Μετάνοια και Εξομολόγηση - πρ. Πειραιώς Καλλίνικου

[gkou]

ΑΝΑΓΚΗ ΝΑ ΑΠΟΠΤΥΣΟΥΜΕ ΤΟ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ
«Εκχέετε ενώπιον Αυτού τας καρδίας υμών, ότι ο Θεός βοηθός ημών».
( Ψαλμ. 61,9 )



Συμβαίνει καμιά φορά στη ζωή να εισαγάγει κάποιος στο στομάχι του αλλοιωμένες τροφές, που βρίσκονται στο στάδιο της αποσύνθεσης. Ο κίνδυνος τότε από δηλητηρίαση είναι άμεσος. Κι αν δεν προλάβει ο ασθενής να αποβάλει, με έγκαιρη εκκένωση του στομάχου, το δηλητηριώδες περιεχόμενό του, κινδυνεύει η ζωή του. Πόσοι δεν έχουν πεθάνει από τροφική δηλητηρίαση, που είναι μια από τις επικίνδυνες μορφές δηλητηρίασης; Αλλά και πόσοι δεν σώθηκαν από το χείλος του τάφου χάρη στην έγκαιρη και αποτελεσματική απόπτυση του δηλητηρίου και στη χρήση φαρμάκων, που έχουν τη δύναμη να εξουδετερώνουν τη θανατηφόρα επίδραση στον οργανισμό των τοξινών και των άλλων δηλητηριωδών ουσιών;

Αλλά δηλητήριο, όπως σημειώσαμε πριν, είναι και η αμαρτία. Και μάλιστα απείρως ισχυρότερο από τα δηλητήρια που κρύβονται, ενίοτε, στις τροφές και καταστρέφουν τους οργανισμούς και οδηγούν στο θάνατο του σώματος. Η αμαρτία, αυτό το τόσο επικίνδυνο δηλητήριο, φονεύει την αθάνατη ψυχή, όχι σπάνια δε και το σώμα με τη νοσογόνο επίδραση της πάνω σ’ αυτό. Στερεί τον άνθρωπο όχι μόνο από την πραγματική απόλαυση της παρούσης ζωής, αλλά και της μέλλουσας. Οδηγεί δέσμια την ψυχή στην παντοτινή της καταδίκη και σπρώχνει τον άνθρωπο να υπογράψει με τα ίδια του τα χέρια την απόφαση της καταστροφής και της απώλειάς του. Και θα ήταν ανυπολόγιστη η ζημία του ανθρώπου και ανεπανόρθωτες οι καταστροφές από την αμαρτία, εάν δεν υπήρχε στη διάθεσή του το σωτήριο φάρμακο και ο λυτρωτικός τρόπος με τον οποίο αποφεύγει τα ολέθρια αποτελέσματα της παρεκτροπής του, χάρη στη μακροθυμία και φιλευσπλαχνία του Θεού.

Ας είναι ευλογητός , λοιπόν, ο Θεός , ο Οποίος από την απέραντη για μας αγάπη Του, μας έδωσε πρόχειρο και πολύ αποτελεσματικό φάρμακο. Φάρμακο που θεραπεύει αμέσως τις πληγές κι επουλώνει τα τραύματα. Φάρμακο που αποκαθιστά την ψυχική υγεία και απαλλάσσει τον άνθρωπο από τη φοβερή μάστιγα της αμαρτίας. Διότι, είναι μεν κακό η αμαρτία, όχι όμως αθεράπευτο, ανίατο. «Δεινόν μεν ουν κακόν η αμαρτία, αλλ’ ουκ αθεράπευτον» , παρατηρεί και οι άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων ( κατηχήσεις ,Migne, P.G. 33, 384 ) .

Φαντάσου τώρα, αγαπητέ αναγνώστη, πόσο δύσκολη θα ήταν η θέση μας, αν δεν έβαζε στα χέρια μας, δια της Εκκλησίας Του, το φάρμακο της σωτηρίας. Η εικόνα ενός βαριά ασθενούς που βρίσκεται πλησίον του τάφου, για τον οποίο έχει χαθεί κάθε ελπίδα σωτηρίας και η ιατρική επιστήμη σήκωσε τα χέρια ψηλά, ανίκανη πλέον να τον βοηθήσει, δεν είναι αρκετή για να παραστήσει τη δική μας φρικτή κατάσταση, αν δεν γνωρίζαμε τον τρόπο απαλλαγής από την αμαρτία. Θα μοιάζαμε με κάποιον μελλοθάνατο που χαροπαλεύει επί ημέρες, θα είμασταν εγκαταλειμμένοι από Θεό και ανθρώπους, και τι λέω; Θα είμασταν κυριολεκτικά χαμένοι, καταδικασμένοι σε διαρκή δυστυχία εδώ στη γη και σε αιώνια κόλαση μετά το θάνατό μας.

Αλλ’ όχι. Ας μην αφήσουμε τη φαντασία να πετάει σε σκέψεις μελαγχολικές , διότι υπάρχει το φάρμακο. Δεν πωλείται βέβαια στα φαρμακεία , ούτε παράγεται σε κάποιο από τα τόσα βιοχημικά και φαρμακευτικά εργαστήρια. Αν και πολύτιμο, το βρίσκουμε ανά πάσα στιγμή . Δεν χρειάζεται να στείλουμε συστημένα γράμματα στο εξωτερικό ή αλλού , προκειμένου να ζητήσουμε να μας το ταχυδρομήσουν. Είναι φάρμακο που διατίθεται δωρεάν , σ’ όποιον το ζητήσει , οποτεδήποτε, χωρίς δυσκολία, χωρίς παρακλήσεις. Και το φάρμακο αυτό, είναι το Μυστήριο της Μετανοίας και ιεράς Εξομολογήσεως.

Ίσως σου φανεί κάπως παράξενος ο τίτλος του φαρμάκου, φίλη ψυχή. Και πιθανόν να μην είσαι σε θέση να εννοήσεις πλήρως , πώς με το φάρμακο αυτό μπορείς να γίνεις καλά από τον καρκίνο της αμαρτίας. Σου φαίνεται πολύ γνωστή η συνταγή. Δεν κρύβει, νομίζεις, τίποτε το νέο και το σπουδαίο…

… Είναι το μόνο φάρμακο κατά της αμαρτίας. Εκείνη μας πλήγωσε. Αυτό μας γιατρεύει. Εκείνη μας έριξε. Αυτό μας σηκώνει. Εκείνη μας εξευτέλισε. Αυτό μας αναπαύει, μας γαληνεύει, μας παρηγορεί. «Εκακώθημεν δια της αμαρτίας, ιαθώμεν δια της μετανοίας», λέει ο φωστήρας της Καισαρείας Μέγας Βασίλειος ( Migne P.G. 96, 112B ) .

Ναι. Άλλος τρόπος θεραπείας δεν υπάρχει. Μόνο η μετάνοια είναι το «ιατρείον , το αναιρετικόν της αμαρτίας», η τορπίλλη που διαλύει και γκρεμίζει το έργο του σατανά από την καρδιά μας. Είναι το υγρό εκείνο , που πλένει το πνευματικό μας στομάχι και μας απαλλάσσει από τις τοξίνες των σφαλμάτων μας. «Η μετάνοια αφίησιν αμαρτίαν», τονίζει ο ίδιος μεγάλος Πατήρ.

Αλλά δεν αρκεί αυτή η διαπίστωση. Δεν φτάνει να αναγνωρίσουμε την αγάπη του Θεού προς τον πεσμένο άνθρωπο. Δεν ωφελεί να γνωρίσουμε τις θαυματουργικές ιδιότητες του φαρμάκου. Πρέπει και να αποφασίσουμε να το χρησιμοποιήσουμε. Όπως το καλύτερο φάρμακο μένει χωρίς αποτελέσματα και άχρηστο, αν δεν χρησιμοποιηθεί από τον άρρωστο, κατά παρόμοιο τρόπο και η μετάνοια μένει χωρίς ευεργετικά αποτελέσματα για την πληγωμένη ψυχή μας, όταν ο άνθρωπος εμμένει πεισματικά στη διάπραξη του κακού.

Μετανοώ σημαίνει αλλάζω διαθέσεις, αλλάζω σκέψεις, αλλάζω τρόπο ζωής. Μεταμέλομαι για όσα κακά έχω διαπράξει, αναγνωρίζω ότι έφταιξα και τώρα ευχαρίστως εξομολογούμαι τις πτώσεις μου ενώπιον του πνευματικού Ιερέως, με την πεποίθηση ότι έτσι αποπτύω , βγάζω έξω , το δηλητήριο που η αμαρτία επισσώρευσε στην ψυχή μου. Ακόμη, μετάνοια σημαίνει διακοπή σχέσεων με την αμαρτία, θυσίες πολλές, αγώνα πνευματικό. Και όπως καταλαβαίνει ο καθένας, όλα αυτά δεν είναι εύκολα πράγματα. Ο εγωισμός παρεμβάλλεται και μας εμποδίζει από του να κάνουμε τα ηρωικά βήματα της μετανοίας. Μας παρουσιάζει σαν καλά, καμιά φορά, και τα αμαρτωλά. Και μας πείθει να μην ανησυχούμε για τις πράξεις μας. Μας τυφλώνει τόσο, ώστε να νομίζουμε ότι βαδίζουμε ορθά˙ σκληραίνει την καρδιά μας και την εμποδίζει να ζητήσει το έλεος και τη συγνώμη του Θεού κι έτσι απωθεί τη θεία χάρη της μετανοίας από την αμαρτωλή ψυχή μας. Κι αν μεν ο άνθρωπος αντισταθεί στις κακές εισηγήσεις του εγωισμού, έχει καλώς. Με τη βοήθεια του Θεού θα νικήσει. Αν όμως νικηθεί από το τυφλό πάθος του εγωισμού και συνεχίσει να απωθεί τη χάρη της μετανοίας, τότε γίνεται ένοχος του φοβερού και ασυγχώρητου πλέον αμαρτήματος της βλασφημίας εναντίον του Αγίου Πνεύματος, οπότε είναι καταδικασμένος στην ολοκληρωτική απώλεια…

(συνεχίζεται)

Από το βιβλίο: «ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ»
Μητροπολίτου πρ. Πειραιώς ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ ΚΑΡΟΥΣΟΥ
ΑΘΗΝΑ 2012
Εκδόσεις: “ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ”

[gkou]

Πράξη κατ’ εξοχήν ηρωική είναι η μετάνοια! Διότι, προκειμένου να πάρει κανείς την απόφαση της μετανοίας, θα χρειασθεί να αγωνιστεί. Δεν είναι πάντοτε εύκολο να ακολουθεί κανείς τη φωνή του Θεού , όταν χίλιες δύο άλλες φωνές τον προσκαλούν στον εύκολο και φαρδύ δρόμο της καταστροφής. Γι’ αυτό η μετάνοια είναι πράξη ανδρείας , ειλικρίνειας και αποκατάστασης. Είναι δώρο Θεού.

Και είναι όντως μεγάλη η ισχύς της μετανοίας. Αρκεί για να γεφυρώσει το τεράστιο χάσμα μεταξύ Θεού και ανθρώπου . Έχει τη δύναμη να μας απαλλάσσει απ’ το φορτίο της ενοχής, να μας επαναφέρει απ’ τον κίνδυνο στην ασφάλεια , απ’ το σκοτάδι στο φως, απ’ το θάνατο στη ζωή, απ’ το ψεύδος στην αλήθεια, απ’ την απώλεια στην σωτηρία. Το διακηρύττει θαυμάσια ο Χρυσορρήμων Ιωάννης: «Μετάνοια δε εστι πολλήν έχουσα την ισχύν και τον σφόδρα τοις αμαρτήμασι βεβαπτισμένον , ει βουληθείη , δυνάμενη απαλλάξαι του των αμαρτημάτων φορτίου, και τον κινδυνεύοντα καταστήσαι εν ασφάλεια, καν προς αυτόν έλθη της κακίας τον πυθμένα» ( Ομιλία εις την προς Εβραίους , Migne P.G. 63, 7584 ). Είναι τόση η δύναμη της μετανοίας, ώστε να σώζει και να επαναφέρει στο «αρχαίον κάλλος» και αυτούς ακόμη τους βουτηγμένους στο βάλτο της αμαρτίας , τους βυθισμένους μέχρι το λαιμό στο βούρκο της.

Πολύ δε θαυμάσια ο ιερός Πατήρ στη συνέχεια της ομιλίας του εκθέτει τον τρόπο , με τον οποίο πρέπει να χρησιμοποιούμε το φάρμακο της μετανοίας. Διότι κάθε φάρμακο είναι αποτελεσματικό εάν λαμβάνεται σύμφωνα προς τις οδηγίες του γιατρού. Τυχόν κακή χρήση, μπορεί να φέρει αντίθετα αποτελέσματα και αντί για θεραπεία να οδηγήσει στο θάνατο. Γι’ αυτό, τονίζει ο ιερός Χρυσόστομος , ότι ο Θεός «έδωκε το της μετανοίας φάρμακον , πάντα ημών τα αμαρτήματα ικανόν εξαλείψαι και αφανίσαι, μόνον εάν ειδώμεν το φάρμακον οποιόν εστι και πως αυτό επιτιθέναι δει» ( ενθ. αν. ) . Δηλαδή , έχει αξία το φάρμακο της μετανοίας μόνο αν μάθουμε τι φάρμακο είναι, τι σημαίνει δηλαδή μετάνοια και πώς χρησιμοποιείται. Σ’ όλα τα φάρμακα υπάρχει ένα χαρτί, στο οποίο αναφέρεται η σύνθεση, οι ενδείξεις και η χρήση του φαρμάκου. Όποιο δεν έχει τα στοιχεία αυτά είναι ύποπτο και κινδυνεύει εκείνος που θα θελήσει να το χρησιμοποιήσει. «Ποιον ουν εστι το φάρμακον της μετανοίας και πως αυτό παρασκευάζεται;» ερωτά στη συνέχεια ο ιερός Πατήρ. «Πρώτον από καταγνώσεως των οικείων αμαρτημάτων και από εξαγορεύσεως .. Δεύτερον από ταπεινοφροσύνης πολλής». Ιδιοσκεύασμα , λέει, είναι το φάρμακο αυτό. Δεν πωλείται έτοιμο. Αλλ’ ο καθένας , αφού μάθει τα διάφορα συστατικά του, θα πρέπει να τα ανακατέψει έτσι, ώστε να παρασκευασθεί το φάρμακο. Και τα συστατικά είναι δύο: αφ’ ενός μεν η συναίσθηση της ενοχής και εξομολόγηση, αφ’ ετέρου δε η ταπεινοφροσύνη. Όταν θελήσουμε να τα αναμίξουμε, να ενώσουμε τη συντριβή με την ταπείνωση και στη συνέχεια με την ειλικρινή εξομολόγηση, τότε και μόνο τότε θα έχουμε στη διάθεσή μας το ιερό φάρμακο της σωτηρίας.

Αν θελήσουμε , θα μπορέσουμε να το χρησιμοποιήσουμε . Θα καταστεί τότε δυνατόν να έρθει ο καθένας «εις εαυτόν», όπως ο Άσωτος της περίφημης παραβολής. Χωρίς συναίσθηση της ενοχής , χωρίς γνώση της αμαρτωλότητάς μας, πως είναι δυνατόν να μετανοήσουμε ; Ένας που δεν παραδέχεται ότι έσφαλε ,πως θα ζητήσει συγγνώμη για το ανύπαρκτο σφάλμα του; Και άλλος που δεν γνωρίζει ότι είναι ασθενής, πώς θα καταφύγει με τη θέλησή του στο γιατρό ζητώντας τη βοήθειά του;

Να, πώς πρέπει να αρχίσουμε: «Από της καταγνώσεως… και από εξαγορεύσεως …και από ταπεινοφροσύνης». Όταν ασθενήσουμε σωματικά, εύκολα ταπεινωνόμεθα και υποβαλλόμεθα σε θυσίες για την αποκατάσταση της υγείας μας και με προσοχή δεχόμεθα τις συμβουλές των αρμοδίων και ειδικών γιατρών. Την αρρώστια όμως της ψυχής μας δεν προσέχουμε καθόλου. Γιατί; Διότι δεν έχουμε κατανοήσει πόσο μεγάλο κακό μας προξενεί η αμαρτία. Κι όμως θα πρέπει να σκεφθούμε σοβαρά . Είναι για όλους μας ζήτημα ζωής ή θανάτου.

Αδελφέ μου, αν πέφτεις σε σφάλματα δεν είναι τρομακτικό. Τρομακτικό είναι να μη μετανοείς και να μη σπεύδεις να επανορθώσεις τη ζημιά που η πλανεύτρα αμαρτία προξένησε στην ψυχή σου. Ο Κύριος καλεί όλους τους κουρασμένους από το βάρος της ενοχής για να τους ξεκουράσει. Η μετάνοια είναι ο τρόπος με τον οποίο θα δεχθούμε την πρόσκληση του Κυρίου . Είναι το όπλο που ισοπεδώνει και καταστρέφει το έργο του διαβόλου. Είναι το βάλσαμο κάθε απομακρυσμένης και ταλαιπωρημένης ψυχής.

Ο Κύριος μας περιμένει με ανοικτή αγκαλιά. Στο πρώτο μας βήμα της επιστροφής , Εκείνος θα τρέξει να μας συναντήσει. «Επιστράφητε προς με και επιστραφήσομαι προς υμάς, λέγει ο Κύριος Παντοκράτωρ» ( Ζαχ. 70, 3 ) . Θα μας αγκαλιάσει πρώτος Εκείνος , για να μας αποκαταστήσει πλησίον Του και να μας χαρίσει την παντοτεινή χαρά και ευτυχία και «την ειρήνην, την πάντα νουν υπερέχουσαν», που ποθεί και λαχταρά κάθε ανθρώπινη ψυχή.


Από το βιβλίο: «ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ»
Μητροπολίτου πρ. Πειραιώς ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ ΚΑΡΟΥΣΟΥ
ΑΘΗΝΑ 2012
Εκδόσεις: “ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ”

[gkou]

«ΑΦΟΥ ΘΑ ΞΑΝΑΠΈΣΩ…;»
«Οἰκτίρμων καὶ ἐλεήμων ὁ Κύριος,
μακρόθυμος καὶ πολυέλεος, οὐκ εἰς τέλος
ὀργισθήσεται, οὐδὲ εἰς τὸν αἰῶνα μηνιεῖ·»
(Ψαλμ. 8-9 )


Καλά. Μου λέτε να εξομολογηθώ. Μα, αφού δεν μπορώ να κόψω το ελάττωμα; Αφού δεν μπορώ να κρατηθώ; Αφού θα ξαναπέσω; Τι θέλετε, να παίζω με τα θεία;
Την αντίρρηση αυτή προβάλλουν συνήθως νέοι άνθρωποι και μάλιστα άγαμοι. Όταν τους μιλήσει ο Πνευματικός για αγνότητα και καθαρότητα ψυχής και σώματος, σηκώνουν τα χέρια ψηλά. Δεν μπορούν, λένε , να υπερνικήσουν το πάθος. Κι αφού προεξοφλούν νέα πτώση, δεν θέλουν να εξομολογηθούν.
- Μου υποδεικνύετε να εξομολογηθώ, μου έλεγε κάποιος νέος. Μα αφού θα αμαρτήσω και πάλι; Τί να την κάνω την Εξομολόγηση; Μήπως πρόκειται να μου επιτρέψει ο Ιερεύς να κοινωνήσω; Να πάω, λοιπόν, έτσι για παιχνίδι; Στο κάτω-κάτω ντρέπομαι να λέω όλο τα ίδια. Δεν θέλω να κοροϊδεύω τον εαυτό μου.
Κατ’ αρχήν , όσοι προβάλλουν την αντίρρηση αυτή δείχνουν ότι δεν έχουν συναισθανθεί την ενοχή τους και επομένως δεν έχουν μετανοήσει. Αλλά, όπως θα δούμε, απαραίτητη προϋπόθεση της Εξομολογήσεως είναι η μετάνοια για την προηγούμενη αμαρτωλή ζωή. Εξομολόγηση σημαίνει ομολογία αμαρτιών, για τις οποίες μετανοώ. Χωρίς μετάνοια δεν νοείται Εξομολόγηση. Αν νομίζουμε ότι καλώς πράξαμε, τότε δεν χρειάζεται Εξομολόγηση και συγχωρητική ευχή.
Όσοι, όμως, προβάλλουν αυτή την αντίρρηση, ομολογούν ακριβώς ότι έχουν επιπόλαιη ιδέα περί αμαρτίας. Δεν έχουν ίσως ποτέ σκεφθεί σοβαρά, ποιό κακό τους προξενεί το αμαρτωλό πάθος, η ακάθαρτη πράξη, η αμαρτία γενικά, την οποία με τόση ευχαρίστηση υπηρετούν. Θεωρούν την αμαρτία σαν ένα αθώο παιχνιδάκι. Αγνοούν ότι «τα οψώνια ( = αποτελέσματα) της αμαρτίας θάνατος» ( Ρωμ. 6,23 ) . Δεν έχουν συναίσθηση του ηθικού γκρεμού στον οποίο εξάπαντος οδηγούνται με την αμαρτωλή ζωή τους. Και γι’ αυτό δεν νοιώθουν την υποχρέωση να διορθωθούν. Ή μάλλον προσποιούνται πως δεν νοιώθουν, γιατί στο βάθος θα ήθελαν, σε στιγμές μάλιστα ειλικρίνειας- και τέτοιες στιγμές έχει και ο πιο πωρωμένος- να άλλαζαν τρόπο ζωής. Αν αυτό μπορούσαν να το επιτύχουν χωρίς κόπο, χωρίς θυσίες, τότε ευχαρίστως θα δέχονταν να μετανοήσουν. Αλλά η κακή συνήθεια τους έχει κυριεύσει τόσο πολύ, που για να απαλλαγούν από αυτό χρειάζεται αγώνας και κόπος και ιδρώτας. Ενώ αυτοί δεν είναι διατεθειμένοι ούτε αγώνα να αναλάβουν, ούτε με κόπο και ιδρώτα και προσπάθεια να ταράξουν την πνευματική τους οκνηρία. ‘Έπειτα, η αμαρτία τους έχει παραλύσει τη θέληση, τους έχει εξασθενήσει τις ψυχικές τους δυνάμεις. Κι ο σατανάς τους έχει μεταδώσει την αποθάρρυνση, για την οποία γράψαμε παραπάνω, τη δειλία, το φόβο, την απογοήτευση: «Δεν διορθώνεσαι! Αφού πάλι θα πέσεις, τί την θέλεις την Εξομολόγηση;» .
Κάτω από την επίδραση της κατάστασης αυτής, δεν τολμούν να πάρουν απόφαση διορθώσεως, αποκοπής του κακού. Κι έτσι δεν κάνουν το μεγάλο βήμα. Και θεωρούν αυτή την ατολμία τους σαν δήθεν ειλικρίνεια προς τον Θεό και τον εαυτό τους! Δυστυχισμένες υπάρξεις! Να ξέρατε πόσο υποβιβάζετε τον εαυτό σας με τις δικαιολογίες αυτές. Πόσο υποτιμάτε τη δύναμη της θέλησής σας. Πόσο καταρρακώνετε τον ανθρωπισμό σας! Αφαιρείτε από τον εαυτό σας το πολυτιμότερο στοιχείο του, τον «ηγεμόνα νουν». Και ομολογείτε πως νικηθήκατε στη ζωή από το εγώ σας. Τα ζώα μόνο έχουν το δικαίωμα να ζουν με τα ένστικτά τους. Όχι όμως και ο λογικός και ελεύθερος άνθρωπος. Εκείνα δεν έχουν να επιλέξουν μεταξύ καλού και κακού, αγαθού και πονηρού. Στερούνται λογικής και θελήσεως. Έχουν μόνο ένστικτα. Κι αυτά ικανοποιούν…
(συνεχίζεται)



Από το βιβλίο: «ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ»
Μητροπολίτου πρ. Πειραιώς ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ ΚΑΡΟΥΣΟΥ
ΑΘΗΝΑ 2012
Εκδόσεις: “ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ”

[gkou]

Εσύ, όμως, αδελφέ μου, έχεις βούληση. Μην την αρνείσαι, προφασιζόμενος ότι θα ξαναπέσεις. Αν πιστεύεις στον αγώνα σου, μη μελετάς από τώρα την ήττα σου. Θα ξέρεις ασφαλώς ότι στο στρατό, το μόνο πράγμα που δεν διδάσκεται είναι η υποχώρηση. Δεν υπάρχει λόγος να καλλιεργούμε την ηττοπάθεια πριν την ώρα της. Εσύ, λοιπόν, έχεις βούληση, έχεις λογικό, έχεις ψυχικές δυνάμεις. Μπορείς, αν το θελήσεις, να επιβληθείς στον εαυτό σου. Πρέπει, σαν άνθρωπος ελεύθερος, να ζεις λογικά. Έχεις τη δύναμη, αρκεί να το θελήσεις, να κυριαρχήσεις πάνω στον εαυτό σου. Να περιορίσεις τις κατώτερες ορμές σου. Να υψωθείς πάνω από τα γήινα, τα φθαρτά, τα μάταια, τα υλικά, τα εφήμερα, τα προσωρινά. Μήπως για τον ουρανό δεν είσαι πλασμένος; Αλλά πόσο γρήγορα λησμόνησες τη θεία καταγωγή σου! Και τον προορισμό σου πάνω στη γη. Και το σκοπό της ζωής σου. Φαίνεται, δεν έχεις ποτέ φιλοσοφήσει για το νόημα της ζωής. Δεν είναι χαμένος καιρός η ζωή. Είναι μια ευκαιρία, που ή τη χάνεις ή την κερδίζεις. Έχει σκοπό και νόημα η ζωή. Εσύ, ίσως, σαν σκοπό της έχεις βάλει το χρήμα, την ηδονή, την πρόσκαιρη απόλαυση. Και γι’ αυτό δεν νιώθεις την ανάγκη της μετανοίας. Δεν αισθάνεσαι την ανάγκη να κάνεις μια προσπάθεια να γίνεις ηθικός, να συμμορφώσεις τη ζωή σου προς το θέλημα του Δημιουργού σου. Έτσι, τόσο εύκολα και αβασάνιστα αρνείσαι να αποβάλεις το σάπιο, να φτύσεις το δηλητήριο . Και προβάλλεις τη δειλή και αναξιοπρεπή , για άνθρωπο λογικό, δικαιολογία ότι, πάλι θα αμαρτήσεις. Τόσο πολύ, λοιπόν, συνήθισες τη δυσοσμία της αμαρτίας και τις φρικτές αναθυμιάσεις της , ώστε να τις θεωρείς …εκλεκτό άρωμα; Μέχρι εκεί έφτασε η προσκόλλησή σου στην τρομερή αυτή λέπρα;
Έπειτα, μη λησμονείς, ότι το να ξαναπέσεις δεν είναι τόσο φοβερό, όσο να μένεις εκεί στην πτώση σου, χωρίς να καταβάλεις προσπάθεια να σηκωθείς. Θα ξαναπέσεις, αναπόφευκτα ίσως. Θα λερωθείς και πάλι. Αλλά, να το λουτρό. Μπες στο εξομολογητήριο να καθαρισθείς. Βγήκες τώρα καθαρός και πιο κάτω ξαναπέφτεις; Δεν πειράζει. Θα ξανασηκωθείς . «Μη ο πίπτων ουκ ανίσταται;» ( Ιερεμ. 8,4 ) . Το λουτρό πάλι σε περιμένει. Θα ξαναβγείς απ’ αυτό λουσμένος , καθαρισμένος. Η Εξομολόγηση είναι Μυστήριο που επαναλαμβάνεται. Είναι λουτρό, το οποίο μπορούμε να χρησιμοποιούμε πάντοτε, όταν λερώνεται ο χιτώνας της ψυχής μας. Διότι είναι αλήθεια πως ένα πάθος αμαρτωλό , στο οποίο είναι κανείς υποδουλωμένος πολύ καιρό, δεν κόβεται αμέσως. Το δένδρο δεν κόβεται ποτέ με την πρώτη τσεκουριά. Ο Θεός μας δέχεται Και μας συγχωρεί «εβδομηκοντάκις επτά», δηλαδή συνεχώς, όσες φορές κι αν Τον πικράνουμε. Κάθε φορά που θα πέσουμε, Εκείνος περιμένει να σηκωθούμε. Αλλά υπό τον όρο, ότι θα καταβάλουμε προσπάθεια, θα αγωνιστούμε, θα μισήσουμε το κακό. Άλλο είναι να αγωνίζεσαι και παρά ταύτα να πέφτεις , κι άλλο να παραδίνεσαι θεληματικά στον εχθρό. Άλλο είναι να ζητάς με συντριβή συγχώρεση κι άλλο να έρχεσαι με ελαφρά καρδιά στον Πνευματικό και μόλις απομακρυνθείς , χωρίς καμιά προσπάθεια, χωρίς προσοχή, να επαναλαμβάνεις τα ίδια. Αυτό είναι ειρωνεία του Μυστηρίου. Έτσι δεν δείχνεις ούτε ίχνος μεταμέλειας. Απεναντίας η τακτική σου αυτή προδίδει άνθρωπο απερίσκεπτο , αφιλοσόφητο , επιπόλαιο.
Και κάτι ακόμη: Ή πιστεύεις ή δεν πιστεύεις στη χάρη του Μυστηρίου. Αν πιστεύεις, τότε θα είσαι βέβαιος ότι ο Θεός θα ακούσεις την κραυγή της μετανοίας σου και θα σε βοηθήσει, ώστε, σιγά-σιγά να απαλλαγείς από τα πάθη σου. Το Μυστήριο θα σου εξασφαλίσει τη θεία Χάρη, δηλαδή τον Ίδιο τον Κύριο, που θα σε ενδυναμώνει και ενισχύει στον αγώνα σου. Έτσι θα βγαίνεις δυναμωμένος , με ανανεωμένες δυνάμεις και με σύντροφο ισχυρό τη θεία Χάρη. Αν, τυχόν, ξαναπέσεις, πάλι θα τρέξεις στο λουτρό και πάλι θα καθαρισθείς.
Τι κάνουμε όταν λερωθούν τα ρούχα μας; Τα πλένουμε . Τα χρησιμοποιούμε. Και όταν πάλι λερωθούν, πάλι τα πλένουμε και πάλι τα φορούμε. Ποτέ δε λέμε: «Δεν βαριέσαι∙ αφού και πάλι θα λερωθούν τα ρούχα μου, γιατί να τα πλύνω»; Πόσο ανόητη θα ήταν παρόμοια σκέψη! Κι όμως, προκειμένου για την ίδια την ψυχή μας, αυτή την ανόητη σκέψη κάνουμε.
Η δικαιολογία αυτή των ανθρώπων που δεν εξομολογούνται, γιατί θα αμαρτήσουν και πάλι, μου θυμίζει τη νοοτροπία ενός στρατιώτη χωρικού: Υπηρετούσε στο μαγειρείο της μονάδας. Κάποιο απόγευμα , τον είδε ο αξιωματικός να προετοιμάζεται να μαγειρέψει το βραδυνό φαγητό στο άπλυτο, από το μεσημεριανό μαγείρεμα, καζάνι.
- Τι κάνεις εκεί; του λέει. Πλύνε γρήγορα το καζάνι.
Κι εκείνος με αφέλεια του απαντά:
- Κυρ- Λοχαγέ, από μαγείρεμα είναι! Αφού, δηλαδή, θα μαγειρέψω πάλι, τί χρειάζεται το πλύσιμο;
Κι όμως, παρόμοια κωμική δικαιολογία επιστρατεύουν αρκετοί, προκειμένου να αποφύγουν την εξομολόγηση. Και μένουν μακριά από τη θεία Χάρη, με λερωμένη την ψυχή. Σ’ αυτούς , θα μπορούσαμε να πούμε συμπερασματικά: Κύριοι , αφού θα ξαναπεινάσετε, γιατί τρώτε; Και αφού θα ξαναδιψάσετε, γιατί πίνετε; Εκεί μας οδηγεί η παράλογη και απερίσκεπτη ένστασή σας.





Από το βιβλίο: «ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ»
Μητροπολίτου πρ. Πειραιώς ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ ΚΑΡΟΥΣΟΥ
ΑΘΗΝΑ 2012
Εκδόσεις: “ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ”

[gkou]

ΥΠΕΡΝΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΝΤΡΟΠΗΣ
«ἔστιν αἰσχύνη ἐπάγουσα ἁμαρτίαν, καὶ
ἔστιν αἰσχύνη δόξα καὶ χάρις.»
( Σοφ. Σειρ. 4,21 )

Να όμως ότι δεν είναι τελείως ανοιχτός ο δρόμος προς τον Πνευματικό, έπειτα από την αναγνώριση των σφαλμάτων μας και τη συντριβή. Διότι τότε παρουσιάζεται ένα μεγάλο εμπόδιο: η ντροπή. Αναγνωρίζουν πολλοί ότι έφτιαξαν, λυπούνται για τη διαγωγή τους, αλλά διστάζουν να εξομολογηθούν, γιατί ντρέπονται. Δοκιμάζουν ντροπή και δεν επιχειρούν το σωτήριο λουτρό της Εξομολογήσεως. Η ντροπή, μάλιστα, κυριαρχεί εντελώς στις περιπτώσεις των σοβαρών και ειδικότερα των σαρκικών αμαρτημάτων. Ο σατανάς , αφού δεν κατόρθωσε να εμποδίσει την αυτοκριτική, αφού απέτυχε να συγκρατήσει τα δάκρυα, τώρα επιτίθεται με τη ντροπή.
- Πώς να το πω; Πώς θα το ακούσει και πώς θα το πάρει ο Ιερεύς; Θα χάσει κάθε ιδέα και κάθε εκτίμηση που μου έχει. Θα εκτεθώ…
Αυτές είναι οι σκέψεις που έρχονται στο νου. Σκέψεις όμως που οφείλονται σ’ ένα νοσηρό εγωισμό και μία κακώς νοούμενη αξιοπρέπεια , την οποία υποδαυλίζει ο προαιώνιος εχθρός μας, ο διάβολος, με σκοπό να παρεμποδίσει, με κάθε θυσία, την απόφαση της μετανοίας που γεννήθηκε μέσα μας.
Και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που γίνεται μία πάλη μέσα στην καρδιά του ανθρώπου: Ένας γιγάντιος και τιτάνιος αγώνας. Κάτι φωνάζει μέσα του να προχωρήσει στην ηρωική απόφαση, να διώξει το δηλητήριο, να λάβει τη συγχώρεση. Μα και ο διάβολος συμμαχώντας με τον εγωισμό , κάνει απεγνωσμένη προσπάθεια. Με μια άλλη φωνή σπέρνει τη ντροπή, την «προστασία» της αξιοπρέπειας, του καλού ονόματος. Έτσι, με το φόβο ότι δήθεν θα εκτεθεί ο χριστιανός ενώπιον του Ιερέως, ομολογώντας σοβαρότατα πολλές φορές αμαρτήματα, τον αποτρέπει από τη σωτηρία.
Αν στη σκληρή αυτή μάχη νικήσουν οι δυνάμεις του σκότους, ω τότε είναι φοβερό! Ό,τι μέχρι τότε πέτυχε ο άνθρωπος, καταρρέει, σωριάζεται σε ερείπια. Μάταια η αυτοκριτική, χαμένη η λύπη. Μένει τώρα έρμαιος στα χέρια του ανθρωποκτόνου διαβόλου. Η απώλεια και ο πνευματικός θάνατος της ψυχής δεν είναι μακριά. Η καταστροφή είναι βέβαιη. Θα χαρεί ο πονηρός και θα λυπηθεί ο άγγελος της μετανοίας. Αξιοθρήνητος γίνεται τότε ο άνθρωπος!
Εσύ, όμως, αδελφέ, που έχεις την υπομονή να διαβάζεις τις γραμμές αυτές, μη δώσεις την προτίμησή σου στις δυνάμεις του κακού. Στην πάλη που γίνεται μέσα σου, να ταχθείς με το ορθό και να δώσεις ολόψυχα όλες τις δυνάμεις σου στην επικράτησή του. Αν αισθανθείς το αίσθημα της ντροπής, σκέψου συνετά και απόβαλέ το.
Βέβαια, μπορεί να ντρέπεσαι όταν το αμάρτημά σου είναι βαρύ. Αλλά ανάγκη ντροπής έχει η αμαρτωλή πράξη και όχι η ομολογία της! Να μείνεις με την ντροπή και το αίσχος της βρωμερής πράξης σου, δεν είναι σωστό. Θα πρέπει να ξεπλύνεις τη ντροπή με την ειλικρινή ομολογία της. «Ου γαρ εστιν εκτός αισχύνης, αισχύνης απαλλαγήναι», γράφει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος ( Λόγος δ΄ ) . Για να ξεπλυθεί , δηλαδή, μια ντροπή, μια αμαρτία, θα χρειαστεί να ομολογήσεις την παρεκτροπή σου, πράγμα που ο κόσμος το θεωρεί ντροπή. Με τη δεύτερη αυτή ντροπή, μπορείς να ξεπλύνεις την πρώτη, την καθ’ αυτό ντροπή.
Έπειτα, καλό είναι να γνωρίζεις , αγαπητέ μου, ότι ο Πνευματικός δέχεται χιλιάδες ανθρώπων για Εξομολόγηση. Τα αυτιά του ακούνε κάθε μέρα πλήθος αμαρτιών, από τις βαρύτερες και αισχρότερες , μέχρι τις ελαφρότερες και ηπιότερες. Συνεχώς τον βομβαρδίζουν ομολογίες σφαλμάτων. Ασφαλώς δε και το δικό σου αμάρτημα θα το έχει πολλές φορές ακούσει από ομολογίες άλλων. Βλέπεις, δεν είσαι μόνον εσύ. Ο σατανάς έχει μεγάλο μερίδιο στη ζωή και τις πράξεις πολλών ανθρώπων. Μην τρομάζεις, λοιπόν, με αυτό που ντρέπεσαι να πεις. Ο Πνευματικός , όχι μόνο δεν θα σε παρεξηγήσει, αλλ’ επειδή σε αγαπά, θα σε συγχαρεί για την ευθύτητα και ειλικρίνειά σου, δείγματα της ολοκληρωτικής σου μεταστροφής.
Ξέρει εκείνος ότι η ντροπή αρμόζει τη στιγμή που διαπράττεται η αμαρτία. Τότε είναι απαραίτητη κι όχι όταν πρόκειται να αποκαταστήσεις τα πράγματα και να απαλλαγείς από το φορτίο…
(συνεχίζεται)


Από το βιβλίο: «ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ»
Μητροπολίτου πρ. Πειραιώς ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ ΚΑΡΟΥΣΟΥ
ΑΘΗΝΑ 2012
Εκδόσεις: “ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ

[gkou]

ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑ
«Τοῖς εὐθέσι πρέπει αἴνεσις»
( Ψαλμ. 32, 1 )

Ήδη, αδελφέ, έφθασες ενώπιον του Πνευματικού. Η θεία Χάρις θριάμβευσε ως τώρα. Σε βοήθησε να υπερπηδήσεις κάθε δισταγμό και δυσκολία. Και να, ότι πήρες πλέον την απόφαση να εξομολογηθείς , χαρίζοντας στην ψυχή σου το σωτήριο λουτρό. Μα τώρα που ανεβαίνεις στα σκαλοπάτια του Ναού, νιώθεις σα να τρέμουν κάπως τα πόδια σου. Τα γόνατά σου φαίνεται σα να θέλουν να λυγίσουν. Την καρδιά ίσως την αισθάνεσαι να χτυπάει δυνατά. Ένας αόριστος φόβος να σε πλησιάζει, να σε επισκιάζει να σου φράζει τον δρόμο. Και κάτι λογισμοί δισταγμού σαν να ανεβαίνουν στο μυαλό σου…
Αδελφέ, προχώρα. Προχώρα σταθερά. Ο Πνευματικός σε περιμένει με αγάπη. Ο Θεός σε καλεί σε ένα από τα σπουδαιότερα γεγονότα της ζωής σου: τη λύτρωση της ψυχής. Ήδη σε βλέπω να κάθεσαι μπροστά στον Εξομολόγο, μέσα στο απλό και απέριττο εξομολογητήριο . Εκεί , ενώπιον σου ο Εσταυρωμένος , ο Ιησούς Χριστός, προσελκύει αμέσως τα βλέμματά σου. Πόσα δε σου λέει! Νιώθεις το απαλό, άγιο χέρι Του να σου θωπεύει την καρδιά. Σου μιλάει από το ύψος του Σταυρού: Παιδί μου, για σένα εγώ ανέβηκα στο Σταυρό. Εγώ με το αίμα μου, που άφθονο έρευσε από τις πληγές μου, πλήρωσα τα λύτρα των δικών σου αμαρτιών. Σε δέχομαι, ό,τι κι αν έχεις κάνει μέχρι τώρα. Αρκεί ότι μισείς πλέον το κακό και μετανοείς από τα βάθη της ψυχής σου. Μόνο, παιδί μου, θέλω ειλικρίνεια. Άνοιξε την καρδιά σου και πες ό,τι σε βαρύνει, στον διάκονό μου εδώ στην γη, τον Ιερέα. Πες και τα πλέον κρύφια και τα πλέον μυστικά σου πταίσματα. Μην κρύψεις τίποτε. Σε λίγο θα φύγεις ξαλαφρωμένος. Όχι βαρύς και δύσθυμος, όπως ήρθες προηγουμένως.
Το καθήκον σου τώρα, αδελφέ, είναι η ειλικρίνεια. Η απόλυτη ειλικρίνεια, η χωρίς περιστροφές, υπονοούμενα και «μασημένα» λόγια ομολογία όλων των αμαρτημάτων σου. Κάθε απόπειρά σου να αποκρύψεις μερικά, να παρασιωπήσεις άλλα, να αμνηστεύσεις μέσα σου μόνος σου τίποτε ελαφρά και ανάξια λόγου, όπως νομίζεις, είναι σε βάρος της Εξομολογήσεώς σου. Είναι μάταιος κόπος. Ή μάλλον όχι μάταιος. Διότι, ενώ δε σε ωφελεί ουσιαστικά σε τίποτε, απεναντίας σε βλάπτει, και πολύ μάλιστα. Εσύ, εδώ, οφείλεις να μιμηθείς τον άσωτο…
… Και κάθε κίνηση ανειλικρίνειας ,είναι εμπαιγμός του Μυστηρίου και μυκτηρισμός του Θεού. Αλλά «Θεός ου μυκτηρίζεται».
Γι’ αυτό η αποκάλυψη των αμαρτημάτων πρέπει να είναι τελείως αυθόρμητη. Αφού ο χριστιανός συνειδητοποίησε ήδη τα ελαττώματα, τις ατέλειες και αδυναμίες του, τώρα πλέον θα ομολογήσει τα πάντα μόνος του, ένα προς ένα, χωρίς να περιμένει να απαντήσει μόνο σε ό,τι θα ερωτηθεί. Αυτοί που περιμένουν να τους ρωτήσει ο Πνευματικός , για να απαντήσουν μόνο στα ερωτήματά του, δείχνουν ότι και απροετοίμαστοι και ανέτοιμοι ήρθαν, αλλά και ότι έχουν διάθεση να «εξαπατήσουν» τον Ιερέα και, κατ’ επέκταση, τον Κύριο. Διότι πολλοί απ’ αυτούς , σκόπιμα περιμένουν να ερωτηθούν, έχοντας την κρυφή ελπίδα , ότι ο Πνευματικός δεν θα τους ρωτήσει σχετικά με κάποια σοβαρή τους αμαρτία, ώστε να μην αναγκαστούν να την ομολογήσουν. Έτσι, και τη συνείδησή τους καθησυχάζουν, όπως τουλάχιστον φαντάζονται, και αποφεύγουν το σκόπελο της ομολογίας μιας σοβαρής ενοχής. Και ως προς αυτό μοιάζουν με τον απλοϊκό εκείνο χωρικό, που βγαίνοντας κάποτε από το εξομολογητήριο, ήταν γεμάτος χαρά και μονολογούσε: «Ευτυχώς που με ρώτησε ο παππάς αν έκλεψα αρνί και δεν με ρώτησε γι το βόδι που έκλεψα τις προάλλες…»!
Αυτή, όμως, δεν είναι ειλικρινής και καλή Εξομολόγηση. Αλλοίμονο στο χριστιανό που περιμένει από τον Πνευματικό , να του αποκαλύψει με τις ερωτήσεις τα αμαρτήματά του. Πού είναι η προετοιμασία; Που είναι η αυτοκριτική; Που είναι η συναίσθηση της ενοχής; Βέβαια πολλοί θεωρούν αρκετό να ομολογήσουν γενικά ότι είναι αμαρτωλοί. Αυτό εύκολα το λένε όλοι. Και μάλιστα, άλλοι προσθέτουν ότι είναι «πολύ αμαρτωλοί», ή ότι «έχουν δοκιμάσει όλων των ειδών τις αμαρτίες» και «ότι είναι «οι χειρότεροι αμαρτωλοί». Αυτό το είδος όμως της ομολογίας δεν έχει αξία , διότι όπως λέει και ο ιερός Χρυσόστομος , οφείλει κάθε ένας να ομολογήσει και αναλυτικά τα αμαρτήματά του…
… Το να πει επιλεκτικά ορισμένες μόνο αμαρτίες, δεν είναι σωστό. Διότι, ό,τι δεν ομολογηθεί, δεν συγχωρείται. Τι λέω; Και αυτά που ειπώθηκαν, δεν συγχωρούνται, αν σκόπιμα απεκρύβη έστω και μία αμαρτία. Είναι ανίσχυρη η Εξομολόγηση που γίνεται χωρίς ειλικρίνεια. Κι όχι μόνο ανίσχυρη, αλλά και αμαρτωλή. Τώρα στις παλαιές αμαρτίες προστίθεται και μία ακόμη: το ψέμμα και η απάτη ενώπιον του Θεού και η υποκρισία ενώπιον του ιερωτάτου Μυστηρίου της Εκκλησίας μας. Αλλά τον Θεό δεν είμαστε σε θέση να βλάψουμε με τις απάτες και τις ψευδολογίες μας. Μάλλον «προς κέντρα λακτίζομεν» και τους εαυτούς μας βλάπτουμε.
Πώς , λοιπόν, περιμένεις , χριστιανέ μου, έλεος και συγνώμη από τον Θεό , όταν Τον ερεθίζεις με τις χονδροειδείς σου απάτες; Ενώπιον του Θεού όλα είναι «γυμνά και τετραχηλισμένα». Τίποτε δεν διαφεύγει από το βλέμμα Του. Μπορείς να κρυφτείς από τον Θεό; Ασφαλώς όχι. Τότε γιατί γκρεμίζεις ό,τι έχτισες; Έτσι ή αλλιώς ο Θεός γνωρίζει τις αμαρτίες σου. Τι έχεις να χάσεις αν τις ομολογήσεις όλες; Αν ταπεινωθείς για να συγχωρεθείς; Τι κάνει πολλές φορές ο πατέρας στο παιδί του που έκανε κάποια ζημιά; Αν και έμαθε ότι εκείνο έσπασε το τζάμι, εντούτοις επιμένει να το ρωτάει ποιος το έσπασε , ακριβώς για να το βοηθήσει, από λόγους παιδαγωγικούς, να ομολογήσει μόνο του το σφάλμα. Πόσο όμως θυμώνει, όταν το παιδί δεν ομολογεί, αλλά με ψέμματα προσπαθεί να δικαιολογηθεί ή να ενοχοποιήσει τους άλλους! Με το παράδειγμα αυτό ίσως να καταλάβεις, αγαπητέ αναγνώστη, πόσο φοβερό αμάρτημα είναι η ανειλικρίνεια κατά την Εξομολόγηση. Τον εαυτό σου ειρωνεύεσαι και κοροϊδεύεις και το κακό σου προετοιμάζεις. Διότι, αν μεν γίνει κατά λάθος μια παράλειψη αμαρτίας , από λησμοσύνη ή υφαρπαγή, τότε μπορείς, στην επόμενη Εξομολόγηση, να επανορθώσεις την παράλειψη και να συγχωρεθείς. Φοβερή είναι η σκόπιμη, από ντροπή, παράλειψη. Αυτό είναι ανειλικρίνεια και υποκρισία μεγίστου βαθμού. Και σ’ αυτές οδηγεί η ντροπή. …
… Γι αυτό , χωρίς ντροπή, χωρίς δισταγμό «γυμνών γύμνωσον μώλωπας τω ιατρώ», συμβουλεύει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος. Πες χωρίς ντροπή : «εμόν το τραύμα , πάτερ, εμή και η δυσσώδης αύτη πληγή» ( Λόγος δ΄ ) . Μόνο έτσι θα ελκύσεις την ευλογία του Θεού και θα απολαύσεις τους εύχυμους καρπούς της λύτρωσης και της σωτηρίας.

Από το βιβλίο: «ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ»
Μητροπολίτου πρ. Πειραιώς ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ ΚΑΡΟΥΣΟΥ
ΑΘΗΝΑ 2012
Εκδόσεις: “ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ”

[gkou]

ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ
«ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου»
(Ματθ.3,3 ).

ΝΑ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΜΑΡΤΩΛΟΤΗΤΑ ΜΑΣ
«ὅτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μού ἐστιν διὰ παντὸς»
(Ψαλμ. 50,5 )

Πριν από κάθε θεραπεία είναι απαραίτητη η διάγνωση. Χωρίς διάγνωση , κάθε θεραπευτική αγωγή ριψοκινδυνεύει τη ζωή μας. Αλλά η διάγνωση του γιατρού στηρίζεται κυρίως στην εξιστόρηση των συμπτωμάτων της αρρώστιας εκ μέρους του ασθενούς. Και είναι απαραίτητο, προκειμένου να υποβληθεί κανείς στον κόπο της θεραπείας, να γνωρίζει πρώτο μεν ότι είναι άρρωστος κι έχει ανάγκη γιατρού και δεύτερο να είναι σε θέση να πει ποιό μέλος του σώματός του πάσχει, πού αισθάνεται ενοχλήσεις, ποίο είναι το μέγεθος και ο βαθμός των ενοχλήσεων , καθώς και κάθε σύμπτωμα της αρρώστιας του. Αυτό αφ’ ενός μεν διευκολύνει τον γιατρό, αφ’ ετέρου δε οδηγεί στην κατάλληλη θεραπεία και γιατρεύει εύκολα και γρήγορα.
Αλλά και όταν οδηγούμεθα στο ιατρείο και το θεραπευτήριο της ψυχής, την ιερά δηλαδή Εξομολόγηση, πρέπει απαραίτητα να έχουμε κι εμείς γνώση των ψυχικών μας ασθενειών. Είναι ανάγκη να γνωρίζουμε λεπτομερώς την πνευματική μας κατάσταση. Να ξέρουμε σε ποια αμαρτήματα είμαστε ένοχοι, τι ελαττώματα και αδυναμίες έχουμε. Πού και πώς έχουμε παραβεί τις εντολές του Θεού. Ποια είναι η έκταση της αμαρτίας στην ψυχή μας. Δηλαδή να γνωρίζουμε ακριβώς την ηθική μας κατάσταση. Αν προσέλθουμε στο Μυστήριο χωρίς τις γνώσεις αυτές, μοιάζουμε με τον κουτοπόνηρο εκείνο χωρικό, ο οποίος ενώ επισκέφθηκε τον γιατρό για να ανακουφιστεί από τους πόνους, δεν του έλεγε πού ακριβώς πονάει, για να δοκιμάσει, όπως πίστευε ,την πείρα και τις γνώσεις του γιατρού. Οι σχετικές ερωτήσεις του τον έκαναν να αμφιβάλλει για την ικανότητα του γιατρού να κάνει μόνος του, αμέσως και χωρίς τη βοήθεια του χωρικού, τη διάγνωση!
Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στην ιερά Εξομολόγηση. Είναι λυπηρό αυτό που αρκετές φορές γίνεται στη διάρκειά της: Αδιαφώτιστοι ,συνήθως, χριστιανοί πηγαίνουν, από συνήθεια ίσως, στον πνευματικό και μάλιστα κατά τις παραμονές των μεγάλων εορτών και δεν του λένε σε τί φταίνε, αλλά περιμένουν να τους κάνει ερωτήσεις ο Εξομολόγος. Όχι σπάνια, μάλιστα, φτάνουν στο σημείο να εξαναγκάζουν τον Ιερέα, να τους βγάζει με το «τσιγκέλι» την ομολογία ενοχής.
Αυτό όμως δεν είναι Εξομολόγηση, είναι μάλλον ανάκριση. Βέβαια δεν υποστηρίζουμε ότι πρέπει να καταργηθούν οι ερωτήσεις του εξομολόγου. Όχι. Θα χρειαστεί κάποτε ο Πνευματικός να κάνει ερωτήσεις για να βοηθήσει τον εξομολογούμενο και μάλιστα όταν αυτός είναι αδιαφώτιστος ή δυσκολεύεται να ομολογήσει όλες τις αμαρτίες του. Αλλά το τέλειο είναι να ομολογεί μόνος του ο εξομολογούμενος τα αμαρτήματά του, με ειλικρίνεια και τόλμη. Αυτό, και συναίσθηση αποδεικνύει και τον εξομολόγο διευκολύνει και τον Μυστήριο τιμά.
Πώς όμως θα ομολογήσει κανείς τα πταίσματα και τις αμαρτίες του, αν προηγουμένως δε τις γνωρίζει; Πώς θα νιώσει συντριβή για κάτι που αγνοεί; Πώς θα ζητήσει το έλεος του Θεού , αφού δεν πιστεύει ότι Τον παρόργισε; Και πώς θα πάρει την απόφαση να μην επαναλάβει το σφάλμα που δεν γνωρίζει ότι διέπραξε; Ναι, ας μην τρέχουμε αυταπάτες: Εξομολόγηση χωρίς πλήρη γνώση της εσωτερικής μας κατάστασης, είναι νόθος, όχι γνήσια, όχι θεάρεστη. Διότι , όπως τονίσαμε και στα προηγούμενα κεφάλαια, δεν νοείται Εξομολόγηση χωρίς μετάνοια. Μετάνοια δε χωρίς γνώση της αμαρτωλότητάς μας είναι αδιανόητα.
Αλλά πώς θα αποκτήσει ο χριστιανός αυτή τη γνώση; Να ένα σημείο στο οποίο πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα. Είναι ζήτημα σοβαρό κι απ’ αυτό εξαρτάται και η επιτυχία μας στο Μυστήριο της ιεράς Εξομολογήσεως. Και το μέσο για απόκτηση της αυτογνωσίας μας είναι ένα: Το να εξετάζει κανείς τον εαυτό του με το φως του Ευαγγελίου, να καθρεπτίσει τη συνείδησή του και να ελέγξει το εσωτερικό του. Με την αντικειμενική και προσεκτική αυτοεξέταση θα μπορέσει ο χριστιανός να γνωρίσει το εγώ του, να λάβει γνώση των αμαρτιών του και των άλλων αδύνατων σημείων του χαρακτήρα του.
Αυτή ,όμως, η αυτοεξέταση και αυτοανάκριση δεν είναι κάτι το εύκολο. Έχει τις δυσκολίες της. Και τα αποτελέσματά της εξαρτώνται από τον βαθμό γνώσης του θελήματος του Θεού που έχουμε. Ένας που αγνοεί το νόμο του Θεού, που είναι θρησκευτικώς ακαλλιέργητος , που η ψυχή του είναι χέρσα γη και δεν έχει ποτισθεί από τη βροχή της θείας Χάριτος , κι επομένως δεν γνωρίζει τις υποχρεώσεις και τα καθήκοντά του, δεν θα μπορέσει ποτέ να λάβει σαφή και ολοκληρωμένη γνώση των σφαλμάτων του. Πολλές πράξεις του κι ενέργειες που προσκρούουν στο θέλημα του Θεού θα τις βλέπει καλές και θεάρεστες . Θα θεωρεί τον εαυτό του αθώο, αφού δεν θα έχει ιδέα από τις εντολές του Κυρίου. Ανάλογα με τη θρησκευτική μας καλλιέργεια και γνώση και πρόοδο , είναι και τα αποτελέσματα της αυτοκριτικής μας.
Πολύ συχνά συναντούμε στη ζωή μας τέτοιους ανθρώπους. Έχουν ελαφριά , όπως λένε, τη συνείδηση, διότι ούτε σκότωσαν , ούτε έκλεψαν, ούτε ψέματα είπαν στα δικαστήρια, ούτε όρκους καταπάτησαν, ούτε έβλαψαν κανέναν. Λες και ο ηθικός νόμος περιορίζεται μόνο σ’ αυτά , τα κάπως χονδρικά αμαρτήματα. Αυτοί πιστεύουν ότι στις εντολές του Θεού περιλαμβάνονται μόνο ορισμένες απαγορεύσεις. Και αγνοούν ότι ο νόμος του Θεού είναι νόμος ηθικής τελείωσης του ανθρώπου. Ότι είναι κανόνας ζωής και πυξίδα που οφείλει να οδηγεί, ακόμη και στις λεπτομέρειές του, το σκάφος της ζωής μας. Και από λεπτομέρειες είναι γεμάτη η ζωή του καθενός μας. Μήπως άλλωστε πολλές μαζί λεπτομέρειες δεν συνιστούν τα σπουδαιότερα από τα σφάλματά μας;…
… Αλλά πώς θα διαγνώσει όλα αυτά τα σφάλματα, πώς θα αντιληφθεί τα συμπτώματά τους, όταν αγνοεί το νόμο του Θεού; Πώς θα διαφωτισθεί όταν δεν γνωρίζει το φως του Ευαγγελίου; Μέγιστο δυστυχώς μειονέκτημα των Ελλήνων είναι η άγνοια του Ευαγγελίου. Τόσα άλλα πράγματα καθημερινώς διαβάζουμε: εφημερίδες, περιοδικά, μυθιστορήματα, βιβλία διάφορα. Το Ευαγγέλιο, το βιβλίο των βιβλίων, το έχουμε περιφρονημένο ή στο ..εικονοστάσι. Έτσι παρουσιάζουμε το θλιβερό φαινόμενο να ζουν πολλοί στα τυφλά, χωρίς φως, χωρίς οδηγό. Να ζουν χαμηλή και άσκοπη ζωή. Χωρίς ευγενικές και άγιες επιδιώξεις. Χωρίς πτήσεις πνευματικές και άγιες επιδιώξεις. Ξένοι προς την «βίωσιν του αγίου» , που είναι ο σκοπός της παρουσίας μας πάνω στη γη. Μόνη καθημερινή φροντίδα το φαγητό, το επάγγελμα, το χρήμα, η διασκέδαση. Τίποτε το ανώτερο, το μεταφυσικό, το πνευματικό. Μόνον ό,τι ικανοποιεί τη σάρκα, την ύλη , τη ματαιότητα. Κι όμως! Ο άνθρωπος δεν πλάστηκε μόνο για τη γη, για τα φθαρτά, τα προσωρινά και τα μάταια. Πλάστηκε για τον ουρανό, την αιώνια πατρίδα του, για το μέλλον το παντοτινό. Κι όμως, τόσοι πολλοί στους καιρούς μας, γι’ αυτά τα παροδικά και γήινα μόνο ζουν, γι’ αυτά και μόνο αναπνέουν.
Πώς ,λοιπόν, άνθρωποι μ’ αυτή τη νοοτροπία , την αρρωστημένη, την ξένη προς κάθε σκίρτημα ιερό, είναι δυνατόν να έχουν ακριβή γνώση των ασχημιών της ψυχής τους, των παρεκτροπών της ζωής; Κι αν ακόμη θελήσουν να ερευνήσουν κάπως τον εαυτό τους, πάλι αθώο θα τον βρουν, αφού λείπει από μέσα τους το ζωηφόρο φως του Ευαγγελίου, που φωτίζει και τις πλέον ελάχιστες πτυχές και τις πλέον απρόσιτες γωνίες του μυστηριώδους είναι μας…


Από το βιβλίο: «ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ»
Μητροπολίτου πρ. Πειραιώς ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ ΚΑΡΟΥΣΟΥ
ΑΘΗΝΑ 2012
Εκδόσεις: “ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ

[gkou]

ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΝΕΑΣ ΖΩΗΣ
«Και αναλαβόντες την πανοπλίαν
του Σταυρού, τω εχθρώ αντιμαχησώμεθα»
( Ύμνος της Εκκλησίας)

Θα πρέπει τώρα να τονίσουμε την αλήθεια, ότι η μετάνοια και η Εξομολόγηση εξαλείφει μεν τις αμαρτίες , αλλ’ όχι και την κλίση μας προς το κακό. Η άφεση, ενώ μας απαλλάσσει από το βάρος της ενοχής, δεν μας κάνει άτρωτους και στο μέλλον από «τὰ βέλη τοῦ πονηροῦ τὰ πεπυρωμένα». Ατονεί μεν κάπως τη δύναμη των παθών, μετά τη μετάνοια, αλλά θα χρειασθεί αγώνας και προσπάθεια εντατική, για να ξεριζωθούν οι κακίες να περιορισθούν τα πάθη, να λείψουν τα ελαττώματα.
Η ψυχή όταν είναι υποδουλωμένη, μάλιστα για μακρύ διάστημα, στην αμαρτία, εξασθενίζει επικίνδυνα, νοσεί βαριά. Και βέβαια συγχωρούνται με την Εξομολόγηση οι αμαρτίες οσονδήποτε μεγάλες και πολλές κι αν είναι, μένει όμως η καχεξία στην ψυχή και θα πρέπει να αναλάβει ο χριστιανός ηρωικό αγώνα, για να αποκτήσει και πάλι η ψυχή του την ευρωστία και την υγεία την πρώτη, και να σταθεροποιηθεί μέσα του η αρετή. Συμβαίνει, δηλαδή, και εδώ κάτι παρόμοιο με τις αρρώστιες του σώματος. Όταν αρρωστήσει βαρειά το σώμα και καθηλωθεί για πολύ καιρό στο κρεβάτι κάποιου νοσοκομείου και ταλαιπωρηθεί από πόνους δυνατούς και καταβληθεί από υψηλό πυρετό, έχει ανάγκη από ανάρρωση διαρκείας. Σταμάτησαν μεν τώρα οι πόνοι, έπεσε ο πυρετός, εξολοθρεύτηκαν με τα φάρμακα τα διάφορα μικρόβια. Παραμένει όμως αδύναμος και καχεκτικός ο οργανισμός. Και γι’ αυτό υπάρχει ανάγκη προσεκτικής δίαιτας , αποχής από κοπιαστική εργασία, τόνωσης με ενέσεις και καλής διατροφής και ανάπαυσης και προφυλάξεως από το ψύχος κ.λ.π. Κι αυτό μέχρι να δυναμώσει και πάλι το σώμα, να ανακτήσει τις δυνάμεις και την ευρωστία του και να κατορθώσει να ανταπεξέλθει στον αγώνα της ζωής.
Έτσι και η ψυχή. Βγαίνει, βέβαια, καθαρή, και «υπόπτερος» από το ιερό εξομολογητήριο. Παραμένει , όμως, μια καχεξία, μια αδυναμία, μια πνευματική ατονία μέσα της. Και θα χρειασθεί να προσέξει ο χριστιανός , να εφαρμόσει μια πνευματική δίαιτα, να αγωνισθεί για να διατηρήσει τη λευκότητα της ψυχής του και την καθαρότητα της καρδιάς του. Διαφορετικά, έπειτα από λίγο θα λερωθεί και πάλι, θα αμαρτήσει εκ νέου. Διότι θα παρασυρθεί σαν το «φτερό στον άνεμο» από τη δελεαστική βοή των σειρήνων της αμαρτίας. Όταν ο Κύριος θεράπευσε τον επί 38 έτη παράλυτο της Βηθεσδά, του είπε τα βαρυσήμαντα εκείνα λόγια: « ἴδε ὑγιὴς γέγονας· μηκέτι ἁμάρτανε, ἵνα μὴ χεῖρόν σοί τι γένηται.» ( Ιω. 5,14 ). Δεν αρκεί, δηλαδή, να βγει κανείς λευκός και μεταμορφωμένος από το εξομολογητήριο. Πρέπει στη συνέχεια να αγωνισθεί για να διατηρήσει «άσπιλον και αμόλυντον» τον χιτώνα της ψυχής του, «καθαρόν από ρύπου», λευκό και εξαγνισμένο. Αλλά για να το κατορθώσει αυτό, κάθε αγωνιζόμενος χριστιανός θα πρέπει:


1. Να πάρει σταθερή απόφαση εκκοπής του κακού
Η επιτυχία στην περαιτέρω πνευματική ζωή εξαρτάται κατά πολύ από τη δύναμη απόφασης του μετανοήσαντος…
… Και η γραμμή αυτή μπορεί να συνοψισθεί στην ωραιότατη προτροπή του ψαλμού: «ἔκκλινον ἀπὸ κακοῦ καὶ ποίησον ἀγαθόν» ( 33, 15 ) , που συνθέτει το πνεύμα της αγωνιστικότητας και σημαίνει την απόφαση άρνησης της αμαρτίας και ολοκληρωτικής αφοσίωσης στα έργα της αρετής.
2. Να μισήσει το κακό και την αμαρτία
Θα πρέπει εκείνος που πήρε τη μεγάλη απόφαση να αντιδράσει στο κακό, στη συνέχεια να καλλιεργήσει μέσα του το μίσος και την απέχθεια προς κάθε τι αμαρτωλό …
Να μελετά για να πείθεται και να διαβάζει για να σιγουρεύεται πότε είναι θανατηφόρα η αμαρτία. Και υπάρχουν τόσα χωρία της Αγίας Γραφής για να τονίσουν μέσα μας την καταστρεπτική της επίδραση στον ψυχικό και σωματικό μας οργανισμό…
3. Να προσέξει ιδιαίτερα τα ασθενή σημεία του χαρακτήρα του
Ο διάβολος εκμεταλλεύεται τις αδυναμίες μας και επιτίθεται στα πιο ευαίσθητα σημεία μας…
4. Να αποφεύγει αιτίες και αφορμές για αμαρτία.
Αφού θα αποκτήσει γνώση των ασθενών του σημείων, των αδυναμιών και των ελαττωμάτων του, θα πρέπει τώρα ο χριστιανός να προσπαθήσει, ώστε να αποφεύγει κάθε τι το οποίο θα ξυπνήσει τα πάθη στην ψυχή του. Να αποφεύγει κάθε αιτία και αφορμή που θα μπορούσε να τον παρασύρει…
5. Να μην αφήνει τον εαυτό του χωρίς πνευματική τροφοδοσία.
Ο θρησκευτικά αδιάφορος βίος δημιουργεί το κατάλληλο κλίμα για την ανάπτυξη της αμαρτωλής ζωής. Η έλλειψη μεταφυσικής σκέψης και πνευματικού ενδιαφέροντος ανοίγει διάπλατα την θύρα προς την απατηλή αμαρτία…
… Διαπράττουμε μέγιστο έγκλημα κατά του εαυτού μας , όταν αφήνουμε να πάθει πνευματική αβιταμίνωση. Δεν είναι νοητή χριστιανική ζωή χωρίς πνευματική τροφοδοσία. Θα χρειαστεί, λοιπόν, ο μετανοήσας, αλλά και κάθε χριστιανός που αγωνίζεται, να μελετά την Αγία Γραφή και άλλα οικοδομητικά βιβλία. Να συχνάζει σε κηρύγματα και χριστιανικές συγκεντρώσεις. Να παρακολουθεί ανελλιπώς της ιερές Ακολουθίες. Να μετέχει στα χαριτόβρυτα Μυστήρια της Εκκλησίας και μάλιστα στη θεία Κοινωνία και να συναναστρέφεται πνευματικούς και καταρτισμένους ανθρώπους.
Ακόμη δε να προσεύχεται θερμά προς τον Κύριο, τον μόνο Δυνατό. Ο πιστός με τη προσευχή γίνεται δυνατός, διότι , διότι συνδέεται με τον Παντοδύναμο Κύριο. Εκείνος που προσεύχεται συχνά με πίστη και ζέση πνεύματος, έχει τη βοήθεια του Θεού κι αυτά που στους άλλους φαίνονται ακατόρθωτα , τα πετυχαίνει εύκολα, εφόσον έχει τον Θεό σύμμαχό του.
Μόνο μέσα σε μια τέτοια ανώτερη ζωή είναι δυνατή η αναγέννηση τη καρδιάς, η εκρίζωση των κακιών και η απαλλαγή από τα δόλια δίχτυα της αμαρτίας. Κάθε άλλη μέθοδος θα αποτύχει και θα οδηγήσει σε νέες πτώσεις και νέα ναυάγια.
Πρόσεξε , λοιπόν, αδελφέ τα σημεία που ιδιαίτερα σου τονίσαμε. Εφάρμοσέ τα. Αγωνίσου τον καλό αγώνα. Τον αγώνα της ηθικής σου ανύψωσης. Και μην επαναπαυθείς στους καρπούς της αφέσεως. Αν με αγωνιστική διάθεση θελήσεις να πολεμήσεις το κακό, που χρόνια τώρα έχει ριζώσει βαθιά μέσα σου, τότε να είσαι βέβαιος ότι θα γίνεις μακάριος , ευτυχής και ευδαίμων. Θα νιώσεις το νόημα της πραγματικής ελευθερίας μέσα σου, της εν Χριστώ ελευθερίας. Θα γίνεις ο κύριος του εαυτού σου. Ο νικητής της ζωής. Και ο Πνευματικός με τις συμβουλές του ή και με τον κανόνα, που δυνατόν θα σου βάλλει, θα σε βοηθήσει στην ανάπτυξη της πνευματικής σου ζωής. Αλλά κι εσύ πρέπει να τον βοηθήσεις αν αγωνίζεσαι συνεχώς για να βελτιώσεις τον εαυτό σου. Αν προσέξεις ό,τι σου είπε και το εφαρμόσεις με θρησκευτική ευλάβεια και ακρίβεια, τότε λαμπρό ανοίγεται ενώπιον σου το στάδιο της πνευματικής σου καρποφορίας. Διότι, μη το λησμονείς ποτέ: Η καρποφορία βρίσκεται πάντοτε στο τέρμα μιας σκληρής και εντατικής περιόδου εκχέρσωσης, σποράς και συστηματικής καλλιέργειας.



Από το βιβλίο: «ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ»
Μητροπολίτου πρ. Πειραιώς ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ ΚΑΡΟΥΣΟΥ
ΑΘΗΝΑ 2012
Εκδόσεις: “ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ

[gkou]

ΜΕ ΘΑΡΡΟΣ ΚΑΙ ΕΛΠΙΔΑ!
«ἰδοὺ ὁ Θεός μου σωτήρ μου,
πεποιθὼς ἔσομαι ἐπ᾿ αὐτῷ
καὶ οὐ φοβηθήσομαι»
(Ησ.12, 2 )

Και τώρα, σαν κατακλείδα, ακολουθεί μια συμβουλή που προέρχεται από την πείρα της πνευματικής ζωής. Το μεγάλο βήμα και η ηρωική απόφαση της μετανοίας και διορθώσεως, πολύ θα ενοχλήσει τον διάβολο. Αυτό το απέδειξε ήδη από την αρχή , από τότε που εμφανίσθηκε στον νου η πρώτη σκέψη της επιστροφής.
Να όμως ότι και τώρα, που όλα έχουν τελειώσει, που και η άφεση δόθηκε και η ειρήνη επανήλθε στην ψυχή, εκείνος εξακολουθεί το σκληρό του αγώνα, με μια τελευταία παγίδα που σαν τεχνίτης έμπειρος στήνει μεθοδικά. Κι αυτή περιέχει τον κίνδυνο της απελπισίας, σε περίπτωση νέας πτώσης.
Δεν είναι περίεργο ότι παρ’ όλη την προσοχή του, ο χριστιανός μπορεί να ξαναπέσει και να λερώσει και πάλι τον εαυτό του με το αμαρτωλό μίασμα της πτώσης. Τα ελαττώματα δεν κόβονται δια μιας. Σιγά-σιγά θα έλθει η ηθική τελειοποίηση και αργά κάπως ο κακός εαυτός μας αιχμαλωτίζεται από τις αγαθές καταβολές που η Χάρη του Μυστηρίου έκανε να ανθίσουν και πάλι μέσα μας. Έτσι, ενώ ο μετανοήσας θα αγωνίζεται πολεμώντας το κακό, θα αντιστέκεται στο διάβολο, θα εργάζεται για τον εαυτό του και θα αγρυπνεί πάνω στις κινήσεις της καρδιάς του, δεν θα λείψουν και πάλι νέες αδύνατες στιγμές, που είτε από υφαρπαγή και απροσεξία, είτε από υποχώρηση και δειλία, θα τον κάνουν να προδώσει και πάλι την αγάπη του Θεού.
Αυτό, όμως , περιμένει και ο διάβολος για να το εκμεταλλευτεί, ενσπείροντας λογισμούς απελπισίας και αποτρέποντας το χριστιανό από το να σηκωθεί και να καθαρισθεί και πάλι. Βέβαια ο πιστός και ταπεινός άνθρωπος , γνωρίζει καλά τι οφείλει να κάνει στην περίπτωση αυτή. Πρέπει να περιφρονήσει τη ντροπή , να διώξει μακριά την απόγνωση και να σπεύσει στο σωτήριο λουτρό της Εξομολογήσεως . Το Μυστήριο είναι στη διάθεσή του ανά πάσα στιγμή. Έπειτα ο Σωτήρας μας Ιησούς, μένει πάντοτε με ανοικτές τις αγκάλες. Δεν το λέει καθαρά ο Ευαγγελιστής Ιωάννης; Τεκνία μου, ταῦτα γράφω ὑμῖν ἵνα μὴ ἁμάρτητε· ἐάν δε τις ἁμάρτῃ, παράκλητον ἔχομεν πρὸς τὸν πατέρα, ᾿Ιησοῦν Χριστὸν δίκαιον, καὶ αὐτὸς ἱλασμός ἐστι περὶ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν» ( Α΄Ιω. 2, 12 ). Παρά ταύτα όμως, δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιάνονται στην παγίδα, λησμονούν τη δωρεά του Θεού και χάνονται μέσα στις αποπνικτικές αναθυμιάσεις των καπνών της υπερηφάνειάς τους, η οποία γεννά την απελπισία και την απομάκρυνση από το Θεό.
Εσύ όμως αγαπητέ αναγνώστη μακάρι να μην ανήκεις στην κατηγορία αυτή. Εσύ έχε πάντοτε κατά νουν, ότι ο Ιησούς είναι ο πλέον θερμός και πιστός φίλος και αγαπητός σου. Ο Ίδιος διεκήρυξε , για σένα και για όσους σπεύσουν κάτω από την προστασία Του, και είπε: «τὸν ἐρχόμενον πρός με, οὐ μὴ ἐκβάλω ἔξω·» ( Ιω. 6, 37 ) …

Από το βιβλίο: «ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ»
Μητροπολίτου πρ. Πειραιώς ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ ΚΑΡΟΥΣΟΥ
ΑΘΗΝΑ 2012
Εκδόσεις: “ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ