Ιερά Μητρόπολη Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού

[Αναστάσιος]

ΘΕΟΦΑΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ



ἀρχ. Παύλου Δημητρακοπούλου

Θεοφάνεια, (ἀπὸ τὸ Θεὸς καὶ φαίνω=φανερώνω, ἀποκαλύπτω), εἶναι ἡ φανέρωση, ἡ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ στὸν ἄνθρωπο. Ὁ Θεὸς φανερώνει τὸν ἐαυτόν Του καὶ τὸ θέλημά Του στὸν ἄνθρωπο, διότι ὁ ἄνθρωπος, ὁ μεταπτωτικὸς ἄνθρωπος, ἀδυνατεῖ νὰ ἀνακαλύψει μὲ τὶς ἰδικὲς του διανοητικὲς καὶ πνευματικὲς δυνάμεις τὸν Θεό, ἀδυνατεῖ νὰ ἔρθει σὲ κοινωνία μὲ τὸν Θεό. Βέβαια ὁ Θεὸς δὲν ἔπλασε ἐξ' ἀρχῆς ἔτσι τὸν ἄνθρωπο. Οἱ πρωτόπλαστοι πρὸ τῆς πτώσεως βρισκόταν σὲ κατάσταση συνεχοῦς θεωρίας καὶ κοινωνίας μὲ τὸν Θεόν. Ὅπως παρατηρεῖ ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, ὁ Θεὸς ἔδωσε στὸν Ἀδὰμ «τῆς ἰδίας ἀϊδιότητος ἔννοιαν καὶ γνῶσιν», ἔτσι ὥστε μὲ τὴν δύναμη τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ «ἀγάλληται καὶ συνομιλεῖ τῷ θείῳ», δηλαδὴ νὰ χαίρεται καὶ νὰ συνομιλεῖ μὲ τὸν Θεόν. Ἔχων δὲ τὴν ψυχὴν του καθαρὰν καὶ ἀμόλυντον ἀπὸ κάθε ἁμαρτία «κατετρύφα αὐτῆς κατὰ πρόσωπον τῆς θείας ἐμφανείας», δηλαδὴ ἀπολάμβανε τὴν παρουσίαν τοῦ Θεοῦ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον. Τὰ πράγματα ὅμως στὴ συνέχεια ἄλλαξαν. Μετὰ τὴν παράβαση τῆς ἐντολῆς τοῦ Θεοῦ οἱ πρωτόπλαστοι ἀπώλεσαν πλέον τὴν Χάρη τοῦ Θεoῦ, ἐστερήθησαν τοῦ ἐνδύματος τῆς ἀφθαρσίας καὶ τῆς ἀπαθείας, ἐσκοτίσθη ὁ νοῦς καὶ κατέστη πλέον ἀνίκανος νὰ θεωρεῖ τὸν Θεὸν καὶ νὰ βρίσκεται σὲ κοινωνία μαζί του. Αὐτὴ δὲ ἡ κατάσταση τοῦ σκοτισμοῦ καὶ τῆς πνευματικῆς νεκρώσεως μετεδόθη ὡσὰν κληρονομικὴ ἀρρώστια σ' ὅλους τους ἀπογόνους του Ἀδάμ, σ' ὅλο τὸ ἀνθρώπινο γένος.

Ὡστόσο ὁ Θεὸς καὶ μετὰ τὴν πτώση δὲν ἐγκατέλειψε τὸ πλάσμα Του. Ὅπως παρατηρεῖ ὁ ΜέγαςΒασιλειος σὲ μία εὐχὴ τῆς Θείας Λειτουργίας τοῦ «Οὗ γὰρ ἀπεστράφης τὸ πλάσμα σου εἰς τέλος, ὃ ἐποίησας ἀγαθέ, οὐδὲ ἐπελάθου ἔργου χειρῶν σου, ἀλλ' ἐπεσκέψω πολυτρόπως διὰ σπλάγχνα ἐλέους σου. Προφήτας ἐξαπέστειλας, ἐποίησας δυνάμεις διὰ τῶν ἁγίων σου, τῶν καθ' ἑκάστην γενεὰν εὐαρεστησάντων σοί. Ἐλάλησας ἠμὶν διὰ στόματος τῶν δούλων σου τῶν προφητῶν, προκαταγγέλων ἠμὶν τὴν μέλλουσαν ἔσεσθαι σωτηρίαν». Οἱ «ἐπισκέψεις» τοῦ Θεοῦ, γιὰ τὶς ὁποῖες ἐδῶ γίνεται λόγος, σὲ ἐκλεκτοὺς ἄνδρες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, Προφῆτες καὶ Πατριάρχες, καὶ οἱ «δυνάμεις», τὰ θαύματα, ποὺ ἔκαμε ὁ Θεὸς διὰ μέσου αὐτῶν, δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο παρὰ Θεοφάνειες, φανερώσεις τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεὸς ἀποκαλύπτει τὸ θέλημά του πρὸς τοὺς ἐκλεκτούς Του καὶ δι' αὐτῶν πρὸς τὸν λαὸν τοῦ τὸν Ἰσραὴλ καὶ ἐν ταυτῷ προκαταγγέλει καὶ προετοιμάζει τὴν ἔλευση τοῦ Μεσσίου. Ἔτσι, γιὰ παράδειγμα, ἔχουμε τὶς Θεοφάνειες στὸν Πατριάρχη Ἀβραάμ, σύμφωνα μὲ τὶς μαρτυρίες πού μᾶς δίδει ἡ Παλαιὰ Διαθήκη: «Εἶπε Κύριος τῷ Ἀβραάμ» (Γέν.12,1). «Ἐγεννήθη ρῆμα Κυρίου πρὸς Ἀβραὰμ ἐν ὀράματι λέγων» (Γέν.15,1). «Ὤφθη αὐτῶ ὁ Θεὸς πρὸς τὴ δρύϊ τοῦ Μαμβρῆ» (Γέν.18,1) κ.λ.π. Ἀνάλογες Θεοφάνειες ἔχουμε καὶ στοὺς προφῆτες, κατ' ἐξοχὴν δὲ στὸ σκεῦος τῆς ἐκλογῆς τοῦ Θεοῦ, τὸν Μωϋσῆ. Ἡ πρώτη ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ σ' αὐτὸν ἔγινε στοὺς πρόποδες τοῦ Ὅρους Χωρήβ, στὸ ὅραμα τῆς βάτου τῆς καιομένης, ἀλλὰ μὴ καταφλεγομένης. Ἐκεῖ ὁ Θεὸς φανερώνει στὸν Μωϋσῆ τὸν ἑαυτό Του, τὴν ταυτότητά Του, ὅτι δηλαδὴ εἶναι ὁ Ὧν (=ὁ Ὑπάρχων), ὁ Θεὸς τῶν Πατέρων του, τοῦ Ἀβραάμ, Ἰσαὰκ καὶ Ἰακώβ, καὶ ὅτι πρόκειται νὰ τὸν ἀποστείλει στὴν Αἴγυπτο, γιὰ νὰ ἀπελευθερώσει τὸν λαόν Του ἀπὸ τὴν δουλεία τῶν Αἰγυπτίων. Μετὰ τὴν Θεοφάνεια αὐτὴ ἐπακολούθησαν καὶ ἄλλες, ἡ σπουδαιότερη δὲ ἀπὸ ὅλες εἶναι ἡ Θεοφάνεια στὸ ΄Ὅρος Σινά. Ἐκεῖ ὁ Θεὸς ἀποκαλύπτεται στὸν Μωϋσῆ, καὶ μέχρις ἐνὸς βαθμοῦ καὶ στὸν λαὸ τοῦ Ἰσραήλ, κατὰ τρόπον μεγαλειώδη. Ἐν μέσω ἀστραπῶν καὶ βροντῶν, γνόφου καὶ θυέλλης, ποὺ προξενοῦν φόβο καὶ τρόμο καὶ ἀποτελοῦν ἔκφραση τῆς παντοδυναμίας τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖ ὁ Μωϋσῆς, πάνω στὴν κορυφὴ τοῦ Ὅρους, ἀξιώνεται νὰ ὁμιλήσει πρόσωπο πρὸς πρόσωπο μὲ τὸν Θεὸν καὶ νὰ ἀκούσει τὴν φωνή Του: «Ἄκουε Ἰσραήλ, Κύριος ὁ Θεός σου εἷς ἐστίν», καὶ «Ἐγὼ εἰμί Κύριος ὁ Θεός σου» (Ἐξοδ.20,2). Ἔτσι ὁ λαὸς χειραγωγεῖται ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Θεὸ πρὸς τὴν θεογνωσία. Λαμβάνει μία πρώτη εἰσαγωγικὴ γνώση περὶ Θεοῦ. Ἀπομακρύνεται ἀπὸ τὸ σκότος τῆς πολυθεΐας καὶ εἰδωλολατρείας καὶ ὁδηγεῖται στὴν ἀλήθεια τοῦ ἑνὸς καὶ μόνου ἀληθινοῦ Θεοῦ. Ἐπὶ πλέον λαμβάνει τὶς δέκα ἐντολές, ποὺ συνοψίζουν τὸν ἠθικὸ καὶ πνευματικὸ νόμο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης.

Ὡστόσο ὅλες αὐτὲς οἱ Θεοφάνειες, καὶ αὐτὴ ἀκόμη πάνω στὸ Ὅρος Σινᾶ, ποὺ ἀποτελεῖ τὸ ἀποκορύφωμα ὅλων τῶν ἄλλων, εἶναι κατ' οὐσίαν εἰσαγωγικὲς Θεοφάνειες, ποὺ παραπέμπουν στὴν κατ' ἐξοχὴν Θεοφάνεια, στὴν Θεοφάνεια, ποὺ ἔγινε στὸν Ἰορδάνη ποταμό.Ὑπάρχει δὲ ἀσύγκριτη διαφορὰ μεταξὺ ἐκείνων καὶ αὐτῆς, τὴν ὁποία ἐπισημαίνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολή του: «Πολυμερῶς καὶ πολυτρόπως πάλαι ὁ Θεὸς λαλήσας τοὶς πατράσιν ἐν τοὶς προφήταις, ἐπ' ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν τούτων ἐλάλησεν ἠμὶν ἐν Υἱῷ» (Ἑβρ.1,1). Καὶ τοῦτο, διότι ἐδῶ ἔχουμε πλέον πλήρη καὶ τελεία τὴν ἀποκάλυψη τοῦ μυστηρίου τῆς Τριαδικῆς Θεότητος. Τὸ μυστήριο αὐτό, σκιωδῶς μόνον καὶ αἰνιγματωδῶς προτυπούμενο στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, φανερώνεται ἐναργέστατα κατὰ τὴν ὥρα τοῦ βαπτίσματος τοῦ Κυρίου στὸν Ἰορδάνη. Ὁ ἕνας Θεὸς ποὺ ἀπεκαλύφθη στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, εἶναι μὲν ἕνας κατὰ τὴν οὐσία, τριαδικὸς ὅμως κατὰ τὰ πρόσωπα, τὶς ὑποστάσεις: Ὁ Πατήρ, ὁ Υἱὸς καὶ τὸ ἅγιον Πνεῦμα. Στὸν Ἰορδάνη «ἡ τῆς Τριάδος ἐφανερώθη προσκύνησις». Ὁδηγεῖται ἡ ἀνθρωπότης στὸ φῶς τῆς ἀληθινῆς θεογνωσίας, καθὼς πλέον κάνουν αἰσθητὴ τὴν παρουσία τους καὶ τὰ τρία πρόσωπα τῆς ἁγίας Τριάδος: Ὁ Υἱὸς βαπτιζόμενος, τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐν εἴδει περιστερᾶς καὶ ὁ Πατὴρ ἄνωθεν διὰ τῆς φωνῆς Τοῦ «οὗτος ἐστὶν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητὸς ἐν ὅ εὐδόκησα». Πέραν αὐτῶν στὴν Θεοφάνεια τῆς Καινῆς Διαθήκης ἔχουμε ἐπὶ πλέον καὶ τὴν ἐπίσημη φανέρωση ἐνώπιον τοῦ λαοῦ τοῦ Ἰσραήλ, τοῦ δευτέρου προσώπου τῆς ἁγίας Τριάδος, τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἐν δούλου μορφή, τὴν φανέρωση τοῦ ἐνανθρωπίσαντος Θεοῦ Λόγου. Στὴ Θεοφάνεια τῆς Καινῆς Διαθήκης ὁ Θεὸς δὲν ὁμιλεῖ πλέον διὰ μέσου τῶν προφητῶν Του, ἀλλὰ αὐτὸς ὁ ἴδιος αὐτοπροσώπως πρὸς τοὺς ἀνθρώπους. Στὶς Θεοφάνειες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἀκοῦμε τό: «Τάδε λέγει Κύριος», ἐνῷ σ' αὐτὴν τῆς Καινῆς τό: «Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν».

Σύμφωνα μὲ τὸ σχέδιο τῆς ἐνσάρκου Θείας Οἰκονομίας ὑπολείπεται νὰ γίνει μία ἀκόμη, τελευταία, Θεοφάνεια, αὐτὴ τῆς Δευτέρας Παρουσίας, ὅπου ὁ Κύριος θὰ ἔρθη καὶ θὰ φανερωθεῖ καὶ πάλι στὸν κόσμο, ὄχι γιὰ νὰ σώσει, ἀλλὰ γιὰ νὰ κρίνει τὸν κόσμο. Ὄχι ἐν σχήματι ταπεινώσεως καὶ πτωχείας ἀλλ' ἐν ὅλῃ τῇ δόξῃ Του. Καὶ ὅπως ὑπάρχει αἰτιώδης σχέση μεταξὺ τῶν Θεοφανειῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καὶ αὐτῶν τῆς Καινῆς Διαθήκης, ἔτσι ὑπάρχει ἀνάλογη σχέση αὐτῶν μὲ ἐκείνη τῆς Δευτέρας Παρουσίας. Σ' αὐτὴν δὲ τὴν τελευταία Θεοφάνεια θὰ εἶναι παροῦσα ὅλη ἡ ἀνθρωπότης μηδενὸς ἑξαιρουμένου, θὰ γίνει δὲ ὑπόθεσις χαρᾶς καὶ εὐφροσύνης γιὰ τοὺς δικαίους, ἀφορμὴ δὲ ἀφάτου ὀδύνης καὶ τρόμου γιὰ τοὺς ἀμετανοήτους καὶ ἁμαρτωλούς.

«Ἐπεφάνης σήμερον τῇ Οἰκουμένη καὶ τὸ φῶς σου Κύριε ἐσημειώθη ἐφ' ἡμᾶς ἐν ἐπιγνώσει ὑμνοῦντάς σε...». Αὐτὸ τὸ φῶς τῆς Τριαδικῆς Θεότητος, ποὺ φανερώθηκε στὴν Οἰκουμένη διὰ τοῦ ἐν Ἰορδάνῃ βαπτισθέντος Κυρίου μακάρι νὰ καταυγάση τὶς ψυχὲς ὅλων μας. Ἀμὴν.


(Ιερά Μητρόπολη Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού http://imkifissias.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=3193:theofaneies-ka-theofaneia&catid=588:epikairotita&Itemid=1219)

[Αναστάσιος]

ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ



Λόγος εἰς τήν Κυριακή τῶν Θεοφανείων

Ἁγίου Λουκᾶ, Ἀρχιεπ. Κριμαίας,

Τὸ Εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα τῶν Θεοφανίων περιέχει ἕναν λόγο τοῦ Χριστοῦ μεγάλης σπουδαιότητας. Σ’ αὐτὸν τώρα θέλω λίγο νά στρέψω τὴν προσοχὴ σας.

Τοῦ μεγάλου αὐτοῦ γεγονότος τῆς Θεοφάνειας τοῦ Κυρίου προηγεῖται κήρυγμα στίς ὄχθες τοῦ Ἰορδάνη ποταμοῦ, τοῦ Ἰωάννου, τοῦ Προδρόμου τοῦ Κυρίου, τοῦ μείζονος μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων πού γέννησαν ποτέ οἱ γυναῖκες. Τὸ φλογερὸ του κήρυγμα τῆς μετανοίας γιά τὸ ὁποῖο προετοιμαζόταν εἴκοσι ὁλόκληρα χρόνια στήν ἔρημο τῆς Ἰουδαίας τραβοῦσε πρὸς αὐτὸν μεγάλο πλῆθος ἀνθρώπων. Ὁ πύρινος λόγος τοῦ κηρύγματός του ἔκαιγε τίς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων τοὺς ὁποίους βάπτιζε στά νερὰ τοῦ Ἰορδάνη καθαρίζοντας τίς ἁμαρτίες τους.

Τὴν μεγάλη ἐκείνη ἡμέρα μὲ πολλὴ ἔκπληξη παρατήρησε ὅτι μεταξὺ τῶν ἄλλων πού ἔρχονται γιά νά βαπτιστοῦν βρίσκεται καὶ Ἐκεῖνος τὸν ὁποῖον μέχρι τότε δέν εἶχε γνωρίσει ἀλλὰ περὶ τοῦ ὁποίου τοῦ εἶχε ἀποκαλυφθεῖ ὅτι θὰ βαπτίζει μὲ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο. Καὶ ἀφοῦ ἔπεσε στά πόδια του, τοῦ εἶπε μὲ δέος: «ἐγὼ χρείαν ἔχω ὑπὸ Σοῦ βαπτισθῆναι, καὶ σὺ ἔρχη πρὸς με;» (Μτ. 3, 14).

Ἐμεῖς, ποὺ ἤδη εἴμαστε βαπτισμένοι ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ καὶ πυρί, δέν θὰ μπορούσαμε νά καταλάβουμε γιατὶ ὁ ἀναμάρτητος Υἱὸς τοῦ Θεοῦ πῆγε στό δοῦλο του τὸν Ἰωάννη καὶ ζήτησε νά βαπτιστεῖ ἀπὸ αὐτὸν μὲ τὸ βάπτισμα τῆς μετανοίας γιά νά Τοῦ ἀφεθοῦν οἱ ἁμαρτίες του, τὶς ὁποῖες δέν εἶχε, ἂν ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς δέν μᾶς τὸ ἔλεγε ἀπαντώντας στήν ἐρώτησῃ τοῦ Προδρόμου τὸ ἑξῆς: «ἄφες ἄρτι· οὕτω γὰρ πρέπον ἐστὶν ἡμῖν πληρῶσαι πᾶσαν δικαιοσύνην» (Μτ. 3, 15).

Ὤ, Κύριε μας! Σὲ προσκυνοῦμε ἐσένα καὶ τὸν Πρόδρομό Σου καὶ Σὲ εὐχαριστοῦμε ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς μας γιά τὸ ὅτι μᾶς ἔμαθες νά σεβόμαστε καὶ νά τιμᾶμε «πᾶσαν δικαιοσύνην» καὶ νά μισοῦμε τὴν ὁποιαδήποτε ἀδικία, διότι ἐκείνη προέρχεται ἀπὸ τὸν διάβολο. Κάθε δικαιοσύνη, ἄκομα καὶ ἡ πιὸ ἀσήμαντη δίκαιη πράξη, εἶναι εὐλογημένη ἀπὸ τὸν Θεό. Ἔλαβες τὸ βάπτισμα ἀπὸ τὸν Ἰωάννη στόν Ἰορδάνη ποταμὸ γιά τὴν ἄφεση ἁμαρτιῶν διότι ἤθελες νά ἐκπληρώσεις ὅ,τι προβλέπει τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ. Ἡ κατάδυση στά νερὰ τοῦ Ἰορδάνη ἀποτελοῦσε σφράγισμα τῆς μετανοίας γι’ αὐτούς πού ἔρχονταν νά βαπτιστοῦν. Διότι γιά τὴν ὁλόκαρδη μετάνοια, αὐτός πού δεχόταν τὸ βάπτισμα τοῦ Ἰωάννη, λάμβανε ἀπὸ τὸν Θεὸ τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν του.

Τὸ βάπτισμα ὅμως αὐτὸ δέν ἀνακαίνιζε τὸν ἀνθρωπο καὶ δέν ἦταν γι’ αὐτὸν μία δεύτερη γέννηση, ὅπως αὐτὸ γίνεται στό μεγάλο μυστήριο τοῦ βαπτίσματος, μὲ τὸ ἅγιο Πνεῦμα, μὲ τὸ ὁποῖο βαπτιζόμαστε ἐμεῖς οἱ χριστιανοί. Ἦταν λοιπὸν δίκαιο τὸ βάπτισμα τοῦ Ἰωάννου. Δέν μίλησε ὅμως μόνο γι’ αὐτὴν τὴν δικαιοσύνη, ὁ Σωτῆρας μας στόν Ἰωάννη γιά νά τὸν καθησυχάσει καὶ νά λύσει τὴν ἀπορία του, ἀλλὰ γιά τὴν πᾶσα δικαιοσύνη, δηλαδή γιά τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ. Μὲ τὸν Θεῖο λόγο Του ἁγίασε καὶ εὐλόγησε τὴν κάθε ἀλήθεια καὶ συνεπῶς κατέκρινε τὴν ὁποιαδήποτε ἀδικία.

Σκεφτεῖτε, ἀγαπητοί μου, ἄνθρωποι τοῦ ἰδίου μὲ μένα πνεύματος, κοινωνοί τοῦ μικροῦ ποιμνίου τοῦ Χριστοῦ, πόση ἀδικία ὑπάρχει στόν κόσμο! Πόσο μεγάλη ἁμαρτία εἶναι ὁ πόλεμος, ὅταν οἱ λαοί, ἀκόμα καὶ οἱ χριστιανικοὶ λαοί, ἐξοντώνουν ὁ ἕνας τὸν ἄλλον! Ἂν ὁ φόνος ἑνὸς μόνο ἀνθρώπου σὲ πολλοὺς λαοὺς τιμωρεῖται μὲ θάνατο, τότε πῶς ὁ Κύριος θὰ τιμωρήσει αὐτοὺς πού εὐθύνονται γιά τὸ φόνο δεκάδων ἑκατομμυρίων ἀνθρώπων; Ἡ ὁποιαδήποτε ἁμαρτία εἶναι ἀδικία καὶ ὁ πόλεμος εἶναι ἡ ἑσχάτη ἀδικία τὴν ὁποία ὅλοι μας πρέπει νά τὴν μισοῦμε.

Μεγάλη ἀδικία ὑπάρχει στά κράτη ἐκεῖνα ὅπου ἡ γῆ, ποὺ δόθηκε ἀπὸ τὸν Θεὸ σὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, καὶ ἰδιαίτερα σ’ αὐτούς πού τὴν καλλιεργοῦν, δέν ἀνήκει στόν λαὸ καὶ στό κράτος ἀλλὰ σ’ ἐκείνους τοὺς ἀνθρώπους πού ἔχουν ἐξουσία, ποὺ τοὺς τὴν δίνει τὸ χρῆμα. Καὶ πόση ἀκόμα ἀδικία ὑπάρχει στίς σχέσεις μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων, ἀκόμα καὶ μεταξὺ τῶν συγγενῶν καὶ μελῶν τῆς ἴδιας οἰκογένειας. Ἡ ἀδικία αὐτὴ χαροποιεῖ παρὰ πολὺ τὸ διαβολο. Δέν ἦταν ἔτσι τὰ πράγματα στήν ἐποχὴ τῶν ἀποστόλων, μεταξὺ τῶν πρώτων χριστιανῶν. «Τοῦ δὲ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καὶ ἡ ψυχὴ μία, καὶ οὐδὲ εἷς τι τῶν ὑπαρχόντων αὐτῷ ἔλεγεν ἴδιον εἶναι, ἀλλ᾿ ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοινά. καὶ μεγάλῃ δυνάμει ἀπεδίδουν τὸ μαρτύριον οἱ ἀπόστολοι τῆς ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ, χάρις τε μεγάλη ἦν ἐπὶ πάντας αὐτούς. οὐδὲ γὰρ ἐνδεής τις ὑπῆρχεν ἐν αὐτοῖς· ὅσοι γὰρ κτήτορες χωρίων ἢ οἰκιῶν ὑπῆρχον, πωλοῦντες ἔφερον τὰς τιμὰς τῶν πιπρασκομένων καὶ ἐτίθουν παρὰ τοὺς πόδας τῶν ἀποστόλων· διεδίδετο δὲ ἑκάστῳ καθότι ἄν τις χρείαν εἶχεν» (Πράξ. 4, 32-35).

Δέν εἶναι μόνο ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, γιά τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἀποτελεῖ τὸ μεγαλεῖο τῆς σημερινῆς ἑορτῆς. Ἡ Βάπτιση τοῦ Κυρίου μας ἔχει γιά μᾶς ἐπίσης ὕψιστη σημασία διότι ἔχουμε τὴν φανέρωση τῆς Ἁγίας Τριάδος. Τὴν στιγμή πού ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἀνέβαινε ἀπὸ τὸ νερὸ πάνω, ἀπὸ τὸν οὐρανό, ἀκούστηκε ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ Πατέρα πού μαρτυροῦσε γιά τὸν Υἱὸ του λέγοντας: «οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα.» (Μτ. 3, 17). Καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο «ἐν εἴδει περιστερᾶς» κατέβηκε ἀπὸ τὸν οὐρανὸ πάνω στό κεφάλι τοῦ προαιωνίου Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Ἔχει μεγάλη σημασία αὐτὴ ἡ Θεοφάνεια, ὅπως ἀλλιῶς ὀνομάζεται ἡ ἑορτὴ τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου. Ὁ Ἴδιος, ὁ τρισυπόστατος Θεὸς, φανέρωσε τὴν θεότητα τοῦ Δευτέρου Προσώπου του, τοῦ ἐνσαρκωμένου Λόγου τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεὸς-Πατέρας καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα σὰν νά παρουσίασαν στήν ἀνθρωπότητα τὸν Σωτήρα τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων.

Δέν ἀρκοῦν αὐτὰ σ’ ἐκείνους πού δέν πιστεύουν στόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό; Δέν τοὺς συγκινεῖ ἡ Θεία Του διδασκαλία, μὲ τὴν ὁποία δέν μπορεῖ νά συγκριθεῖ καμμία ἀνθρώπινη; Δέν τοὺς ἀρκοῦν τὰ θαύματά Του μὲ τὰ ὁποῖα ὁ Χριστὸς ἐπιβεβαίωνε τὸ κήρυγμά του; Δέν τοὺς φτάνει τὸ ὅτι τὸ κήρυγμά του τὸ σφράγισε μὲ τὸ Τίμιο Αἷμα Του πάνω στόν φοβερὸ σταυρὸ τοῦ Γολγοθᾶ; Καὶ τὸ ὅτι Ἀναστήθηκε τὴν τρίτη ἡμέρα μετὰ τὸ θάνατό Του, καί πού γιά σαράντα ἡμέρες, μετὰ τὴν Ἀνάστασή Του, φανερώθηκε πολλὲς φορὲς στούς μαθητὲς του, καὶ ὁλοκλήρωσε τὸ ἔργο τῆς σωτηρίας τοῦ κόσμου μὲ τὴν ἔνδοξη ἀναλήψή του στούς οὐρανοὺς ἀπὸ τὸ ὅρος τῶν Ἐλαιῶν;

Ὤ, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ! Ὤ, Σωτήρα μας, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ! Στά ἔργα τῆς ἀγάπης σου, στά ἀμέτρητα θαύματά σου, πρόσθεσε καὶ ἕνα ἄλλο θαῦμα: ἄγγιξε μὲ τὴν δεξιὰ σου τή λίθινη καρδιά τους καὶ δῶσε σ’ αὐτοὺς «καρδίᾳ σαρκίνῃ». Ἀμήν.


(Ιερά Μητρόπολη Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού http://imkifissias.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=3482:logos-e-s-tin-kyriaki-t-n-theofaneion&catid=588:epikairotita&Itemid=1219)

[Αναστάσιος]

Θεοφάνεια στην Νέα Μάκρη καί κοπή Βασιλόπιτας των πυροπλήκτων.

Πανηγυρικά εορτάστηκε η Δεσποτική εορτή των Θεοφανείων σήμερα στην Νέα Μάκρη. Στην πανηγυρική Θεία Λειτουργία που τελέστηκε στον Ι. Ν. Αγίων Κωνσταντίνου κσί Ελένης Ν. Μάκρης, προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κηφισίας, Αμαρουσίου καί Ωρωπού κ. Κύριλλος πλαισιούμενος από ιερείς καί διακόνους. Πλήθος κόσμου ηρθέ να τιμήσει την μεγάλη εορτή καί να πάρει την Χάρη του Κυρίου μας. Μετά το τέλος της Θείας Ευχαριστίας ετελέσθη η Ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού. Κατόπιν ο Σεβασμιώτατος με τους ιερείς και τους πιστούς μετέβησαν στο λιμάνι της Ν. Μάκρης όπου πραγματοποιήθηκε ο καθαγιασμός των υδάτων. Αρκετοί γένναιοι κολυμβητές παρά τις χαμηλές θερμοκρασίες έπεσαν στην θάλασσα για το έθιμο του Σταυρού. Έπειτα ο Σεβασμιώτατος μετέβη στην Ε΄ κατασκήνωση του Δήμου Μαραθώνος, όπου φιλοξενούνται αρκετές πυρόπληκτες οικογένειες, που έχασαν την πρώτη (1η) τους κατοικία, όπου έκοψε την Βασιλόπιτα. Η Ιερά Μητρόπολις, από την πρώτη στιγμή στάθηκε στο πλευρό των πυροπλήκτων, παρέχοντας είδη πρώτης ανάγκης καί παρέσχε ικανή οικονομική βοήθεια.
























































(Ιερά Μητρόπολη Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού http://imkifissias.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=3483:theofaneia-stin-nea-makri-kai-kopi-vasilopitas-ton-pyroplikton&catid=588:epikairotita&Itemid=1219)

[Αναστάσιος]

Οι Άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη είναι οι πολιούχοι του τόπου κατοικίας μου, της Νέας Μάκρης. Ο Ιερός Ενοριακός Ναός που ανεγέρθη προς τιμή τους είναι ο ναός που διακονεί ο πνευματικός μου και κατά συνέπεια εκεί που εξομολογούμαι. Ήμουν κι εγώ εκεί! Ήταν πραγματικά καταπληκτικά. Και του χρόνου πρώτα ο Θεός να είμαστε καλά! Τις ευλογίες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Κυρίλλου να έχουμε.

[Anastasios68]

Αμήν!

[Αναστάσιος]

Περὶ μετανοίας.



Περὶ μετανοίας.

Ὁμιλία τοῦ Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσιανίνωφ, ἐπισκόπου Καυκάσου καὶ Εὐξείνου Πόντου.

«Μετανοεῖτε, ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Μετανοεῖτε καὶ πιστεύετε ἐν τῷ εὐαγγελίῳ». Αὐτὰ ἤσαν τὰ πρῶτα λόγια τοῦ κηρύγματος τοῦ θεανθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Αὐτὰ τὰ ἴδια λόγια λέγει καὶ σ’ ἐμᾶς μέχρι σήμερα, μέσῳ τοῦ Εὐαγγελίου.

Ὅταν ἐπληθύνθη περισσότερον ἀπὸ κάθε ἄλλη ἐποχὴν ἡ ἁμαρτία στὸν κόσμο, κατῆλθε ἐδῶ στὴν γῆ μας ὁ Παντοδύναμος Ἰατρός.

Κατῆλθε στὸν τόπον αὐτὸν τῆς ἐξορίας, στὸν τόπο τῶν βασάνων καὶ τῶν παθῶν μας, ποὺ εἶναι μία πρόγευσις τῶν αἰωνίων βασάνων τῆς κολάσεως, καὶ εὐαγγελίζεται τὴν λύτρωση, τὴν χαρὰ καὶ τὴν ἴαση σὲ ὅλους τους ἀνθρώπους, χωρὶς ἐξαίρεση, λέγοντας «μετανοεῖτε».

Ἡ δύναμις τῆς μετανοίας εἶναι θεμελιωμένη στὴν δύναμη τοῦ Θεοῦ. Ὁ Ἰατρὸς εἶναι πανίσχυρος, καὶ ἡ ἴασις ποὺ Ἐκεῖνος χαρίζει εἶναι παντοδύναμος.

Τὴν ἐποχὴν ἐκείνη, ὅταν ἐκήρυσσεν ἐδῶ στὴν γῆ ὁ Κύριος, καλοῦσε σὲ θεραπείαν ὅλους ὅσοι ἤσαν ἄρρωστοι ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, καὶ δὲν θεωροῦσε καμμίαν ἁμαρτίαν ὡς ἀθεράπευτον. Καὶ τώρα, ἐπίσης, συνεχίζει νὰ καλῆ ὅλους, καὶ ὑπόσχεται, καὶ χαρίζει πράγματι τὴν ἄφεση γιὰ κάθε ἁμαρτία καὶ τὴν ἴαση γιὰ κάθε ἁμαρτωλὴ ἀσθένεια.

Ὢ σεῖς, οἱ ὁδοιπόροι τῆς γῆς. Ὢ σεῖς, ὅλοι ὅσοι ἀναλίσκεσθε ἢ σύρεσθε στὴν εὐρύχωρον ὁδόν, μέσα στὸν ἀκατάπαυστο θόρυβο τῶν γηίνων μεριμνῶν, περισπασμῶν καὶ διασκεδάσεων, ἀνάμεσα σὲ ἄνθη ἀνάμικτα μὲ ἀγκάθια, σεῖς ποὺ σπεύδετε καὶ ἀκολουθεῖτε αὐτὸν τὸν δρόμο, κατευθυνόμενοι πρὸς τὸ τέλος, ποὺ εἶναι σὲ ὅλους γνωστὸν καὶ ὅμως ὅλοι τὸ λησμονοῦν: ὁ σκοτεινὸς τάφος καὶ ἡ ἀκόμη σκοτεινοτέρα καὶ φοβερωτέρα αἰωνιότης.

Σταματῆστε! Ἀποτινάξτε τὴν γοητείαν αὐτοῦ τοῦ κόσμου, πού σᾶς κρατεῖ μονίμως σὲ αἰχμαλωσία! Ἀκοῦστε αὐτὸ πού σας εὐαγγελίζεται ὁ Σωτὴρ ἠμῶν Χριστός, δῶστε στὰ λόγια τοῦ τὴν προσοχὴ ποὺ τοὺς ἁρμόζει: «Μετανοεῖτε καὶ πιστεύετε ἐν τῷ εὐαγγελίῳ. Μετανοεῖτε, ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν».

Σᾶς εἶναι ἀπαραίτητο, ὁδοιπόροι σεῖς τῆς γῆς, νὰ στρέψετε ὅλη σας τὴν προσοχὴ σ’ αὐτὴν τὴν ζωτικὰ ὠφέλιμη καὶ σωτήρια νουθεσία. Ἀλλιῶς θὰ φθάσετε στὸν τάφο, θὰ φθάσετε στὸ κατῶφλι καὶ στὴν πύλη τῆς αἰωνιότητος, χωρὶς νὰ ἔχετε προηγουμένως κατανοήσει καθόλου ὀρθὰ τὴν αἰωνιότητα, οὔτε τὶς ὑποχρεώσεις ἐκείνων ποὺ εἰσέρχονται σ’ αὐτήν, ἔχοντας προετοιμάσει τὸν ἑαυτό σας μόνο γιὰ τὶς δίκαιες τιμωρίες ποὺ θὰ ὑφίστασθε αἰωνίως γιὰ τὶς ἁμαρτίες σας. Ἡ βαρυτέρα δὲ καὶ σοβαροτέρα ἁμαρτία εἶναι τὸ νὰ μὴ δίδετε προσοχὴ στοὺς λόγους τοῦ Σωτῆρος μας Χριστοῦ, δηλαδὴ νὰ τὸν περιφρονῆτε. Μετανοεῖτε!

Ἀποκοιμίζει καὶ ἐξαπατᾶ τὸν ἄνθρωπον ὁ δρόμος τῆς ἐπιγείου ζωῆς. Στὰ μάτια αὐτῶν ποὺ ἀρχίζουν τὴν πορεία τοὺς σ’ αὐτήν, παρουσιάζεται σὰν ἕνα ἀτελείωτο πεδίο ποὺ σφύζει ἀπὸ πραγματικότητα. Γιὰ ὅσους τὴν τελείωσαν, παρουσιάζεται σὰν ἕνα συντομότατο ταξίδι ποὺ συνοδεύεται ἀπὸ ὄνειρα καὶ μάλιστα χωρὶς περιεχόμενο. Μετανοεῖτε!

Καὶ τὴν δόξα καὶ τὸν πλοῦτο καὶ ὅλα τὰ ἄλλα φθαρτὰ ἀποκτήματα καὶ πλεονεκτήματα, ποὺ γιὰ τὴν ἐξασφάλισή τους ἀναλίσκει ὅλη τὴν ἐπίγειο ζωήν του καὶ ὅλες τὶς δυνάμεις τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματός του ὁ τυφλωμένος ἁμαρτωλός, ὀφείλει νὰ τὰ ἐγκαταλείψη μέσα στὰ λίγα ἐκεῖνα λεπτὰ κατὰ τὰ ὁποία τὸ ἔνδυμα τῆς ψυχῆς, τὸ σῶμα, ἀφαιρεῖται καὶ ἀποσπᾶται ἀπὸ αὐτήν. Τότε ἡ ψυχὴ ὁδηγεῖται ἀπὸ τοὺς αὐστηροὺς ἀγγέλους στὸ Κριτήριον τοῦ δικαίου Θεοῦ, τοῦ ἀγνώστου σ’ αὐτήν, Ἐκείνου τὸν ὁποῖον αὐτὴ ἔχει περιφρονήσει. Μετανοεῖτε!

Μοχθοῦν οἱ ἄνθρωποι καὶ βιάζονται νὰ πλουτίσουν σὲ γνώσεις, οἱ ὁποῖες ὅμως εἶναι μικρᾶς μόνον σημασίας, καὶ κατάλληλες γιὰ κάποιο μόνον χρονικὸν διάστημα. Γνώσεις ποὺ συμβάλλουν στὴν ἱκανοποίησιν ἀναγκῶν, ἀνέσεων καὶ ἰδιοτροπιῶν τῆς ἐπιγείου ζωῆς. Περιφρονοῦμε τελείως τὶς οὐσιαστικές, τὶς ἀναγκαῖες γνώσεις καὶ τὴν ἐργασία, γιὰ τὰ ὁποία καὶ μόνο μας ἔχει χαρισθεῖ ἡ ἐπίγειος ζωή. Δηλαδὴ τὴν γνώση τοῦ Θεοῦ, καὶ τὴν συνδιαλλαγή μας μὲ αὐτὸν μέσῳ τοῦ λυτρωτοῦ μας Χριστοῦ. Μετανοεῖτε!

Ἀδελφοί, ἄς ἐξετάσωμε τὴν ἐπίγειο ζωή μας ἀντικειμενικά, ἀμερόληπτα, ὑπὸ τὸ φῶς τοῦ Εὐαγγελίου. Εἶναι μηδαμινή, ἕνα τίποτε. Ὅλα της τὰ ἀγαθὰ ἀφαιροῦνται μὲ τὸν θάνατον, ἀλλὰ συχνὰ καὶ πολὺ πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατο μὲ ποικίλες, ἀπροσδόκητες καταστάσεις.

Αὐτὰ τὰ φθαρτά, τὰ τόσο γρήγορα ἐξαφανιζόμενα ἀγαθά, δὲν ἀξίζουν νὰ ὀνομάζωνται ἀγαθά. Στὴν πραγματικότητα εἶναι ἀπάτες καὶ παγίδες. Ὅσοι κολλοῦν καὶ βυθίζονται στὶς παγίδες αὐτές, καὶ συλλαμβάνονται ἀπὸ αὐτές, ἀποστεροῦνται ἀπὸ τὰ ἀληθινά, τὰ αἰώνια, τὰ οὐράνια, πνευματικὰ ἀγαθά, ποὺ ἀποκτοῦμε ὅταν πιστεύωμε στὸν Χριστὸ καὶ τὸν ἀκολουθοῦμε στὴν μυστικὴν ὁδὸ τῆς εὐαγγελικῆς ζωῆς. Μετανοεῖτε!

Σὲ πόσο φοβερὰν τύφλωση εὐρισκόμεθα! Πὼς ἀπὸ αὐτὴν τὴν τύφλωση ἀποδεικνύεται ὀφθαλμοφανῶς ἡ πτῶσις μας! Βλέπουμε τὸν θάνατο τῶν ἀδελφῶν μας. Γνωρίζουμε ὅτι ὁ θάνατος ἐπίκειται, ἴσως καὶ πολὺ σύντομα, καὶ γιὰ μᾶς, διότι κανεὶς ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους δὲν ἔμεινε ἐδῶ στὴν γῆ γιὰ πάντα. Βλέπουμε ὅτι πολλούς, καὶ πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατο, ἡ ἐπίγειος εὐτυχία τοὺς προδίδει.

Βλέπουμε αὐτὴν τὴν εὐτυχία νὰ μεταβάλλεται συχνὰ σὲ δυστυχία, ποὺ ὁμοιάζει μὲ καθημερινὴν ἐμπειρία θανάτου. Παρ’ ὅλην αὐτὴ τὴν τόσον ὀφθαλμοφανῆ μαρτυρία τῆς ἰδίας μας τῆς πείρας, ἐμεῖς κυνηγοῦμε τὰ πρόσκαιρα μόνον ἀγαθὰ ὡσὰν νὰ ἤσαν μόνιμα, αἰώνια. Μόνον σ’ αὐτὰ εἶναι στραμμένη ἡ προσοχή μας! Ξεχασμένος ὁ Θεός! Ξεχασμένη καὶ ἡ μεγαλοπρεπὴς καὶ συνάμα φοβερὰ αἰωνιότης! Μετανοεῖτε!

Θὰ μᾶς προδώσουν, ἀδελφοί, ὁπωσδήποτε θὰ μᾶς προδώσουν ὅλα τὰ φθαρτὰ ἀγαθά. Τοὺς πλουσίους καὶ τοὺς πάμπλουτους θὰ τοὺς προδώση ὁ πλοῦτος τους, τοὺς ἐνδόξους ἡ δόξα τους, τοὺς νέους ἡ νεότης τους, τοὺς σοφοὺς ἡ σοφία τους.

Ἕνα μόνον αἰώνιο καὶ οὐσιῶδες ἀγαθὸν ἠμπορεῖ νὰ ἀποκτήση ὁ ἄνθρωπος κατὰ τὴν διέλευσή του ἀπὸ τὴν γῆ. Αὐτὸ εἶναι ἡ ἀληθὴς γνῶσις τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ συμφιλίωσίς του μὲ τὸν Θεόν, τὴν ὁποία χαρίζει ὁ Χριστός. Γιὰ νὰ λάβη ὅμως κανεὶς τὰ κορυφαία καὶ ὑπέρτατα αὐτὰ ἀγαθά, πρέπει νὰ ἐγκαταλείψη τὴν ἁμαρτωλὴν ζωὴ καὶ νὰ τὴν μισήση. Μετανοεῖτε!

Μετανοεῖτε! Τί σημαίνει νὰ μετανοήσωμε; Σημαίνει νὰ ὁμολογήσωμε τὶς ἁμαρτίες μας καὶ νὰ μεταμεληθοῦμε γι’ αὐτές. Σημαίνει ἀκόμη νὰ πάψωμε νὰ τὶς διαπράττωμε καὶ ποτὲ πλέον νὰ μὴν ἐπιστρέψωμε σ’ αὐτές, ὅπως εἶπε κάποιος μεγάλος ἅγιος Πατέρας ἀπαντώντας σὲ ἀνάλογον ἐρώτηση. Μὲ τὸν τρόπον αὐτὸν πολλοὶ ἄνθρωποι μεταβάλλονται σὲ ἁγίους της Ἐκκλησίας μας καὶ πολλοὶ ἄνομοι σὲ ἀνθρώπους εὐλαβεῖς καὶ δικαίους.

Μετανοεῖτε! Ἀπορρίψετε ἀπὸ ἐπάνω σας ὄχι μόνο τὶς φανερὲς ἁμαρτίες, ὅπως εἶναι ὁ φόνος, ἡ ἁρπαγή, ἡ ἀκολασία, ἡ διαβολὴ καὶ τὸ ψεῦδος, ἀλλὰ καὶ τὶς ὀλέθριες διασκεδάσεις, τὶς σαρκικὲς ἡδονές, τὰ ἀπρεπῆ ὀνειροπολήματα καὶ τοὺς ἀθέμιτους λογισμούς, ὅλα, ὅλα ὅσα ἀπαγορεύονται ἀπὸ τὸ εὐαγγέλιον. Τὴν μέχρι τώρα ἁμαρτωλὴν ζωή σας νὰ τὴν λούσετε μὲ τὰ δάκρυα τῆς εἰλικρινοῦς μετανοίας.

Ὅταν καταληφθῆς ἀπὸ ἀκηδία καὶ εἶσαι ψυχικῶς ἐξησθενημένος, μὴν εἰπῆς μέσα σου «ἔχω περιπέσει σὲ βαριὰ ἁμαρτήματα. Μὲ τὴν μακροχρόνιον ἁμαρτωλὴν ζωή μου ἔχω ἀποκτήσει ἁμαρτωλὲς συνήθειες, ποὺ μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου ἔχουν γίνει σὰν φυσικές μου ἰδιότητες καὶ ἔχουν κάνει ἀδύνατη γιὰ μένα τὴν μετάνοια».

Αὐτοὺς τοὺς σκοτεινοὺς λογισμούς σου ἐμπνέει ὁ νοητὸς ἐχθρός σου, ποὺ δὲν τὸν ἔχεις προσέξει ἀκόμη, καὶ δὲν τὸν ἔχεις ἀντιληφθεῖ. Ἐκεῖνος γνωρίζει τὴν δύναμη τῆς μετανοίας καὶ φοβεῖται μήπως ἡ μετάνοια σὲ ἀποσπάσει ἀπὸ τὴν ἐξουσία του.

Καὶ προσπαθεῖ νὰ σὲ ἀφελκύση ἀπὸ τὴν μετάνοια μὲ τὸν λογισμὸν ὅτι ὁ Θεὸς δὲν ἔχει τὴν ἱκανότητα νὰ ἐπιφέρη παντοδύναμο τὴν ἰατρεῖα του στὴν κατάστασή σου αὐτή. Αὐτοῦ τοῦ πολέμου τὴν ἐμπειρίαν εἶχε καὶ ὁ Προφήτης Δαβὶδ ὅταν ἔλεγε. «Κύριε, τί ἐπληθύνθησαν οἱ θλίβοντες μέ; Πολλοὶ ἐπανίστανται ἐπ’ ἐμέ. Πολλοὶ λέγουσι τὴ ψυχή μου, οὐκ ἔστι σωτηρία αὐτῶ ἐν τῷ Θεῷ αὐτοῦ. Σὺ δέ, Κύριε, ἀντιλήπτωρ μου εἰ, δόξα μου καὶ ὑψῶν τὴν κεφαλήν μου. Φωνή μου πρὸς Κύριον ἐκέκραξα καὶ ἐπήκουσέ μου ἐξ ὄρους ἁγίου αὐτοῦ».

Ἐκεῖνος ποὺ ἔχει θεσπίσει τὴν μετάνοιαν εἶναι ὁ Δημιουργός σου, ὁ ὁποῖος σὲ ἐδημιούργησε ἐκ τοῦ μηδενός. Εὐκολώτερα λοιπὸν τώρα ποὺ σὲ ἔχει ἤδη φέρει στὴν ὕπαρξη ἠμπορεῖ νὰ σὲ ἀναπλάση καὶ νὰ μεταμορφώση τὴν καρδία σου, ἀπὸ φιλαμαρτήμονα νὰ τὴν κάνη φιλόθεο, ἀπὸ φιλήδονο, ἀπὸ φιλόσαρκο, ἀπὸ κακόβουλο καὶ ἀπὸ ἡδυπαθῆ νὰ τὴν κάνη καθαράν, πνευματικήν, ἁγία.

Ἀδελφοί! Ἃς γνωρίσωμε τὴν ἀνέκφραστον ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸ βυθισμένο στὴν ἁμαρτίαν ἀνθρώπινο γένος. Ὁ Κύριος οἰκονόμησε τὴν ἐνανθρώπησή του, ἔτσι ὥστε μέσῳ τῆς ἀνθρωπίνης φύσεώς του νὰ ἠμπορέση νὰ δεχθῆ τὶς τιμωρίες ποὺ οἱ ἄνθρωποι ἀξίζουν νὰ δεχθοῦν. Καὶ μὲ τὸ νὰ δεχθῆ τιμωρίαν

Ἐκεῖνος ὁ Πανάγιος, νὰ ἐξαγοράση καὶ νὰ λυτρώση τοὺς ἐνόχους ἀπὸ τὴν τιμωρία. Τί τὸν προσείλκυσε κοντά μας, ἐδῶ στὴν γῆ, στὸν τόπο τῆς ἐξορίας μας; Μήπως οἱ δικαιοσύνες μας; Ὄχι! Τὸν εἵλκυσε σὲ μᾶς ἡ ὀλεθρία ἐκείνη κατάστασις στὴν ὁποία μας ἔριξε ἡ ἁμαρτία μας.

Ἄνθρωποι ἁμαρτωλοί! Ἃς πάρωμε θάρρος, διότι γιὰ μᾶς, ἀκριβῶς πρὸς χάριν μας ὁ Κύριος ἐπετέλεσε τὸ μέγα ἔργον τῆς ἐνανθρωπήσεώς του! Ἐπέβλεψε μὲ ἀσύλληπτον ἔλεος στὶς ἀσθένειές μας. Ἃς πάψωμε νὰ ταλαντευώμεθα, ἃς πάψωμε νὰ παραδιδώμεθα στὴν ἀκηδία καὶ τὴν ἀμφιβολία. Ἃς πλησιάσωμε γεμάτοι πίστη, ζῆλο καὶ εὐγνωμοσύνη, καὶ ἂς ἀρχίσωμε τὴν μετάνοια. Ἃς συμφιλιωθοῦμε διὰ μέσου αὐτῆς πρὸς τὸν Θεόν. Ἃς ἀνταποκριθοῦμε, ὅσον μας εἶναι δυνατόν, μὲ τὶς ἀσθενικὲς δυνάμεις μας στὴν μεγάλην ἀγάπη τοῦ Κυρίου πρὸς ἐμᾶς, ὅπως ἠμποροῦν νὰ ἀνταποκρίνωνται στὴν ἀγάπη τοῦ Δημιουργοῦ τὰ δημιουργήματά του, τὰ ὁποία μάλιστα ἔπεσαν στὴν ἁμαρτία: Ἃς μετανοήσωμε! Ἃς μετανοήσωμε ὄχι μόνο μὲ λόγια, ἃς δώσωμε μαρτυρία τῆς μετανοίας μας, ὄχι μόνο μὲ λίγα δάκρυα τῆς στιγμῆς, οὔτε μόνο μὲ τὴν ἐξωτερικὴν συμμετοχὴ στὶς ἱερὲς ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας, νὰ τελοῦμε μόνο τὶς ἐκκλησιαστικὲς ἱεροτελεστίες, ὅπως περιωρίζοντο νὰ πράττουν οἱ Φαρισαῖοι. Ἃς προσκομίσωμε μαζὶ μὲ τὰ δάκρυα καὶ μὲ τὴν ἐξωτερικὴν εὐσέβεια καὶ τὸν ἄξιον καρπὸ τῆς μετανοίας μας. Ἃς μεταβάλωμε τὴν ἁμαρτωλὴν ζωή μας σὲ σύμφωνον μὲ τὸ Εὐαγγέλιον βιοτήν.

«Ἶνα τί ἀποθνῄσκετε, οἶκος Ἰσραήλ;». Γιατί χάνεστε, χριστιανοί, μὲ θάνατον αἰώνιον ἐξ αἰτίας τῶν ἁμαρτιῶν σας; Γιατί νὰ γεμίζετε τὴν κόλαση σὰν νὰ μὴν ἔχη θεσπισθῆ μέσα στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἡ πανίσχυρος μετάνοια; Αὐτὴ ἡ ἄπειρος ἀγαθὴ δωρεὰ ἔχει δοθεῖ στὸν οἶκον Ἰσραήλ, δηλαδὴ στοὺς χριστιανούς.

Καὶ ὅποτε θελήσουμε, καθ’ ὅλην τὴν διάρκεια τῆς ζωῆς μας, καὶ ὅποιες καὶ ἂν εἶναι οἱ ἁμαρτίες μας, ἡ δωρεὰ αὐτὴ ἐνεργεῖ μὲ δύναμη μοναδική. Καθαρίζει ἀπὸ κάθε ἁμαρτία, σῴζει τὸν κάθε ἄνθρωπο ποὺ προστρέχει στὸν Θεόν, ἔστω καὶ ἂν αὐτὸς μετανοήση στὰ τελευταῖα λεπτὰ τῆς ζωῆς του, μόλις πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατο.

«Ἶνα τί ἀποθνῄσκετε, οἶκος Ἰσραήλ;». Χάνονται τόσοι χριστιανοὶ μὲ τὸν αἰώνιον θάνατο, γιὰ τὸν λόγο ὅτι σὲ ὅλην τὴν διάρκεια τῆς ἐπιγείου ζωῆς τῶν δὲν κάνουν τίποτε ἄλλο ἀπὸ τὸ νὰ ἀσχολοῦνται μὲ τὴν ἀθέτηση τῶν ὑποσχέσεων ποὺ ἔδωσαν κατὰ τὸ ἅγιον Βάπτισμα, καὶ μὲ τὴν δουλεία τους στὴν ἁμαρτία. Χάνονται, διότι δὲν κρίνουν τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ ἄξιον ἀκόμη καὶ τῆς παραμικρᾶς προσοχῆς τους, τὸν Λόγο ποὺ κηρύττει τὴν μετάνοια.

Στὶς ὕστατες στιγμὲς πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό τους, δὲν κατορθώνουν νὰ ἐπωφεληθοῦν ἀπὸ τὴν πανίσχυρο δύναμη τῆς μετανοίας. Δὲν ἠμποροῦν νὰ ἐπωφεληθοῦν εἴτε διότι δὲν ἀπέκτησαν καμμίαν γνώση γιὰ τὸν χριστιανισμόν, εἴτε διότι ἀπέκτησαν μία πολὺ ἀνεπαρκῆ καὶ συγκεχυμένη γνώση γι’ αὐτόν, ἡ ὁποία πρέπει νὰ ὀνομασθῆ πλήρης ἄγνοια μᾶλλον παρὰ ἔστω καὶ παραμικρὰ γνῶσις.

«Ζῶ Ἐγώ, λέγει Κύριος», ἀναγκαζόμενος νὰ ἐνισχύση μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο τὴν διαβεβαίωση ἐνώπιον τῶν ἀπίστων, καὶ νὰ διεγείρη τὴν προσοχὴ τῶν ἀπροσέκτων. «Ζῶ Ἐγώ, λέγει Κύριος, οὐ βούλομαι τὸν θάνατον τοῦ ἀσεβοῦς, ὡς τὸ ἀποστρέψαι τὸν ἀσεβῆ ἀπὸ τῆς ὁδοῦ αὐτοῦ, καὶ ζῆν αὐτόν… Ἶνα τί ἀποθνῄσκετε οἶκος Ἰσραήλ;».

Ὁ Θεὸς ἐγνώριζε τὴν ἀσθένεια τῶν ἀνθρώπων. Ἐγνώριζε ὅτι καὶ μετὰ τὸ Βάπτισμα θὰ πίπτουν σὲ παραπτώματα καὶ ἁμαρτίες. Γι’ αὐτὸν τὸν λόγο καὶ ἐθέσπισε στὴν Ἐκκλησία τοῦ τὸ Μυστήριον τῆς Μετανοίας, διὰ τῆς ὁποίας καθαρίζονται οἱ ἁμαρτίες ποὺ διεπράχθησαν μετὰ τὸ Βάπτισμα.

Ἡ μετάνοια πρέπει νὰ συμβαδίζη μὲ τὴν πίστη στὸν Χριστό, καὶ νὰ προηγεῖται ἀπὸ τὸ εἰς Χριστὸν Βάπτισμα. Μετὰ δὲ τὸ Βάπτισμα βοηθεῖ ἐκεῖνον ποὺ ἐπίστευσε στὸν Χριστὸν καὶ ἐβαπτίσθη σ’ αὐτόν, νὰ διορθώση τὶς παραβάσεις τῶν ὑποχρεώσεών του.

Ὅταν πολλοὶ ἀπὸ τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ ὅλην τὴν Ἰουδαία κατέβαιναν στὸν Ἰορδάνη γιὰ νὰ βαπτισθοῦν ἀπὸ τὸν Ἰωάννη, τὸν κήρυκα τῆς μετανοίας, ἐξωμολογοῦντο σ’ αὐτὸν τὶς ἁμαρτίες τῶν, ὄχι ἐπειδὴ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Βαπτιστὴς εἶχε ἀνάγκη νὰ γνωρίζη τὶς ἁμαρτίες τῶν προσερχομένων σ’ αὐτόν, ὅπως παρατηρεῖ κάποιος ἱερὸς συγγραφεύς, ἀλλὰ διότι ἦταν ἀνάγκη, χάριν τῆς σταθερότητος τῆς μετανοίας τους, μαζὶ μὲ τὴν λύπη τους γιὰ τὴν διάπραξη ἁμαρτημάτων, νὰ συνενώσουν καὶ τὴν ἐξομολόγηση τῶν ἁμαρτιῶν τους.

Ἡ ψυχὴ ποὺ γνωρίζει ὅτι πρέπει νὰ ἐξομολογηθῆ τὶς ἁμαρτίες της, λέγει ὁ ἴδιος ἅγιος, συγκρατεῖται μὲ αὐτὴν τὴν ἰδία τὴν σκέψη ὡσὰν μὲ χαλινόν, νὰ μὴν ἐπαναλάβη τὶς προηγούμενες ἁμαρτίες. Ἀντιθέτως, οἱ ἁμαρτίες ποὺ δὲν ἔγιναν ἀντικείμενον ἐξομολογήσεως, ἐπαναλαμβάνονται μὲ ἄνεση, ὡσὰν νὰ διεπράχθησαν στὸ σκότος.

Μὲ τὴν ἐξομολόγηση τῶν ἁμαρτιῶν καταλύεται ἡ φιλική μας σχέσις πρὸς αὐτές. Τὸ μῖσος πρὸς τὶς ἁμαρτίες εἶναι σημάδι ἀληθινῆς μετανοίας, καὶ ἀποφασιστικότητος τοῦ ἐξομολογουμένου νὰ ζήση ζωὴν ἐνάρετον.

Ἂν ἀπέκτησες τὴν ἕξη πρὸς ἁμαρτωλὲς πράξεις, τότε νὰ τὶς ἐξομολογῆσαι συχνά, καὶ σύντομα θὰ ἐλευθερωθῆς ἀπὸ τὴν αἰχμαλωσία σου σ’ αὐτές, καὶ ἔτσι μὲ εὐκολία καὶ χαρὰ θὰ ἀκολουθῆς τὸν Κύριόν μας Ἰησοῦν Χριστό.

Ἂν κάποιος καταδίδει συνεχῶς τοὺς φίλους του, οἱ φίλοι του γίνονται ἐχθροί του καὶ ἀπομακρύνονται σὰν ἀπὸ καταδότη, ποὺ ἐπιδιώκει στὴν πραγματικότητα τὴν καταστροφή τους. Ἂν κάποιος ἐξομολογῆται τὰ ἁμαρτήματά του, αὐτὰ ὑποχωροῦν καὶ τὸν ἐγκαταλείπουν, διότι οἱ ἁμαρτίες θεμελιώνονται καὶ στηρίζονται ἐπάνω στὴν ὑπερηφάνεια τῆς πεπτωκυίας φύσεως, καὶ δὲν ἀντέχουν τὴν ἀποκάλυψή τους καὶ τὸν ὀνειδισμό.

Ὅποιος μὲ τὴν ἐλπίδα νὰ μετανοήση, ἁμαρτάνει ἐκ προαιρέσεως καὶ μὲ τὴν πρόθεσή του, αὐτὸς συμπεριφέρεται ὕπουλα ἔναντι τοῦ Θεοῦ. Καὶ ὅποιος, ἐλπίζοντας ὅτι θὰ μετανοήση, ἁμαρτάνει αὐτοπροαιρέτως καὶ μὲ πρόθεση νὰ ἐνεργήση ἔτσι, αὐτὸς πλήττεται ἀπροσδοκήτως ἀπὸ τὸν θάνατο, καὶ δὲν τοῦ παρέχεται ὁ καιρὸς τὸν ὁποῖον σκοπεύει νὰ ἀφιερώση στὴν ἀρετή.

Μὲ τὸ μυστήριόν τῆς ἐξομολογήσεως καθαρίζονται καὶ ἐκπλύνονται τελείως ὅλες οἱ ἁμαρτίες ποὺ ἔχουν διαπραχθῆ ἐν λόγῳ ἢ ἔργω ἢ διανοία. Γιὰ νὰ ἐξαλειφθοῦν ἀπὸ τὴν καρδία οἱ ἁμαρτωλὲς συνήθειες ποὺ μὲ τὴν πάροδο τῶν ἐτῶν ἔχουν ριζώσει μέσα της, χρειάζεται νὰ ἐμμένη κανεὶς συνεχῶς καὶ σταθερὰ στὴν μετάνοια.

Ἡ συνεχὴς καὶ σταθερὰ μετάνοια βιώνεται ὡς συνεχὴς συντριβὴ τοῦ πνεύματος, καὶ συνίσταται στὴν πάλη μὲ τοὺς λογισμοὺς καὶ τὶς ἐπιθυμίες, μὲ τὰ ὁποία ἐκδηλώνεται τὸ κρυμμένο στὴν καρδίαν ἁμαρτωλὸν πάθος, στὴν χαλιναγώγηση τῶν σωματικῶν αἰσθήσεων καὶ τῆς κοιλίας, στὴν ταπεινὴ προσευχὴ καὶ στὴν συχνὴ ἐξομολόγηση.

Ἀδελφοί, μὲ τὴν ἑκουσία ἁμαρτία ἔχουμε χάσει τὴν ἁγίαν ἁγνότητα, τὴν καθαρότητα καὶ ἀθῳότητα, ποὺ παραβιάζεται ὄχι μόνον ἀπὸ τὴν ἁμαρτωλὴ πράξη, ἀλλὰ ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὴν γνώση τοῦ κακοῦ. Ἔχουμε χάσει τὴν καθαρότητα καὶ ἀθῳότητα, μέσα στὴν πνευματικὴν αἴγλη καὶ ἀκτινοβολία τῆς ὁποίας μας ἔφεραν στὸ εἶναι, κατὰ τὴν γένεση, τὰ χέρια τοῦ Δημιουργοῦ.

Ἔχουμε χάσει ἀκόμη καὶ τὴν καθαρότητα ποὺ ἐλάβαμε κατὰ τὴν ἀνάπλασή μας μὲ τὸ ἅγιον Βάπτισμα. Στὸν δρόμο τῆς ζωῆς ἔχουμε κηλιδώσει μὲ ποικίλες ἁμαρτίες τὸν χιτῶνα μας, τὸν ὁποῖον ὁ Λυτρωτής μας εἶχε καθαρίσει καὶ λευκάνει πρὸς χάριν μας.

Τὸ μόνο πού μᾶς ἔχει ἀπομείνει εἶναι τὸ ὕδωρ, τὸ ὕδωρ τῆς μετανοίας. Τί θὰ ἀπογίνωμε ἐὰν ἀμελήσωμε καὶ καταφρονήσωμε καὶ αὐτὸ τὸ λουτρὸν τοῦ καθαρισμοῦ; Θὰ ἀναγκασθοῦμε νὰ παρουσιασθοῦμε ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ μὲ ψυχὴν παραμορφωμένην ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, καὶ Ἐκεῖνος θὰ ἐμβλέψη φοβερὸς σὲ μία τοιαύτη μολυσμένην ψυχῆ, καὶ θὰ τὴν καταδικάση στὸ πῦρ τῆς γεένης.

«Λούσασθε». λέγει Κύριος ὁ Θεὸς στοὺς ἁμαρτωλούς, «καὶ καθαροὶ γίνεσθε, ἀφέλετε τᾶς πονηρῖας ἀπὸ τῶν ψυχῶν ὑμῶν, ἀπέναντι τῶν ὀφθαλμῶν μου, παύσασθε ἀπὸ τῶν πονηριῶν ὑμῶν… καὶ δεῦτε διαλεχθῶμεν».

Καὶ πῶς τελειώνει ἡ δικαία αὐτὴ κρίσις τοῦ Θεοῦ, ἡ κρίσις του γιὰ τὴν μετάνοια, στὴν ὁποία συνεχῶς καλεῖ τὸν ἁμαρτωλὸν κατὰ τὸν καιρὸν τῆς ἐπιγείου ζωῆς του; Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ὁμολογήση τὶς ἁμαρτίες του, καὶ ἀποφασίση νὰ μετανοήση εἰλικρινῶς καὶ νὰ διορθωθῆ, τότε ὁ Θεὸς λύει τὴν κρίση ποὺ ὑπῆρχε μαζί του μὲ τὴν ἀκόλουθον ἀπόφαση: «Καὶ ἐὰν ὦσιν αἳ ἁμαρτίαι ὑμῶν ὡς φοινικοῦν, ὡς χιόνα λευκανῶ, ἐὰν δὲ ὦσιν ὡς κόκκινον, ὡς ἔριον λευκανῶ».

Ἂν ὅμως ὁ χριστιανὸς καταφρονήση αὐτὴν τὴν τελευταία, τὴν πολυεύσπλαχνο κρίση τοῦ Θεοῦ, τότε τοῦ ἀνακοινώνεται ἀπὸ τὸν Θεὸν ἡ ὁριστική του καταδίκη στὸ αἰώνιον πῦρ.

«Τὸ χρηστόν τοῦ Θεοῦ», λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, «εἰς μετάνοιαν σὲ ἄγει». Ὁ Θεὸς βλέπει τὰ ἁμαρτήματά σου, παρατηρεῖ μὲ μακροθυμία τὶς ἁμαρτίες ποὺ διαπράττεις κάτω ἀπὸ τὸ βλέμμα του, τὴν ἁλυσίδα τῶν ἁμαρτιῶν ποὺ διεμόρφωσαν ὅλον σου τὸν βίο. Ἀναμένει τὴν μετάνοιά σου, καὶ συνάμα ἀναθέτει στὴν ἐλευθέρα προαιρεσή σου τὴν ἐπιλογὴν τῆς σωτηρίας σου ἢ τῆς καταδίκης σου στὸ αἰώνιον πῦρ. Σὺ ὅμως καταχρᾶσαι τὴν ἀγαθότητα καὶ τὴν μακροθυμία τοῦ Θεοῦ! Οὐδεμία διόρθωσις καὶ βελτίωσις μέσα σου! Ἡ ἀδιαφορία σου ἀντιθέτως αὐξάνει! Αὐξάνει μέσα σου ἡ ἀμέλεια καὶ ἡ περιφρόνησίς σου πρὸς τὸν Θεὸν ἀλλὰ καὶ πρὸς τὴν ἰδική σου, τὴν αἰώνια τύχη σου. Ἐνδιαφέρεσαι, μόνο γιὰ τὸ πὼς θὰ πληθύνης τὶς ἁμαρτίες σου, καὶ στὶς προηγούμενες ἁμαρτίες σου προσθέτεις νέες καὶ χειρότερες!

«Κατὰ τὴν σκληρότητά σου καὶ ἀμετανόητον καρδίαν θησαυρίζεις σεαυτῶ ὀργὴν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς καὶ ἀποκαλύψεως καὶ δικαιοκρισίας τοῦ Θεοῦ, oς ἀποδώσει ἐκάστω κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ. Τοὶς μὲν καθ’ ὑπομονὴν ἔργου ἀγαθοῦ δόξαν καὶ τιμὴν καὶ ἀφθαρσίαν ζητούσι, ζωὴν αἰώνιον, τοὶς δὲ ἐξ ἐριθείας (ἀπὸ φιλόνεικο διάθεση δηλαδή), καὶ ἀπειθούσι μὲν τὴ ἀληθεῖα, πειθομένοις δὲ τὴ ἀδικία, θυμὸς καὶ ὀργή. Θλῖψις καὶ στενοχωρία ἐπὶ πᾶσαν ψυχὴν ἀνθρώπου τοῦ κατεργαζομένου τὸ κακόν». Ἀμήν.

Ἀπὸ τὸ βιβλίο: «Πατερικὸ Κυριακοδρόμιον»


(Ιερά Μητρόπολη Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού http://imkifissias.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=3484:per-metanoias&catid=588:epikairotita&Itemid=1219)

[Αναστάσιος]

Ἡ εὐχαριστιακὴ ζωὴ στὸν Παράδεισο.

Ἀρχιμ. Γεωργίου Καψάνη, Προηγουμένου Ι.Μ. Ὁσίου Γρηγορίου († 2014)

Ὁ Πανάγαθος Θεὸς ἔπλασε τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ ἀγάπη, ἐλεύθερα, γιὰ νὰ συμμετάσχη στὴν Ζωή Του. Τὸν ἐπροίκισε μὲ σπάνια χαρίσματα, τὸ λογικό, τὸ αὐτεξούσιο, τὴν ἀγαπητικὴ δύναμι. Ὅλα αὐτὰ ἀποτελοῦν τὸ «κατ’ εἰκόνα».

Τοῦ ἔδωσε τὰ χαρίσματα αὐτὰ γιὰ νὰ μπορῆ νὰ ζῆ σὲ κοινωνία μὲ τὸν Θεό, νὰ ἀγαπᾶ τὸν Θεό, νὰ συνομιλῆ μὲ τὸν Θεό, νὰ προσφέρεται στὸν Θεό. Σύμφωνα μὲ τὸ πρῶτο κεφάλαιο τῆς Γενέσεως ὁ ἄνθρωπος ζοῦσε στὸν Παράδεισο εὐτυχισμένα, μέσα στὴν ἀγάπη τοῦ Οὐράνιου Πατέρα. Κάθε μέρα δεχόταν τὴν ἐπίσκεψί Του. Συνομιλοῦσε μαζί Του καὶ χαιρόταν κοντά Του.

Μέσα στὸν Παράδεισο ὁ Πανάγαθος Θεὸς τοποθέτησε τὸν ἄνθρωπο ὡς βασιλέα, νὰ χρησιμοποιῆ ὅλα τὰ ἀγαθὰ ποὺ τοῦ ἔδωσε καὶ χρησιμοποιώντας καὶ ἐξουσιάζοντας αὐτὰ σωστὰ νὰ τὰ προσφέρη μὲ εὐχαριστία στὸν Θεό. Προσφέροντας δὲ στὸν Θεὸ τὴν εὐχαριστία γιὰ ὅλα τὰ δῶρα ποὺ τοῦ ἔδωσε, νὰ εἶναι συγχρόνως καὶ ἱερεύς.

Ἔτσι ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἦταν βασιλεὺς καὶ ἱερεύς. Μποροῦσε νὰ δέχεται τὰ πρόσωπα, τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, τὰ πράγματα, τὸν ἑαυτό του, ὡς δῶρα τοῦ Θεοῦ καὶ εὐχαριστώντας τὸν Θεὸ νὰ τὰ ἐπαναπροσφέρη πάλι στὸν Θεὸ καὶ Πατέρα τοῦ ὡς θυσία· ζοῦσε θεοκεντρικᾶ∙ εἶχε ὡς κέντρο τῆς ζωῆς τὸν Θεό∙ ὅλα τὰ δεχόταν ὡς δῶρα τοῦ Θεοῦ καὶ ὅλα τὰ ἐπέστρεφε στὸν Θεὸ ὡς δῶρα δικά Του. Γινόταν δηλαδὴ μέσα στὸν Παράδεισο μία ἀνταλλαγὴ δώρων. Αὐτὴ ἦταν ἡ ζωὴ τῶν πρώτων ἀνθρώπων, ὅσο ἐδέχοντο τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.

Ὅλη τους ἡ ζωὴ ἦταν μία εὐχαριστία, μιὰ ἐκδήλωσι εὐγνωμοσύνης πρὸς τὸν Οὐράνιο Πατέρα. Ἦταν μία ζωὴ ἀγαπητική. Ὅ,τι ἔκανε ὁ ἄνθρωπος ἦταν μία ἔκφρασι ἀγάπης πρὸς τὸν Θεὸ καὶ πρὸς τὸν συνάνθρωπό του. Ἐπιτελοῦσε τρόπον τινὰ μιὰ Θεία Λειτουργία, τὴν Λειτουργία τοῦ Παραδείσου? καὶ συλλειτουργοῦσε σ’ αὐτὴν τὴν Λειτουργία μαζὶ μὲ τοὺς ἁγίους Ἀγγέλους, οἱ ὁποῖοι πρὸ τοῦ ἀνθρώπου ἤδη εἶχαν δημιουργηθῆ ὡς λογικὰ κτίσματα τοῦ Θεοῦ καὶ εἶχαν ὡς ἀποστολὴ νὰ λατρεύουν συνεχῶς τὸν Θεό, νὰ τὸν εὐχαριστοῦν καὶ νὰ προσφέρωνται στὸν Δημιουργό τους.

Ἔκπτωσις τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὴν εὐχαριστιακὴ ζωή. Διατάραξις τῶν σχέσεών του μὲ τὸν Θεό, τὸν συνάνθρωπο, τὸν ἑαυτό του, τὴν κτίσι.

Δυστυχῶς ὅμως, ὅπως ὅλοι γνωρίζουμε, ὁ ἄνθρωπος παρασύρθηκε ἀπὸ τὸν διάβολο. Θέλησε νὰ ἀνατρέψη τὸ σχέδιο τοῦ Δημιουργοῦ, νὰ βάλη ὡς κέντρο τοῦ κόσμου τὸν ἑαυτὸ τοῦ ἀντὶ γιὰ τὸν Θεό, νὰ ζῆ ἀνθρωποκεντρικὰ καὶ ὄχι θεοκεντρικά.

Ὄχι εὐχαριστιακά, ἀλλὰ αὐτόνομα καὶ ἐγωιστικά. Νὰ χρησιμοποιῆ τὰ δῶρα τοῦ Θεοῦ, τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, τὸν ἑαυτό του, χωρὶς νὰ τὰ ἀναφέρη στὸν Θεό, χωρὶς νὰ εὐχαριστῆ τὸν Θεό. Νὰ τὰ χρησιμοποιῆ κατὰ ἕνα ἐγωιστικὸ τρόπο. Αὐτὴ ἡ τοποθέτησις τοῦ πρώτου ἀνθρώπου, ποὺ εἶναι καὶ ἡ ἁμαρτία του, συνετέλεσε ὥστε ὁ ἄνθρωπος νὰ παύση νὰ ζῆ σὲ κοινωνία μὲ τὸν Θεό. Τώρα πιὰ δὲν ἔχει ἐκείνη τὴν εὐλογία ποὺ εἶχε, νὰ δέχεται τὴν ἐπίσκεψι τοῦ Οὐράνιου Πατέρα του καὶ αὐτὸς νὰ τρέχη κοντά Του, νὰ συνομιλῆ καὶ νὰ χαίρεται μαζί Του.

Μετὰ τὴν ἁμαρτία πάλι ὁ Θεὸς Πατέρας ἔρχεται κοντά του, ἀλλ’ ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ ζήση κοντὰ στὸν Θεό. Φοβᾶται, κρύβεται, γιατί ὁ ἐγωισμὸς δὲν τοῦ ἐπιτρέπει πιὰ νὰ αἰσθάνεται τὸν Θεὸ Πατέρα του, ὅπως τὸν αἰσθανόταν μέχρι ἐκείνη τὴν ὥρα.

Κάτι παρόμοιο συμβαίνει καὶ σήμερα, ὅταν μερικὲς φορὲς τὰ παιδιὰ ποὺ παρασύρονται ἀπὸ τὸν ἐγωισμὸ καὶ θέλουν νὰ ἐπαναστατήσουν κατὰ τοῦ καλοῦ πατέρα τους, δὲν μποροῦν νὰ τὸν πλησιάσουν ὅπως τὸν πλησίαζαν πρὶν ἐπαναστατήσουν, κι ἐνῷ αὐτὸς τοὺς ἀγαπᾶ, πάει κοντά τους, αὐτὰ φεύγουν, διότι δὲν μποροῦν νὰ αἰσθανθοῦν καὶ νὰ δεχθοῦν τὴν ἀγάπη τοῦ ἀντιπροσφέροντας τὴν δική τους ἀγάπη ὡς ἀντίδωρο.

Ὅταν ὁ ἄνθρωπος παύει νὰ αἰσθάνεται τὸν Θεὸ ὡς Πατέρα του, παύει νὰ αἰσθάνεται καὶ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους ὡς ἀδελφούς του. Δὲν βλέπει πιὰ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους ὡς δῶρα τοῦ Θεοῦ. Ἀνάμεσα στὸν ἑαυτό του καὶ στὸν ἄλλο ἄνθρωπο μπαίνει ἡ καχυποψία, ὁ φόβος. Ὁ ἄλλος ἄνθρωπος γίνεται ἀντικείμενο ἐκμεταλλεύσεως, σκεῦος ἡδονῆς, ἐχθρὸς καὶ ἀντίπαλος. Στὴν ζωή μας μπαίνουν τὰ πάθη καὶ ἔτσι ἡ ζωή μας χάνει τὴν δυνατότητα νὰ εἶναι κοινωνία ἀγάπης καὶ γίνεται κόλασις.

Σᾶς θυμίζω ἐδῶ ἕναν σύγχρονο φιλόσοφο, τὸν Σάρτρ, ὁ ὁποῖος λέει ὅτι «ὁ ἄλλος ἄνθρωπος εἶναι ἡ ἀπειλὴ τῆς ἐλευθερίας μας, εἶναι ἡ κόλασίς μας». Ἐκεῖ ὁδηγεῖ ὁ ἐγωισμός. Ὅταν δὲν μποροῦμε νὰ ζοῦμε τὸν ἄλλο ἄνθρωπο ὡς εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ὡς ἀδελφό μας, τὸν βλέπουμε σὰν ἀπειλῆ τῆς ἐλευθερίας μας, καὶ τελικὰ ἡ σχέσις μὲ αὐτὸν γίνεται κόλασις.

Χάνει λοιπὸν τὴν δυνατότητα ὁ ἄνθρωπος νὰ αἰσθάνεται τὸν Θεὸ Πατέρα του, τὸν ἄλλο ἄνθρωπο ἀδελφό του. Ἐπίσης χάνει τὴν δυνατότητα νὰ αἰσθάνεται τὰ ὑλικὰ πράγματα ὡς δῶρα τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ τὰ χρησιμοποιῆ σωστά. Ἔτσι ἀρχίζει ἡ κατάχρησις τῆς φύσεως ἀπ’ τὸν ἄνθρωπο.

Δὲν κάνει πλέον χρῆσι εὐχαριστιακὴ ὅπως πρῶτα, ἀλλὰ κατάχρησι. Ἡ φύσις πάλι ἀρνεῖται νὰ ὑπακούση στὸν ἄνθρωπο ποὺ ἔπαυσε νὰ ὑπακούη στὸν Θεὸ καὶ ἐπαναστατεῖ ἐναντίον του. Τὰ στοιχεῖα τῆς φύσεως ἐξεγείρονται, τὰ ζῷα γίνονται ἄγρια, θέλουν νὰ κατασπαράξουν τὸν ἄνθρωπο, χάνεται ἡ ἰσορροπία καὶ ἡ ἁρμονία ποὺ ὑπῆρχε μεταξὺ ἀνθρώπου καὶ φύσεως πρὶν νὰ ἁμαρτήση ὁ ἄνθρωπος.

Ἀλλὰ χάνει καὶ τὴν ἐσωτερική του εἰρήνη ὁ ἄνθρωπος. Δὲν χωρίζεται μόνο ἀπὸ τὸν Θεό, τὸν συνάνθρωπό του καὶ τὴν φύσι. Διχάζεται καὶ ἐσωτερικά. Πάσχει ἕνα εἶδος σχιζοφρενείας. Πράττει αὐτὸ ποὺ δὲν θέλει ἢ ἀκόμη αὐτὸ ποὺ μισεῖ. Νοιώθει τοὺς δυὸ νόμους, τὸν νόμο τοῦ Πνεύματος καὶ τὸν νόμο τῆς σαρκός. Καὶ αὐτοὶ οἱ δυὸ νόμοι συγκρούονται μέσα του. Αὐτὸν τὸν ἐσωτερικὸ διχασμὸ πάθαμε, ὅταν ἐπαναστατήσαμε κατὰ τοῦ Θεοῦ Πατρός μας.

Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἔπαυσε νὰ ζῆ εὐχαριστιακά, θεοκεντρικά, καὶ ἄρχισε νὰ ζῆ ἀνθρωποκεντρικά, ἔχασε τὸν ἄξονα, τὸ κέντρο τοῦ κόσμου, τὸν Θεό. Ὅταν παύσης νὰ ζῆς μὲ τὸν Θεὸ καὶ νὰ τὰ συνδέης ὅλα μὲ τὸν Θεό, εἶναι φυσικὸ ὅτι πλέον ὁ κόσμος δὲν ἔχει γιὰ σένα κέντρο. Ἔτσι ὅλη ἡ ζωὴ ἀποδιοργανώνεται. Ὁ ἄνθρωπος ἐνεργεῖ τὶς διάφορες πράξεις τῆς ζωῆς τοῦ διεσπασμένα, χωρὶς ἑνότητα. Ὁ κόσμος κομματιάζεται. Ὅλα εἶναι ἀσύνδετα μεταξύ τους. Μέσα στὸν κομματιασμένο κόσμο κομματιάζεται καὶ αὐτὸς καὶ χάνει τὴν ἐσωτερική του ἑνότητα καὶ εἰρήνη.

Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὶς ἐπὶ μέρους λειτουργίες τῆς ζωῆς. Ὅλες oι λειτουργίες τῆς ζωῆς ποὺ πρῶτα ἦταν συνδεδεμένες μὲ τὸν Θεό, τώρα ἀποσυνδέονται καὶ μεταξύ τους. Ἐπειδὴ καὶ αὐτὲς δὲν ἔχουν κέντρο καὶ ἑνότητα, χάνουν τὴν δυνατότητα νὰ ἀποτελοῦν ὅλες μαζὶ μιὰ Λειτουργία, δηλαδὴ μία προσφορὰ ὅλης της ὑπάρξεως τοῦ ἀνθρώπου στὸν Θεό.


(Ιερά Μητρόπολη Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού http://www.imkifissias.gr)

[Αναστάσιος]

ΠΕΡΙ ΑΔΕΛΦΟΣΥΝΗΣ



Περὶ ἀδελφοσύνης

Ὁσίου Παϊσίου

– Στὶς μέρες μας καὶ νὰ μὴ θέλουν νὰ δεθοῦν οἱ πνευματικοὶ ἄνθρωποι, θὰ τοὺς ἀναγκάση ὁ διάβολος νὰ δεθοῦν. Ὁ διάβολος μὲ τὴν πολλή του κακία κάνει τὸ μεγαλύτερο καλὸ σήμερα στὸν κόσμο. Γιατί, ἂς ποῦμε, ἕνας πατέρας ποὺ εἶναι πιστὸς καὶ θέλει λ.χ. νὰ κάνη φροντιστήριο στὰ παιδιά του, θὰ εἶναι ἀναγκασμένος νὰ βρῆ ἕναν καλὸ καὶ πιστὸ δάσκαλο, γιὰ νὰ βάλη στὸ σπίτι του. Ἕνας δάσκαλος πάλι ποὺ εἶναι πιστὸς καὶ θέλει νὰ κάνη φροντιστήριο σὲ παιδιά, γιατὶ δὲν διορίσθηκε ἀκόμη, θὰ ζητᾶ νὰ βρῆ μιὰ οἰκογένεια καλή, γιὰ νὰ νιώθη ἀσφάλεια. Ἢ ἕνας τεχνίτης ποὺ ζῆ πνευματικά, εἴτε ἐλαιοχρωματιστὴς εἶναι εἴτε ἠλεκτρολόγος κ.λπ., θὰ ψάχνη νὰ βρῆ νὰ δουλέψη σὲ μιὰ καλὴ οἰκογένεια, ὥστε νὰ νιώθη ἄνετα, γιατὶ σ᾿ ἕνα κοσμικὸ σπίτι θὰ βρίσκη τὸν μπελᾶ του. Ἕνας χριστιανὸς νοικοκύρης πάλι θὰ ψάχνη νὰ βάλη στὸ σπίτι του ἕναν καλὸ τεχνίτη, ποὺ νὰ εἶναι καὶ πιστὸς ἄνθρωπος. Ἔτσι θὰ ψάχνη καὶ ὁ ἕνας καὶ ὁ ἄλλος νὰ βρῆ ἕναν πνευματικὸ ἄνθρωπο, γιὰ νὰ μπορῆ νὰ συνεργασθῆ.

Σιγὰ-σιγὰ λοιπὸν θὰ γνωρισθοῦν μεταξύ τους οἱ πνευματικοὶ ἄνθρωποι ἀπὸ ὅλα τὰ ἐπαγγέλματα καὶ ἀπὸ ὅλες τὶς ἐπιστῆμες. Τελικὰ ὁ διάβολος μὲ τὴν κακία του, χωρὶς νὰ τὸ θέλη, κάνει καλό: χωρίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τὰ γίδια. Θὰ χωρίσουν λοιπὸν τὰ πρόβατα ἀπὸ τὰ γίδια καὶ θὰ ζοῦν ὡς «μία ποίμνη, εἷς ποιμήν». Καὶ βλέπεις, ἄλλοτε στὰ χωριὰ εἶχαν τσομπάνο καὶ ὁ κάθε χωρικὸς ἔδινε τὰ πρόβατα ἢ τὰ γίδια ποὺ εἶχε, ἄλλος πέντε, ἄλλος δέκα, καὶ βοσκοῦσαν πρόβατα καὶ γίδια μαζί, γιατὶ τὰ γίδια τότε ἦταν φρόνιμα καὶ δὲν χτυποῦσαν μὲ τὰ κέρατα τὰ πρόβατα. Τώρα τὰ γίδια ἀγρίεψαν καὶ χτυποῦν ἄσχημα τὰ πρόβατα τοῦ Χριστοῦ. Τὰ πρόβατα πάλι ψάχνουν καλὸ βοσκὸ καὶ κοπάδι μόνον ἀπὸ πρόβατα. Γιατὶ ἔτσι ποὺ ἔγινε ὁ κόσμος, εἶναι μόνο γιὰ ὅσους ζοῦν στὴν ἁμαρτία.

Γι᾿ αὐτὸ θὰ χωρίζωνται οἱ ἄνθρωποι καὶ θὰ ξεχωρίσουν τὰ πρόβατα ἀπὸ τὰ ἐρίφια. Ὅσοι θὰ θέλουν νὰ ζήσουν πνευματικὴ ζωή, σιγὰ-σιγὰ δὲν θὰ μποροῦν νὰ ζήσουν μέσα σ᾿ αὐτὸν τὸν κόσμο· θὰ ψάχνουν νὰ βροῦν τοὺς ὁμοίους τους, ἀνθρώπους τοῦ Θεοῦ, νὰ βροῦν Πνευματικό, καὶ θὰ ἀπομακρυνθοῦν ἀκόμη περισσότερο ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Καὶ αὐτὸ τὸ καλὸ τὸ κάνει τώρα ὁ διάβολος μὲ τὴν κακία του, χωρὶς νὰ τὸ θέλη. Ἔτσι βλέπουμε, ὄχι μόνο στὶς πόλεις ἀλλὰ καὶ στὰ χωριά, ἄλλους νὰ τρέχουν στὰ νταούλια, στὰ μπουζούκια κ.λπ., νὰ ζοῦν ἀδιάφορα, καὶ ἄλλους νὰ τρέχουν στὶς ἀγρυπνίες, στὶς παρακλήσεις, στὶς πνευματικὲς συγκεντρώσεις, καὶ οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ νὰ εἶναι δεμένοι μεταξύ τους. Στὰ δύσκολα χρόνια δημιουργεῖται μιὰ ἀδελφοσύνη πολὺ δυνατή. Στὸν πόλεμο δυὸ χρόνια ζήσαμε μαζὶ οἱ στρατιῶτες στὴν διλοχία καὶ ἤμασταν περισσότερο δεμένοι καὶ ἀπὸ ἀδέλφια, ἐπειδὴ ζήσαμε ὅλοι μαζὶ τὶς δυσκολίες, τοὺς κινδύνους. Ἤμασταν τόσο συνδεδεμένοι, ποὺ ἔλεγε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον «ἀδελφό».Ἦταν κοσμικοὶ ἄνθρωποι, μὲ κοσμικὰ φρονήματα, καὶ ὅμως δὲν ἤθελε νὰ χωρισθῆ ὁ ἕνας ἀπὸ τὸν ἄλλον. Οὔτε Εὐαγγέλιο εἶχαν διαβάσει οὔτε πνευματικὰ βιβλία. Εἶχαν τὴν ἁπλὴ κοσμικὴ μόρφωση, μὲ τὴν καλὴ ἔννοια, ἀλλὰ εἶχαν τὸ μεγαλύτερο ἀπὸ ὅλα, τὴν ἀγάπη, τὴν ἀδελφοσύνη. Τώρα τελευταῖα πέθανε ἕνας συστρατιώτης μας καὶ μαζεύτηκαν στὴν κηδεία του οἱ ἄλλοι ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη. Ἦρθε καὶ ἐδῶ πρὸ ἡμερῶν ἕνας συστρατιώτης μου νὰ μὲ δῆ. Πῶς μὲ ἀγκάλιασε! Δὲν μποροῦσα νὰ βγῶ ἀπὸ τὰ χέρια του.

Ἁγίου Παϊσίου Ἁγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Β’ «Πνευματικὴ Ἀφύπνιση»


(Ιερά Μητρόπολη Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού http://imkifissias.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=3486:per-delfosynis&catid=588:epikairotita&Itemid=1219)

[Αναστάσιος]

«Τὸ μονοπάτι τοῦ καλοῦ ἀνθρώπου»



«Τὸ μονοπάτι τοῦ καλοῦ ἀνθρώπου»

+ Σαράντου Καργάκου

Σέ παλαιότερο ἄρθρο μας εἴχαμε γράψει ὅτι ἡ κρίση τοῦ σχολείου εἶναι πρωτίστως κρίση ἀνθρωπιᾶς. Καὶ σὲ ἀκόμη πιὸ παλαιὸ ἄρθρο εἴχαμε σημειώσει ὅτι δὲν θὰ ἔλθει ποτὲ ὁ καλύτερος κόσμος, ἄν δὲν ἔλθει ὁ καλύτερος ἄνθρωπος. Καὶ αὐτὸ εἶναι –μᾶλλον θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι– ἡ πρωταρχικὴ ἀποστολὴ τοῦ σχολείου. Ἡ παιδεία εἶναι ἀνθρωποπλαστικὸ ἰδανικὸ καὶ, κατὰ τὴν πλατωνικὴ ἔννοια, ἄσκηση ἀρετῆς καὶ ἀξία αὐθύπαρκτη. Συνεπῶς, στόχος τοῦ σχολείου δὲν εἶναι ὁ καλὸς μαθητὴς μὲ τὶς καλὲς μαθησιακὲς καὶ βαθμολογικὲς ἐπιδόσεις ἀλλὰ ὁ καλὸς ἄνθρωπος. Δυστυχῶς, ἡ παιδεία ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια, λόγῳ τῆς κυριαρχίας ἑνὸς ὠφελιμιστικοῦ πνεύματος, ἔχει χάσει τὸ «μονοπάτι τοῦ καλοῦ ἀνθρώπου», ὅπως τὸ εἶπε ὁ Ἰνδιάνος ἀρχηγὸς στὴν ταινία «Χορεύοντας μὲ τοὺς λύκους», στὴν ὁποία πρωταγω­νιστοῦσε ὁ Κέβιν Κόστνερ. Ἄξονας τῶν προσπαθειῶν τοῦ σημερινοῦ ἐκπαιδευτικοῦ συστήματος εἶναι ἡ παραγωγὴ καὶ προαγωγὴ κάποιων δεξιοτήτων ποὺ θὰ κάνουν τὸ παιδὶ ἱκανὸ νὰ ἀνταποκριθεῖ στὶς ἀπαιτήσεις μιᾶς χρησιμοθηρικῆς ἐποχῆς. Ἀλλ’ ὄχι νὰ ζήσει μιὰ ζωὴ μὲ πλοῦτο σὲ αἰσθήματα ζωῆς.

Κάποτε ὁ Τσώρτσιλ εἶχε πεῖ: «Ἕνας ἐπιστήμονας πρέπει πρῶτα ἀπ’ ὅλα νὰ εἶναι τζέντλεμαν. Ἄν ξέρει καὶ γράμματα ἀκόμη καλύτερα»! Κατὰ τὸν Βρεττανό πολιτικό, ἀπὸ τὸν ὁποῖο δὲν ἔλειψε ποτὲ ὁ ρεαλισμὸς, τὸ προέχον σὲ ἕναν ἐπιστήμονα δὲν εἶναι ἡ ποσότητα τῶν γνώσεών του ἀλλὰ ἡ ποιότητα τοῦ ἤθους του. Ἡ βαθιὰ πληγὴ τοῦ σύγχρονου κόσμου δὲν ὀφείλεται στὴν ἔλλειψη γνώσεων ἀλλὰ στὸν ὑποβιβασμὸ τοῦ ἤθους. Ἕνα ἁπλὸ παράδειγμα: τὸ σημερινὸ οἰκονομικὸ κατρακύλισμα τῆς Ἑλλάδος δὲν ὀφείλεται σὲ ἔλλειψη καταρτισμένων ἀνθρώπων. Τέτοιους εἴχαμε καὶ παραεἴχαμε. Αὐτὸ ποὺ ἔλειψε γενικὰ ἦταν τὸ ἦθος. Γινόταν ἐπίδειξη πλούτου καὶ χλευασμὸς τοῦ ἤθους. Ὁ ἱκανὸς καὶ ἠθικὸς χαρακτηριζόταν «κορόιδο» καὶ ἀπομα­κρυνόταν ἤ ἔμπαινε σὲ καραντίνα, γιατὶ, κατὰ τὸ κοινὰ λεγόμενο, «χαλοῦσε τὴν πιάτσα». Μοιραῖα φθάσαμε ἐδῶ ποὺ φθάσαμε ἐπειδὴ προτάξαμε σὰν κοινωνικὴ ἀξία τὴν καπατσοσύνη, τὴν ἀτσιδοσύνη, τὴ μαγκιὰ, τὴν παραπλάνηση, τὴν ἐξαπάτηση καὶ τὴν... κλεφτοσύνη! Τὰ λεφτὰ, λέγαμε, σκεπάζουν καὶ τὰ ἠθικὰ κενὰ. Πάντα; Δὲν τὸ νομίζω. Κάποτε ἕνας σπουδαῖος δημοσιογράφος τοῦ ραδιοφώνου ξαφνιάστηκε ὅταν μὲ ἄκουσε νὰ λέω σὲ κάποια ἐκπομπὴ ὅτι τὸ καλύτερο μαξιλάρι γιὰ νὰ κοιμηθεῖ κανεὶς εἶναι μιὰ ἠθικὴ συνείδηση. Καὶ μὲ κάλεσε καὶ κάναμε μαζὶ μιὰ ὡριαία ἐκπομπὴ πάνω στὸ ζήτημα αὐτὸ. Ὅσο κι ἄν φαίνεται περίεργο, ἡ ἐκπομπὴ αὐτὴ ἔσπασε ρεκόρ.

Ὁ κόσμος σήμερα ζεῖ μὲ τὴν ἀγωνία μιᾶς πυρηνικῆς καταστροφῆς. Τὰ μαχαίρια ἔχουν ἤδη βγεῖ ἀπὸ τὰ θηκάρια τους. Εἴμαστε ἕτοιμοι γιὰ μιὰ καινούργια σφαγὴ ποὺ θὰ ἔχει μορφὴ οἰκουμενικοῦ ὁλοκαυτώματος. Διερωτῶμαι συχνὰ τοῦτοι, ὅλοι ποὺ μᾶς κυβερνᾶν σὲ ποιὰ ἄσκηση ἤθους ἔχουν ὑποβληθεῖ; Πόσα δείγματα ἀρετῆς μᾶς ἔχουν δώσει; Ξέρουμε γιὰ τὸν τὰδε ποιοὺς καὶ πόσους ἔχει σκοτώσει, ποιούς καὶ πόσους προδώσει καὶ γιὰ τὸν δεῖνα ξέρουμε πιὸ πλατιὰ σὲ πόσα σκάνδαλα, σὲ πόσες βρομιὲς καὶ ἀπάτες ἔχει μπλεχτεῖ. Ἀλλὰ γιὰ «ἆθλα ἀρετῆς» δὲν ξέρει κανείς. Πρὸ ἐτῶν παρακολουθοῦσα στὴν Ἰταλία μιὰ χρυσοστόλιστη λιτανεία τοῦ Ἐσταυρωμένου. Οἱ ἐξάρχοντες κληρικοὶ θύμιζαν τὰ χρυσᾶ καὶ ἀδαμαντοκόλλητα παγώνια τοῦ Ἐρμιτάζ. Καὶ ὁ σταυρωμένος Χριστὸς ἔμοιαζε σὰν νὰ μονολογεῖ: «Venio iterum crucifigi» (Ἦλθα πάλι γιὰ νὰ σταυρωθῶ)! Τὸν κάναμε θέαμα, ὄχι παράδειγμα.

Πηγή: Κόντρα


(Ιερά Μητρόπολη Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού http://imkifissias.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=3487:t-monopati-to-kalo-nthropou&catid=588:epikairotita&Itemid=1219)

[Αναστάσιος]

Συμβουλὲς γιὰ τὸ ἦθος τῶν ἀνθρώπων καὶ τὴν ἐνάρετη ζωή, σὲ 170 κεφάλαια.



Ἁγίου Ἀντωνίου τοῦ Μεγάλου

Οἱ ἄνθρωποι λέγονται λογικοὶ καταχρηστικά. Δὲν εἶναι λογικοὶ ἐκεῖνοι ποὺ ἔμαθαν τοὺς λόγους καὶ τὰ βιβλία τῶν ἀρχαίων σοφῶν, ἀλλὰ ὅσοι ἔχουν λογικὴ ψυχῆ καὶ μποροῦν νὰ διακρίνουν ποιὸ εἶναι τὸ καλὸ καὶ ποιὸ εἶναι τὸ κακό? καὶ ἔτσι ἀποφεύγουν τὰ κακὰ καὶ ψυχοβλαβή, μελετοῦν ὅμως σοβαρὰ τὰ καλὰ καὶ ψυχωφελῆ καὶ τὰ πράττουν μὲ μεγάλη εὐχαριστία πρὸς τὸ Θεό. Μόνο αὐτοὶ πρέπει ἀληθινὰ νὰ λέγονται λογικοὶ ἄνθρωποι.
Ὁ ἀληθινὰ λογικὸς ἄνθρωπος μία μόνο φροντίδα ἔχει, νὰ ὑπακούει καὶ νὰ εἶναι ἀρεστὸς στὸ Θεό, τὸν Κύριο τῶν ὅλων, καὶ σὲ τοῦτο καὶ μόνο νὰ ἀσκεῖ τὴν ψυχή του, πὼς νὰ γίνει ἀρεστὸς στὸ Θεό, εὐχαριστώντας Τὸν γιὰ τὴ μεγάλη καὶ ἐξαιρετικὴ πρόνοιά Του καὶ τὴν κυβέρνηση ὄλου τοῦ κόσμου, ὅποια κι ἂν εἶναι ἡ θέση του στὴ ζωή. Γιατί εἶναι παράλογο, νὰ εὐχαριστοῦμε τοὺς γιατροὺς ὅταν μας δίνουν τὰ πικρὰ καὶ ἀηδιαστικὰ φάρμακα γιὰ χάρη τῆς ὑγείας τοῦ σώματός μας, νὰ εἴμαστε ὅμως ἀχάριστοι στὸ Θεὸ γιὰ ὅσα φαίνονται σ’ ἐμᾶς δυσάρεστα καὶ νὰ μὴν ἀναγνωρίζομε ὅτι τὰ πάντα γίνονται ὅπως πρέπει καὶ πρὸς τὸ συμφέρον μας σύμφωνα μὲ τὴν πρόνοιά Του. Γιατί ἡ ἀναγνώριση αὐτὴ καὶ ἡ πίστη στὸ Θεὸ εἶναι ἡ σωτηρία καὶ ἡ τελειότητα τῆς ψυχῆς.
Ἡ ἐγκράτεια, ἡ ἀνεξικακία, ἡ σωφροσύνη, ἡ ἐγκαρτέρηση, ἡ ὑπομονὴ καὶ οἱ παρόμοιες μέγιστες καὶ ἐνάρετες δυνάμεις μας δόθηκαν ἀπὸ τὸ Θεὸ καὶ εἶναι ἀντίθετες καὶ ἀντιστέκονται καὶ μᾶς βοηθοῦν στὶς ἀντίστοιχες πρὸς αὐτὲς κακίες. Ἂν γυμνάζομε αὐτὲς τὶς δυνάμεις καὶ τὶς ἔχομε πάντοτε πρόχειρες, τότε νομίζομε ὅτι δὲν μᾶς συμβαίνει πιὰ τίποτε δύσκολο ἢ θλιβερὸ ἢ ἀβάσταχτο? γιατί σκεφτόμαστε ὅτι ὅλα εἶναι ἀνθρώπινα καὶ τὰ νικοῦν οἱ ἀρετὲς ποὺ ἔχομε. Αὐτὰ δὲν τὰ ἔχουν ὑπόψη τοὺς οἱ ἀνόητοι ἄνθρωποι. Οὔτε σκέφτονται ὅτι τὰ πάντα γίνονται σωστὰ καὶ ὅπως πρέπει γιὰ τὸ συμφέρον μας, γιὰ νὰ λάμψουν οἱ ἀρετές μας καὶ νὰ στεφανωθοῦμε ἀπὸ τὸ Θεό.
Τὴν ἀπόκτηση τῶν χρημάτων καὶ τὸ πλούσιο ξόδεμά τους νὰ τὰ θεωρεῖς μόνο σὰν φαντασία ποὺ δὲν κρατᾶ παρὰ λίγο καιρό, καὶ ξέροντας ὅτι ἡ ἐνάρετη καὶ θεάρεστη ζωὴ διαφέρει ἀπὸ τὸν πλοῦτο. Ὅταν τὸ μελετᾶς αὐτὸ σταθερά, οὔτε θὰ ἀναστενάξεις, οὔτε θὰ κραυγάσεις, οὔτε θὰ κατηγορήσεις κανένα, ἀλλὰ θὰ εὐχαριστεῖς τὸ Θεὸ γιὰ ὅλες τὶς εὐεργεσίες πού σοῦ δίνει, βλέποντας ὅτι οἱ χειρότεροι ἀπὸ σένα στηρίζονται στὰ λόγια καὶ στὰ χρήματα. Γιατί ἡ ἐπιθυμία, ἡ δόξα καὶ ἡ ἄγνοια εἶναι τὰ πιὸ κακὰ πάθη τῆς ψυχῆς.
Ὁ λογικὸς ἄνθρωπος, προσέχοντας ὁ ἴδιος στὸν ἑαυτό του, ἐξετάζει τί πρέπει νὰ πράξει καὶ τί τὸν συμφέρει, καθὼς καὶ ποιὰ ταιριάζουν στὴν ψυχὴ καὶ τὴν ὠφελοῦν καὶ ποιὰ δὲν τῆς ταιριάζουν. Καὶ ἔτσι ἀποφεύγει ἐκεῖνα ποὺ βλάπτουν τὴν ψυχή, ὡς ξένα καὶ γιατί τὸν χωρίζουν ἀπὸ τὴν αἰώνια ζωή.
Ὅσο πιὸ λίγη περιουσία ἔχει κανείς, τόσο εὐτυχέστερος εἶναι. Γιατί δὲν φροντίζει γιὰ πολλὰ πράγματα, γιὰ ὑπηρέτες, καλλιεργητές, ἀπόκτηση ζῴων. Ὅταν ἀφοσιωνόμαστε σ’ αὐτὰ κι ὕστερά μας συμβαίνουν ἐξαιτίας αὐτῶν δυσκολίες, κατηγοροῦμε τὸ Θεό. Μὲ τὴν αὐθαίρετη ἐπιθυμία μας τρέφομε τὸ θάνατο καὶ ἔτσι μένομε στὸ σκοτάδι τῆς ἁμαρτωλῆς ζωῆς, μέσα στὴν πλάνη, χωρὶς ν’ ἀναγνωρίζομε τὸν πραγματικὸ ἑαυτό μας.
Δὲν πρέπει κανένας νὰ λέει ὅτι δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ κατορθώσει ὁ ἄνθρωπος τὴν ἐνάρετη ζωή, ἀλλὰ νὰ λέει ὅτι αὐτὸ δὲν εἶναι εὔκολο. Οὔτε μποροῦν νὰ κατορθώσουν τὴν ἀρετὴ οἱ τυχόντες. Τὴν ἐνάρετη ζωὴ τὴν πραγματοποιοῦν ὅσοι ἄνθρωποι εἶναι εὐσεβεῖς καὶ ἔχουν νοῦ ποὺ ἀγαπᾶ τὸ Θεό. Γιατί ὁ νοῦς τῶν πολλῶν εἶναι κοσμικὸς καὶ μεταβάλλεται? κάνει σκέψεις ἄλλοτε καλές, ἄλλοτε κακές∙ μεταβάλλεται στὴ φύση καὶ γίνεται ὑλικότερος. Ὁ νοῦς ὅμως ποὺ ἀγαπᾶ τὸ Θεό, τιμωρεῖ τὴν κακία ἡ ὁποία ἔρχεται ἐκούσια στοὺς ἀνθρώπους ἀπὸ τὴν ἀμέλειά τους.
Οἱ ψυχικὰ ἀκαλλιέργητοι καὶ ἀμαθεῖς θεωροῦν γελοῖο πρᾶγμα τοὺς λόγους καὶ δὲν θέλουν νὰ τοὺς ἀκοῦν ἐπειδὴ ἐλέγχεται ἡ κατάστασή τους καὶ θέλουν νὰ εἶναι ὅλοι ὅμοιοι μὲ αὐτούς. Ἐπίσης καὶ ἐκεῖνοι ποὺ εἶναι παραδομένοι σὲ σαρκικὰ ἁμαρτήματα φροντίζουν νὰ εἶναι ὅλοι οἱ ἄλλοι χειρότεροί τους, νομίζοντας οἱ δυστυχεῖς ὅτι ἐπειδὴ θὰ εἶναι πολλοὶ οἱ ἁμαρτάντοντες, θὰ ἐξασφαλιστοῦν οἱ ἴδιοι ἀπὸ τὴν κατηγορία. Ἡ χαλαρὴ ψυχὴ χάνεται καὶ σκοτίζεται ἐξαιτίας τῆς κακίας, γιατί ἔχει μέσα τῆς ἀσωτεία, ὑπερηφάνεια, ἀπληστία, θυμό, αὐθάδεια, μανία, φόνο, στενοχώρια, φθόνο, πλεονεξία, ἁρπαγή, πόνο, ψεῦδος, ἡδονή, ρᾳθυμία, λύπη, δειλία, ἀσθένεια, μῖσος, φιλοκατηγορία, ἀδυναμία, πλάνη, ἄγνοια, ἀπάτη, λησμοσύνη τοῦ Θεοῦ. Μὲ τέτοιες κακίες καὶ παρόμοιες τιμωρεῖται ἡ ἄθλια ψυχὴ ποὺ χωρίζεται ἀπὸ τὸ Θεό.
Ἐκεῖνοι ποὺ θέλουν νὰ ζοῦν τὴν ἐνάρετη καὶ εὐλαβῆ καὶ τιμημένη ζωή, δὲν πρέπει νὰ διακρίνονται ἀπὸ τοὺς ἐπίπλαστους τρόπους καὶ τὴν ψεύτικη ζωή∙ ἀλλὰ ὅπως οἱ ζωγράφοι καὶ οἱ ἀγαλματοποιοί, νὰ δείχνουν καὶ αὐτοὶ μὲ τὰ ἔργα τοὺς τὴν ἐνάρετη καὶ θεοφιλῆ ζωή τους. Καὶ ὅλες τὶς κακὲς ἡδονὲς νὰ τὶς ἀποστρέφονται σὰν παγίδες.
Ὁ πλούσιος καὶ εὐγενὴς ποὺ δὲν ἔχει ψυχικὴ καλλιέργεια καὶ ἐνάρετη ζωή, θεωρεῖται δυστυχὴς ἀπὸ ἐκείνους ποὺ κρίνουν ὀρθὰ τὰ πράγματα. Ἀντίθετα ὁ φτωχὸς καὶ δοῦλος κατὰ τὴν τάξη, ἂν ἔχει ψυχικὴ καλλιέργεια καὶ εἶναι στολισμένος μὲ ἀρετή, εἶναι εὐτυχής. Καὶ ὅπως οἱ ξένοι σὲ ἕναν τόπο χάνουν τὸ δρόμο τους, ἔτσι καὶ ἐκεῖνοι ποὺ δὲν φροντίζουν γιὰ τὴν ἐνάρετη ζωή, πλανιοῦνται ἐδῶ κι ἐκεῖ παρασυρόμενοι ἀπὸ τὶς κακὲς ἐπιθυμίες τους καὶ χάνονται.
Ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ ἐξημερώσει τὰ ἤθη τῶν ἀνθρώπων καὶ νὰ τοὺς κάνει νὰ ἀγαπήσουν τοὺς λόγους καὶ τὴν παιδεία, πρέπει νὰ λέγεται ἀνθρωποποιός. Κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο καὶ ἐκεῖνοι ποὺ μεταστρέφουν τοὺς παραδομένους στὶς σαρκικὲς ἡδονὲς πρὸς τὴν ἐνάρετη καὶ θεάρεστη ζωή, πρέπει νὰ λέγονται καὶ αὐτοὶ ἀνθρωποποιοί, ἐπειδὴ εἶναι σὰν νὰ ξαναπλάθουν τοὺς ἀνθρώπους. Γιατί ἡ πραότητα καὶ ἡ ἐγκράτεια εἶναι εὐτυχία καὶ δίνουν καλὴ ἐλπίδα στὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων.
Πρέπει πραγματικὰ οἱ ἄνθρωποι νὰ ἐπιμελοῦνται τὰ ἤθη τους καὶ νὰ ζοῦν ὅπως πρέπει. Ὅταν αὐτὸ τὸ κατορθώσουν, τότε εὔκολα μποροῦν νὰ γνωρίσουν καὶ τὰ θεία∙ γιατί ὅποιος μὲ ὅλη του τὴν καρδιὰ καὶ τὴν πίστη τοῦ σέβεται τὸ Θεό, ἔχει τὴ βοήθειά Του νὰ δαμάζει καὶ νὰ κρατεῖ τὸ θυμὸ καὶ τὴν ἐπιθυμία του. Ἐπειδὴ αἰτία ὅλων τῶν κακῶν εἶναι ἡ ἐπιθυμία καὶ ὁ θυμός.
Ἄνθρωπος λέγεται ἢ ἐκεῖνος ποὺ χρησιμοποιεῖ ὀρθὰ τὸ λογικό του, ἢ ἐκεῖνος ποὺ δέχεται συμβουλὴ γιὰ τὴ διόρθωσή του. Ὁ ἀδιόρθωτος δὲ λέγεται ἄνθρωπος, ἀλλὰ ἀπάνθρωπος. Κι αὐτὸ εἶναι τὸ γνώρισμα τῶν ἀπανθρώπων∙ καὶ οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ πρέπει ν’ ἀποφεύγονται. Γιατί ἐκεῖνοι ποὺ ζοῦν μὲ τὴν κακία δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ ἀποκτήσουν τὴν ἀθάνατη ζωή.
Ὅταν κάνομε καλὴ χρήση τοῦ λογικοῦ μας, τότε εἴμαστε ἄξιοι νὰ λεγόμαστε ἄνθρωποι. Ἀντίθετα, ὅταν δὲν κάνομε καλὴ χρήση τοῦ λογικοῦ, τότε μόνον κατὰ τὸ σῶμα καὶ τὴ φωνὴ διαφέρομε ἀπὸ τὰ ἄλογα ζῷα. Ἃς ἀναγνωρίσει λοιπὸν ὁ συνετὸς ἄνθρωπος ὅτι εἶναι ἀθάνατος καὶ τότε θὰ μισήσει κάθε αἰσχρὴ ἐπιθυμία, ἡ ὁποία γίνεται αἰτία θανάτου στοὺς ἀνθρώπους.
Ὅπως κάθε τέχνη διαμορφώνοντας τὴν ὕλη φανερώνει τὴν ἀξία της, π.χ. ὁ ἕνας δουλεύει τὸ ξύλο κι ὁ ἄλλος τὸ χαλκὸ κι ἄλλος τὸ χρυσὸ καὶ τὸ ἀσῆμι, ἔτσι κι ἐμεῖς ἀκούοντας γιὰ τὴν καλὴ καὶ ἐνάρετη καὶ θεάρεστη ζωή, ὀφείλομε νὰ φαινόμαστε ὅτι εἴμαστε πραγματικοὶ ἄνθρωποι γιὰ τὴ λογικὴ ψυχῆ μας καὶ ὄχι γιὰ τὴ διάπλαση μόνο τοῦ σώματός μας. Ἡ ψυχὴ ποὺ εἶναι ἀληθινὰ λογικὴ καὶ ἀγαπᾶ τὸ Θεό, γνωρίζει ἀμέσως ὅλα ὅσα συμβαίνουν στὴ ζωή. Καὶ ἐξιλεώνει τὸ Θεὸ μὲ διάθεση ἀγάπης καὶ Τὸν εὐχαριστεῖ πραγματικά, κατευθύνοντας πρὸς Αὐτὸν ὅλη τὴν ὁρμὴ καὶ τὸ νοῦ της.
Οἱ καπετάνιοι κατευθύνουν μὲ προσοχὴ τὸ πλοῖο γιὰ νὰ μὴ προσκρούσει πάνω σὲ σκόπελο ἢ σὲ ὕφαλο. Ἔτσι καὶ ἐκεῖνοι ποὺ ἐπιθυμοῦν νὰ ζήσουν τὴν ἐνάρετη ζωή, ἃς ἐξετάσουν μὲ ἐπιμέλεια ποιὰ πρέπει νὰ κάνουν καὶ ποιὰ πρέπει νὰ ἀποφεύγουν καὶ νὰ πιστεύουν ὅτι οἱ ἀληθινοὶ καὶ θεῖοι νόμοι τοὺς συμφέρουν, κόβοντας τὶς πονηρὲς ἐνθυμήσεις καὶ ἐπιθυμίες ἀπὸ τὴν ψυχή τους.
Ὅπως οἱ πλοίαρχοι καὶ οἱ ἁμαξηλάτες μὲ τὴν προσοχὴ καὶ τὴν ἐπιμέλεια πετυχαίνουν τὸ σκοπό τους, ἔτσι πρέπει καὶ ὅσοι φροντίζουν νὰ ζοῦν τὴ σωστὴ καὶ ἐνάρετη ζωή, νὰ μελετοῦν καὶ νὰ φροντίζουν πὼς νὰ ζοῦν ὅπως πρέπει καὶ ἀρέσει στὸ Θεό. Ἐκεῖνος ποὺ θέλει νὰ ζήσει ἔτσι καὶ ἔχει καταλάβει ὅτι μπορεῖ, μὲ τὴν πίστη προχωρεῖ πρὸς τὴν ἀφθαρσία.
Ἐλεύθερους νόμιζε ὄχι ὅσους ἔτυχε νὰ εἶναι ἐλεύθεροι, ἀλλὰ ἐκείνους ποὺ ἔχουν τὴ ζωὴ καὶ τοὺς τρόπους ἐλεύθερους. Δὲν πρέπει πράγματι νὰ ὀνομάζομε ἐλεύθερούς τους ἄρχοντες ποὺ εἶναι πονηροὶ καὶ ἀκόλαστοι, γιατί εἶναι δοῦλοι τῶν παθῶν καὶ τῆς ὕλης. Ἐλευθερία καὶ εὐτυχία τῆς ψυχῆς εἶναι ἡ πραγματικὴ καθαρότητα καὶ ἡ καταφρόνηση τῶν προσκαίρων.
Νὰ ὑπενθυμίζεις στὸν ἑαυτό σου ὅτι πρέπει ἀκατάπαυστα νὰ ἀποδεικνύεις τὸν χρηστὸ καὶ ἐνάρετο βίο σου ἀπὸ τὰ ἴδια τὰ ἔργα σου∙ ἔτσι καὶ οἱ ἄρρωστοι ὀνομάζουν καὶ ἀναγνωρίζουν σωτῆρες καὶ εὐεργέτες τοὺς γιατρούς, ὄχι ἀπὸ τὰ λόγια τους ἀλλὰ ἀπὸ τὰ ἔργα τους.
Ἡ λογικὴ καὶ ἐνάρετη ψυχὴ ἀναγνωρίζεται ἀπὸ τὸ βλέμμα, τὸ βάδισμα, τὴ φωνή, τὸ γέλιο, ἀπὸ τὸ ποὺ συχνάζει καὶ μὲ ποιοὺς συναναστρέφεται. Ὅλα αὐτὰ ἔχουν ἀλλάξει σ’ αὐτὴν καὶ ἔγιναν κοσμιότερα. Γιατί ὁ νοῦς ποὺ ἀγαπᾶ τὸ Θεό, σὰν προσεκτικὸς θυρωρὸς ἀπαγορεύει τὴν εἴσοδο στὶς κακὲς καὶ αἰσχρὲς ἐνθυμήσεις.
Ἂν παρακολουθεῖς τὸν ἑαυτό σου καὶ τὸν δοκιμάζεις, θὰ δεῖς ὅτι οἱ ἄρχοντες καὶ τὰ ἀφεντικὰ ἔχουν ἐξουσία μόνο τοῦ σώματος, ὄχι καὶ τῆς ψυχῆς. Καὶ νὰ τὸ θυμᾶσαι αὐτὸ πάντοτε. Γι’ αὐτό, ἂν διατάζουν φόνους ἢ τίποτε ἄτοπα ἢ ἄδικα καὶ ψυχοβλαβή, δὲν πρέπει νὰ ὑπακοῦμε σ’ αὐτοὺς καὶ ἄν μας βασανίζουν ἀκόμη. Γιατί ὁ Θεὸς δημιούργησε τὴν ψυχὴ ἐλεύθερη καὶ αὐτεξούσια σὲ ὅλα ὅσα κάνει, καλὰ ἢ κακά.
Ἡ λογικὴ ψυχὴ φροντίζει μὲ κάθε τρόπο νὰ ξεφύγει ἀπὸ ὅσα δὲν ὁδηγοῦν πουθενά, τὴν οἴηση, τὴν ὑπερηφάνεια, τὴν ἀπάτη, τὸ φθόνο, τὴν ἁρπαγὴ καὶ τὰ παρόμοια, ὅσα δηλαδὴ εἶναι ἔργα δαιμονικὰ καὶ κακῆς προαιρέσεως. Ὅλα κατορθώνονται μὲ ἐπιμέλεια καὶ ἐπίμονη προσοχὴ καὶ μελέτη ἀπὸ ἐκεῖνον τὸν ἄνθρωπο, τοῦ ὁποίου ἡ ἐπιθυμία δὲν τρέχει στὶς κακὲς ἡδονές.
Ἐκεῖνοι ποὺ ζοῦν μετρημένη καὶ περιορισμένη ζωή, καὶ ἀπὸ κινδύνους γλυτώνουν, καὶ δὲν ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ φύλακες. Μὲ τὸ νὰ νικοῦν τὴν ἐπιθυμία σὲ ὅλες τὶς περιπτώσεις, βρίσκουν τὸ δρόμο πρὸς τὸ Θεὸ εὔκολα.
Οἱ ἄνθρωποι ποὺ τοὺς ὁδηγεῖ τὸ λογικό, δὲν χρειάζεται νὰ μοιράζουν τὴν προσοχή τους σὲ πολλὲς συντροφιές, ἀλλὰ μόνο στὶς ὠφέλιμες καὶ μάλιστα σ’ ἐκεῖνες ὅπου πρυτανεύει τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ οἱ ἄνθρωποι προχωροῦν πάλι στὴν κατὰ Θεὸ ζωὴ καὶ τὸ αἰώνιο φῶς.
Πρέπει ἐκεῖνοι ποὺ ἐπιδιώκουν τὴν ἐνάρετη καὶ θεοφιλῆ ζωή, νὰ εἶναι ἀπαλλαγμένοι ἀπὸ οἴηση καὶ κάθε κούφια ματαιοδοξία καὶ νὰ φροντίζουν μὲ ὅλη τὴ δύναμή τους νὰ διορθώνουν τὴ ζωή τους καὶ τὴν ἐσωτερική τους διάθεση πρὸς τὸ καλύτερο. Ἐπειδὴ νοῦς ποὺ ἀγαπᾶ τὸ Θεὸ καὶ δὲν μεταβάλλεται ἀπὸ τὴν καλὴ κατάστασή του, εἶναι ἀνύψωση καὶ δρόμος πρὸς τὸ Θεό.
Καμιὰ ὠφέλεια δὲν προκύπτει ἀπὸ τὸ νὰ γνωρίζει ὁ ἄνθρωπος τὰ θεία λόγια, ἂν ἀπουσιάζει ἡ εὐσεβὴς ζωὴ ποὺ ἀρέσει στὸ Θεό. Αἰτία ὅλων τῶν κακῶν εἶναι ἡ πλάνη, ἡ ἀπάτη τοῦ κόσμου καὶ ἡ ἄγνοια τοῦ Θεοῦ.
Ἡ σπουδὴ τοῦ ἀρίστου βίου καὶ ἡ ἐπιμέλεια τῆς ψυχῆς δημιουργεῖ τοὺς καλοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἀγαποῦν τὸ Θεό. Γιατί ἐκεῖνος ποὺ ζητᾶ τὸ Θεό, Τὸν βρίσκει, ἂν νικᾶ τὴν ἐπιθυμία σὲ ὅλες τὶς περιπτώσεις καὶ ἂν δὲν σταματᾶ τὴν προσευχή. Ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος δὲν φοβᾶται τοὺς δαίμονες.
Ὅσοι ξεγελιοῦνται ἀπὸ τὶς ἐλπίδες τους σὲ βιοτικὰ πράγματα καὶ περιορίζουν τὴ γνώση τους γιὰ τὴν ἄσκηση τοῦ ἀρίστου βίου μόνο στὰ λόγια, μοιάζουν μὲ ἐκείνους ποὺ ἔχουν φάρμακα καὶ ἰατρικὰ ὄργανα ἀλλὰ δὲν ξέρουν οὔτε φροντίζουν νὰ τὰ χρησιμοποιήσουν. Ἑπομένως γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας ἂς μὴν κατηγοροῦμε τὸν τρόπο ποὺ ἔγιναν, οὔτε τοὺς ἄλλους ἀλλὰ τοὺς ἑαυτούς μας. Γιατί ἂν ἡ ψυχὴ ἀδιαφορήσει μὲ δική της θέληση, δὲν μπορεῖ νὰ μείνει ἀνίκητη.
Ἐκεῖνος ποὺ δὲν ξέρει νὰ ξεχωρίζει ποιὸ εἶναι τὸ καλὸ καὶ ποιὸ εἶναι τὸ κακό, δὲν ἐπιτρέπεται νὰ κρίνει τοὺς καλοὺς καὶ τοὺς κακούς. Γιατί ὁ ἄνθρωπος ποὺ γνωρίζει τὸν Θεὸ εἶναι ἀγαθός. Ἂν ὅμως δὲν εἶναι ἀγαθός, οὔτε γνωρίζει τὸ Θεό, οὔτε θὰ Τὸν γνωρίσει ποτέ? γιατί ὁ τρόπος νὰ γνωρίσει κανεὶς τὸ Θεό, εἶναι τὸ ἀγαθό.
Οἱ καλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἀγαποῦν τὸ Θεό, ἐλέγχουν τοὺς ἀνθρώπους γιὰ τὶς κακὲς πράξεις τοὺς κατὰ πρόσωπο ὅταν εἶναι παρόντες. Ὅταν ὅμως δὲν εἶναι παρόντες δὲν τοὺς κατηγοροῦν, ἀλλὰ οὔτε καὶ στοὺς ἄλλους ἐπιτρέπουν νὰ τοὺς κατηγορήσουν.
Στὶς συναναστροφὲς μὲ τοὺς ἄλλους, μακριὰ κάθε βαναυσότητα. Γιατί οἱ λογικοὶ καὶ εὐσεβεῖς ἄνθρωποι εἶναι στολισμένοι μὲ ντροπὴ καὶ φρόνηση περισσότερο ἀπὸ τὶς παρθένες. Καὶ τοῦτο, γιατί ὁ νοῦς ποὺ ἀγαπᾶ τὸ Θεὸ εἶναι φῶς ποὺ τυλίγει μὲ τὴ λάμψη τοῦ τὴν ψυχή, ὅπως ὁ ἥλιος περιλάμπει τὸ σῶμα.
Πάντοτε ὅταν σὲ προσβάλλει κανένα πάθος τῆς ψυχῆς, νὰ θυμᾶσαι ὅτι οἱ ἄνθρωποι ποὺ ὀρθοφρονοῦν καὶ θέλουν νὰ ἐξασφαλίσουν σωστὰ τὴ ζωή τους, δὲν θεωροῦν εὐχάριστη τὴν πρόσκαιρη ἀπόκτηση χρημάτων, ἀλλὰ τὶς ὀρθὲς καὶ ἀληθινὲς ἰδέες. Αὐτὲς τοὺς κάνουν εὐτυχεῖς. Γιατί ὁ πλοῦτος καὶ κλέβεται καὶ ἀπὸ δυνατότερους ἁρπάζεται∙ ἡ ἀρετὴ ὅμως τῆς ψυχῆς, αὐτὴ μόνο εἶναι ἀπόκτημα καὶ ἀσφαλισμένο καὶ ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ κλαπεῖ, καὶ μετὰ τὸ θάνατο παρέχει τὴν σωτηρία σὲ ὅσους τὴν ἔχουν ἀποκτήσει. Ἔτσι οἱ φρόνιμοι δὲν παρασύρονται ἀπὸ τὴ φαντασία τοῦ πλούτου καὶ τῶν ἄλλων ἡδονῶν.
Δὲν πρέπει οἱ ἄστατοι καὶ ἀπαίδευτοι νὰ αὐθαδιάζουν σὲ ἀξιόλογους ἀνθρώπους. Καὶ ἀξιόλογος ἄνθρωπος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ ἀρέσει στὸ Θεὸ καὶ ποὺ συνήθως σωπαίνει ἢ λέει λίγα καὶ ἀναγκαία καὶ ἀρεστὰ στὸ Θεό.
Ἐκεῖνοι ποὺ προσπαθοῦν νὰ ζοῦν τὴν ἐνάρετη καὶ θεοφιλῆ ζωή, φροντίζουν γιὰ τὶς ἀρετὲς σὰν κτήματά τους καὶ σὰν ἀφορμὴ αἰώνιας ἀπολαύσεως. Τὰ πρόσκαιρα τὰ ἀπολαμβάνουν ὅπως τύχει καὶ ὅπως δίνει καὶ Θεὸ καὶ ἂν ἀκόμη αὐτὰ εἶναι μετριότατα. Γιατί οἱ πολυποίκιλες τροφὲς τρέφουν τὰ σώματα ὡς ὑλικά, ἐνῷ ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ, ἡ ἐγκράτεια, ἡ ἀγαθότητα, ἡ ἀγαθοεργία, ἡ εὐσέβεια καὶ ἡ πραότητα θεώνουν τὴν ψυχή.

ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΝΗΠΤΙΚΩΝ

ΤΟΜΟΣ Α'


(Ιερά Μητρόπολη Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού http://imkifissias.gr)