Ο σεβασμιότατος μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος, με το πλούσιο έργο και τον εμπνευσμένο λόγο του, έχει (κατά κοινή ομολογία) αναδειχθεί σε πνευματικό φάρο για τους Μεσσηνίους - και όχι μόνο.
0 50χρονος ιεράρχης σε ενδιαφέρουσα συνέντευξή του (συνέπεσε με τη συμπλήρωση τεσσάρων ετών στο πηδάλιο της Μητρόπολης Μεσσηνίας) στη «δημοκρατία» μιλά χωρίς περιστροφές για τις τραγικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, επιχειρεί να αφυπνίσει τους κυβερνώντες μπροστά στην επαπειλούμενη κοινωνική κρίση, ενώ αναφέρεται στον ρόλο της Εκκλησίας σε αυτή τη ζοφερή περίοδο.
Συνέντευξη: Δημήτρης Κυριακόπουλος
ΕΡ.: Σεβασμιότατε, έχοντα συνεχή επαφή με τους πολίτες, ποιες οι εκτιμήσεις σας για τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης στην κοινωνία;
ΑΠ.: Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι αυτή τη στιγμή ο ελληνικός λαός σε όλα τα κοινωνικά επίπεδα δοκιμάζεται. Και νομίζω ότι οι προοπτικές αυτής της κρίσεως πάνε σε βάθος χρόνου, ενώ για τις οικονομικά ασθενέστερες ομάδες πληθυσμού το πρόβλημα θα γίνει εντονότερο. Ήδη στα μεγάλα αστικά κέντρα γίνεται εμφανές, ενώ στην ύπαιθρο και την επαρχία ακόμη δεν είναι τόσο έντονο. Διότι υπάρχουν και παράλληλες οικονομικές πηγές, εξαιτίας της καλλιέργειας της γης ή της κτηνοτροφίας, οι οποίες δίνουν δυνατότητα ανάσας. Θεωρώ όμως ότι σε λίγο καιρό οι ανάγκες θα αυξηθούν τόσο πολύ που και αυτές οι πηγές δεν θα είναι ικανές πλέον να επιλύσουν προβλήματα βιοποριστικά και επιβίωσης και όχι απλά διαχείρισης χρημάτων.
Το άλλο σημαντικό είναι ότι εδώ στην επαρχία αρχίζει και εμφανίζεται το πρόβλημα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες κλείνουν, οι οποίες συρρικνώνονται. Αυτό έχει αντίκτυπο στην ανάπτυξη του φαινομένου της ανεργίας, το οποίο κάνει τους ανθρώπους να γίνονται περισσότερο ανασφαλείς και ευάλωτοι. Κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται ότι χάνουν το έδαφος κάτω από τα πόδια τους. Τι συνεπάγεται όλο αυτό κοινωνικά; Προς το παρόν συνεπάγεται την εκδήλωση ανησυχίας. Εύχομαι αυτή η ανησυχία να μη μετατραπεί σε κρίση, που μπορεί να οδηγήσει οε κοινωνικά αδιέξοδα και κατά συνέπεια σε διατάραξη της κοινωνικής συνοχής.
ΕΡ.: Είστε πολύ απαισιόδοξος.
ΑΠ.: Μεταφέρω την αγωνία του απλού ανθρώπου, που κάθε μέρα συναναστρέφομαι και βλέπω στις ενορίες και έρχεται στα γραφεία μου. Και σ' αυτόν τον άνθρωπο πρέπει να δώσουμε ελπίδα, πρέπει να τον στηρίξουμε. Κατ' αρχήν πρέπει να του πούμε ότι κάνει έναν αγώνα ο οποίος θα αποδώσει. Αλλά δυστυχώς δεν γίνονται εμφανή τα αποτελέσματα αυτού του αγώνα. Συνεχώς από τους ανθρώπους ζητούν αύξηση των φορολογικών δεδομένων, μείωση των μισθών, μείωση των επιδομάτων, και από την άλλη παραμένουν μεγάλα οικονομικά τραστ με μικρή φορολόγηση. Αυτό δεν πρέπει να προβληματίσει τους κρατούντες; Δεν πρέπει κάποτε να σκεφτούν την ισότιμη κατανομή των υποχρεώσεων των πολιτών αυτής της χώρας; Δεν πρέπει να γίνουν κινήσεις για να σταματήσουν να κλείνουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας;
ΕΡ.: Ο λόγος σας δείχνει να έχει και πολιτικά χαρακτηριστικά. Οι ιεράρχες πρέπει να παίρνουν θέση για τις πολιτικές εξελίξεις;
ΑΠ.: Είμαι κάθετα αντίθετος στην αντίληψη της παρεμβάσεως της Εκκλησίας, με οποιονδήποτε τρόπο, στα θέματα πολιτικής. Όμως, είμαι υποχρεωμένος να ομιλώ για ό,τι αφορά τον κοινωνικό χώρο και την επιβίωση του ποιμνίου μου, για να αφυπνίσω. Δεν ασκώ κριτική σε κανέναν, έχω τη γνώμη μου, όπως ο κάθε πολίτης. Δεν θέτω τις απόψεις μου κάτω από καμιά πολιτική ή κομματική ομπρέλα, αλλά θεωρώ ότι αυτή τη στιγμή δημιουργείται κοινωνικό πρόβλημα, για το οποίο η Εκκλησία πρέπει να έχει τον αντίστοιχο λόγο, για να αφυπνίζει, να υποδεικνύει και να διδάσκει.
ΕΡ.: Σε αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα ποιος είναι ο ρόλος της Εκκλησίας;
ΑΠ.: Νομίζω ότι έχει διπλό ρόλο. Στο πρώτο σκέλος οφείλει να αφυπνίσει τους ανθρώπους και να τους πει ότι όποια κρίση κι αν περάσουμε δεν πρέπει να διασπάσουμε τις ανθρώπινες σχέσεις μας. Στο δεύτερο, πρέπει να συμβάλουμε ώστε αυτό το οποίο στο Ευαγγέλιο ονομάζεται φιλανθρωπία στην περίοδο της κρίσεως να γίνει τρόπος ζωής, ύπαρξης και παρουσίας μας. Αν δεν καταλάβουμε ότι ο ένας πρέπει να σταθεί δίπλα στον άλλον, δεν θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τις οποιεσδήποτε κρίσεις. Όπου ο λαός μας ήταν ενωμένος και δεν τον διέσπασαν μέσα από διχασμούς, μπόρεσε και να επιβιώσει και να ορθοποδήσει και να ξεκινήσει μια νέα πορεία. Αυτός είναι ο ένας τομέας. Ο άλλος είναι ότι έρχεται αρωγός στο έργο της φιλανθρωπίας, μέσα από παροχή χρημάτων από τα φιλόπτωχα ταμεία, μέσα από την ενίσχυση με τρόφιμα των οικονομικά ασθενεστέρων και μέσα από το προνοιακό έργο.
Όμως πρέπει να ξέρετε ότι δυστυχώς τον καιρό αυτό η Εκκλησία δέχεται ένα φορολογικό σφυροκόπημα, τόσο ως προς την αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας, από την οποία θα μπορούσε να έχει πόρους για φιλανθρωπικούς σκοπούς, όσο και ως προς τα έσοδά της, που σε λίγο θα φτάσουν σε οικονομικό αδιέξοδο, με αποτέλεσμα να τεθεί σε κίνδυνο η λειτουργία των ιδρυμάτων.
ΕΡ.: Πάντως, ορισμένοι πιστεύουν άτι η Εκκλησία δεν προσφέρει στις αδύναμες τάξεις σύμφωνα με αυτά που μπορεί.
ΑΠ.: Αυτό που ακούγεται και λανσάρεται μέσα από μια πολύ σωστά οργανωμένη επικοινωνιακή πολιτική είναι μύθος. Διότι η ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία από το '30 μέχρι το 1952 έδωσε το 96% της εκκλησιαστικής περιουσίας στο Δημόσιο, για ακτήμονες και για να αποκτήσει η ελληνική Πολιτεία δημόσια γη. Εναπομένει λοιπόν το 4%. Πάνω από το 40% αυτού είναι δεσμευμένο από τον νόμο Τρίτση και δεν μπορεί να αξιοποιηθεί κατά κανέναν τρόπο. Από το υπόλοιπο, αν υπολογιστεί ότι ένα ποσοστό είναι δασικές και αγροτολιβαδικές εκτάσεις, που δεν μπορούν να αξιοποιηθούν, μένουν ως αξιοποιήσιμα μόνο ακίνητα σε αστικά κέντρα. Όταν όμως αυτά φορολογούνται με 20% επί των εσόδων τους και 9% - 10% με βάση τον νόμο περί μεγάλης ακίνητης περιουσίας, πώς θα αποδώσουν για να μπορέσει η Εκκλησία να κάνει το φιλανθρωπικό της έργο; Εκτός τούτου, το Ελληνικό Δημόσιο σήμερα παίρνει το 25% επί των ακαθάριστων εσόδων, ως φόρο.
Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι δεν μπορούν από τη μια να μαζεύουν τα εισοδήματα της Εκκλησίας και από την άλλη να απαιτούν παροχές. Και λαμβανομένου υπ' όψιν ότι δεν υπάρχει καμία, μα καμία αρωγή και συμβολή της Πολιτείας απέναντι στο προνοιακό έργο της Εκκλησίας. Επεκτείνουμε ένα ίδρυμα στην Καλαμάτα, που θα στοιχίσει 5.000.000 ευρώ, και αυτό καλύπτεται αποκλειστικά από ίδιους πόρους. Δεν έχει συνεισφέρει κανένας δημόσιος φορέας. Και ρωτώ: Αυτό το έργο είναι προσωπικό έργο, ιδιώτη; Δεν φτιάχνεται για να εξυπηρετήσει τον κόσμο; Δεν είναι αυτό κοινωνικό έργο της Εκκλησίας; Και δεν γίνεται μόνο στη Μεσσηνία, αλλά και στις 82 Μητροπόλεις της Ελλάδας. Και να σας πω και κάτι άλλο, που η ιστορία το έχει αποδείξει: Εάν η Εκκλησία δει ότι χρειάζεται να πουλήσουμε και τα καντήλια ακόμα για να βοηθήσουμε τον κόσμο να ζήσει, θα το κάνει. Όμως, όταν το κρίνουμε εμείς κι όχι όταν θα μας το υποδεικνύουν άλλοι γιατί τους εξυπηρετεί.
ΕΡ.: Η συνειδητοποίηση της «φούσκας» της υπερκατανάλωσης στρέφει τον Έλληνα στο πνευματικό καταφύγιο τη Ορθοδοξίας;
ΑΠ.: Είναι πολύ νωρίς ακόμα να δούμε αυτό το φαινόμενο. Είναι αλήθεια ότι ο έλληνας, και προπαντός αυτή η γενιά, πέρασε μια μεγάλη περίοδο ευδαιμονισμού και υπερκαταναλωτισμού. Τώρα λοιπόν αρχίζουν να αντιλαμβάνονται όχι ακόμα ότι αυτό ήταν λάθος αλλά ότι χάνουν αυτό που είχαν. Φτάσαμε τα σκουπίδια μας να είναι περισσότερα από αυτά που τρώμε! Ποιος οδήγησε τη χώρα και τους νέους ανθρώπους σ' αυτόν τον υπερκαταναλωτισμό είναι ένα μεγάλο ερώτημα, που τώρα ούτε να το συζητήσουμε ούτε να το λύσουμε μπορούμε. Χρειάζεται πολύς χρόνος για να κατανοήσουμε και να ερμηνεύσουμε το φαινόμενο. Όταν λοιπόν οι νέοι θα συνειδητοποιήσουν, μέσα από μια διαδικασία πνευματικής αφύπνισης, που θα σηματοδοτήσει ο πνευματικός κόσμος, ότι πλέον δεν μπορούμε να ζούμε σε μια ευδαιμονία ατομικού τύπου, τότε θα καταλάβουν ποιος είναι ο ρόλος και ποια η ανάγκη ύπαρξης της Εκκλησίας μας στην κοινωνία.
αναδημοσίευση από την εφημερίδα «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ» (04.04.2011)
anagrafes.com