Ένα οδοιπορικό στη Σικελία είναι κάτι περισσότερο από μια επίσκεψη σε τόπους απ' όπου πέρασε ο Ελληνισμός. Πρόκειται για ένα ταξίδι στην ιστορία, όχι μόνο του πολιτισμού μας αλλά και της Ορθοδοξίας. Η περιοχή ήταν ήδη γνωστή από τα μυθολογικά χρόνια. Σύμφωνα με θρύλους, η Σικελία ήταν το αγαπημένο «θέρετρο» των αρχαίων θεών και κυρίως του Δία.
Πρώτοι Έλληνες άποικοι της Σικελίας φέρονται από τον 8ο π.Χ. αιώνα οι Χαλκιδείς και οι Κορίνθιοι. Από ανασκαφές όμως προκύπτει ότι η νήσος κατοικήθηκε επίσης από Πελασγούς και Κρήτες. Ακολούθησαν οι Μεγαρείς, οι Μεσσήνιοι, οι Δωριείς αλλά και οι Ίωνες. Ο Χριστιανισμός διαδόθηκε νωρίς στην περιοχή με το κήρυγμα του Αποστόλου Παύλου, όπως φαίνεται από τα διασωθέντα μνημεία και τις Κατακόμβες των Συρακουσών.
Πρώτη στάση το Παλέρμο
Στο Παλέρμο, την «πρωτεύουσα» της Σικελίας, συναντά ο επισκέπτης κτίρια αρχαία και νέα, όπως τα Ανάκτορα, τα Παλαιά Μέγαρα, τις 295 εκκλησίες και παρεκκλήσια και τα περίπου 70 μοναστήρια, όλα αραβικού και βυζαντινού ρυθμού. Έξω από την πόλη, μπορεί να θαυμάσει κανείς το σπήλαιο της Αγίας Ροζαλίας, που είναι και πολιούχος της πόλης.
«Εγώ η αδελφή Ρωσαλία Σινηβάλδη, βάνω τούτο το ξύλο του ειδικού μας Αφέντος, εις το Μοναστήρι του οποίου παντοτινά ακολούθησα» λέει εκεί μια ελληνική επιγραφή, φανερώνοντας τη βαθύτατη επίδραση που είχε στην Κάτω Ιταλία, η συμβολή των Ελληνορθόδοξων μοναχών που είχαν εγκατασταθεί εκεί από τα βυζαντινά χρόνια.
Η Μονή του οσίου Ιωάννη του Θεριστή
Ακόμη και σήμερα ζουν στην ευρύτερη περιοχή της Σικελίας Ορθόδοξοι Έλληνες, Αλβανοί και Βούλγαροι που υπάγονται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και την Ορθόδοξη Μητρόπολη Ιταλίας. Εδώ και περίπου δεκατρία χρόνια αναβίωσε και λειτουργεί πλέον κανονικά Ορθόδοξη Μονή, αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη το Θεριστή. Το φθινόπωρο του 1994, ομάδα μοναχών από το Άγιο Όρος εγκαταστάθηκε στο ερειπωμένο τότε μοναστήρι.
Με έδρα τη Μονή, ιερομόναχος αρχίζει να τελεί σποραδικά Λειτουργίες στους Ναούς του Ρήγιου, Καταντζάρο της Καλαβίας αλλά και στις πόλεις της Μεσσήνης και της Κατάνης. Αργότερα, το ελληνόφωνο χωριό Γαλλιτσιανού παραχώρησε στη Μονή, έκταση στην οποία ανεγέρθη εκκλησία, η οποία ονομάστηκε Παναγία της Ελλάδος και η οποία έκτοτε υπάγεται στο Μοναστήρι του Θεριστού, το οποίο με την πάροδο του χρόνου κατέστη σημείο αναφοράς των Ορθοδόξων της Μεγάλης Ελλάδος.
Η ανοικοδόμηση του μοναστηριού
Παρότι ένα σημαντικό κομμάτι της Μονής είναι ερειπωμένο, έγιναν σημαντικές προσπάθειες ανοικοδομήσεως. Έτσι, δίπλα στα κατεστραμμένα κομμάτια έχουν τοποθετηθεί σύγχρονες εικόνες που φιλοτέχνησαν αγιογράφοι, ενώ ο επισκέπτης εξακολουθεί να μπορεί να θαυμάσει μισοσβησμένες τοιχογραφίες. Η Μονή βρίσκεται σε απόσταση 550 χιλιομέτρων από το Μπρίντιζι, κοντά στην πόλη Bivongi, και διαθέτει δικό της ξενώνα. Αρκετά κοντά στη Μονή, στην γειτονική πόλη Stilo, μπορεί ο ταξιδιώτης να επισκεφθεί και την παλαιά ορθόδοξη εκκλησία του 10ου αιώνος αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, στην οποία λαμβάνουν χώρα εργασίες συντηρήσεως για την αποκάλυψη των παλαιών τοιχογραφιών. Οι Ορθόδοξοι, μάλιστα, διατηρούν το δικαίωμα να λειτουργούν εκεί τρεις φορές το χρόνο.
Παρότι η πρόσβαση είναι δύσκολη αξίζει κανείς να επισκεφθεί και την Ιερά Μονή της «Παναγίας της Κλίμακος» που πήρε αυτό το όνομα ακριβώς λόγω της κλίμακας που πρέπει να ανέβει ο πιστός για να φθάσει σε αυτήν. Ο ναός βρίσκεται μέσα σε σπήλαιο και διατηρεί υπολείμματα βυζαντινών τοιχογραφιών. Στην περιοχή του Ιέρακος, την «ακρόπολη» της Καλαβρίας βρίσκεται και ο Μητροπολιτικός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ένας από τους μεγαλύτερους. Τελευταίο σταθμό ενός ταξιδιού στη Σικελία θα μπορούσε να αποτελέσει το Όρος του Οσίου Ηλιού του Σπηλαιώτου ο οποίος έζησε τον 10ο αιώνα. Από το βουνό αυτό φαίνεται θαυμάσια η Σικελία.
Σύμφωνα με την παράδοση, εκεί πνέουν σφοδροί άνεμοι που δημιουργούν ισχυρά ρεύματα. Αυτά ήταν η αιτία να δημιουργηθεί στον θαλάσσιο χώρο ο μύθος της «Σκύλλας και Χάρυβδης».
Ιερά Μονή Οσίου Ιωάννου του Θεριστού
Bivongi Ιταλίας
Πηγή