Φιλαυτία - Η αιώνια γάγγραινα της ψυχής

Συζήτηση γύρω από τα αμαρτήματα και τα πάθη.

Συντονιστές: Anastasios68, Νίκος, johnge

Άβαταρ μέλους
Anastasios68
Διαχειριστής
Δημοσιεύσεις: 3831
Εγγραφή: Πέμ Ιούλ 26, 2012 10:31 am
Τοποθεσία: Πεύκη
Επικοινωνία:

Φιλαυτία - Η αιώνια γάγγραινα της ψυχής

Δημοσίευσηαπό Anastasios68 » Κυρ Σεπ 16, 2012 8:04 pm

Φιλαυτία - Η αιώνια γάγγραινα της ψυχής

Εικόνα

Όταν κάποιος άνθρωπος έρθει αντιμέτωπος με μια ασθένεια, με μια δύσκολη κατάσταση, σκέπτεται, ρωτάει, αναζητεί, ώστε να σχηματίσει όσο το δυνατότερο σαφέστερη εικόνα του προβλήματος του ώστε να προχωρήσει στην διάγνωση και κατόπιν στην θεραπεία και την λύση. Από την στιγμή όμως που ο άνθρωπος είναι διττός, μπορούν να αρρωστήσουν και να νεκρωθούν όχι μόνο τα σωματικά μεγέθη αλλά και τα ψυχικά.



Αυτό που διακρίνει μερικούς ανθρώπους είναι μια εμπάθεια, μια σκληρότητα, ένας θυμός. Συνήθως τέτοιους ανθρώπους τους ονομάζουμε εγωιστές. Είναι όμως αυτό ο εγωισμός ή μήπως είναι κάτι βαθύτερο, το οποίο εκφράζεται σε ποικίλες μορφές και μας αφορά λίγο πολύ όλους μας, όσο φαινομενικά και αν νομίζουμε ότι είμαστε ψυχικά υγιείς.

Το μέγεθος και την έκταση του εγωισμού την κατανοούμε καλύτερα αν τη δούμε με φόντο την αντίστοιχη αρετή που είναι η ταπείνωση. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας λέει ότι η ταπείνωση είναι να ξέρεις τι πραγματικά είσαι, που ακριβώς βρίσκεσαι. Αλήθεια πόσο αληθινός, ποσό χαριτωμένος και πόση αρχοντιά δεν κρύβει ο ταπεινός άνθρωπος; Πόσο αλήθεια δροσιζόμαστε και αναπαυόμαστε όσο βρισκόμαστε δίπλα του;

Αντίθετα ο εγωιστής δεν έχει την πραγματική εικόνα της καταστάσεώς του. Το μεγαλύτερο μέρος του «εγώ» του είναι φανταστικό, γι’ αυτό και η ναρκισσιστική εικόνα για τον εαυτό του συνεχώς διαφοροποιείται με βάση κάποιες σειρές ταυτίσεων. Ζητάει συνεχώς την επιβεβαίωση των άλλων. Συνήθως δεν μπορεί να κατανοήσει το αυτονόητο, τα θελήματά του τα κάνει δικαίωμα, τα δε σφάλματα του δεν τα βλέπει. Όχι μόνο είναι αδιάφορος απέναντι στους συνανθρώπους του, αλλά ούτε καν τους αφήνει χώρο ελευθερίας. Δεν θυσιάζει τίποτα από την ψυχή ούτε από το σώμα για την ανάπαυσή του. Αποτελέσματα του εγωισμού του ανθρώπου, είναι συχνά να κυριεύεται από δειλία και μικροψυχία. Πονάει από τον εγωισμό του, ντρέπεται, φοβάται, αγχώνεται, τον πιάνουν ημικρανίες, νευρική κινητικότητα και φυσικά είναι πολύ εύκολο και να τον κοροϊδεύεις ακόμα αρκεί να του λες ότι είναι καλός και να του φουσκώνεις το εγώ του.

Πρώτος ο οποίος αφήνει τα μείζονα για α πιάσει τα ελάσσονα από τους αγγέλους από εγωισμό, είναι ο πρώην εωσφόρος, ο διάβολος. Από το δε ανθρώπινο γένος πρώτοι πέφτουν οι Εύα και ο Αδάμ από την χαζή εγωιστική φιλοδοξία να γίνουν «ως θεοί».

Ο Σύγχρονος άνθρωπος αναζητεί να γίνει και αυτός «ως Θεός». Ξεχνάει σαν γνήσιο παιδί των πρωτοπλάστων τα κρείττονα, ότι δηλαδή είναι κατ’ εικόνα Θεού, ότι γίνεται παιδί του Θεού με το βάπτισμα, ότι έχει φύλακα άγγελο, ότι τον τιμάει η Εκκλησία, ακόμα και αυτή η θέωση του χαρίζεται. Υπάρχει μεγαλύτερη καταξίωση και δικαίωση για τον άνθρωπο; Είδες μέγεθος ευλογίας; Και όμως ζητάει την δική του ατομική αναγνώριση, την δική του (άδοξο) δόξα, την δική του αποθέωση. Και πραγματικά είναι εύλογο να αμφιβάλει κανείς για το πόσο χρόνο μπορεί να αντέξει ο άνθρωπος να προβάλλεται μέσα από τα προσόντα του.

Αν λίγο σκύψουμε στο βάθος της ψυχή μας θα εντοπίσουμε διαφόρων ειδών εγωισμούς ανάλογα με τα χαρακτηριστικά και τα ιδιώματα της ψυχής. Μπορεί δηλαδή ο εγωισμός μας να εκφράζεται άλλοτε ως θέλημα και καπρίτσιο, άλλοτε ως γνώμη και άποψη και άλλοτε ως δικαίωμα και παράπονο. Αυτά σε ένα πρώτο επίπεδο τα έχουμε όλοι και έχουν μπει μέσα μας αμαυρώνοντας το κάλλος της ψυχής μας ήδη από την από την πτώση των πρωτόπλαστων. Έτσι πρωτογενώς για ένα παιδί, η στροφή προς τον εαυτό του είναι κάτι φυσικό, όταν όμως ο άνθρωπος συνεχίζει και καλλιεργεί τους εγωισμούς του και τις ροπές του, τότε αρχίζει και η λανθασμένη χρήση της ελευθερίας του.

Ο ίδιος ο Θεός, θέλοντας να μας βγάλει από αυτή την αρρωστημένη αγάπη του εαυτού μας, μας θέτει σαν πρώτη εντολή να αγαπήσουμε καθολικά με την καρδιά μας το Θεό και κατ’ επέκταση και τον συνάνθρωπο. Γι’ αυτό και προτρέπει στην Καινή Διαθήκη από τον πρώτο μακαρισμό « ευτυχισμένοι οι ταπεινοί » ευτυχισμένοι γιατί αυτοί μπορούν να αγαπήσουν. Ήδη ξέφυγαν από την ατομικότητα και προχωρούν στην Κοινωνία, στον Παράδεισο. Γνωρίζουν τι ακριβώς είναι, τις δυνάμεις τους καθώς και το άπειρο βάθος και ύψος του Θεού. Ότι κάνουν πλέον θα είναι αληθινό.

Ο Απόστολος Παύλος λέει στον Τιμόθεο ότι οι άνθρωποι θα είναι φίλαυτοι, φιλάργυροι, αλαζόνες, υπερήφανοι, βλάσφημοι, απειθείς στους γονείς τους, αχάριστοι, άστοργοι. Και φυσικά δεν βάζει πρώτη στη σειρά τυχαία την φιλαυτία, αλλά αυτή σαν πρώτη, σέρνει τα υπόλοιπα πάθη διότι είναι ο κατ’ εξοχήν ακάθαρτος λογισμός και η κατ εξοχήν πτώση.

Οι θεοφόροι Πατέρες βάζουν το κέντρο βάρους της θεραπευτικής του προσώπου στην κένωση από τον εγωισμό ο οποίος είναι μητέρα και τροφός των παθών. Αρχή των κακών ονομάζει την φιλαυτία και ο Άγιος Μάξιμος. Ο άγιος Γρηγόριος o Διάλογος την ονομάζει βασίλισσα όλων των αμαρτιών. Ο άγιος Θαλάσσιος μας λέει ότι αν θες να απαλλαγείς από όλα τα κακά να αποταγείς από την φιλαυτία. Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης τονίζει ότι η φιλαυτία είναι νέκρωση της θείας ζωής… Αν αγαπάς ατάκτως τον εαυτό σου και τον κολακεύεις αλλοίμονό σου! Δεν θες ούτε να κοπιάσεις, ούτε πειρασμό να υπομείνεις, ούτε να κακοπαθήσεις.

Ο Αγ. Ιωάννης στο βιβλίο του «Κλίμαξ» μιλώντας για την υπερηφάνεια μας λέει: Είναι η άρνηση του Θεού, εφεύρεση των δαιμόνων, εξουθένωση των ανθρώπων, μητέρα της κατακρίσεως, απόγονος των επαίνων, απόδειξη ακαρπίας, φυγαδευτήριο της βοηθείας του Θεού, πρόδρομος της παραφροσύνης, πρόξενος πτώσεων, αιτία της επιληψίας, πηγή του θυμού, θύρα της υποκρίσεως, στήριγμα των δαιμόνων, φύλακας των αμαρτημάτων, δημιουργός της ασπλαχνίας, άγνοια της συμπάθειας, πικρός κριτής, απάνθρωπος δικαστής, αντίπαλος του Θεού, ρίζα της βλασφημίας.

Ο Άγιος Ησύχιος γράφει επίσης ότι παιδιά της φιλαυτίας που κινούνται με ορμή είναι ο αυτοέπαινος στην καρδιά, η αυταρέσκεια, η γαστριμαργία, η πορνεία, η κενοδοξία, ο φθόνος και τελευταίο παιδί σαν κορωνίδα όλων η υπερηφάνεια η οποία γνωρίζει όχι μόνο ανθρώπους να ρίχνει από τον ουρανό αλλά και αγγέλους…

Πόσο νοσηρός είναι λοιπόν ο εγωκεντρικός άνθρωπος, αφού στενεύει το πλάτος της ευεργεσίας προς τον εαυτό του, διότι ακριβώς δεν θέλει να ολοκληρωθεί και να ανοιχτεί αγαπητικά με τους συνανθρώπους του, με αποτέλεσμα ο πλησίον να γίνεται η κόλασή του. Αλλά όχι μόνο αυτό αλλά με αυτόν τον τρόπο ακόμη και ο ίδιος ο εγωκεντρικός άνθρωπος αυτομηδενίζεται και αυτοκαταργείται, αυτοκολάζεται.

Το ρεύμα του διαφωτισμού, του ρομαντισμού, των μηδενιστικών φιλοσόφων καθώς και του σχετικά σύγχρονου ρεύματος της «Νέας εποχής», άλλαξαν την όλη δομή της κοινωνίας των ανθρώπων από Θεανθρωποκεντρική σε ανθρωποκεντρική. Η σύγχρονη δυτική «κοινωνία» χαρακτηρίζεται από την ανάδειξη του εαυτού. Είναι η εξέλιξη του λεχθέντος από τον Ντεκάρτ «σκέφτομαι άρα υπάρχω». Ο καθένας θεωρεί πλέον ως Αλήθεια, όχι την μετοχή του στην Αλήθεια του Θεού, αλλά αυτό που εκείνος παράγει νοητικά. Ο ουμανιστικός άνθρωπος θέλει να αυτολυτρωθεί, να αυτοδικαιωθεί, να αυτουψωθεί, να αυτοτελειωθεί, να αυτοθεωθεί. Το πρόσωπο μετατράπηκε (ακόμα και λεκτικά) σε άτομο, και η κοινωνία σε μάζα. Συνέπειες του ουμανισμού που τις βιώνει ο σύγχρονος άνθρωπος είναι η Συστηματοποίηση και η Μοναξιά.

Υπάρχει δυστυχώς και άλλο ένα παρακλάδι του εγωισμού το οποίο συνδέεται με την θρησκευτικότητα και διακρίνεται πολύ δύσκολα. Αφορά πρωτογενώς τους πιστούς της Εκκλησίας, αλλά και όλους μας, σε προσωπικό επίπεδο. Είναι ο γνωστός κλασσικός φαρισαϊσμός, η θρησκοληψία, ο φονταμενταλισμός, ο ζήλος χωρίς επίγνωση. Μπορεί δηλαδή κάποιος άνθρωπος να είναι Τυπικός τηρητής των εντολών του Θεού, άλλα η προαίρεση του, το θέλημά του να μην ταυτίζεται με το θέλημα του Θεού, αλλά με την αναγνώρισή του. Είναι το πρόσωπο το οποίο μετατρέπει το ήθος της Εκκλησίας σε σειρά ηθικών κανόνων. Θεωρεί τον εαυτό του σωσμένο και φορτώνει τους γύρω του, με περιττές εντολές. Ο φαρισαίος, μένει στους τύπους χωρίς διάκριση, χάνοντας όλη την ομορφιά και την ουσία.

Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος λέει για τον υπερήφανο ότι είναι ρόδι σαπισμένο εσωτερικώς, που εξωτερικώς γυαλίζει το χρώμα του. Ο υπερήφανος δεν χρειάζεται δαίμονα, διότι γίνεται πλέον ο ίδιος δαίμων και εχθρός του εαυτού του. Αλλού μας λέει για τον κενόδοξο ότι δείχνει ότι είναι πιστός ενώ είναι ειδωλολάτρης … ο κενόδοξος ασκητής είναι διπλά αδικημένος, αφού και το σώμα του το τυραννεί και μισθό δεν παίρνει.

Έχουμε να κάνουμε λοιπόν με μια σοβαρή ασθένεια, και πρέπει να την ερευνήσουμε μέσα μας, με την βοήθεια του πνευματικού (γιατρού), με πλεονάζουσα σοβαρότητα. Είναι βέβαια αλήθεια ότι η εξέταση στον εαυτό μας πονάει, πόσο μάλλον αν κάποιος προχωρήσει στην θεραπεία και στην κάθαρση.

Όταν βέβαια μιλάμε για έξοδο από το ναρκισσικό επίπεδο, δεν συνεπάγεται με την αναίρεση ή την κατάργηση τα προσωπικότητας μας, άλλα για το πώς θα επανέλθουμε στην όντως προσωπικότητα. Κανένας δεν μίσησε την σάρκα του λέει ο απόστολος (Εφ 5:29). Διότι ο καθένας μας είναι εικόνα του Θεού και φυσικά πρέπει να υπάρχει στα κοινωνικά μεγέθη, παράλληλα με την ενότητα των προσώπων και η διάκρισή τους. Το πρόσωπο του καθενός μας, είναι αυτές οι διαφορές μας και επειδή είμαστε αλλήλων μέλη και συμπληρωνόμαστε, το δώρο, το τάλαντο, το χάρισμα που μας δόθηκε από Εκείνον, πρέπει να το χρησιμοποιήσουμε σε αυτό το σώμα της Εκκλησίας για να γίνει πραγματικό, ενεργό χάρισμα.

Οι Άγιοι της Εκκλησίας κατέγραψαν επακριβώς και επιστημονικώς, την εξέλιξη της αρρώστιας του εγωκεντρισμού, καθώς και την θεραπεία της. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας λέει ότι μπορείς να αποκτήσεις την ταπείνωση είτε εκούσια είτε ακούσια. Αλήθεια πώς να μην ταπεινωθεί κανείς βλέποντας το κάλλος του Νυμφίου, πώς να μην ταπεινωθεί κανείς βλέποντας ακόμα και αυτή την τελειότητα των δημιουργημάτων, την άπειρη σοφία Του. Βοηθητικό επίσης μέσο, για την έξοδο από τον εγωισμό μας, είναι αυτή η Θεία Ευχαριστία, όπου λειτουργούμε όλοι ως Εκκλησία με καθολική ευσέβεια. Αλλά και προσωπικά ο καθένας μας, μπαίνοντας στον χώρο της νηστείας, της προσευχής, της υπακοής, της άσκησης, της ανάγνωσης των Ευαγγελίων και των βίων των αγίων, νιώθει την αδυναμία της δικής του ανθρώπινης φύσεως καθώς και το ύψος οπού έφτασαν οι άγιοι με την χάρη του Θεού.

Κι αν ακόμα κάποιος δεν θέλει να διορθωθεί ας ακούσει την Αγία Γραφή που λέει «Ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται» (Λουκ. ιη’ 14) και αλλού «Υπερηφάνοις ο Θεός αντιτάσσεται» (Α’ Πετρ. Ε’ 5) Έτσι, αν ο άνθρωπος, όχι μόνο δεν κατανοεί και δεν ωφελείται από την χάρη των δωρεών αλλά τα θεωρεί και αιτία κενοδοξίας, τότε έρχεται η χάρη των πειρασμών. Ο άνθρωπος, σε κάποια χρονική στιγμή, χωρίς να το θέλει, συγκλονίζεται σε βάθος, μπορεί να χάσει όλα όσα νόμιζε δεδομένα, την υγεία, την περιουσία, τα οικεία πρόσωπα. Γι’ αυτό ας φοβηθούμε και ας ντραπούμε από τώρα, για να μην πενθήσουμε οπωσδήποτε και σε αυτή την ζωή αλλά και στην άλλη.

Ο Θεός μας δείχνει με τον λόγο και την αγία ζωή Του την στροφή και την έξοδο από τα κλειστά και νοσηρά κοινωνικά συστήματα. «Όποιος θέλει, ας απαρνηθεί τον εαυτό του, ας πάρει το σταυρό του, και ας με ακολουθήσει» Μακάριος λοιπόν εκείνος ο οποίος Τον ακολουθεί διότι «Ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήσει εν τη σκοτία αλλ’ έξει το φως της ζωής»

Κωνσταντίνος Αναγνώστου


Πηγή: http://constantinosa.gr/


«ὃς δ' ἂν εἲπῃ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ, ῥακά, ἒνοχος ἒσται τῷ συνεδρίῳ»
Κατά Ματθαῖον, Κεφ. 5, 22

Άβαταρ μέλους
Νίκος
Διαχειριστής
Δημοσιεύσεις: 6863
Εγγραφή: Παρ Ιούλ 27, 2012 11:05 am
Τοποθεσία: Κοζάνη

Re: Φιλαυτία - Η αιώνια γάγγραινα της ψυχής

Δημοσίευσηαπό Νίκος » Τετ Σεπ 27, 2017 2:15 pm

Η φιλαυτία
12 Σεπ 2013

Εικόνα

Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλου στο 32ο Δ. Σχ. Λάρισας - συγγραφέα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Ο άνθρωπος που υποφέρει από φιλαυτία συνήθως ταυτίζεται με τον εγωιστή. O εγωιστής δεν έχει την πραγματική εικόνα της κατάστασής του. Το μεγαλύτερο μέρος του «εγώ» του είναι φανταστικό, ενώ η ναρκισσιστική αυτο- εικόνα του συνεχώς διαφοροποιείται. Ζητάει συνεχώς την επιβεβαίωση των άλλων, τα θελήματά του τα κάνει δικαίωμα, ενώ παραβλέπει τα σφάλματά του. Πονάει από τον εγωισμό του, ντρέπεται, φοβάται, αγχώνεται και φυσικά είναι πολύ εύκολο και να τον κοροϊδεύεις ακόμα, αρκεί να τον κολακεύεις και να του φουσκώνεις το εγώ του.
Εγωισμός, όμως, δεν είναι μόνο η εγωκεντρική συμπεριφορά, αλλά κυρίως αυτό που ονομάζουμε φιλαυτία. Οι νηπτικοί Πατέρες, στα ασκητικά τους συγγράμματα περιγράφουν εκδηλώσεις της φιλαυτίας και τρόπους καταπολέμησής της. Η φιλαυτία είναι η συμπύκνωση όλων των παθών. Εξαιτίας της φιλαυτίας ο σύγχρονος άνθρωπος, σαν τους πρωτοπλάστους, αναζητεί να γίνει και αυτός «Θεός». Ξεχνάει, σαν γνήσιο μεταπτωτικό τέκνο, ότι είναι εικόνα Θεού, ότι υιοθετείται κατά Θεόν με το βάπτισμα και ότι ακόμα και αυτή η θέωση του χαρίζεται (“καθ' ομοίωσιν”). Και όμως ζητάει την ατομική του αναγνώριση, την δική του (άδοξο) δόξα, την αυτοθέωση. Ο ίδιος ο Θεός, θέλοντας να μας βγάλει από τη νοσηρή αγάπη του εαυτού μας, μάς θέτει πρώτη εντολή να αγαπήσουμε καθολικά με την καρδιά μας το Θεό και κατ’ επέκταση και τον συνάνθρωπο. Γι’ αυτό και στον πρώτο μακαρισμό ο Κύριος λέει «ευτυχισμένοι οι ταπεινοί», γιατί αυτοί μπορούν να αγαπήσουν.

ΦΙΛΑΥΤΙΑ ΩΣ ΠΑΘΟΣ: Ο Απόστολος Παύλος λέει στον Τιμόθεο ότι οι άνθρωποι θα είναι φίλαυτοι, φιλάργυροι, αλαζόνες, υπερήφανοι, βλάσφημοι, κ.ά..
Βάζει πρώτη την φιλαυτία, διότι αυτή τίκτει τα υπόλοιπα πάθη, ως κατ' εξοχήν πτωτικό πάθος. Οι Πατέρες βάζουν επικεντρώνουν τη θεραπευτική προσώπου στην κένωση από τον εγωισμό που είναι μητέρα-τροφός των παθών. Η φιλαυτία ονομάζεται “αρχή των κακών” (Άγιος Μάξιμος), “βασίλισσα των αμαρτιών” (Άγιος Γρηγόριος Διάλογος) και “νέκρωση της θείας ζωής” (Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης).
Αν αγαπάς τον εαυτό σου και τον κολακεύεις, δεν θες ούτε να κοπιάσεις, ούτε πειρασμό να υπομείνεις, ούτε να κακοπαθήσεις. Ο Άγιος Ησύχιος γράφει ότι παιδιά της φιλαυτίας είναι ο αυτοέπαινος, η αυταρέσκεια, η γαστριμαργία, η πορνεία, η κενοδοξία, ο φθόνος και η υπερηφάνεια. Ο εγωκεντρικός φίλαυτος άνθρωπος, μη θέλοντας ή μη μπορώντας να αγαπήσει τους συνανθρώπους, νιώθει ότι ο πλησίον γίνεται η κόλασή του!
Ο Διαφωτισμός, ο ρομαντισμός και η σύγχρονη “Νεοεποχίτικη” φιλοσοφία άλλαξαν τη θεώρηση της ανθρώπινης κοινωνίας από Θεανθρωποκεντρική σε ανθρωποκεντρική. Η σύγχρονη δυτική «κοινωνία» χαρακτηρίζεται από την ανάδειξη του εαυτού. Ο καθένας θεωρεί πλέον “Αλήθεια”, αυτό που εκείνος παράγει νοητικά. Ο ουμανιστικός άνθρωπος επιζητεί αυτοδικαίωση, και αυτοθέωση. Το πρόσωπο μετατράπηκε σε άτομο, και η κοινωνία σε μάζα.
Συνέπεια: ο άνθρωπος βιώνει τη μοναξιά. Είναι η “ερημία των πόλεων” (Μωυσής Αγιορ.). Ο Γέρων Ιωσήφ Βατοπαιδινός έλεγε: “H φιλαυτία διαιρείται σε δύο μέρη, την υλική και την πνευματική. Ως εκ τούτου ερεθίζονται και τα δύο είδη των παθών, τα σωματικά και τα ψυχικά. Έτσι ο θυμός εμφανίζεται επειδή φράζεται ο δρόμος της φιλαυτίας. Στους εμπαθείς και αιχμαλώτους στα σωματικά πάθη, που κυριαρχούν οι παράλογες ορέξεις και οι ηδονές, ο θυμός κινείται από το φόβο της στερήσεως της ικανοποιήσεώς τους. Το ίδιο γίνεται και στους αιχμαλώτους των ψυχικών παθών, όπως της φιλοδοξίας, του εγωισμού, της υπερηφάνειας,(...). Όλα αυτά είναι τα κίνητρα και εργαλεία του θυμού, που μας χωρίζει από την παναγάπη και τη ζωή, το Θεό, και μας ετοιμάζει τόπο στον Άδη και το θάνατο, τον τόπο του σατανά!” Ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναϊτης συμβουλεύει: “Πρόσεχε τον εαυτό σου από τη μητέρα των κακών, τη φιλαυτία, πού είναι ή παράλογη αγάπη του σώματος. Απ' αυτή γεννιούνται εμπαθείς λογισμοί (...), γαστριμαργίας, φιλαργυρίας και κενοδοξίας, πού σχηματίζονται παίρνοντας αφορμή από την αναπόφευκτη τάχα ανάγκη του σώματος κι άπ' αυτούς
πάλι γεννιέται όλος ο κατάλογος των κακών. Είναι ανάγκη λοιπόν να προσέχουμε και να την πολεμούμε με μεγάλη νίψη. Τη φιλαυτία αντιμάχονται ή αγάπη και ή εγκράτεια.
Κανένας δεν μίσησε τη σάρκα του, λέει ο απόστολος (Εφ. 5:29), αλλά τη σκληραγωγεί και τη χρησιμοποιεί ως δούλη (Α' Κορ. 9:27), μην παρέχοντας της τίποτε άλλο παρά τροφές και ενδύματα (Α' Τιμ. 6:8), κι άπ' αυτά όσα της χρειάζονται για να ζει.” Ο Γέρων Παϊσιος έλεγε; “Ο νους αν μεν στραφεί προς τον Θεό, έχει δούλο το σώμα και δεν του παρέχει τίποτα περισσότερο από όσα είναι απαραίτητα για την ζωή. Αν, πάλι, στραφεί προς την σάρκα, τότε υποδουλώνεται στα πάθη και επιθυμεί συνεχώς να φροντίζει γι' αυτήν”.

Η ΑΛΛΗ ΦΙΛΑΥΤΙΑ: Υπάρχει και άλλο ένα παρακλάδι, δυσδιάκριτο όμως, της φιλαυτίας-εγωισμού, που συνδέεται με την θρησκευτικότητα. Είναι ο γνωστός κλασσικός φαρισαϊσμός, η θρησκοληψία, ο φονταμενταλισμός, ο ανεπίγνωτος ζήλος.
Μπορεί κάποιος να είναι τυπικός τηρητής των θείων εντολών, αλλά η προαίρεση του, να μην ταυτίζεται με το θέλημα του Θεού, αλλά με την αναγνώρισή του και το “γέμισμα” της φιλαυτίας του. Είναι το πρόσωπο που μετατρέπει το εκκλησιαστικό__ ήθος σε σειρά ηθικιστικών κανόνων. Θεωρεί τον εαυτό του σωσμένο και φορτώνει τους γύρω του, με περιττές εντολές, μένει στους τύπους χωρίς διάκριση, χάνοντας την ουσία.

ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΥ: Κατά τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη ο άνθρωπος πρέπει να εξετάσει τον εαυτό του και να δει: πώς φέρεται στον εαυτό του και αν μισεί τον εαυτό του. Γιατί αυτό το μίσος, κατά τον Άγιο, είναι σωτηριώδες: “αυτό σε κάνει να εναντιώνεσαι στο φρόνημα της σαρκός και στο θέλημα του διαβόλου, και απεναντίας να υποτάσσεσαι στο θέλημα του Θεού.” Εάν, όμως, κολακεύει και αγαπά τον εαυτό του άτακτα και άμετρα, δε θα μπορέσει ούτε να κοπιάσει, ούτε να θλιβεί, ούτε να κακοπαθήσει, ούτε πειρασμό να υπομείνει, ούτε να υποταχθεί στο θέλημα του Κυρίου. Και προσθέτει ο Αγιορείτης Πατέρας: “εσύ αν είσαι φίλαυτος και αγαπάς τον εαυτό σου, μισείς στ' αλήθεια τον εαυτό σου και θα τον καταστρέψεις”, τονίζοντας ότι “Χωρίς τη φιλαυτία ο διάβολος δεν μπορεί να βλάψει τον άνθρωπο ούτε στο παραμικρό”. Κατά τους Πατέρες ο Θεός δε θανατώνει τον άνθρωπο ελπίζοντας στη μετάνοιά του: “δι' αυτό μεν τοι και την ζωήν ταύτην ο Θεός
συνεχώρησεν ημίν, τόπον μετανοίας παρεχόμενος.” (Γρηγόριος Θεσσαλονίκης). Στον αυτοέλεγχο που προτείνει ο Άγιος Νικόδημος συμπεριλαμβάνει τη μετάνοια:
“Εξέτασε για τη μετάνοια που κάνεις, πρώτον τι λογής είναι η εσωτερική σου διάθεση και μετάνοια, η οποία συνίσταται στο να μισείς τις αμαρτίες σου περισσότερο από κάθε άλλο κακό.” Τέλος, προτείνει να εξετάζουμε τα έργα της ζωής μας αν τα κάνουμε από αγάπη ή υποχρέωση. Γιατί “αν είναι απλώς κοσμικά, τα οποία εσύ μεν τα ονομάζεις πραγματείες και πολύτιμα, οι δε άγιοι τα λένε αργά και χαμένα επειδή δε χρησιμεύουν στο σκοπό της σωτηρίας (...) είναι τέτοια μίσησέ τα και αποστρέψου τα και μεταχειρίσου μόνο εκείνα τα έργα και τις πράξεις από τις οποίες έχεις να λάβεις μισθό στον ουρανό.”

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Οι Άγιοι της Εκκλησίας κατέγραψαν την εξέλιξη της αρρώστιας του εγωκεντρισμού-φιλαυτίας, καθώς και την θεραπεία της. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας λέει ότι χρειάζεται ο φίλαυτος να αποκτήσει την ταπείνωση. Να ταπεινωθεί κανείς βλέποντας τη θυσία του Νυμφίου, βλέποντας την τελειότητα των δημιουργημάτων, την άπειρη σοφία Του. Βοηθητικό επίσης μέσο, είναι η Θεία Ευχαριστία, όπου λειτουργούμε όλοι ως Εκκλησία με καθολική ευσέβεια. Αλλά και προσωπικά ο καθένας μας, μπαίνοντας στον χώρο της νηστείας, της προσευχής, της υπακοής, της άσκησης, της ανάγνωσης των Ευαγγελίων, νιώθει την αδυναμία της δικής του ανθρώπινης φύσεως καθώς και το ύψος οπού έφτασαν οι άγιοι με την χάρη του Θεού. Αν ο φίλαυτος δεν θέλει να διορθωθεί ας ακούσει την Αγία Γραφή: “Ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται” (Λουκ. ιη΄ 14) και: “Υπερηφάνοις ο Θεός αντιτάσσεται” (Α’ Πετρ. ε΄ 5). Όταν ο άνθρωπος, δεν κατανοεί και δεν ωφελείται από την χάρη των δωρεών αλλά τα θεωρεί, ίσως, αιτία κενοδοξίας, τότε έρχεται η χάρη των πειρασμών. Ο άνθρωπος, σε κάποια χρονική στιγμή, χωρίς να το θέλει, συγκλονίζεται σε βάθος, μπορεί να χάσει όλα όσα νόμιζε δεδομένα, υγεία, περιουσία, οικείους. Κατά τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή η “καταφρόνηση” του σώματος και της φιλαυτίας οδηγεί στη θέωση: “αν ο Γεδεών δεν έσπαγε τις στάμνες, δεν θα μπορούσε να δει το φως των λαμπάδων (Κριτ. ζ΄20). Έτσι και ο άνθρωπος, αν δεν καταφρονήσει το σώμα, δεν θα μπορέσει να δει το φως της Θεότητας.” Ο Θεός μας δείχνει με τον λόγο και την αγία ζωή Του την έξοδο από τη φιλαυτία, τη λύτρωση και__ την ελευθερία: “Όποιος θέλει, ας απαρνηθεί τον εαυτό του, ας πάρει το σταυρό του, και ας με ακολουθήσει”, “ανεχόμενοι αλλήλων εν αγάπη” ( Eφ. δ΄2), “μηδείς το εαυτού ζητείτω αλλά το του ετέρου” (A΄ Kορ. ι΄24), “παντί τώ αιτούντί σε δίδου και από του αίροντος τα σά μή απαίτει” (Λουκ. στ΄30), “αγαπάτε τους εχθρούς υμών, εύχεσθε υπέρ των επηρεαζόντων υμάς και διωκόντων»” (Ματ. ε΄ 44), και τέλος: “ευλογείτε και μή καταράσθε” (Ρωμ. Ιβ΄14). Ευτυχής εκείνος ο οποίος Τον ακολουθεί διότι “Ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήσει εν τη σκοτία αλλ’ έξει το φως της ζωής”.

ΕΠΙΜΥΘΙΟ: Ο σύγχρονος Αγιορείτης Πατέρας Γεώργιος Καψάνης έλεγε σε μια συνέντευξή του: “Όσο η καρδιά μας δεν έχει ελευθερωθεί από τη φιλαυτία, η Χάρις του Θεού δεν μπορεί να κατοικήσει μέσα της, να διώξει το σκοτάδι και να αναδείξει το κάλλος της θεοπλάστου ψυχής μας, να μας κάνει υιούς Θεού και κληρονόμους της Βασιλείας Του. Ο αγώνας κατά της φιλαυτίας είναι καθήκον των Χριστιανών, κληρικών, μοναχών και λαϊκών. Επειδή η μετοχή στη Βασιλεία του Θεού είναι κλήση για όλους τους Χριστιανούς. Εύχομαι με τη Χάρη του Χριστού να κάνουμε άπαντες αυτόν τον αγώνα κατά της φιλαυτίας, ώστε να γίνουμε συγκληρονόμοι της Βασιλείας του Θεού εν Χριστώ.”

Βιβλιογραφία:
http://stratisandriotis.blogspot.com/20 ... _5774.html
-Γέρων Παϊσιος, Γιατί επιτρέπει ο Θεός [από το βίο του Οσίου Αρσενίου του Καππαδόκου]
Νικόδημος Αγιορείτης, Αόρατος πόλεμος.
-Ιωάννης Σιναϊτης, Κλίμαξ.
-Iερομ. Γεώργιος Καψάνης, Η φιλαυτία είναι η συμπύκνωση όλων των παθών.

Πηγή: ΑΚΤΙΝΕΣ


Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τώ αμαρτωλώ και ελέησόν με.


Επιστροφή στο

Μέλη σε σύνδεση

Μέλη σε αυτή την Δ. Συζήτηση: 7 και 0 επισκέπτες