκολο Καπετάνιε. Πολύ δύσκολο . Αλλά εμείς μόνο για τα εύκολα είμαστε

Όμως, αν το ζευγάρι εφαρμόζει τον χρυσό κανόνα του Αποστόλου Παύλου, που αναφέρθηκε πιο πάνω, δε νομίζω ότι θα υπάρχει πρόβλημα.

Το πρόβλημα υπάρχει, αν ο καθένας απ' τους δύο συζύγους, θεωρεί το σώμα του δικό του και φροντίζει μόνο για τη δική του ικανοποίηση. Αν νιώθουν στ' αλήθεια οι δύο "εις σάρκα μία" και προσπαθεί ο ένας να ικανοποιήσει με αγάπη τις ανάγκες του άλλου, τότε δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα.

Και να βάλω κι εγώ ένα ερώτημα: Καλά, αν και οι δύο σύζυγοι είναι υγιείς, αν όμως ο ένας για λόγους υγείας σωματικής ή ψυχικής δεν είναι διαθέσιμος, τότε τι πρέπει να κάνει ο άλλος; Μήπως τότε εκ των πραγμάτων είναι αναγκασμένος ν' αντιμετωπίσει τη "φυσική ορμή" με την εγκράτεια;

(Παρεμπιπτόντως δε συμφωνώ μ' αυτό που είπε ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, επειδή δεν λαμβάνει υπόψη του ότι και η σαρκική επαφή είναι έκφραση αγάπης, κι αν ήταν αχρείαστη δεν θα μας την είχε χαρίσει ο Θεός. Άλλωστε και οι Άγιοι δεν είχαν το αλάθητο. ).

[Captain Yiannis]

Και να βάλω κι εγώ ένα ερώτημα: Καλά, αν και οι δύο σύζυγοι είναι υγιείς, αν όμως ο ένας για λόγους υγείας σωματικής ή ψυχικής δεν είναι διαθέσιμος, τότε τι πρέπει να κάνει ο άλλος; Μήπως τότε εκ των πραγμάτων είναι αναγκασμένος ν' αντιμετωπίσει τη "φυσική ορμή" με την εγκράτεια;

Νομίζω πως ναι ... θα πρέπει να κάνει εγκράτεια,
άλλωστε όλοι -οι άνδρες κατά κανόνα-, θα πρέπει κάποτε ... σε κάποια ηλικία ... θα έλεγα πάνω από τα ...ήντα των γυναικών, να κάνουμε σιγά σιγά εγκράτεια μέχρι να φτάσουμε στην πλήρη εγκράτεια και την Αγιότητα κατά χάριν....
Κύριε ελέησον

[Νίκος]

Αμήν. Καπετάνιε.