Ζήλια, φθόνος και άμιλλα.
Πέμπτη, 26 Δεκεμβρίου 2013
Ο Απόστολος Παύλος λέει στους Γαλάτες:
"καλόν δε ζηλούσθαι εν καλώ πάντοτε" (Γαλ. δ' 18),
που σημαίνει:
"Eίναι, όμως, ωραίο πάντοτε να κατέχεστε από ζήλο για το καλό"
Η έννοια της λέξης ζήλια (ή ζήλεια, όπως είναι η σωστή ετυμολογικά ορθογραφία) είναι:
"1. Το συναίσθημα που νιώθει κάποιος, όταν επιθυμεί να αποκτήσει τα αντικείμενα ή τα χαρίσματα ή τις κοινωνικές συναναστροφές ενός άλλου προσώπου και το ανταγωνίζεται, θεωρώντας ότι τα αντίστοιχα δικά του είναι υποδεέστερα.
2. Το συναίσθημα που νιώθει κάποιος, όταν επιθυμεί την αποκλειστικότητα της αγάπης ενός αγαπημένου προσώπου ή φοβάται ότι θα την χάσει".
(Πηγή: wiktionary)
Ενώ η έννοια της λέξης ζήλος, από την οποία προέρχεται η ζήλια, είναι:
"Η επιθυμία να εκτελέσεις μια εργασία κατά τον καλύτερο τρόπο, η όρεξη, ο ενθουσιασμός για τη δουλειά και η αφοσίωση σ' αυτήν".
(Πηγή: wiktionary)
Η αρχική έννοια της λέξης ζήλια ήταν η πρώτη που αναφέρεται παραπάνω στο λεξικό, δηλαδή επιθυμία χαρισμάτων ή κοινωνικής θέσης ή αντικειμένων κάποιου άλλου προσώπου και η έντονη προσπάθεια για την απόκτησή τους.
Ο Θεός μας χάρισε αυτή την επιθυμία, δηλαδή. να αναγνωρίζουμε πιο είναι το καλό, που έχει κάποιο άλλο πρόσωπο, να το επιθυμούμε και να προσπαθούμε να το αποκτήσουμε. Η επιθυμία αυτή παρακινεί τους ανθρώπους να αγωνιστούν ν' αποκτήσουν τα χαρίσματα και τις αρετές που έχουν κάποιοι άλλοι σύγχρονοί τους, οι παλαιότεροι άνθρωποι και έτσι να γίνουν καλύτεροι. Ο Χριστιανός αγωνίζεται με ζήλο να μοιάσει στο Χριστό και στους Αγίους παλαιότερους και σύγχρονους, που κι εκείνοι με τη σειρά τους είχαν κάνει το ίδιο, όταν πέρασαν απ' αυτή τη ζωή. Για να είναι όμως αυτός ο αγώνας επιτυχημένος χρειάζεται να προέρχεται από μια δυνατή εσωτερική παρόρμηση κι αυτή η παρόρμηση είναι η ζήλια.
Δεν είναι, επομένως, η ζήλια συναίσθημα κατ' ανάγκην κακό, αλλά γίνεται καλό ή κακό από τον τρόπο που το αξιοποιούμε. Ο μεταπτωτικός άνθρωπος μαζί με πολλά άλλα χαρίσματα του Θεού, διέστρεψε και την ζήλια, από επιθυμία και προσπάθεια (άμιλλα) για την απόκτηση ανώτερων αγαθών, όπως το περιγράφει ο Απόστολος Παύλος στο παραπάνω χωρίο, αλλά και στα επόμενα:
"Διώκετε την αγάπην· ζηλούτε δε τα πνευματικά, μάλλον δε ίνα προφητεύητε" (Α' Κορινθ. ιδ' 1), "ζηλούτε δε τα χαρίσματα τα κρείτονα" (Α' Κορινθ. ιβ' 31), σε φθόνο, δηλαδή σε επιθυμία των αγαθών, υλικών ή πνευματικών ή κοινωνικών, που έχει ένας συνάνθρωπος, χωρίς όμως τη διάθεση της αναγκαίας προσπάθειας για την απόκτησή τους.
Ο φθόνος κάνει τους ανθρώπους, από συναγωνιστές για την απόκτηση των ίδιων ανώτερων αγαθών, σε ανταγωνιστές που αγωνίζονται ν' αποκτήσουν "αγαθά" ο ένας εις βάρος του άλλου. Ο ανταγωνισμός τους κάνει, αυτό που αποκτούν να το θεωρούν ιδιοκτησία τους και να προσπαθούν να το κρατήσουν με κάθε τρόπο, για να μην το πάρει κάποιος άλλος. Έτσι προκύπτει και η δεύτερη από τις παραπάνω ερμηνείες της λέξης "ζήλια" , που δεν είναι τίποτε άλλο από συναίσθημα ιδιοκτησίας ακόμη και στο πρόσωπο που υποτίθεται ότι αγαπάμε περισσότερο απ' οποιοδήποτε άλλο στον κόσμο.
Η παραπάνω ανάλυση δίνει και το φάρμακο για το φθόνο, δηλαδή την κακή χρήση του συναισθήματος της ζήλιας, που είναι η καλή χρήση της, δηλαδή ο ζήλος για την απόκτηση των αγαθών που επιθυμούμε με την αξιοποίηση των χαρισμάτων και των ικανοτήτων που μας έδωσε ο Θεός, για το δικό μας καλό, αλλά και το καλό των γύρω μας και ολόκληρης της κοινωνίας. Κι αν, το να αποκτήσουμε τα ίδια ακριβώς αγαθά που ζηλέψαμε. δεν είναι για διάφορους λόγους εφικτό, τότε μπορούμε να προσπαθήσουμε για κάτι εξίσου πολύτιμο, αλλά διαφορετικό, που να ταιριάζει περισσότερο σε μας.