Δημοσίευσηαπό ΦΩΤΗΣ » Τετ Σεπ 17, 2014 9:59 am
Στις 28.2.1992, υπέργηρη, κοιμάται η Γερόντισσα Γαβριηλία (γεν. Κων/πολη 1897), σπουδαία προσωπικότητα στη γενικότερη ιστορία του ανθρωπισμού, άνθρωπος εξαιρετικής παιδείας, η οποία, από το 1938, εργάστηκε ανθρωπιστικά στην Αθήνα, τη Λέρο, την Ινδία, την Ουγκάντα, την Τανζανία, το Σινά, τις Η.Π.Α. κ.α. Βοηθούσε αδιακρίτως ανθρώπους πολλών φυλών και θρησκειών, πράγμα που συχνά την ανέδειξε σε πρέσβειρα του πνεύματος της Ορθοδοξίας, αν και δεν είχε πρόθεση να λειτουργήσει ως ιεραπόστολος. Η δράση της περιγράφεται στο βιβλίο της μαθήτριάς της, επίσης μοναχής Γαβριηλίας, Η ασκητική της Αγάπης , ενώ συνοπτικά αναφέρεται στο Γεροντικό του 20ού αιώνος του Κλ. Ιωαννίδη. Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της το έζησε ως λαϊκή και σε προχωρημένη ηλικία έλαβε το μοναχικό σχήμα. Μαρτυρείται γι’ αυτήν προορατικό και ιαματικό χάρισμα, που το απέκρυπτε επιμελώς λόγω της ταπεινοφροσύνης της και έδινε ενδείξεις μόνο σε περίπτωση ανάγκης. Μετά το θάνατό της ακούστηκε η φωνή της από παρέα γυναικών φίλων της. Ομαδική παραίσθηση ή σημείο επιβεβαίωσης για κάτι παραπάνω; Ο καιρός θα δείξει.
Με μεγάλη συγκίνηση, αν μου επιτρέπετε, θα αναφερθώ σύντομα σε έναν αγαπημένο μου Γέροντα (αγαπημένο μέσα απ’ τα βιβλία βέβαια, δεν τον γνώρισα προσωπικά, όπως τίποτα δεν έχω φροντίσει να γνωρίσω), τον π. Σωφρόνιο Σαχάρωφ, το «Σωφρόνιο του Essex», βιογράφο του αγ. Σιλουανού του Αθωνίτη, σπουδαίο ζωγράφο με σταδιοδρομία στο Παρίσι, στη συνέχεια μοναχό και ασκητή του Αγίου Όρους (όπου αναγνωρίζεται ως ένας από τους σπουδαιότερους πνευματικούς ανθρώπους της εποχής μας) και τέλος ιδρυτή της ιεράς μονής του Τιμίου Προδρόμου στο Essex της Αγγλίας, όπου και κοιμήθηκε το 1993.
Μια καιόμενη λογική λαμπάδα, ένας σύγχρονος Πατέρας της Εκκλησίας, κολοσσός ήθους και θεϊκής Χάρης, από τους μεγαλύτερους θεολόγους του 20ού αιώνα, που τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε 16 γλώσσες, μεταξύ των οποίων τα ιαπωνικά και τα κορεατικά. Κατά μαρτυρίες, βρισκόταν σε «τηλεπαθητική επαφή» (μέσω της προσευχής τους) με τον π. Πορφύριο, για τον οποίο βλ. αμέσως παρακάτω. Από τα έργα του γνωρίζω ότι έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά ο βίος του αγ. Σιλουανού, το Περί προσευχής, το Οψόμεθα τον Θεόν καθώς εστί ( = θα δούμε το Θεό όπως είναι), το Η ζωή Του ζωή μου (His life is mine) και πιθανόν και άλλα.
Προσευχόταν για «τον Αδάμ παγγενή» ( = όλη την ανθρωπότητα), συχνά κλαίγοντας, αλλά όχι μπροστά σε άλλους, παρά μόνο στα γεράματά του, που ήταν καταβεβλημένος. Έδινε μεγάλη σημασία στο ανθρώπινο πρόσωπο, στη μετάνοια, στη δίψα για το Θεό, στο άκτιστο Φως (μιλήσαμε γι’ αυτό παραπάνω), και θεωρούσε την προσευχή ποίηση. Μετάνοια θεωρούσε «το να γνωρίζει ο άνθρωπος την προαιώνια ιδέα που είχε ο Θεός γι’ αυτόν. Δηλαδή, πώς ο Θεός συνέλαβε τον άνθρωπο προ καταβολής κόσμου και ποια είναι η εκπλήρωσή του, ποιος ο σκοπός του. Όταν καταλάβει ο άνθρωπος το προαιώνιο σχέδιο του Θεού γι’ αυτόν, θα κάνει το παν για να το εκπληρώσει και να συμμορφωθεί προς αυτό» .
Θα αναφέρω ονομαστικά τους Γέροντες Ιάκωβο Τσαλίκη (1920 – 21.11.1991) , Πορφύριο Καυσοκαλυβίτη (θ. 19 Νοεμβρίου 1991) και Παΐσιο Αγιορείτη (Φάρασα Καππαδοκίας 1924 – 12 Ιουλίου 1994). Οι δύο τελευταίοι είναι πασίγνωστοι σε όλη την Ελλάδα (είναι μάλλον οι πιο γνωστοί σύγχρονοι όσιοι, με δεκάδες πνευματικά παιδιά και χιλιάδες προσκυνητές που μαρτυρούν τα ιδιαίτερα χαρίσματά τους), και θα αρκεστώ να παραπέμψω στην πλούσια βιβλιογραφία για το βίο και τη διδασκαλία τους. Ήδη τιμώνται ως άγιοι στη συνείδηση των πιστών (ο Θεός, μέσω του χρόνου, θα αποφανθεί για τη μνήμη τους) και εικόνες τους, χωρίς φωτοστέφανο, υπάρχουν σε ορισμένα μέρη, όπως η ιερά μονή Χρυσοπηγής στα Χανιά (Πορφύριος) και ο νέος ιερός ναός του αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα (Παΐσιος;). Για τον π. Πορφύριο μάλιστα έχει συνταχθεί και ανεπίσημη ασματική ακολουθία , ενώ καταγράφεται και ανεπίσημο απολυτίκιο προς τιμήν του, που εμπνεύστηκε σε όνειρο άνθρωπος του οικογενειακού του περιβάλλοντος: Ως ουν επί της γης προσηύχεσο διά την ίασιν των ασθενών και την συγχώρησιν των παραπτωμάτων ημών, ούτω και εν ουρανοίς, πάτερ Πορφύριε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε σωθήναι τας ψυχάς ημών .
Λόγια του Γέροντα Παΐσιου προς τον π. Αμφιλόχιο Ράντοβιτς, μετέπειτα μητροπολίτη Μαυροβουνίου, όταν είδε τα όσα γράφονταν γι’ αυτόν: «Βλέπεις, πάτερ, τί γράφουν για μένα; Εγώ να είμαι ο χειρότερος των ανθρώπων κι αυτοί να με παρουσιάζουν σα να είμαι άγιος. Εγώ, που ζω εδώ στο Άγιον Όρος, ξέρω ποιοι άνθρωποι είναι όντως του Θεού. Ο Θεός όμως τους ελέησε αυτούς και κατόρθωσαν να κρυφτούν από τα μάτια των ανθρώπων, κι έμεινα εγώ να με παρουσιάζουν ως δήθεν άγιο. Και μη νομίσεις ότι αυτά τα λέω από ταπείνωση. Είμαι όντως το σκύβαλο της γης» .
Εδώ είναι ο κατάλληλος χώρος για να προσθέσω ότι στο Άγιο Όρος, όπου τα τελευταία χίλια χρόνια έχουν συρρεύσει αμέτρητοι άνθρωποι κάθε ηθικής στάθμης, η αγιότητα φωλιάζει στις αθέατες γωνιές των μοναστηριών και των ερημητηρίων, εκεί όπου κρύβονται οι απλοί και ταπεινοί μοναχοί με την ανυπόκριτη πίστη και την απεριόριστη αγάπη.
Οι όσιοι του Αγίου Όρους, που οι εμπειρίες τους ξεφεύγουν κατά πολύ από τις δικές μας και που έχουν εντελώς διαφορετική από την περιορισμένη (επιτρέψτε μου) δική μας αντίληψη για τον κόσμο, το Θεό και τον άνθρωπο, είναι αμέτρητοι και φυσικά άγνωστοι. Μορφωμένοι και αγράμματοι, άσημοι και ανώνυμοι για τους ανθρώπους, αλλά φωτεινά άστρα και δάσκαλοι για πολλούς άλλους άσημους και ανώνυμους μοναχούς, καταγράφονται άνθρωποι με εξαιρετικά χαρίσματα, που τα ονόματά τους γράφονται στο συμβολικό βιβλίο του ουρανού και που οι ίδιοι όχι μόνο ποτέ δεν θεώρησαν ότι είναι άγιοι, αλλά αντίθετα βιώνουν ως κάτι απόλυτα φυσικό τις εμπειρίες τους και θα τρόμαζαν μέχρι πανικού αν κάποιος τολμούσε να τους πει ότι τους θεωρεί αγίους.
Σε ερευνητικά έργα όπως η Πείρα Πατέρων του Μανώλη Μελινού, το Γεροντικό του Αγίου Όρους του μοναχού Ανδρέου Θεοφιλοπούλου κ.λ.π. ανασύρονται από την αφάνεια πολλές τέτοιες περιπτώσεις, και αντιπαραβάλλονται με άλλες, ανθρώπων που πλανήθηκαν και θεώρησαν ότι είναι άγιοι πέφτοντας θύματα του εγωισμού ή της φαντασίας τους. Αναφέρω ονομαστικά, από το Γεροντικό του Αγίου Όρους, τους άσημους αλλά σπουδαίους και γεμάτους από τη δύναμη του Θεού οσίους Γέροντες Δαμασκηνό των Δανιηλαίων (μάγειρα στη σκήτη της Μικρής Αγίας Άννας), Αγλάιο από τη μονή Κωνσταμονίτου, Χερουβείμ και Ναθαναήλ από «την έρημο του Αγιοβασίλη» (δηλ. τα ησυχαστήρια της σκήτης του Αγίου Βασιλείου), τον τυφλό γέροντα Ιγνάτιο από την Κοίμηση της Θεοτόκου στα Πάνω Κατουνάκια, τον π. Παΐσιο, μάγειρα στο ίδιο μέρος (άλλο από το γνωστό π. Παΐσιο που αναφέραμε παραπάνω), το μοναχό Νικήτα, που ασκήτεψε στην παλιά σκήτη του Αγιοβασίλη ώς το 1941 (όπου και πέθανε από την πείνα της Κατοχής) ο τελευταίος ήταν ληστής και δολοφόνος, που μετανόησε επηρεασμένος από την αγιότητα του παπά Χαρίτωνα, ενός προγενέστερου οσίου ασκητή από την έρημο του Αγιοβασίλη η συντριβή του για τα εγκλήματά του ήταν παροιμιώδης και τον συνόδευσε ώς το τέλος της επίγειας ζωής του. Να αναφέρω επίσης το μοναχό Χαρίτωνα (είχε το όνομα του παπά Χαρίτωνα που αναφέρουμε πιο πάνω), ο οποίος κοιμήθηκε μέσα σε μια σπουδαία αγγελική οπτασία το 1926, τους Γέροντες Ιγνάτιο και Λάζαρο από τη μονή του Αγίου Διονυσίου, Στέφανο από τη Νέα Σκήτη του Αγίου Παύλου, Σεραπίωνα το Ρώσο από τη μονή του Αγίου Παντελεήμονα, Ερμόλαο από τη Μεγίστη Λαύρα, Άνθιμο, Συμεών και Αβράμιο από τη μονή του Αγίου Παύλου και υπολείπονται πλήθος άλλοι. Τα σημεία της αγιότητάς τους θα χρειάζονταν τόμους για να αναφερθούν και να αναλυθούν θεολογικά, ώστε να μη μπερδεύονται με περιπτώσεις ψεύτικων σημείων, που επίσης καταγράφονται και σχολιάζονται πολλές. Να αναφέρουμε, τέλος, αν και θα μας κοροϊδεύετε, σοφοί μας φίλοι, ότι στα δάση του Αγίου Όρους μαρτυρείται η παρουσία αόρατων, άγνωστων και κατ’ ουσίαν ανώνυμων ασκητών, που περιφέρονται μακριά από τα μοναστήρια και θεωρούνται εξαιρετικά προχωρημένοι στην αγιότητα. Ανάλογη παράδοση εμφανίσεων αόρατων ασκητών υπάρχει και για το Αγιοφάραγγο της Κρήτης, στα νότια του νομού Ηρακλείου .
Κύριε είσαι παντογνώστης. Γνωρίζεις πολύ καλά ότι Σε αγαπώ. Αξίωσέ με να Σε υπηρετώ με αφοσίωση και με αγάπη μέχρι την τελευταία μου αναπνοή.