Χριστιανισμός και Αρχαία Ελλάδα

Η σχέση της Ορθοδοξίας με τις άλλες θρησκείες.

Συντονιστές: Anastasios68, Νίκος, johnge

Άβαταρ μέλους
Αναστάσιος
Διαχειριστής
Δημοσιεύσεις: 5436
Εγγραφή: Παρ Αύγ 04, 2017 1:57 pm
Τοποθεσία: Νέα Μάκρη, Ηλιούπολη (για όσο θα σπουδάζω)

Χριστιανισμός και Αρχαία Ελλάδα

Δημοσίευσηαπό Αναστάσιος » Κυρ Οκτ 07, 2018 5:03 pm

ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟ : Οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν για την έλευση του Χριστού - Ιδού οι αποδείξεις!

Εικόνα

Έχουν διασωθεί αρχαία κείμενα που το αποδεικνύουν

Στην Πολιτεία του Πλάτωνα (B, V , 362) – βιβλίο που όλοι το αποδέχονται – περιέχεται μία προφητεία ισάξια μ’ αυτές των προφητών της Παλαιάς Διαθήκης:
«Θα απογυμνωθεί απ’ όλα εκτός της δικαιοσύνης, διότι φτιάχτηκε αντίθετος στην ως τότε συμπεριφορά. Χωρίς να αδικήσει κανέναν θα δυσφημισθεί πολύ ως άδικος ώστε να βασανισθεί για την δικαιοσύνη και θα γεμίσει με δάκρυα εξαιτίας της κακοδοξίας αλλά θα μείνει αμετακίνητος μέχρι θανάτου και ενώ θα είναι δίκαιος θα θεωρείτε άδικος για όλη του τη ζωή. Έχοντας τέτοιες διαθέσεις ο δίκαιος θα μαστιγωθεί, θα στρεβλωθεί, θα δεθεί, θα ανάψουν τα μάτια του και στα τελευταία του αφού πάθει κάθε κακό θα καρφωθεί πάνω σε πάσσαλο, και να ξέρεις ότι δεν είναι δίκαιο αλλά αφού έτσι το θέλει ας γίνει».
Στο έργο Προμηθεύς Δεσμώτης του Αισχύλου, ο Προμηθέας όντας φυλακισμένος στον Καύκασο προλέγει ότι ο λυτρωτής του θα γεννηθεί από την παρθένο Ιώ και τον Θεό (στ.772, 834, 848) θα είναι δηλαδή υιός Θεού και υιός Παρθένου. Αυτός ο Θεάνθρωπος θα καταλύσει την εξουσία των παλαιών θεών και θα αφανίσει αυτούς και την δύναμή τους (908,920). Ο Ερμής τότε σταλμένος από τον Δία προαναγγέλλει στον Προμηθέα τα εξής:
«Τοιούδαι μόχθου τέρμα μη τί προσδόκα πριν αν θεός τις διάδοχος των σων πόνων φανή, θελήση τ’ είς αναύγητον μολείν ‘Άιδην, κνέφαια τ’ άμφί Ταρτάρου βάθη» μετάφραση «μην περιμένεις να λυτρωθείς από τους πόνους προτού θεός πάρει τα πάθια τα δικά σου πάνω του και με τη θέλησή του κατέβει στον ‘Άδη τον ανήλιαγο, στους άφεγγους του Ταρτάρου βυθούς» (στ. 1041-1043).
Ο Σωκράτης στην απολογία του αναφέρει τα ακόλουθα:
«Θα μείνετε κοιμισμένοι σε όλη σας τη ζωή εάν δεν σας λυπηθεί ο Θεός να σας στείλει κάποιον άλλον» (Πλάτωνος, Απολογία Σωκράτους 18{31α}).
Στο Άγιον Όρος υπάρχουν χειρόγραφα που διασώζουν προφητείες της Σίβυλλας –της ιέρειας του Απόλλωνα– για την έλευση του Χριστού π.χ σε χειρόγραφο με την ονομασία «Υπόμνημα εις τον Άγιον Απόστολον Φίλιππον» πού φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Δοχειαρείου αναφέρονται τα εξής:
«Ύστερα από πολύ καιρό θα φθάσει κάποιος εις αυτήν την πολυδιηρημένην γη και θα γεννηθεί με σάρκαν αμόλυντον. Με ανεξάντλητα όρια ώς Θεότητα θα λυτρώσει τον άνθρωπον από την φθοράν των ανίατων παθών. Και θα τον φθονήσει άπιστος λαός και θα κρεμασθεί ψηλά ώς κατάδικος εις θάνατον. Όλα αυτά θα τα υποφέρει με πραότητα».
Στο ίδιο χειρόγραφο αναφέρεται μία ανατριχιαστική προφητεία για την θεανθρώπινη φύση του Χριστού, για το εκούσιον πάθος Του, αλλά και για την Ανάστασή Του:
«Ένας ουράνιος με πιέζει ισχυρά, ό οποίος είναι φως τριλαμπές. Αυτός είναι ο παθών Θεός, χωρίς να πάθει τίποτε ή Θεότης Του, διότι είναι συγχρόνως θνητός και αθάνατος. Αυτός είναι συγχρόνως Θεός και άνθρωπος, που υποφέρει από τους θνητούς τά πάντα, δηλαδή τον σταυρό, την ύβριν, την ταφή. Αυτός κάποτε από τα μάτια του έχυσε δάκρυα θερμά. Αυτός πέντε χιλιάδες χόρτασε με πέντε άρτους, κάτι που ήθελε δύναμη θεϊκή. Ο Χριστός είναι ο δικός μου Θεός, ο οποίος εσταυρώθη εις το ξύλον, ο οποίος εξέπνευσεν, ο οποίος εκ του τάφου ανήλθεν εις τον ουρανόν».
Οι παραπάνω προφητείες αναφέρονται και σε άλλα χειρόγραφα πού βρίσκονται σε άλλες Μονές του Αγίου Όρους η αλλού(π.χ Μονή Σινά). Παρατίθενται ακόμη σε σύγχρονο βιβλίο, στον Μέγα Συναξαριστή της Ορθοδόξου Εκκλησίας του Αρχιμανδρίτη Βίκτωρος Ματθαίου.
Και γι’ αυτούς που ίσως αμφισβητήσουν ότι τα παραπάνω ειπώθηκαν πράγματι από την Σίβυλλα και ισχυριστούν ότι είναι επινοήσεις κάποιον Χριστιανών Μοναχών, αρκεί το εξής αδιαμφισβήτητο γεγονός. Από διάφορες πηγές έχει διασταυρωθεί πώς τις προφητείες αυτές αλλά και άλλες –είτε της Σίβυλλας είτε άλλων σοφών Ελλήνων- χρησιμοποίησε η Αγία Αικατερίνη. Συγκεκριμένα, το 305 η Αγία Αικατερίνη η Αλεξανδρινή έλεγχε τον αυτοκράτορα Μαξιμίνο για την ειδωλολατρική του πολιτική.
Ό τελευταίος συγκέντρωσε τότε τους σοφότερους ειδωλολάτρες της αυτοκρατορίας για να την μεταπείσουν και να την κάνουν παγανίστρια. Στο διάλογο που ακολούθησε, αυτή η πάνσοφη και σπουδαγμένη στην Ελληνική παιδεία γυναίκα στην προσπάθειά της να αποδείξει ότι ο Χριστός είναι ο μοναδικός Θεός ανέφερε – μεταξύ άλλων – και τις προφητείες της Σίβυλλας. Και για να προληφθεί η κάθε απερίσκεπτη “σκέψη”, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να έπλασε αυτές τις προφητείες η ίδια η Αγία για τους εξής βασικότατους λόγους: Δεν θα μπορούσε να πει ένα τόσο μεγάλο ψέμα σχετικά με την ιέρεια του Απόλλωνα μπροστά στους σοφότερους εκπροσώπους της αρχαίας θρησκείας, διότι αμέσως όλοι θα διαπίστωναν το ψέμα της. Όμως, όχι μόνο δεν την κατηγόρησε κανείς για αναλήθειες, αλλά αντιθέτως οι σοφοί ειδωλολάτρες παραδέχτηκαν την λεκτική τους ήττα και όλοι αμέσως ασπάστηκαν με τη θέληση τους τον Χριστιανισμό με αποτέλεσμα ο αυτοκράτορας να τους θανατώσει.
Κανείς δεν μπορεί λοιπόν να αμφισβητήσει την αδιάσειστη αλήθεια ότι τα προφητικά αυτά λόγια βγήκαν από το στόμα της Σίβυλλας. Σε άλλο χειρόγραφο που βρίσκεται στην Αγιορείτικη Μονή Διονυσίου, αναφέρεται μια άλλη προφητεία της Σίβυλλας:
«Σας προφητεύω έναν τρισυπόστατο Θεό στα ύψη εκτεινόμενο του οποίου ο αιώνιος Λόγος σε ανυποψίαστο κόρη θα κυοφορηθεί, όπως ακριβώς το φέρον φωτιά τόξο, το μέσον του κόσμου διαπερνώντας. Όλο τον κόσμο αφού επαναφέρει στην ζωή, και στον Πατέρα θα τον προσφέρει σαν δώρο. Μαρία θα είναι το όνομα αυτής».
Βλέπουμε λοιπόν ότι η Θεία Πρόνοια μέσω του “σπερματικού λόγου” (όπως τον ονόμασαν οι Πατέρες της Εκκλησίας) φώτισε κάποιους Έλληνες της Αρχαιότητας και έτσι άφησαν εκατοντάδες χρόνια πρίν τον Χριστό προφητείες για την έλευσή Του.
Και άλλοι αρχαίοι λαοί έδωσαν τέτοιες προφητείεςχωρίς να πλησιάζουν σε καμία περίπτωση την ακριβολογία των προφητειών της Παλαιάς Διαθήκης περιοριζόμενες αποκλειστικά και μόνο στην αναφορά για τον ερχομό κάποιου Σωτήρα πού θα λυτρώσει τον κόσμο.
Οι προφητείες όμως των αρχαίων Ελλήνων δίνουν λεπτομερέστατα στοιχεία για τον Χριστό (γέννηση Του από την Παρθένο Μαρία, θεανθρώπινη φύση Του, θαύματα Του, Σταύρωση, Κάθοδος στον Άδη και Ανάσταση Του, τρείς υποστάσεις του Θεού). Έτσι, πολλές απ’ αυτές καθίστανται ισάξιες με τις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης, ενώ κάποιες άλλες τις ξεπερνούν κιόλας.
Αυτό ακριβώς αναγνωρίζει και ο μεγάλος μας εκκλησιαστικός συγγραφέας Κλήμης ο Αλεξανδρεύς (2ος αιώνας μ.Χ), ο οποίος στο έργο του Στρωματείς (5,13) δηλώνει απερίφραστα: «Ούκ οίμαι υπό Ελλήνων σαφέστερον προσμαρτυρήσεσθαι τόν Σωτήρα ημών» δηλαδή «δεν είναι δυνατόν, νομίζω, να προαναγγελθεί σαφέστερα από τους Έλληνες ό Σωτήρας μας».
Βλέπουμε λοιπόν ότι οι σοφοί Έλληνες της αρχαιότητας όχι μόνο πίστευαν σε ένα Θεό αλλά μίλησαν κιόλας για την τριαδικότητα Του, για την διττή φύση του Χριστού, για την Σταύρωση και την Ανάστασή Του.Προσπαθούσαν να αποδεσμευτούν από τη δυναστεία των θεών και να πλησιάσουν τον ένα και αληθινό Θεό.
Αποδεικνύεται πως περίμεναν καρτερικά την έλευση του Χριστού για αιώνες. Γι’ αυτό και όταν έγινε η συνάντηση Χριστού και Ελλήνων, ο Χριστός είπε:«Ελήλυθεν η ώρα ίνα δοξασθή ο Υιός του Ανθρώπου» (Κατά Ιωάννην -12,23) δηλαδή «έφτασε ή ώρα να δοξαστεί ο Υιός του Ανθρώπου (=ο Χριστός)». Και έτσι έγινε...

Πηγή: http://www.eleysis-ellinwn.gr


«Εγώ ειμί το φως του κόσμου ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία αλλ΄ έξει το φως της ζωής...»

Άβαταρ μέλους
Αναστάσιος
Διαχειριστής
Δημοσιεύσεις: 5436
Εγγραφή: Παρ Αύγ 04, 2017 1:57 pm
Τοποθεσία: Νέα Μάκρη, Ηλιούπολη (για όσο θα σπουδάζω)

Re: Χριστιανισμός και Αρχαία Ελλάδα

Δημοσίευσηαπό Αναστάσιος » Κυρ Οκτ 07, 2018 5:07 pm

Έτσι λοιπόν βγαίνει το συμπέρασμα ότι παρόλο που οι αρχαίοι Έλληνες δεν ήταν Χριστιανοί, είχαν το Θεό μέσα τους (όπως έχει ήδη πει και ο κύριος Αχιλλέας)! Γι' αυτό ο Ελληνισμός με την Ορθοδοξία μας αποτελούν έναν κοινό συνδετικό κρίκο που όποιος θέλει να είναι Έλληνας (όχι να λέγεται), θα πρέπει να κουβαλά στο αίμα του!


«Εγώ ειμί το φως του κόσμου ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία αλλ΄ έξει το φως της ζωής...»

Άβαταρ μέλους
Αναστάσιος
Διαχειριστής
Δημοσιεύσεις: 5436
Εγγραφή: Παρ Αύγ 04, 2017 1:57 pm
Τοποθεσία: Νέα Μάκρη, Ηλιούπολη (για όσο θα σπουδάζω)

Re: Χριστιανισμός και Αρχαία Ελλάδα

Δημοσίευσηαπό Αναστάσιος » Κυρ Οκτ 07, 2018 5:15 pm

Προς αποφυγήν συκοφαντιών εναντίον των Χριστιανών που "φέρονται" να κατέστρεψαν τους Αρχαίους Ελληνικούς ναούς, προτείνω την προσεκτική ανάγνωση του παρακάτω άρθρου :

Ποιοι κατέστρεψαν τους Αρχαίους ναούς;

Εικόνα

Πρωτοπρ. Κυριακοῦ Τσουροῦ
Γραμματέως τῆς Σ. Ε. ἐπὶ τῶν αἱρέσεων


Πολλὰ ἀπὸ τὰ «νεοεθνικά» ρεύματα, ποὺ δραστηριοποιοῦνται καὶ στὴν Ἑλλάδα, ἰσχυρίζονται συχνά, ὅτι oι χριστιανοὶ κατέστρεψαν τοὺς ναούς,τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ἀγάλματα τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς θρησκείας, καταστρέφοντας, ἔτσι, ἔργα τέχνης καὶ μνημεῖα πολιτισμοῦ. Γιὰ νὰ στηρίξουν αὐτὸ τὸν ἰσχυρισμό τους, ἐπιστρατεύουν μεμονωμένα περιστατικὰ καὶ προβάλλουν περιπτώσεις ἀκραίας συμπεριφορᾶς ὡς τὴν ἐπίσημη γραμμὴ τῆς Χριστιανικῆς Ἐκκλησίας κατὰ τῆς ἀρχαίας θρησκείας.

«Ἡ Ὀρθοδοξία κατέστρεψε τοὺς ναούς μας», λένε. Σὲ ἐρώτηση: «Τί πρόσφερε ἡ Ὀρθοδοξία στοὺς Ἕλληνες;», δίδεται ἡ ἀπάντηση: «Τὴν καταστροφὴ ὅλων τῶν ναῶν, τῶν ἔργων τέχνης καὶ τῶν βιβλιοθηκῶν». Οἱ χριστιανοὶ «ἔκαψαν ὅσα βιβλία δὲν τοὺς βόλευαν, βεβήλωσαν τὰ ἑλληνικὰ ἱερά, κομμάτιασαν τὰ ἀγάλματα, γκρέμισαν τοὺς ἑλληνικοὺς ναούς, καταλῄστεψαν τὸν ἐθνικὸ πληθυσμό». Σὲ συκοφαντικὸ ἄρθρο κατὰ τοῦ Χριστιανισμοῦ, ὑποστηρίζεται γιὰ τοὺς χριστιανούς, ὅτι «Ἡ πρώτη τους κίνηση ἦταν νὰ καταστρέφουν τοὺς ναοὺς καὶ τὰ ἀγάλματα τῶν Ἑλλήνων στερώντας ἔτσι τὸν κόσμο ἀπὸ ἀνεπανάληπτα δημιουργήματα τῆς ἀρχαίας τέχνης, γιὰ νὰ μὴ μείνει ἴχνος ἀπὸ τὴ "βδελυρὴ θρησκεία τῶν εἰδώλων"». Ὑπῆρχε, λένε, ἕνα κατευθυντήριο «σχέδιο», τὸ ὁποῖο κατηύθυνε τὶς «χριστιανικὲς μᾶζες» ὥστε νὰ καταστρέψουν ὅ,τι ἑλληνικό. «Δὲν πρέπει ποτὲ νὰ ξεχνᾶμε ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες», γράφουν, «ὅτι τὰ ἀκρωτηριασμένα ἀγάλματα ποὺ θαυμάζουμε σήμερα στὰ μουσεῖα, οἱ ἐρειπωμένοι ναοὶ μπροστὰ στοὺς ὁποίους ἐκστασιάζονται οἱ καλλιτεχνικὲς φύσεις καὶ οἱ ἀρχαιόφιλοι... δὲν εἶναι παρὰ τὰ φτωχικὰ λείψανα τρομερoὺ μακελλειoὺ ποὺ σπάραξε τὴν ἑλληνικὴ χώρα (καὶ ὄχι μόνο αὐτή) ἀπὸ τὸν 4ο ὡς τὸν 6ο τουλάχιστο αἰῶνα τῆς χρονολογίας μας».

Συχνά, γιὰ νὰ ἐνοχοποιήσουν τὸ Βυζάντιο, ἐπικαλούνται τις ἐπιδρομὲς τοῦ Ἀλάριχου κατά τῆς Ἑλλάδος τὸ 396 μ.Χ. καὶ τὶς καταστροφὲς ποὺ προξένησε στοὺς ἀρχαίους ναούς. Ὅμως, ἕνα τέτοιο «ἐπιχείρημα» ἀποδεικνύεται ἕωλο, «δεῖγμα τῆς πιὸ χονδροειδοῦς προπαγάνδας ἢ ἄγνοιας» ἐκ μέρους τῶν «νεοεθνικῶν». Καὶ τοῦτο διότι, ἀποκρύπτουν ὄτι ὁ Ἀλάριχος δὲν ἦταν Βυζαντινὸς ἀλλά Γοτθος, ὄπως καὶ oι μοναχοὶ ποὺ τὸν συνόδευαν στὶς καταστροφὲς ἦταν αἱρετικοὶ ἀρειανοί, τοὺς ὁποίους ὁ ἴδιος ὁ Θεοδόσιος εἶχε καταδιώξει ἕνα χρόνο πρίν.

Βεβαίως, κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ ἀρνηθεῖ ὅτι ὑπῆρξαν, κατὰ τὴν πορεία τῆς ἐπικράτησης τοῦ Χριστιανισμοῦ, καὶ περιπτώσεις ἀνεξέλεγκτης ἐκδικητικῆς συμπεριφορᾶς τῶν ἐπὶ αἰῶνες καταδιωκομένων Χριστιανῶν κατὰ τῶν θρησκευτικῶν συμβόλων τῶν πρώην διωκτών τους. Ή, ἀκόμη, καὶ αὐστηρὲς αὐτοκρατορικὲς ἀποφάσεις ἐναντίον ἐκπροσώπων τῆς ἀρχαίας εἰδωλολατρικῆς θρησκείας ἢ νόμοι ποὺ ἐπέβαλλαν τὸ κλείσιμο τῶν εἰδωλολατρικῶν ναῶν. Ὁ αὐτοκράτορας Θεοδόσιος ὁ Β' ὑπέγραψε καὶ νόμο μὲ ἐντολὴ καταστροφῆς ναῶν καὶ ἱερῶν τῆς ἀρχαίας θρησκείας. Ὅμως, ὅλα αὐτά, δὲν ἦταν οὔτε μία γενικευμένη τακτικὴ ἔναντι τῶν ἀρχαίων ναῶν, οὔτε πολὺ περισσότερο ἡ στάση τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ Χριστιανισμὸς ἀρχίζει νὰ ἐπικρατεῖ στὰ χρόνια τοῦ Μ. Κωνσταντίνου. Τὸ ἐρώτημα, λοιπόν, ποὺ τίθεται εἶναι: ἀπὸ τότε καὶ στὸ ἑξῆς καταστράφηκαν oἱ ἀρχαῖοι ναοὶ ἢ μήπως πολλοὶ ἀπ' αὐτοὺς ἦταν ἤδη κατεστραμένοι ἢ ἐγκαταλελειμμένοι; Γιατί, γιὰ νὰ μιλήσει κανεὶς γιὰ καταστροφὲς ἀρχαίων ναῶν ἀπὸ τοὺς χριστιανοὺς πρὸ τοῦ Μ. Κωνσταντίνου ειναι ἐξ ὁλοκλήρου παράλογο.

Σ' αὐτὸ τὸ ἐρώτημα ἔχουν ἀπαντήσει εἰδικοὶ καὶ ἐγκρατεῖς τῶν ἱστορικῶν πραγμάτων ἐπιστήμονες. Ἐμεῖς ἐδῶ θὰ περιοριστοῦμε νὰ ἐπιστρατεύσουμε κείμενα ποὺ προέρχονται ἀπὸ τοὺς ἴδιους τους ὀπαδοὺς καὶ ἐκπροσώπους τοῦ σύγχρονου πολυθεϊσμοῦ, μέσα ἀπὸ τὰ ὁποία ἀποδεικνύεται περίτρανα, ὅτι πολλοὶ ναοὶ καὶ Ἱερὰ τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς θρησκείας εἶχαν ὑποστεῖ ὁλοκληρωτικὲς καταστροφὲς καὶ βανδαλισμοὺς αἰῶνες πρὶν τὴν ἐμφάνιση τοῦ Χριστιανισμοῦ.

Πρωτίστως, θὰ ἐπικαλεσθοῦμε κείμενα ἐπιφανοῦς ἐκπροσώπου τού «Ὑπάτου Συμβουλίου τῶν Ἑλλήνων Ἐθνικῶν», ὀ οποῖος καίτοι τάσσεται μ' ἐκείνους ποὺ ἰσχυρίζονται, ὅτι oι χριστιανοὶ κατέστρεψαν τὰ ἀρχαία μνημεῖα, ἐν τούτοις, ὁμολογεῖ, καταγράφοντας Ἱστορικὰ γεγονότα, ποιὰ ἦταν πράγματι ἡ κατάσταση τῶν ἀρχαίων ἑλληνικῶν Ἱερῶν μερικοὺς αἰῶνες πρὶν ὁ Χριστιανισμὸς ἑδραιωθεῖ, ὡς ἡ ἐπικρατοῦσα θρησκεία. Καὶ βεβαίως, ἡ γνώμη τοῦ εἶναι ἰδιαιτέρως βαρύνουσα, γι' αὐτὸ θὰ μεταφέρουμε ἐδῶ αὐτούσια τὰ δικά του κείμενα.

Ὁ συγγραφέας, λοιπόν, στὸ τρίτομο ἔργο τοῦ «Ὑπὲρ τῆς τῶν Ἑλλήνων νόσου», τόμ. Γ', «Ἡ συρρίκνωση τῆς ἀρχαίας ψυχῆς», (ὁ τρίτος τόμος τοῦ βιβλίου φέρει τὸν ὑπότιτλο «Ἒς ἔδαφος φέρειν»), μᾶς πληροφορεῖ ὅτι ἤδη ἀπὸ τὸν 3ο π. Χ. αἰῶνα ἀρχίζει ἡ καταστροφὴ ἑλληνικῶν πόλεων καὶ ἱερῶν ἀπὸ ἐπιδρομεῖς. Ἐπικαλούμενος τὸν Κυρ. Σιμόπουλο, γράφει ὄτι πρῶτοι οἱ Αἰτωλοί, τὸν 3ο π.Χ. αἰῶνα, «ἀπογύμνωσαν ἢ κατέστρεψαν τὰ ἱερὰ καὶ τοὺς τόπους λατρείας ποὺ ἀποτελοῦσαν τὸν κυριότερο συνδετικὸ ἱστό, τὸν θρησκευτικὸ δεσμὸ μεταξὺ τῶν κρατουπόλεων... Το 219 π. Χ. ὁ στρατηγὸς τῆς αἰτωλικῆς Συμπολιτείας Σκόπας, κυριεύει τὸ Δίον τὴν ἱερὴ πόλη τῶν Μακεδόνων καὶ καταστρέφει τὰ πάντα. Γκρεμίζει ὅλα τὰ κτίσματα, πυρπολεῖ καὶ τοὺς χώρους λατρείας. Τα ἴδια καὶ στὸ ἱερό της Δωδώνης ἀπὸ τὸν στρατηγὸ τῶν Αἰτωλῶν Δωρίμαχο. Καταπάτησε κάθε ἱερὸ καὶ ὅσιο γράφει ὁ Πολύβιος».

Στὴν συνέχεια, ὁ Φίλιππος μὲ τοὺς Μακεδόνες του, σὲ ἀντίποινα, «πυρπόλησαν καὶ κατεδάφισαν τὰ ἱερὰ και ανέτρεψαν ἡ κατέστρεψαν 2.000 ἀνδριάντες». Καὶ δὲν περιορίστηκαν μόνο στὴν Αἰτωλία, ἀλλὰ προχώρησαν καὶ στὴν Ἀττική, τὸ 200 π. Χ., όπως ἐξιστορεῖ ὁ Λίβιος, ὅπου «Κατέστρεψαν καὶ τὰ μνημεῖα καὶ ἀνέσκαψαν τοὺς τάφους διασκορπίζοντας τὰ ὀστὰ τῶν νεκρῶν».

Ἀκολουθοῦν οἱ ἐπιδρομὲς τῶν Ρωμαίων, ποὺ κράτησαν δυὸ ὁλόκληρους αἰῶνες καὶ ἔφεραν πράγματι «ἒς ἔδαφος» πόλεις, ναούς, ἱερὰ καὶ ἀγάλματα σὲ ὁλόκληρη τὴν Ἑλλάδα. Τὸ 194 π. Χ., ὁ Τίτος Φλαμίνιος, μετὰ τὴν νίκη τοῦ κατὰ τοῦ Φιλίππου, «στέλνει καραβιὲς ὁλόκληρες ἀπὸ κλεμμένα μαρμάρινα καὶ χάλκινα ἀγάλματα γιὰ νὰ κοσμήσουν τὸ θρίαμβό του στὴ Ρώμη».

Τὸ 189 π.Χ., «ὁ Μᾶρκος Φούλβιος Νοβιλίορ λεηλατεῖ σύμφωνα μὲ τὴν καταγραφὴ τοῦ Πολύβιου τὴν Ἀμβρακία συμπεριλαμβανομένων καὶ τῶν Ἱερῶν της καὶ στέλνει σὰ λάφυρα στὴ Ρώμη, ἀγάλματα, ἐπιγραφὲς καὶ θησαυρούς». Το 181 π.Χ., «ἡ Σύγκλητος εἶχε ρίξει στὴν πυρὰ τὰ ἔργα τῶν Πυθαγορείων».

Τὸ 87 π.ἅ.χ.χ, «ὁ ἄξεστος Σύλλας, καταστρέφει τὴν Ἀθῆνα ποὺ εἶχε συμπαραταχθεῖ μὲ τὸν Μιθριδάτη, καὶ ἀμέτρητα ἀγάλματα, πίνακες ζωγραφικῆς καὶ θησαυροί, γίνονται ἀντικείμενα λεηλασίας καὶ μεταφέρονται στὴ Ρώμη, συμπεριλαμβανομένης τῆς ὀνομαστῆς βιβλιοθήκης τοῦ Ἀπελλικῶνος καὶ τοῦ περίφημου πίνακα τοῦ Ζεύξιδος... Ο ἴδιος ἅρπαγας στρατοκράτης ἦταν ἐπίσης αὐτὸς που άρπαξε τὸ χρυσελεφάντινο ἄγαλμα τῆς Ἀθηνᾶς τοῦ Ἀλαλκομένειου ἱεροῦ της Βοιωτίας, ἔβαλε χέρι στὰ ἱερά της Ἐπιδαύρου... τῆς Ὀλυμπίας καὶ τῶν Δελφῶν».

Τὸ 55 π.ἅ.χ.χ., «ὁ φοβερὸς Βέρρης... λεηλάτησε τὰ καλλιτεχνήματα καὶ τοὺς θησαυροὺς ὅλης της νότιας Ἑλλάδας, ἔκλεψε τὸ χρυσὸ ἀπὸ τὸν Ναὸ τῆς Ἀθηνᾶς στὴν Ἀθῆνα... ἅρπαξε ἀπὸ τὴν Τένεδο τὸ λατρευτικὸ ἄγαλμα τοῦ τοπικοῦ ἡμίθεου Τέννητος, καταλῄστεψε τὸν πανάρχαιο Ναὸ τῆς Ἥρας στὴ Σάμο, τὸ Ναὸ τῆς Ἀρτέμιδος στὴν Πέργαμο, λεηλάτησε ὅλα τὰ μνημεῖα τῆς Ἀσπένδου στὴν Παμφυλία».

«Ὁ Αὔγουστος... κλέβει ἀπὸ τὴν Τεγέα καὶ μεταφέρει στὴ Ρώμη τὸ περίφημο ἄγαλμα τῆς Ἀλέας Ἀθηνᾶς... Ὁ Καλιγούλας διάλεγε ἑλληνικὲς προτομές καὶ πρόσταζε νὰ τὶς ἀποκεφαλίζουν καὶ νὰ προσθέσουν σὲ αὐτὲς τὸ δικό του κεφάλι... Ὁ Νέρωνας, κλέφτης ἐπίσης πεντακοσίων χάλκινων γλυπτῶν ἀπὸ τοὺς Δελφούς...».

Συμπερασματικά, ὁ ἐν λόγῳ συγγραφέας μᾶς πληροφορεῖ ὅτι οἱ Ρωμαῖοι «μέσα σὲ λιγώτερο ἀπὸ δυὸ αἰῶνες τὴ μετέτρεψαν (τὴν Ἑλλάδα) σὲ ἐρειπωμένη ἐπαρχία τους, σὲ μιὰ χώρα ὅπου "οἱ λίθοι μόνον" θύμιζαν "τὴ σεμνότητα καὶ τὸ μέγεθος τῆς Ἑλλάδος" (Δίων Χρυσόστομος)». Καὶ καταλήγει: «ὁ Παυσανίας (σσ. 2ος μ. Χ. αἵ.) οὐσιαστικὰ θὰ δεῖ καὶ θὰ περιγράψει μία χώρα ἐρειπωμένη καὶ ὀλιγάνθρωπη, τῆς ὁποίας ἀρκετὲς πόλεις εἶναι ἤδη ἔρημες, τὰ δὲ ἱερὰ εἴναι κατα πλειοψηφία χορταριασμένα καὶ μὲ γκρεμισμένες τὶς στέγες... Ο Ρωμαῖος ποιητὴς Γιουβενάλλης... θὰ γράψει ἐπίσης καὶ τὰ ἑξῆς:... Σήμερα δὲν μπορεῖς νὰ ἁρπάξεις ἀπὸ αὐτούς, ὅταν πατήσεις τὸ φτωχό τους τόπο, τίποτε ἄλλο ἀπὸ μερικὰ βόδια καὶ φοράδες, τοὺς ἐφέστιους Θεοὺς ἀπὸ τὸ σπιτικό τους καὶ κανένα περίεργο ἄγαλμα, ἂν ἔχει μείνει κανένα στὰ ἱερά τους...»1.

Αὐτὰ ἐξιστορεῖ μὲ ἐθνικὸ πόνο ὁ ἐκπρόσωπος τοῦ Τ.Σ.Ε.Ε. καί μας βρίσκει συμπάσχοντας, γιατί ἔχει ἀπόλυτο δίκιο. Όμως, πὼς συμβιβάζονται ὅλα αὐτὰ μ' ἐκεῖνα τὰ «ἀποφθεγματικά» ποὺ ἀκούσαμε πιὸ πάνω, ὅτι οἱ χριστιανοὶ «ἔκαψαν ὅσα βιβλία δὲν τοὺς βόλευαν, βεβήλωσαν τὰ ἑλληνικὰ ἱερά, κομμάτιασαν τὰ ἀγάλματα, γκρέμισαν τοὺς ἑλληνικοὺς ναούς, καταλῄστεψαν τὸν ἐθνικὸ πληθυσμό», καὶ ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία προσέφερε «Τὴν καταστροφὴ ὅλων τῶν ναῶν, τῶν ἔργων τέχνης καὶ τῶν βιβλιοθηκῶν»;

Παρόμοιες «ὁμολογίες» συναντᾶμε καὶ σὲ ἄλλα περιοδικά. Επιλεκτικά μεταφέρουμε ἐδῶ δυὸ ἀκόμη ἀντιπροσωπευτικὰ κείμενα ποὺ προέρχονται ἀπὸ περιοδικά του «νεοεθνικοῦ» νεοπολυθεϊστικοῦ «χώρου»: «Οἱ πληροφορίες ποὺ παραδίδουν ὁ Παυσανίας, ὁ Στράβων καὶ ὁ Πολύβιος γιὰ τὶς ἐκτεταμένες ἐπιχειρήσεις ἁρπαγῆς ἑλληνικῶν ἔργων τέχνης ἐντυπωσιάζουν, ὅσον ἀφορᾶ στοὺς ἀριθμοὺς καὶ τὴν ἀξία τῶν μνημείων, ποὺ μεταφέρθηκαν στὴ Ρώμη. Πεντακόσια ἀγάλματα ἀπὸ τοὺς Δελφούς, τρεῖς χιλιάδες ἀπὸ τὴ Ρόδο καὶ ἑκατοντάδες γλυπτὰ καὶ ἔργα ζωγραφικῆς ἀπὸ τὴν Κόρινθο ἔγιναν λεία κατακτητῶν. Ὅ,τι εἶχε ἀπομείνει μέχρι τὴν ἐπικράτηση τοῦ Χριστιανισμοῦ ὡς ἐπίσημης θρησκείας τοῦ Βυζαντίου, ἔγινε στόχος γιὰ καταστροφὴ ἀπὸ τὸ νέο μισελληνικὸ καθεστώς, μὲ τὴν ἀνοχὴ καὶ τὶς εὐλογίες τοῦ ὁποίου «ἁλώνιζαν» ὀρδὲς βαρβάρων καὶ λαφυραγωγοῦσαν, ὅ,τι εὕρισκαν στὸ δρόμο τους. Ἐκτὸς ἀπ' αὐτοὺς ὅμως καὶ οἱ χριστιανοὶ τοῦ ἑλλαδικοῦ χώρου δὲν ἦταν ἄμοιροι μιαρῶν πράξεων. Ὄχι μόνον κατέστρεφαν κτήρια καὶ ἀκρωτηρίαζαν ἀγάλματα, ἀλλὰ πωλοῦσαν "δι' ὀλίγα τάλλαρα" τὰ τεμάχιά τους σὲ ξένους ἐπισκέπτες».

Τὰ ἴδια ἐπαναλαμβάνει καὶ ἄλλο περιοδικὸ τοῦ «χώρου»: «Ἡ λεηλασία τοῦ Ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ προσλαμβάνει δραματικὲς διαστάσεις ἐπὶ Νέρωνος, ὁ ὁποῖος "Πεντακόσιας θεῶν τὲ ἀναμὶξ ἀφείλετο καὶ ἀνθρώπων εἰκόνας χαλκάς" (Παυσανίας, Φωκικὰ 71). Μεταξὺ τῶν κλοπιμαίων ἤσαν καὶ ἡ πασίγνωστη Κόρη τοῦ Anzio, ἡ Κασσάνδρα, ὁ ἔρως τοῦ Πραξιτέλους, ὁ θνήσκων Γαλάτης, ὁ ὁ Ἀπόλλων τοῦ Σκόπα, ἡ «εὔκνημα» Ἀμαζόνα τοῦ Στρογγυλίωνος καὶ ἕνα μικρὸ ἄγαλμα τοῦ Ἀλεξάνδρου, τὸ ὁποῖο εἶχε ἐπιχρύσωση... Οἱ αὐτοκράτορες καὶ οἱ πλούσιοι Ρωμαῖοι, ἀφοῦ πρῶτα ἔσβηναν τὰ ἐπιγράμματα ἀπὸ τὶς βάσεις τῶν ἀγαλμάτων, ἔκοβαν τὰ κεφάλια καὶ στὴ θέση τοὺς ἔβαζαν τὸ μαρμάρινο ὁμοίωμα τοῦ δικοῦ τους κεφαλιοῦ».



Ἃς σημειωθεῖ, ὅτι ἡ μαρτυρία τοῦ Παυσανία πρέπει νὰ θεωρηθεῖ ὡς ἰδιαιτέρως βαρύνουσα, ἀφοῦ τὸ ἔργο τοῦ «Περιήγησις τῆς Ἑλλάδος», ἔχει γραφεῖ μεταξὺ τῶν ἐτῶν 160 καὶ 180 μ. Χ.

Αὐτά, λοιπόν, μᾶς πληροφοροῦν οἱ ἴδιοι οἱ ἐκπρόσωποι τῶν ἑλληνικῶν «νεοεθνικῶν» ρευμάτων, οἱ ὅποιοι στὴ συνέχεια καταγγέλλουν τὸν Χριστιανισμὸ ὡς τὸν μοναδικὸ διώκτη καὶ καταστροφέα ἀρχαίων ναῶν, ἀγαλμάτων καὶ βιβλιοθηκῶν. Δηλαδή, οἱ Ρωμαῖοι δὲν κατέστρεψαν τοὺς ἀρχαίους ναοὺς ἀφήνοντας «μόνον τοὺς λίθους»; Οἱ ρωμαῖοι αὐτοκράτορες δὲν ἀποκεφάλιζαν τὰ ἀγάλματα γιὰ νὰ ἀντικαταστήσουν τὶς κεφαλές τους μὲ τὰ ὁμοιώματα τῶν δικῶν τους «ἄμυαλων» κεφαλῶν; Δὲν ἔκαψαν βιβλία καὶ βιβλιοθήκες20, δὲν ἔφεραν «ἒς ἔδαφος» τὰ ἀριστουργήματα τῆς ἑλληνικῆς τέχνης, ἀλλὰ καὶ αὐτὸν τὸ ἴδιο τὸν ἑλληνικὸ πολιτισμό; Καὶ ὅλα αὐτὰ τὰ ἔκαναν μόνον οἱ Βυζαντινοὶ αὐτοκράτορες καὶ οἱ χριστιανοί; Ἂν εἶναι δυνατὸν αὐτὸ νὰ λέγεται ἱστορία καὶ ἀντικειμενικότητα!

Καὶ δὲν πρέπει νὰ λησμονοῦμε ὅτι οἱ Χριστιανοί, μέχρι καὶ τὶς ἡμέρες τοῦ Μ. Κωνσταντίνου, ὄχι μόνον βρίσκονταν κάτω ἀπὸ φρικτοὺς καὶ αἱματηροὺς διωγμούς, ποὺ ἀνέδειξαν 11 ἑκατομμύρια μάρτυρες τῆς Πίστεως μέσα στοὺς τρεῖς πρώτους χριστιανικοὺς αἰῶνες, ἀλλὰ καὶ ἀποτελοῦσαν τὸν 4ο μ. Χ. αἰῶνα τὸ 5% μόνον τοῦ πληθυσμοῦ τῆς Ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας, ποσοστὸ ποὺ δὲν ἄλλαξε σημαντικὰ ἀκόμη καὶ τοὺς πρώτους χρόνους μετὰ τὴν ἐπικράτηση τοῦ Χριστιανισμοῦ. Διερωτᾶται κανείς: ἄραγε τὸν 4ο αἰῶνα, ποὺ ἄρχισε νὰ ἐπικρατεῖ ὁ Χριστιανισμός, ὅλοι αὐτοὶ οἱ κατεστραμένοι ναοί, τὰ ἱερά, καὶ τὰ ἀγάλματα εἶχαν πάλι ἀνακατασκευαστεῖ;

Ἡ ἱστορικὴ ἀλήθεια ὅμως εἶναι ὅτι, ὅσοι σῴζονται ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους ναοὺς οἱ περισσότεροι τὸ ὀφείλουν στὸ γεγονὸς ὅτι πέρασαν στὴ χρήση τῶν Χριστιανῶν. Ἄν σῴζεται σήμερα ὁ Παρθενῶνας τὸ σπουδαιότερο ἀρχαιοελληνικὸ μνημεῖο ὁ ναὸς τοῦ Ἡφαίστου (Θησεῖο), τὸ Ἐρεχθεῖο, τὸ ὡρολόγιο τοῦ Κυρρήστου καὶ τόσοι ἄλλοι ναοὶ στὸν Ἑλλαδικὸ χῶρο καὶ ἔξω ἀπ' αὐτόν, αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι μετατράπηκαν σὲ χριστιανικοὺς ναούς. Πολλὰ δὲ ἀπὸ τὰ ἀριστουργήματα τέχνης ποὺ διασώθηκαν καὶ κυρίως ἀγάλματα, ὀφείλουν τὴ διάσωσή τους στὴ μεταφορά τους στὴν Κωνσταντινούπολη γιὰ τὴ διακόσμησή της.

Παρατηρεῖ ὁ κ. Ἰωάν. Τσέντος: «Οἱ Βυζαντινοὶ φύλασσαν ὅλους αὐτοὺς τοὺς θησαυροὺς εὐλαβικά, καὶ τοὺς θεωροῦσαν στολίδι τῆς πρωτεύουσάς τους, πρᾶγμα ποὺ ἀποδεικνύει πρώτον μὲν ὅτι δὲν ἔτρεφαν αὐτὸ τὸ ὑποτιθέμενο μῖσος πρὸς ὅ,τι τὸ ἀρχαῖο, ἀλλὰ θεωροῦσαν αὐτὰ τὰ ἀγάλματα μέρος τῆς πολιτιστικῆς τους κληρονομιᾶς, καὶ δεύτερον ὅτι εἶχαν τὴν αἰσθητικὴ ποὺ τοὺς ἐπέτρεπε νὰ ἐκτιμήσουν τὴν ὀμορφιὰ καὶ τὴν ἀξία τους... δὲν θὰ ἦταν ὑπερβολὴ νὰ πεῖ κανεὶς πὼς ὅποιο μνημεῖο τὸν ἀρχαίου ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ σῴζεται σήμερα στὴν Ἑλλάδα, ὀφείλει τὴ σωτηρία του στὴν προστατευτικὴ ἀσπίδα τὸν Βυζαντίου».

Δὲν εἶναι λοιπὸν δυνατὸν νὰ καταλογισθεῖ ἡ εὐθύνη τῶν σημερινῶν ἐρειπίων ἀρχαίων ναῶν στοὺς Χριστιανούς. Μήπως δὲν ὑπάρχουν σήμερα καὶ ἀναρίθμητοι Χριστιανικοὶ ναοὶ ἐρειπωμένοι ἢ ἐξαφανισμένοι; Ἀπὸ τὰ μέσα τοῦ 4ου αἵ. ἕως καὶ τὸν 6ο αἵ. μ. Χ., μόνο στὴν Ἀθῆνα καὶ τὰ περίχωρα, ὑπῆρχαν εἴκοσι δυὸ χριστιανικὲς Βασιλικές. Πολλὲς ἀπ' αὐτὲς εἶναι γνωστὲς σήμερα μόνον ἀπὸ τὰ ἐρείπιά τους. Ἀσφαλῶς οἱ παλαιοχριστιανικὲς αὐτὲς Βασιλικὲς δὲν ὀφείλουν τὴν ἐρήμωσή τους σὲ ἀντιχριστιανικοὺς διῶκτες καὶ καταστροφεῖς. Ὁ χρόνος, ἠ φθορά, τὰ φυσικὰ φαινόμενα συνετέλεσαν στὴν ἐρήμωσή τους, καίτοι οἱ χριστιανοὶ ποὺ τὶς οἰκοδόμησαν, ὄχι μόνον ὑπῆρχαν τότε γιὰ νὰ τοὺς χρησιμοποιήσουν στὴ λατρεία τους, ἀλλὰ καὶ ἀποτέλεσαν πλέον τὸ μόνο θρησκευτικὸ στοιχεῖο τῆς Ἑλλάδος. Ὡς παραδείγματα μερικῶν ἀπὸ τὶς πολλὲς ἐρειπωμένες παλαιοχριστιανικὲς Βασιλικές, ποὺ δὲν ὑπάρχουν σήμερα, ἀναφέρομε τὶς Βασιλικὲς τῆς Ἄγ. Τριάδος (δυτικὰ τοῦ Παρθενῶνα), τοῦ Ἀσκληπιείου (νότια του βράχου τῆς Ἀκρόπολης), τοῦ Ἄγ. Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτη (δυτικὰ τῆς Ἀκρόπολης), τοῦ Ἰλισσοῦ (ἀνατολικὰ τῶν Στηλῶν τοῦ Ὀλυμπίου Διὸς Ἀρδηττοῦ), τοῦ Ὀλυμπιείου (βόρεια τῶν Στήλων τοῦ Ὀλυμπίου Διός), τῆς Παναγιᾶς τῆς Πέτρας (στὸν Ἰλισσό) κ.ἅ..

Θέλουν νὰ ἀγνοοῦν, δηλαδή, οἱ σύγχρονοι «παγανιστές» ὅτι οἱ περισσότεροι ἀρχαῖοι ναοί, ὅπως καὶ οἱ παλαιοχριστιανικοὶ ἀργότερα, καταστράφηκαν ἀπὸ κατακτητές, ἀπὸ πολεμικὲς συγκρούσεις, ἀπὸ λεηλασίες καὶ πυρκαγιές, ἀπὸ σεισμοὺς καὶ θεομηνίες καὶ ἄλλα φυσικὰ φαινόμενα.

Οἱ ἰσχυρισμοὶ ὅμως τῶν σημερινῶν πολυθεϊστῶν, ἀποδεικνύονται μεροληπτικοί, ἀντιϊστορικοί, προκατειλημμένοι, καὶ ἀστήρικτοι. Γενικεύουν αὐθαίρετα ἀκραία καὶ μεμονωμένα περιστατικὰ καὶ διαστρεβλώνουν βάναυσα τὴν ἱστορικὴ ἀλήθεια. Ἐπαναλαμβάνομε, ὅτι δὲν ἀρνούμαστε περιπτώσεις βίαιης συμπεριφορᾶς καὶ φανατισμοῦ ἀπὸ μέρους τοῦ Χριστιανικοῦ ὄχλου καὶ καταστροφὲς ναῶν καὶ ἀγαλμάτων. Ὑπάρχουν περιπτώσεις ποὺ οἱ καταπιεσμένοι Χριστιανοὶ κατέστρεψαν ἀρχαίους ναοὺς καὶ ἀγάλματα. Ὅμως αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι μποροῦμε να γενικοποιούμε τα πρᾶγμα τὰ καὶ νὰ ἀποδίδουμε τὴν φυσικὴ φθορὰ τῆς ἀρχαιοελληνικῆς θρησκείας καὶ τῶν ἱερῶν της σὲ μιὰ τακτικὴ καὶ σ' ἕνα «σχέδιο» τοῦ Χριστιανισμοῦ γιὰ τὴν ἐπικράτησή του.

Ὅπως σημειώνει ὁ κ. Ἰωάν. Τσέντος, «εἶναι ἐντελῶς σαφὲς ὅτι κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ ἀποκλείσει τὸ ἐνδεχόμενον νὰ ὑπῆρξαν ἐκείνη τὴν ἐποχὴ καὶ κάποιες ἐκδηλώσεις φανατισμοῦ. Ὁ ἰσχυρισμὸς ὅμως ὅτι οἱ χριστιανοὶ καὶ τὸ Βυζάντιο προέβησαν φερ' εἰπεὶν σὲ συστηματικὴ καταστροφὴ τῶν ἀρχαίων ἀγαλμάτων, ἀποτελεῖ ἀσύστολο ψεῦδος».




Ὁ μακαριστὸς Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Χριστόδουλος παρατηρεῖ: «Ὁπωσδήποτε, οἱ καταστροφὲς τῶν εἰδωλολατρικῶν ναῶν στὴν Ἑλλάδα δὲν ὀφείλονταν σὲ θρησκευτικὲς συγκρούσεις. Ἡ Ἑλλάδα εἶχε σὲ πολὺ μεγάλο βαθμὸ ρημάξει καὶ καταστραφεῖ, πρὶν τὴν ἀναγνώριση τοῦ χριστιανισμοῦ ὡς θρησκείας, ὅταν ἀκόμη οἱ χριστιανοὶ ἤσαν θύματα μεγάλων διωγμῶν ἢ καὶ δὲν εἶχαν κὰν ἐμφανισθεῖ στὴν ἱστορία. Ἤδη στὴν ἑλληνιστικὴ ἐποχή, δὲν εἶναι λίγες οἱ πόλεις ποὺ εἶχαν μετατραπεῖ σὲ μικρὴ ὁμάδα χαμόσπιτων, μὲ σπασμένα ἀγάλματα καὶ ἐρειπωμένους ναούς».

«Τὸ μαντεῖο τῆς Δωδώνης εἶχε σταματήσει πρὸ πολλοῦ νὰ λειτουργεῖ καὶ ἦταν ἐρείπια, μᾶς πληροφορεῖ ὁ Στράβων στὰ Γεωγραφικά του, τὰ ὁποία εἶχαν ἤδη ὁλοκληρωθεῖ περίπου τὸ 7 π.Χ. Ὁ Στράβων, ἐπισημαίνει μάλιστα ὅτι ὄχι μόνο τὸ μαντεῖο τῆς Δωδώνης, ἀλλὰ καὶ ὅλα τὰ ἄλλα μαντεῖα τῆς Ἑλλάδος εἶχαν οὐσιαστικὰ σβήσει στὰ χρόνια του».

Ὁ καθηγητὴς κ. Βάσ. Μπακοῦρος σημειώνει: «Ὅπως ἀποδεικνύει ἡ ἔγκυρη ἐπιστημονικὴ ἔρευνα μὲ βάση ἀρχαιολογικὰ εὐρήματα (...., βλ. Ν. Παπαχατζή, Ἡ θρησκεία στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα, Ἐκδοτικὴ Ἀθηνῶν, Ἀθῆνα 1996) τὰ περισσότερα εἰδωλολατρικὰ ἱερὰ ἢ ναοὶ δὲν καταστράφηκαν οὔτε μετασκευάστηκαν σὲ χριστιανικὰ τεμένη, ἁπλῶς ἐγκαταλείφθηκαν»25.

Καὶ ὁ π. Γεώργ. Μεταλληνὸς ὑπογραμμίζει: «Τὶς παρατηρούμενες καταστροφὲς ἀποδίδουν οἱ ἀρχαιολόγοι στοὺς σεισμούς, τὶς βαρβαρικὲς ἐπιδρομὲς (4ο - 6ο αἵ.) καὶ τὴν ἐγκατάλειψη. Τὰ ἀρχαία μνημεῖα τῶν Ἀθηνῶν καὶ τῶν Δελφῶν ἔμειναν ἀπείραχτα ἀπὸ τοὺς χριστιανούς. Ἡ μετατροπή τους σὲ χριστιανικὲς ἐκκλησίες δείχνει περίτρανα τὴ συνείδηση τῆς ἱστορικῆς συνέχειας. Ὅσο καὶ ἂν αὐτὸ δὲν ἱκανοποιεῖ τοὺς σημερινοὺς ἀρχαιολάτρες».

Σὲ ἐπιστολὴ του πρὸς τὸν π. Γεώργιο Μεταλληνό, ὁ ἀρχαιολόγος Ἄγγ. Χωρέμης γράφει: «Αὐτὸ ποὺ πράγματι ἔγινε εἶναι καταστροφὲς καὶ ἀκρότητες σὲ τοπικὸ ἐπίπεδο, ἀπὸ φανατικοὺς ἐκκλησιαστικοὺς καὶ πολιτικοὺς παράγοντες, κυρίως ἐναντίον ἀγαλμάτων ἀρχαίων θεοτήτων μὲ συνηθέστερο τὸ φαινόμενο τῆς ρινοκοπῆς καὶ καταστροφῆς τῶν προσώπων. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ ἐξαγρίωναν τὸν ὄχλο, πρᾶγμα ὄχι δύσκολο, ἂν σκεφτοῦμε ὅτι μόλις 75-80 χρόνια χώριζαν τὴν ἐποχὴ αὐτὴ ἀπὸ τοὺς φοβεροὺς διωγμοὺς τῶν Διοκλητιανοὺ καὶ Γαλερίου (+311) καὶ 55-60 χρόνια ἀπὸ τὸν "ἠπιότερο" διωγμὸ τὸν Λικινίου (310-324), τὸν ἐξαγριωμένο αὐτὸν ὄχλο τὸν ἐξαπέλυαν νὰ κάψει καὶ νὰ καταστρέψει ὀ,τιδήποτε "ἐθνικό" εὕρισκε μπροστά του. Αὐτὸ ὅμως οὐδέποτε ὑπῆρξε πολιτικὴ τὸν Μεγάλου Θεοδοσίου καί, ὅταν ἔγινε, προσπάθησε νὰ τὸ σταματήσει καὶ νὰ τὸ θεραπεύσει».

Κλείνομε τὴν σύντομη αὐτὴ ἐπισκόπηση μὲ τὶς ἐπισημάνσεις τοῦ κ. Θαν. Παπαθανασίου, σὲ ἐμπεριστατωμένη μελέτη τοῦ δημοσιευμένη στὸ περιοδικὸ «Σύναξη». Μεταξὺ τῶν ἄλλων, γράφει: «σὲ ὅλο τὸ σῶμα τῶν ἱερῶν κανόνων... ἀπουσιάζουν ἀπολύτως κανόνες ποὺ νὰ ἐπιβάλλουν τὸν "ἐκχριστιανισμό" τῶν ἐθνικῶν καὶ σχεδὸν ἀπολύτως κανόνες ποὺ νὰ ἐπιτάσσουν τὴν καταστροφὴ τῶν παγανιστικῶν ἱερῶν». Γιὰ τὶς διατάξεις νη' καὶ πδ' τῆς Συνόδου τῆς Καρθαγένης (419 μ.Χ.), μὲ τὶς ὁποῖες ζητεῖται ἀπὸ τοὺς βασιλεῖς νὰ ἐξαλείψουν «τὰ ἐγκαταλείμματα τῶν εἰδώλων τὰ κατὰ πᾶσαν τὴν Ἀφρικήν», παρατηρεῖ ὅτι «πρόκειται γιὰ τοπικοῦ χαρακτῆρα πρωτοβουλία, ποὺ ἀφοροῦσε συγκυρίες τῆς λατινικῆς Ἐκκλησίας στὴ Βόρεια Ἀφρική». Ἡ ἴδια σύνοδος, ἐξ' ἄλλου, ζητοῦσε ἀπὸ τοὺς ἐπισκόπους νὰ καταστρέψουν καὶ τὰ «χριστιανικὰ ναΐδρια», ποὺ εἶχαν ἀνεγερθεῖ αὐθαίρετα ἀπὸ δεισιδαίμονες χριστιανοὺς (κανὼν πγ')28.

Εἶναι, λοιπόν, φανερὸ ὅτι ἐθελοτυφλοῦν, οἱ σύγχρονοι «ἐθνικοί», προσπαθώντας ἐπίμονα νὰ βροῦν ὀργανωμένο «σχέδιο» τῶν Χριστιανῶν γιὰ τὴν καταστρφή τῶν ἀρχαίων ναῶν καί μεθοδεύσεις.


(Από την Ιερά Μητρόπολη Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού www.imkifissias.gr)


«Εγώ ειμί το φως του κόσμου ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία αλλ΄ έξει το φως της ζωής...»

Άβαταρ μέλους
Αναστάσιος
Διαχειριστής
Δημοσιεύσεις: 5436
Εγγραφή: Παρ Αύγ 04, 2017 1:57 pm
Τοποθεσία: Νέα Μάκρη, Ηλιούπολη (για όσο θα σπουδάζω)

Re: Χριστιανισμός και Αρχαία Ελλάδα

Δημοσίευσηαπό Αναστάσιος » Τετ Δεκ 12, 2018 7:36 pm

Ποιοι και Πότε, κατέστρεψαν τους αρχαίους ναούς στην Ελλάδα

Εικόνα

Οι αρχαίοι ναοί στην Ελλάδα είχαν ρημάξει και καταστραφεί, πριν την αναγνώριση του χριστιανισμού, όταν ακόμη οι χριστιανοί ήσαν τα θύματα μεγάλων διωγμών ή και δεν είχαν καν εμφανισθεί στην ιστορία.

Μια μελέτη του μακαρ. Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου, που απαντάει και αυτή, με επιπλέον ντοκουμέντα, στις ανιστόρητες και ψευδής κατηγορίες των Νεοπαγανιστών, ότι δήθεν με τη βία στερήθηκαν τους ναούς τους από τους Χριστιανούς.
Γιατί οι απατεώνες του Νεοπαγανισμού, ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΝ να γνωρίζει ο κόσμος, ότι η Ελλάδα ήταν ήδη ερημωμένη και κατεστραμμένη ΠΡΙΝ φθάσει εδώ η Χριστιανική πίστη.
Ούτε τις καταστροφές που έκαναν οι ίδιοι στους ναούς τους, ούτε ότι οι ίδιοι οι Εθνικοί τους εγκατέλειψαν ελεύθερα και εκούσια παρά τους διωγμούς εναντίον των Χριστιανών, όταν παράτησαν το σκοταδισμό των ειδώλων και των δαιμόνων παρά τον κίνδυνο της ζωής τους, για να λατρέψουν τον Ιησού Χριστό, τον μόνο αληθινό Θεό!


Η Εγκατάλειψη των αρχαίων ναών
Του Αρχιεπισκόπου Αθηνών κ. Χριστόδουλου Παρασκευαϊδη
Απόσπασμα από το βιβλίο «Ελληνισμός Προσήλυτος»
Εκδ. «MEDIA ECCLESIASTICA» σελ. 111-116


Οπωσδήποτε, οι καταστροφές των ειδωλολατρικών ναών στην Ελλάδα δεν οφείλονταν σε θρησκευτικές συγκρούσεις. Η Ελλάδα είχε σε πολύ μεγάλο βαθμό ρημάξει και καταστραφεί, πριν την αναγνώριση του χριστιανισμού, όταν ακόμη οι χριστιανοί ήσαν τα θύματα μεγάλων διωγμών ή και δεν είχαν καν εμφανισθεί στην ιστορία. Ήδη στην ελληνιστική εποχή, δεν είναι λίγες οι πόλεις πού είχαν μετατραπεί σε μικρή ομάδα χαμόσπιτων, με σπασμένα αγάλματα κι ερειπωμένους ναούς.

Το μαντείο της Δωδώνης είχε σταματήσει προ πολλού να λειτουργεί και ήταν ερείπια, [80] μας πληροφορεί ο Στράβων στα «Γεωγραφικά» του, τα οποία είχαν ήδη ολοκληρωθεί περίπου το 7 π.Χ. Ο Στράβων, επισημαίνει μάλιστα ότι όχι μόνο το μαντείο της Δωδώνης, αλλά και όλα τα άλλα μαντεία της Ελλάδος είχαν ήδη ουσιαστικά σβήσει στα χρόνια του.[81]

Εικόνα

Το μαντείο των Δελφών φυτοζωούσε, αλλά ήταν πια ένα ιερό πάμπτωχο, περιγράφει ο Στράβων.
[82] ο Νέρων πήγε εκεί, και αφού σάρωσε τα βραβεία σε αγώνες που οργάνωσαν για να τον βραβεύσουν, υποσχέθηκε πως θα φροντίσει να δώσει στο μαντείο την παλιά του δόξα. Ωστόσο, δεν παρέλειψε φεύγοντας για τη Ρώμη, να αρπάξει πολλά από τα έργα τέχνης που είχαν αφήσει στη θέση τους οι προ αυτού Ρωμαίοι. Και βέβαια, επιστρέφοντας στη Ρώμη ξέχασε αμέσως τις υποσχέσεις του και το μαντείο.

Αργότερα, ο Δομητιανός αποκατάστησε το ναό του Απόλλωνα. Αλλά ο Πλούταρχος, σύγχρονος του Αποστόλου Παύλου, μιλάει για την περασμένη πια δόξα του μαντείου που έχει ήδη σβήσει.
[83] Αισθάνεται μάλιστα την ανάγκη να εξηγήσει αυτή τη δραματική παρακμή, και την αποδίδει στην ηθική παρακμή της κοινωνίας και τη συνακόλουθη πτώση τού επιπέδου των ερωτημάτων, αφού ρωτούσαν πια το θεό όχι για σοβαρά θέματα αλλά για γάμους και κληρονομιές και τα παρόμοια.

[84] Δεν λησμονεί όμως ο Πλούταρχος ότι ένας παράγων τής παρακμής είναι σίγουρα και η πληθυσμιακή ερήμωση της Ελλάδας, η «ολιγανδρία», [85] εξ αιτίας τής όποιας το μαντείο μένει πολύ χρόνο έρημο και χωρίς προσκυνητές. [86] Αυτή η ζοφερή πραγματικότητα τον υποχρεώνει να πει τον μεγάλο λόγο, αυτός ο ειδωλολάτρης ιερέας: «απάγγειλον ότι ο Παν ο μέγας τέθνηκε».

Εικόνα

[87] Η Δήλος, το νησί τού Απόλλωνα και «ιερά καρδία» των Ιώνων, είχε μετατραπεί από τον 2ο αι. π.Χ. σε ιερό τόπο αιγυπτιακών θεοτήτων (Ίσιδος, Σεράπιδος, Άνουβι) και σε πάνθεον συριακών και φοινικικών λατρειών.
Το νησί δεν ήταν πια το άβατο του Απόλλωνα. Αλλά πάντως, και σε αυτό το κατάντημα, δεν έζησε πολύ: καταστράφηκε από τον στρατηγό του Μιθριδάτη Αρχέλαο, που κατέσφαξε 20.000 άτομα και λήστεψε το θησαυρό του Απόλλωνα.
Στη συνέχεια, το νησί έγινε άντρο πειρατών, που ρήμαζαν ό,τι είχε απομείνει όρθιο. Αργότερα, η Ρώμη έδιωξε τους πειρατές, και το νησί ανάσανε, πλην όμως φορτώθηκε όχι με αγάλματα του Απόλλωνα, άλλα με προτομές Ρωμαίων ηγεμόνων.

[88] Εκτός από τους ιερούς χώρους της ειδωλολατρίας, και οι μεγάλες πόλεις είχαν διαλυθεί ή συρρικνωθεί. Η άλλοτε ισχυρότατη και πλούσια Κέρκυρα είχε γίνει χαλάσματα σε τέτοιο βαθμό, που έγινε παροιμιώδης.

[89] Χαλάσματα βλέπει στη θέση της φημισμένης Σάμου ο Κικέρων, σύγχρονος του Αποστόλου Παύλου, καθώς γράφει στον αδελφό του.
[90] ο Στράβων μιλά για την «κάποτε» λαμπρή Θήβα, για την Τανάγρα και τις Θεσπιές, λέγοντας ότι αυτό που σήμερα σώζεται δεν είναι ούτε καν αξιόλογο χωριό.

[91] Την Κόρινθο οι Ρωμαίοι την είχαν ξεκληρίσει, και αποικίσει με Ιταλούς, όπως βεβαιώνει ο Παυσανίας, [92] και με Εβραίους που είχε βίαια αποκρίνει ο Κλαύδιος από τη Ρώμη.

[93] Στην αλληλογραφία τού Κικέρωνα, διαβάζουμε αφήγηση ταξιδιού στον Σαρωνικό, το 45 μ.Χ.: «Μπροστά μου ήταν η Αίγινα, πίσω μου τα Μέγαρα, δεξιά ο Πειραιάς, αριστερά η Κόρινθος, πόλεις άλλοτε οι πιο ανθηρές, τώρα πεσμένες και καταστραμμένες κείτονται μπροστά στα μάτια μου».

[94] Ερειπωμένη από πληθυσμό η Σπάρτη κατά τον Στράβωνα, [95] ενώ η Νεμέα ήταν χωριουδάκι, κι ο ναός του Διός με γκρεμισμένη οροφή και χωρίς άγαλμα μέσα, [96] περιγράφει ο Παυσανίας ήδη τον 2ο μ.Χ. αιώνα, σε μιαν εποχή δηλαδή που ο χριστιανισμός ήταν στο λίκνο του ακόμη.

Η παραπλάνηση ότι οι Χριστιανοί "καταστρέφανε" τους αρχαίους ναούς.

Αυτά τα στοιχεία, ελάχιστα από όσα θα μπορούσαμε να παραθέσουμε, δείχνουν πόσο εσφαλμένη και παραπλανητική είναι η αντίληψη ότι οι χριστιανοί παραλάβανε μιαν Ελλάδα πλήρη λαμπρών ναών, την όποια τάχα αυτοί καταστρέφανε με μίσος...

Από αυτή τη μοίρα, πάντως, είχε ξεφύγει η Αθήνα, η οποία λόγω τής φήμης της ως σχολής του πνεύματος, αντιμετωπιζότανε με προσοχή από τους ηγεμόνες των ελληνιστικών χρόνων αλλά και τους Ρωμαίους. Οι πόλεμοι και οι εισβολές προκαλούσανε καταστροφές σε πολλά δημόσια κτίρια, αλλά μετά τις καταστροφές άρχιζε και πάλι η ανοικοδόμηση στο άστυ.

Εικόνα

[97] Ναι μεν ο Σύλλας πέρασε από στόματος μαχαίρας την πόλη, σφάζοντας και πουλώντας ως δούλους το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της, καταστρέφοντας και κυρίως λεηλατώντας σε απίστευτο βαθμό τους θησαυρούς της, αλλά οι Ρωμαίοι, διόρθωσαν αρκετά κτίρια και οικοδόμησαν πολλά καινούργια. Ο Πομπήιος, ο Καίσαρ και ο Αύγουστος και βεβαίως ο Αδριανός θεωρούνται οι άνθρωποι που ανοικοδόμησαν την Αθήνα, στέλνοντας πολλούς Ρωμαίους να εγκατασταθούν και να γίνουν πολίτες.

[98] Ωστόσο, η ρωμαϊκή Αθήνα δεν ήταν πια η πόλη ούτε τού Σόλωνα ούτε τού Περικλή: το άστυ χτιζόταν, αλλά η ενδοχώρα του, οι δήμοι της Αθήνας, και φυσικά τα εκεί ιερά και οι ναοί, είχαν αφεθεί να ρημάξουν.

Οι ιδεομανείς, κατηγορούν τους χριστιανούς ότι έσπασαν αγάλματα άφθαστου τέχνης και κίονες για να τα χρησιμοποιήσουν ως οικοδομικά υλικά φτιάχνοντας τους δικούς των ναούς.

Η ερήμωση των ναών, όμως, ήταν προϊόν πολλών παραγόντων. Ένας από αυτούς ήταν ο δημογραφικός, που αναφέρει ο Πλούταρχος. Η Ελλάδα είχε μπει σε φάση πληθυσμιακής κατάρρευσης. Στον παράγοντα αυτόν αναφέρθηκα ήδη. Αν σε αυτό προσθέσουμε την κατακόρυφη αύξηση του αριθμού των χριστιανών, μπορούμε να καταλάβουμε πόσο μειωνόταν ο αριθμός των ειδωλολατρών.

[99] Ο Πλούταρχος γράφει ότι ενώ παλιά χρειάζονταν τρεις ιέρειες στους Δελφούς για να καλύπτουν τις ανάγκες του κοινού, στα χρόνια του υπερεπαρκούσε μία μόνον.

[100] Με την ανάπτυξη του χριστιανισμού, ο ειδωλολατρικός κόσμος μειωνόταν σταθερά. Για παράδειγμα, ήδη στα χρόνια τού Μεγάλου Κωνσταντίνου οι Έλληνες χριστιανοί ήσαν τόσοι, ώστε Επίσκοποι των μετείχαν στην Α' Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας, το 325 μ.Χ.

[101] Στην Αθήνα, οι πρώτοι χριστιανοί συγκεντρώνονταν σε σπηλιές της Ακρόπολης, πολύ σύντομα όμως αυξήθηκαν τόσο, ώστε να οικοδομήσουν μια μεγάλη βασιλική στις όχθες τού Ιλισσού.

[102] Αυτό συνέβη και σε άλλες πόλεις τής αυτοκρατορίας: στο τέλος τού 4ου αι. μ.Χ., η Αντιόχεια είχε περισσότερους από 200.000 κατοίκους, από τους οποίους οι μισοί περίπου ήσαν χριστιανοί [103] -για να φέρω ένα παράδειγμα.


Ένας ακόμη παράγοντας ήταν η αναγνώριση τού χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας τού κράτους. Αυτό, αναμφισβήτητα έπαιξε το ρόλο του. Η πολιτεία δεν ήταν πλέον πρόθυμη να διαθέτει ποσά για τη συντήρηση παγανιστικών ναών και την αποκατάσταση των ζημιών που έφερναν ο χρόνος ή οι βαρβαρικές επιδρομές.

Αλλά δεν πρέπει να παραληφθεί ένας τρίτος, όχι σε σημασία, παράγοντας: οι έμποροι οικοδομικών υλικών χρησιμοποιούσαν τα υλικά των ερειπωμένων κι εγκαταλειμμένων ναών, πουλώντας τα σε όσους ήθελαν να χτίσουν καινούργιο σπίτι ή ναό.

Εικόνα

Η επαναχρησιμοποίηση οικοδομικών υλικών ναών και δημοσίων κτιρίων, δεν γινόταν κρυφά: ήταν πρακτική πολύ γνωστή στην αρχαιότητα. Πάρα πολλοί τάφοι και μνημεία τού Κεραμεικού νεκροταφείου, που ανήκαν σε οικογένειες χωρίς απογόνους πια, καταστράφηκαν από τους αρχαίους για να ανοικοδομήσουν τα Μακρά Τείχη. [104]

Σύνηθες ήταν στον αρχαίο κόσμο η οικοδόμηση νέου κτίσματος πάνω σε θεμέλια ερειπωμένου ναού ή μνημείου.

Πρέπει να καταλάβουμε εδώ ότι οι άνθρωποι αυτοί, ειδωλολάτρες και χριστιανοί, δεν ήσαν κτηνώδεις καταστροφείς: απλούστατα, δεν υπήρχε την εποχή εκείνη η έννοια τού διατηρητέου μνημείου. Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις πού βλέπουμε τάση προστασίας του παλαιού κτίσματος για ιστορικούς ή αισθητικούς λόγους - και πάλι, πρόκειται για αυτοκράτορες ή ηγεμόνες που διατάσσουν τη διατήρηση κτίσματος, όχι για γενικότερη τάση. Βλέπουμε χριστιανούς αυτοκράτορες που περισώζουν ειδωλολατρικούς ναούς, επικαλούμενοι την αισθητική τους ποιότητα. [105]
Βέβαιο είναι ότι, δεν υπήρχε κοινωνική συναντίληψη για τη διατήρηση μνημείου, αρχιτεκτονικού ή άλλου.


Παραπομπές

80. Στράβωνος, Γεωγραφικά, 7.7.9.17 Κι όχι μόνο το μαντείο: «η τε Ήπειρος πάσα και ή Ιλλυρίς, νυν δε τα πολλά μεν ερημία κατέχει, τα δ' οικούμενα κωμηδόν και εν ερειπιοις λείπεται».

81. «Εκλέλοιπε δε πως και το μαντείον το εν Δωδώνη, καθάπερ τα άλλα», ότι.τι., 7.7.10.

82. «πενέστατόν εστι το εν Δελφοίς ιερόν», 9.3.8.2, και συνεχίζει αφηγούμενος τις λεηλασίες που υπέστη το κάποτε πνευματικό κέντρο της Ελλάδος.

83. «μεγάλη γαρ η παλαιά δόξα τής εκεί θεότητας, τα δε νυν έοικεν υπομαραίνεσθαι», Περί των Εκλελειπότων Μυστηρίων 411d. 10-11

84. «αισχρών και αθέων ερωτημάτων, ά τω θεώ προβάλλουσιν οι μεν ως σοφιστού διάπειραν λαμβάννοντες οι δε περί θησαυρών ή κληρονομιών ή γάμων παρανόμων διερωτώντες» οπ.π 413 b1-4

85. Οπ. π. 413 f 2

86. «πολύν χρόνον έρημον γενέσθαι και απροσπέλαστον» οπ.π. 414 Β1-2

87. οπ.π. 419 C4

88. Habicht, Athen, 252, 338-9 s

89. «επί λοιδορία παροιμίαν έλαβεν "ελευθέρα Κόρκυρα, χεζ' όπου θέλεις"», Στράβωνος, οπ.π. 7.7.1.8.5.

90. Ad Quintum Fratrem, 1,1.25.

91. «μέχρι εις ημάς ουδέ κώμης αξιόλογου τύπον σώζουσι, και [αι] άλλαι δε πόλεις ανάλογον», Γεωγραφικά, 9.2.5.

92. «Κόρινθον δε οικούσι Κορινθίων μεν ουδείς έτι των αρχαίων, έποικοι δε αποσταλέντες υπό Ρωμαίων», Κορινθιακά, 2.1.2.

93. Πράξ. 18,2.

94. Epist ad familiarum4.5, 5.

95. Γεωγραφικά, 8.4.11.

96. «κατερρυήκει ο όροφος και άγαλμα ουδέν έτι ελείπετο», Κορινθιακά, 2.15.2.8.

97. Βλέπε: Χαράλαμπου Μπούρα, «Πολεοδομικά και αρχιτεκτονικά θέματα των Αθηνών κατά την ελληνιστική εποχή» και Αλκ. Σπετσιέρη-Χωρέμη «Πολεοδομική εξέλιξη και μνημειώδη κτήρια στην Αθήνα κατά την εποχή τού Αυγούστου και τού Αδριανού».

98. Δες ανάπτυξη τού θέματος στο Christian Habicht, Athen, 326-334 s

99. Rostovtzeff, social and economic history II 620 p.

100. Περί των εκλελοιπότων χρηστηρίων, 92.414, Β4-8.

101. Ευσεβίου, Εις τον βίον Κωνσταντίνου Βασιλέως, 3.8.1-6.

102. Μ. Καζανάκη-Λάππα, «Η Αθήνα από την ύστερη αρχαιότητα ως την τουρκική κατάκτηση», 200 σ.

103 F. Trobley οπ.π. 110-111 pp

104. Habicht, Athen, 11 S. Σχολιάζοντας το γεγονός, λέει ο Λυκούργος ότι για την ανοικοδόμηση τών Τειχών, «η μεν χώρα τα δένδρα συνεβάλλετο, οι δε τετελευτηκότες τας θήκας»: Κατά Λεωκράτους, 43.10-11.

105. Codex Theodosianus,16.10.15.

Πηγή: http://taanekfrasta.blogspot.com/2015/04/poioi-kai-pote-katestrepsan-tous-arxaious-naous-stin-ellada.html?m=1


«Εγώ ειμί το φως του κόσμου ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία αλλ΄ έξει το φως της ζωής...»

Άβαταρ μέλους
Αναστάσιος
Διαχειριστής
Δημοσιεύσεις: 5436
Εγγραφή: Παρ Αύγ 04, 2017 1:57 pm
Τοποθεσία: Νέα Μάκρη, Ηλιούπολη (για όσο θα σπουδάζω)

Re: Χριστιανισμός και Αρχαία Ελλάδα

Δημοσίευσηαπό Αναστάσιος » Τετ Δεκ 12, 2018 8:27 pm

Ποιοί κατέστρεψαν τα αρχαία μνημεία;

Εικόνα

ΤΕΥΧΟΣ 37 ΤΡΙΠΟΛΙΣ ΜΑΡΤΙΟΣ – ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2005

ΠΟΙΟΙ ΚΑΤΕΣΤΡΕΨΑΝ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΜΝΗΜΕΙΑ;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΥΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΑΤΡΩΝ


Ἡ τοποθέτηση τοῦ προβλήματος

Οἱ περισσότερες ἀπό τίς ἀρχαιολατρικές ὁμάδες, πού δροῦν τελευταῖα στή χώρα μας, προβάλλουν μεταξύ ἄλλων τόν ἰσχυρισμό ὅτι οἱ Χριστιανοί μέ τήν ἐπικράτησή τους κατέστρεψαν τούς ναούς τῆς ἀρχαίας θρησκείας, μερικοί ἀπό τούς ὁποίους ἦσαν ἐξαιρετικά μνημεῖα τέχνης καί πολιτισμοῦ. Ξεκινώντας ἀπό μεμονωμένες ἱστορικές πληροφορίες ἤ ἀπό μεμονωμένα περιστατικά, προβαίνουν σέ αὐθαίρετες γενικεύσεις, διαστρέφοντας πλήρως τήν πραγματικότητα καί προβάλλοντας μιά εἰκόνα τοῦ παρελθόντος, πού δέν ἔχει καμία σχέση μέ τήν ἱστορική ἀλήθεια. Πρόκειται γιά ἕνα ἀπό τά πιό ἐντυπωσιακά θέματα τῆς ἀρχαιολατρικῆς προπαγάνδας τῶν ἡμερῶν μας, μέ ἀπώτερο στόχο τήν κατάργηση τοῦ Χριστιανισμοῦ καί τήν ἀναβίωση τῆς ἀρχαίας εἰδωλολατρικῆς θρησκείας.

Σάν ἀπάντηση στούς παραπάνω ἰσχυρισμούς καί σ' αὐτές τίς μεθοδεύσεις, παραθέτουμε ἕνα σχετικό κείμενο τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Χριστοδούλου, ὁ ὁποῖος μέ τήν γνωστή εὐρυμάθεια καί ἐπιστημονικότητα πού τόν διακρίνει καί τήν ἄνεση μέ τήν ὁποία κινεῖται στίς πηγές, θέτει τά πράγματα στήν ὀρθή τους βάση. Ὅσα ἀκολουθοῦν μεταφέρονται κατά λέξη ἀπό τό βιβλίο του Ἑλληνισμός προσήλυτος. Ἡ μετάβαση τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀπό τήν ἀρχαιότητα στό χριστιανισμό, ἔκδ. Media Ecclesiastica, Ἀθῆναι 2004, σ. 109 - 116, στό ὁποῖο ὁ ἐνδιαφερόμενος μπορεῖ νά δεῖ καί τίς ὑποσημειώσεις - πραπομπές πού κατοχυρώνουν τίς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως, τίς ὁποῖες παραλείπουμε λόγῳ ἐλλείψεως χώρου.

Ἡ μοίρα τῶν ναῶν

Οἱ ἰδεομανεῖς τῆς ἀρχαιότητος ἔχουν δώσει στό εὐρύ κοινό τήν ἐντύπωση ὅτι ἀμέσως μόλις ὁ χριστιανισμός ἀναγνωρίστηκε ὡς ἐπίσημη θρησκεία, μαινόμενα στίφη χριστιανῶν ὅρμησαν κατά τῶν εἰδωλολατρικῶν ναῶν καί τούς κατέστρεψαν. Ἡ πραγματικότητα ὅμως, μιλώντας τουλάχιστον γιά τήν Ἑλλάδα, εἶναι ἐντελῶς διαφορετική.
Ἡ κατάρευση τοῦ παγανισμοῦ καί ἡ ἄνοδος τοῦ χριστιανισμοῦ εἶναι μιά διαδικασία πού κράτησε αἰῶνες. Στή διάρκεια αὐτῆς τῆς διαδικασίας, ἀναπτύχθηκε γενικώτερη θρησκευτική ἀναταραχή, πού σέ πολλές πόλεις τῆς Ἀνατολῆς καί τῆς Ἀφρικῆς κυρίως, βρέθηκε ἐκτός ἐλέγχου. Συνέβησαν, πράγματι, ἐπιθέσεις, μέ στόχο ναούς μέσα στούς ὁποίους ὑπῆρχαν ἀγάλματα τά ὁποῖα χρησιμοποιοῦσαν οἱ μάγοι, βωμοί στούς ὁποίους γίνονταν μαγικές τελετουργίες κλπ. Οἱ καταστροφές δέν ἦσαν σπάνιες. Τήν ἴδια περίοδο, ὅμως, ὑποκινούμενες ἀπό μάγους, γίνονταν καί καταστροφές χριστιανικῶν ναῶν.
Αὐτά συνέβαιναν κυρίως σέ πόλεις μέ πολυφυλετικό πληθυσμό, ὅπου ἡ διαφοροποίηση ἔριχνε λάδι στή φωτιά. Σέ πόλεις ὅμως μέ σοβαροῦ βαθμοῦ ἐθνική ὁμοιογένεια, ὅπου οἱ χριστιανοί μέ τούς εἰδωλολάτρες εἶχαν οἰκογενειακούς δεσμούς ἤ οἰκονομική συνεργασία, οἱ θρησκευτικές συγκρούσεις δέν ἔφθασαν σέ ἐπίπεδα σκληρῆς ἀντιπαράθεσης.
Ἐν τούτοις στήν Ἑλλάδα δέν ἔχουμε τέτοια φαινόμενα - τουλάχιστον ἔτσι ὅπως τά φαντάζονται οἱ ἰδεομανεῖς. Ὑπῆρξε μέν νομοθεσία πού ἐπέβαλε τό κλείσιμο τῶν εἰδωλολατρικῶν ναῶν κατ' ἀρχήν στήν Κωνσταντινούπολη καί τή Ρώμη, ἀλλά δέν φαίνεται νά τηρήθηκε, ἀφοῦ στήν Κωνσταντινούπολη δέν προκύπτει ὅτι πρίν τήν ἀπαγόρευση λειτουργοῦσαν εἰδωλολατρικοί ναοί, ἐνῶ στή Ρώμη οἱ ναοί συνέχισαν καί μετά τόν ἀπαγορευτικό νόμο νά λειτουργοῦν. Ἀργότερα, ὁ Θεοδόσιος ὁ Β' ὑπόγραψε νόμο μέ τόν ὁποῖο δόθηκε ρητή ἐντολή καταστροφῆς τῶν ναῶν καί ἱερῶν τῆς ἀρχαίας θρησκείας. Ἀλλά καί αὐτός ὁ νόμος δέν εἶχε καθολική ἐφαρμογή στήν αὐτοκρατορία, ὅπως βεβαιώνουν οἱ ἱστορικές καί ἀρχαιολογικές μαρτυρίες. Καί πάντως ἡ ἀρχαιολογική ἔρευνα δέν ἐπιβεβαιώνει τέτοιες καταστροφές στήν Ἀθήνα καί τούς ἄλλους μεγάλους ἀρχαίους ἑλληνικούς χώρους.
Ἡ «καταστροφή» τῶν ναῶν, ἐξ ἄλλου, δέν σήμαινε τίποτε περισσότερο ἀπό τήν ἀπομάκρυνση τῶν σκευῶν λατρείας, πού εἶχε γίνει πιά κυρίως μαγεία, τῶν ξοάνων καί ἀγαλμάτων ἐκείνων πού καί ἀπό τούς μάγους καί ἀπό τούς χριστιανούς θεωροῦνταν κατοικητήρια δαιμόνων, καί τῶν βωμῶν πάνω στούς ὁποίους γίνονταν «ἀποτρόπαιες θυσίες». Ἐν τούτοις, καί αὐτό ἀκόμη τό νόμο δέ βιάστηκε κανείς νά τόν ἐφαρμόσει στήν Ἑλλάδα.
Ἡ διαδικασία ἐκχριστιανισμοῦ στήν Ἀθήνα κράτησε αἰῶνες, καί σέ ὅλη τή μακρά αὐτή διαδικασία, δέν ἔχουμε οὔτε μία περίπτωση βίαιης καταστροφῆς καί ἐκχριστιάνισης ἀρχαίου ναοῦ - μέ τήν πιθανή ἐξαίρεση τοῦ ναοῦ τοῦ Ἀσκληπιοῦ, κέντρου λατρείας ἀλλά καί μαγείας. Μόνον ὅταν οἱ ναοί ἐγκαταλείφθηκαν, πέρασαν στά χέρια τῶν χριστιανῶν. Αὐτό δέν ἴσχυσε ἀποκλειστικά καί μόνο γιά τήν Ἀθήνα. Τό ἴδιο ἀκριβῶς διαπιστώνεται καί στήν Κόρινθο.

Ἡ ἐγκατάλειψη τῶν ἀρχαίων ναῶν

Ὁπωσδήποτε, οἱ καταστροφές τῶν εἰδωλολατρικῶν ναῶν στήν Ἑλλάδα δέν ὀφείλονταν σέ θρησκευτικές συγκρούσεις. Ἡ Ἑλλάδα εἶχε σέ πολύ μεγάλο βαθμό ρημάξει καί καταστραφεῖ, πρίν τήν ἀναγνώριση τοῦ χριστιανισμοῦ ὡς θρησκείας, ὅταν ἀκόμη οἱ χριστιανοί ἦσαν θύματα μεγάλων διωγμῶν ἤ καί δέν εἶχαν κάν ἐμφανισθεῖ στήν ἱστορία. Ἤδη στήν ἑλληνιστική ἐποχή, δέν εἶναι λίγες οἱ πόλεις πού εἶχαν μετατραπεῖ σέ μικρή ὁμάδα χαμόσπιτων, μέ σπασμένα ἀγάλματα καί ἐρειπωμένους ναούς.
Τό μαντεῖο τῆς Δωδώνης εἶχε σταματήσει πρό πολλοῦ νά λειτουργεῖ καί ἦταν ἐρείπια, μᾶς πληροφορεῖ ὁ Στράβων στά Γεωγραφικά του, τά ὁποῖα εἶχαν ἤδη ὁλοκληρωθεῖ περίπου τό 7 π.Χ. Ὁ Στράβων, ἐπισημαίνει μάλιστα ὅτι ὄχι μόνο τό μαντεῖο τῆς Δωδώνης, ἀλλά καί ὅλα τά ἄλλα μαντεῖα τῆς Ἑλλάδος εἶχαν ἤδη οὐσιαστικά σβύσει στά χρόνια του.
Τό μαντεῖο τῶν Δελφῶν φυτοζωοῦσε, ἀλλά ἦταν πιά ἕνα ἱερό πάμπτωχο, περιγράφει ὁ Στράβων. Ὁ Νέρων πῆγε ἐκεῖ, καί ἀφοῦ σάρωσε τά βραβεῖα σέ ἀγῶνες πού ὀργάνωσαν γιά νά τόν βραβεύσουν, ὑποσχέθηκε πώς θά φροντίσει νά δώσει στό μαντεῖο τήν παλιά του δόξα. Ὡστόσο, δέν παράλειψε φεύγοντας γιά τή Ρώμη, νά ἁρπάξει πολλά ἀπό τά ἔργα τέχνης πού εἶχαν ἀφήσει στή θέση τους οἱ πρό αὐτοῦ Ρωμαῖοι. Καί βέβαια, ἐπιστρέφοντας στή Ρώμη ξέχασε ἀμέσως τίς ὑποσχέσεις του καί τό μαντεῖο. Ἀργότερα, ὁ Δομητιανός ἀποκατάστησε τό ναό τοῦ Ἀπόλλωνα. Ἀλλά ὁ Πλούταρχος, σύγχρονος τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, μιλάει γιά γιά τήν περασμένη πιά δόξα τοῦ μαντείου πού ἔχει ἤδη σβύσει. Αἰσθάνεται μάλιστα τήν ἀνάγκη νά ἐξηγήσει αὐτή τή δραματική παρακμή, καί τήν ἀποδίδει στήν ἠθική παρακμή τῆς κοινωνίας καί τή συνακόλουθη πτώση τοῦ ἐπιπέδου τῶν ἐρωτημάτων, ἀφοῦ ρωτοῦσαν πιά τό θεό ὄχι γιά σοβαρά θέματα ἀλλά γιά γάμους καί κληρονομιές καί τά παρόμοια. Δέν λησμονεῖ ὅμως ὁ Πλούταρχος ὅτι ἕνας παράγων τῆς παρακμῆς εἶναι σίγουρα καί ἡ πληθυσμιακή ἐρήμωση τῆς Ἑλλάδας, ἡ «ὁλιγανδρία», ἐξ αἰτίας τῆς ὁποίας τό μαντεῖο μένει πολύ χρόνο ἔρημο καί χωρίς προσκυνητές. Αὐτή ἡ ζοφερή πραγματικότητα τόν ὑποχρεώνει νά πεῖ τόν μεγάλο λόγο, αὐτός ὁ εἰδωλολάτρης ἱερέας: «ἀπάγγειλον ὅτι ὁ Πάν ὁ μέγας τέθνηκε».
Ἡ Δῆλος, τό νησί τοῦ Ἀπόλλωνα καί «ἱερά καρδία» τῶν Ἰώνων, εἶχε μετατραπεῖ ἀπό τόν 2ο αἰ. π.Χ. σέ ἱερό τόπο αἰγυπτιακῶν θεοτήτων (Ἴσιδος, Σεράπιδος, Ἄνουβι) καί σέ πάνθεον συριακῶν καί φοινικικῶν λατρειῶν. Τό νησί δέν ἦταν πιά τό ἄβατο τοῦ Ἀπόλλωνα. Ἀλλά πάντως, καί σέ αὐτό τό κατάντημα, δέν ἔζησε πολύ: καταστράφηκε ἀπό τόν στρατηγό τοῦ Μιθριδάτη Ἀρχέλαο, πού κατέσφαξε 20.000 ἄτομα καί λήστεψε τό θησαυρό τοῦ Ἀπόλλωνα. Στή συνέχεια, τό νησί ἔγινε ἄντρο πειρατῶν, πού ρήμαξαν ὅ,τι εἶχε ἀπομείνει ὄρθιο, Ἀργότερα, ἡ Ρώμη ἔδιωξε τούς πειρατές, καί τό νησί ἀνάσανε, πλήν ὅμως φορτώθηκε ὄχι μέ ἀγάλματα τοῦ Ἀπόλλωνα, ἀλλά μέ προτομές Ρωμαίων ἡγεμόνων.
Ἐκτός ἀπό τούς ἱερούς χώρους τῆς εἰδωλολατρίας, καί οἱ μεγάλες πόλεις εἶχαν διαλυθεῖ ἤ συρρικνωθεῖ. Ἡ ἄλλοτε ἰσχυρότατη καί πλούσια Κέρκυρα εἶχε γίνει χαλάσματα σέ τέτοιο βαθμό, πού ἔγινε παροιμιώδης. Χαλάσματα βλέπει στή θέση τῆς φημισμένης Σάμου ὁ Κικέρων, σύγχρονος τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, καθώς γράφει στόν ἀδελφό του. Ὁ Στράβων μιλᾶ γιά τήν «κάποτε» λαμπρή Θήβα, γιά τήν Τανάγρα καί τίς Θεσπιές, λέγοντας ὅτι αὐτό πού σήμερα σώζεται δέν εἶναι οὔτε κάν ἀξιόλογο χωριό. Τήν Κόρινθο οἱ Ρωμαῖοι τήν εἶχαν ξεκληρίσει, καί ἀποικίσει μέ Ἰταλούς, ὅπως βεβαιώνει ὁ Παυσανίας, καί μέ Ἑβραίους πού εἶχε βίαια ἀπομακρύνει ὁ Κλαύδιος ἀπό τή Ρώμη. Στήν ἀλληλογραφία τοῦ Κικέρωνα, διαβάζουμε ἀφήγηση ταξιδιοῦ στό Σαρωνικό, τό 45 μ.Χ.: «Μπροστά μου ἦταν ἡ Αἴγινα, πίσω μου τά Μέγαρα, δεξιά ὁ Πειραιᾶς, ἀριστερά ἡ Κόρινθος, πόλεις ἄλλοτε οἱ πιό ἀνθηρές, τώρα πεσμένες καί καταστραμμένες κείτονται μπροστά στά μάτια μου». Ἐρειπωμένη ἀπό πληθυσμό ἡ Σπάρτη κατά τόν Στράβωνα, ἐνῶ ἡ Νεμέα ἦταν χωριουδάκι, κι ὁ ναός τοῦ Διός μέ γκρεμισμένη ὀροφή καί χωρίς ἄγαλμα μέσα, περιγράφει ὁ Παυσανίας ἤδη τόν 2ο μ.Χ. αἰώνα, σέ μιάν ἐποχή δηλαδή πού ὁ χριστιανισμός ἦταν στό λίκνο του ἀκόμη.
Αὐτά τά στοιχεῖα, ἐλάχιστα ἀπό ὅσα θά μπορούσαμε νά παραθέσουμε, δείχνουν πόσο ἐσφαλμένη καί παραπλανητική εἶναι ἡ ἀντίληψη ὅτι οἱ χριστιανοί παραλάβανε μιάν Ἑλλάδα πλήρη λαμπρῶν ναῶν, τήν ὁποία τάχα αὐτοί κατάστρεψαν μέ μίσος...
Ἀπό αὐτή τή μοίρα, πάντως, πάντως, εἶχε ξεφύγει ἡ Ἀθήνα, ἡ ὁποία λόγω τῆς φήμης της ὡς σχολῆς τοῦ πνεύματος, ἀντιμετωπιζότανε μέ προσοχή ἀπό τούς ἡγεμόνες τῶν ἑλληνιστικῶν χρόνων ἀλλά καί τούς Ρωμαίους. Οἱ πόλεμοι καί οἱ εἰσβολές προκαλούσανε καταστροφές σέ πολλά δημόσια κτίρια, ἀλλά μετά τίς καταστροφές ἄρχιζε καί πάλι ἡ ἀνοικοδόμηση στό ἄστυ. Ναί μέν ὁ Σύλλας πέρασε ἀπό στόματος μαχαίρας τήν πόλη, σφάζοντας καί πουλώντας ὡς δούλους τό μεγαλύτερο μέρος τοῦ πληθυσμοῦ της, καταστρέφοντας καί κυρίως λεηλατώντας σέ ἀπίστευτο βαθμό τούς θησαυρούς της, ἀλλά οἱ Ρωμαῖοι, διόρθωσαν ἀρκετά κτίρια καί οἰκοδόμησαν πολλά καινούργια. Ὁ Πομπήιος, ὁ Καῖσαρ καί ὁ Αὔγουστος καί βεβαίως ὁ Ἀδριανός θεωροῦνται οἱ ἄνθρωποι πού ἀνοικοδόμησαν τήν Ἀθήνα, στέλνοντας ὅμως πολλούς Ρωμαίους νά ἐγκατασταθοῦν καί νά γίνουν πολίτες. Ὡστόσο, ἡ ρωμαϊκή Ἀθήνα δέν ἦταν πιά ἡ πόλη οὔτε τοῦ Σόλωνα οὔτε τοῦ Περικλῆ: τό ἄστυ χτιζόταν, ἀλλά ἡ ἐνδοχώρα του, οἱ δῆμοι τῆς Ἀθήνας, καί φυσικά τά ἐκεῖ ἱερά καί οἱ ναοί, εἶχαν ἀφεθεῖ νά ρημάξουν.

Οἱ καταστροφεῖς τῶν ναῶν

Οἱ ἰδεομανεῖς, κατηγοροῦν τούς χριστιανούς ὅτι ἔσπασαν ἀγάλματα ἀφθάστου τέχνης καί κίονες γιά νά τά χρησιμοποιήσουν ὡς οἰκοδομικά ὑλικά φτιάχνοντας τούς δικούς των ναούς.
Ἡ ἐρήμωση τῶν ναῶν, ὅμως, ἦταν προϊόν πολλῶν παραγόντων. Ἕνας ἀπό αὐτούς ἦταν ὁ δημογραφικός, πού ἀναφέρει ὁ Πλούταρχος. Ἡ Ἑλλάδα εἶχε μπεῖ σέ φάση πληθυσμιακῆς κατάρρευσης. Στόν παράγοντα αὐτόν ἀναφέρθηκα ἤδη. Ἄν σέ αὐτό προσθέσουμε τήν κατακόρυφη αὔξηση τοῦ ἀριθμοῦ τῶν χριστιανῶν, μποροῦμε νά καταλάβουμε πόσο μειωνόταν ὁ ἀριθμός τῶν εἰδωλολατρῶν.
Ὁ Πλούταρχος γράφει ὅτι ἐνῶ παλιά χρειάζονταν τρεῖς ἱέρειες στούς Δελφούς γιά νά καλύπτουν τίς ἀνάγκες τοῦ κοινοῦ, στά χρόνια του ὑπερεπαρκοῦσε μία μόνον. Μέ τήν ἀνάπτυξη τοῦ χριστιανισμοῦ, ὁ εἰδωλολατρικός κόσμος μειωνόταν σταθερά. Γιά παράδειγμα, ἤδη στά χρόνια τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου οἱ Ἕλληνες χριστιανοί ἦσαν τόσοι, ὥστε Ἐπίσκοποί των μετεῖχαν στήν Α' Οἰκουμενική Σύνοδο τῆς Νίκαιας, τό 325 μ.Χ. Στήν Ἀθήνα, οἱ πρώτοι χριστιανοί συγκεντρώνονταν σέ σπηλιές τῆς Ἀκρόπολης, πολύ σύντομα ὅμως αὐξήθηκαν τόσο, ὥστε νά οἰκοδομήσουν μιά μεγάλη βασιλική στίς ὄχθες τοῦ Ἰλισσοῦ. Αὐτό συνέβη καί σέ ἄλλες πόλεις τῆς αὐτοκρατορίας: στό τέλος τοῦ 4ου αἰ. μ.Χ., ἡ Ἀντιόχεια εἶχε περισσότερους ἀπό 200.000 κατοίκους, ἀπό τούς ὁποίους οἱ μισοί περίπου ἦσαν χριστιανοί - γιά νά φέρω ἕνα παράδειγμα.
Ἕνας ἀκόμη παράγοντας ἦταν ἠ ἀναγνώριση τοῦ χριστιανισμοῦ ὡς ἐπίσημης θρησκείας τοῦ κράτους. Αὐτό, ἀναμφισβήτητα ἔπαιξε τό ρόλο του. Ἡ πολιτεία δέν ἦταν πλέον πρόθυμη νά διαθέσει ποσά γιά τή συντήρηση παγανιστικῶν ναῶν καί τήν ἀποκατάσταση τῶν ζημιῶν πού ἔφερναν ὁ χρόνος ἤ οἱ βαρβαρικές ἐπιδρομές.
Ἀλλά δέν πρέπει νά παραληφθεῖ ἕνας τρίτος, ὄχι σέ σημασία, παράγοντας: οἱ ἔμποροι οἰκοδομικῶν ὑλικῶν χρησιμοποιοῦσαν τά ὑλικά τῶν ἐρειπωμένων κι ἐγκαταλειμμένων ναῶν, πουλώντας τα σέ ὅσους ἤθελαν νά χτίσουν σπίτι ἤ ναό.
Ἡ ἐπαναχρησιμοποίηση οἰκοδομικῶν ὑλικῶν ναῶν καί δημοσίων κτιρίων, δέν γινόταν κρυφά: ἦταν πρακτική πολύ γνωστή στήν ἀρχαιότητα. Πάρα πολλοί τάφοι καί μνημεῖα τοῦ Κεραμεικοῦ νεκροταφείου, πού ἀνῆκαν σέ οἰκογένειες χωρίς ἀπογόνους πιά, καταστράφηκαν ἀπό τούς ἀρχαίους γιά νά ἀνοικοδομήσουν τά Μακρά Τείχη. Σύνηθες ἦταν στόν ἀρχαῖο κόσμο ἡ ἀνοικοδόμηση νέου κτίσματος πάνω σέ θεμέλια ἐρειπωμένου ναοῦ ἤ μνημείου.
Πρέπει νά καταλάβουμε ἐδῶ ὅτι οἱ ἄνθρωποι αὐτοί, εἰδωλολάτρες καί χριστιανοί, δέν ἦσαν κτηνώδεις καταστροφεῖς: ἁπλούστατα, δέν ὑπῆρχε τήν ἐποχή ἐκείνη ἡ ἔννοια τοῦ διατηρητέου μνημείου. Ἐλάχιστες εἶναι οἱ περιπτώσεις πού βλέπουμε τάση προστασίας τοῦ παλαιοῦ κτίσματος γιά ἱστορικούς ἤ αἰσθητικούς λόγους - καί πάλι, πρόκειται γιά αὐτοκράτορες ἤ ἡγεμόνες πού διατάσσουν τή διατήρηση κτίσματος, ὄχι γιά γενικώτερη τάση. Βλέπουμε χριστιανούς αὐτοκράτορες πού περισώζουν εἰδωλολατρικούς ναούς, ἐπικαλούμενοι τήν αἰσθητική τους ποιότητα. Βέβαιο εἶναι ὅτι, δέν ὑπῆρχε κοινωνική συναντίληψη γιά τή διαρτήρηση μνημείου, ἀρχιτεκτονικοῦ ἤ ἄλλου.
Ἡ ἀντίληψη τοῦ διατηρητέου ἀρχαίου, φαίνεται νά γεννήθηκε στό Βυζάντιο μόλις στά χρόνια τῶν Παλαιολόγων, καί στή Δύση μέ τόν Πετράρχη. Ὁ Ἕλληνας λόγιος Μανουήλ Χρυσολωρᾶς, γράφει στενοχωρημένος ἀπό τή Ρώμη στόν βυζαντινό αὐτοκράτορα: «Ἔχει συμβεῖ σ' αὐτήν [τή Ρώμη] ὅ,τι καί στή δική μας πόλη [Κωνσταντινούπολη]: ὅτι ἡ ἴδια εἶναι γιά τόν ἑαυτό της εἶδος μεταλλείου καί λατομείου, μέ λίγα λόγια τρέφεται καί ἀναλώνεται συγχρόνως ἀπό τόν ἑαυτό της. [...] Πολλοί ἀδριάντες ἔχουν γίνει ἀσβέστης καί κονίαμα ἤ μέ ἄλλο τρόπο λίθοι οἰκοδομικοί». Ὁ Χρυσολωρᾶς εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού δίδαξε τό σεβασμό πού πρέπει νά τρέφουμε πρός τό μνημεῖο, πρός τήν ἀρχιτεκτονική ἀρχαία κληρονομιά.

Πῶς ἐπικράτησε ὁ Χριστιανισμός;
Ἡ ἄποψη τοῦ ἐθνικοῦ μας ἱστορικοῦ Κων/νου Παπαρηγόπουλου


«Ὁ μέν ἀρχαῖος κόσμος κατέπιπτε βαθμηδόν, οἴκοθεν μᾶλλον ἤ δι' ἐξωτερικῆς ἐπιδράσεως· ὁ δέ νέος διεπλάττετο ὁσημέραι» (Κων. Παπαρηγόπουλου, Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, ἔκδ. Γαλαξία, Ἀθήνα 2001, τ. 8, σ. 203). «Οἱ ναοί κατέπιπτον καί ἡ πίστις ἐμαραίνετο καί ἐν γένει τό ἀρχαῖον θρήσκευμα ἐφθείρετο, ἀλλ' ἐφθείρετο ἡρέμα ὡς ἐξ ὀργανικοῦ θανατηφόρου νοσήματος μᾶλλον, ἤ διά πληγῶν ἔξωθεν καταφερομένων» (σ. 204) «Τό κύριον τοῦ Ἰουλιανοῦ μέλημα ἦτο ἡ τοῦ ἀρχαίου θρησκεύματος ἀνόρθωσις, πρός πραγμάτωσιν δέ τοῦ μωροῦ τούτου ὀνείρου κατησώρευσεν ἐπί ματαίῳ θησαυρούς πρακτικῆς δραστηριότητος. Ὡς ἐραστής παράφρων ἱστάμενος ἐνώπιον τοῦ πτώματος ἐρωμένης περιποθήτου, ἐφαντάζετο ὁ ταλαίπωρος ὅτι δύναται, διά τῶν ἀσπασμῶν καί αὐτοῦ καί τῶν περιπτύξεων, νά ἐμφυσήσῃ ζωήν εἰς σῶμα σῶζον μέν ἔτι καλλονήν ἀπαράμιλλον, ἀλλ' οὐδέν ἧττον ἄψυχον κατακείμενον. Θέαμα οἰκτρόν» (σ. 222).

Πηγή: Ιερεύς Σωτήριος Αθανασούλιας


«Εγώ ειμί το φως του κόσμου ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία αλλ΄ έξει το φως της ζωής...»

Άβαταρ μέλους
Αναστάσιος
Διαχειριστής
Δημοσιεύσεις: 5436
Εγγραφή: Παρ Αύγ 04, 2017 1:57 pm
Τοποθεσία: Νέα Μάκρη, Ηλιούπολη (για όσο θα σπουδάζω)

Re: Χριστιανισμός και Αρχαία Ελλάδα

Δημοσίευσηαπό Αναστάσιος » Τετ Δεκ 19, 2018 4:51 pm



«Εγώ ειμί το φως του κόσμου ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία αλλ΄ έξει το φως της ζωής...»

Άβαταρ μέλους
Αναστάσιος
Διαχειριστής
Δημοσιεύσεις: 5436
Εγγραφή: Παρ Αύγ 04, 2017 1:57 pm
Τοποθεσία: Νέα Μάκρη, Ηλιούπολη (για όσο θα σπουδάζω)

Re: Χριστιανισμός και Αρχαία Ελλάδα

Δημοσίευσηαπό Αναστάσιος » Τετ Δεκ 19, 2018 4:52 pm



«Εγώ ειμί το φως του κόσμου ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία αλλ΄ έξει το φως της ζωής...»

Άβαταρ μέλους
Anastasios68
Διαχειριστής
Δημοσιεύσεις: 3831
Εγγραφή: Πέμ Ιούλ 26, 2012 10:31 am
Τοποθεσία: Πεύκη
Επικοινωνία:

Re: Χριστιανισμός και Αρχαία Ελλάδα

Δημοσίευσηαπό Anastasios68 » Τετ Δεκ 19, 2018 5:40 pm

Εξαιρετικό βίντεο!


«ὃς δ' ἂν εἲπῃ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ, ῥακά, ἒνοχος ἒσται τῷ συνεδρίῳ»
Κατά Ματθαῖον, Κεφ. 5, 22

Άβαταρ μέλους
Αναστάσιος
Διαχειριστής
Δημοσιεύσεις: 5436
Εγγραφή: Παρ Αύγ 04, 2017 1:57 pm
Τοποθεσία: Νέα Μάκρη, Ηλιούπολη (για όσο θα σπουδάζω)

Re: Χριστιανισμός και Αρχαία Ελλάδα

Δημοσίευσηαπό Αναστάσιος » Τετ Δεκ 19, 2018 7:48 pm

Πράγματι. Και να φανταστείτε ότι κάποιοι από κάτω στα σχόλια οργίζονται με την αλήθεια που διατυπώνει ότι Ελληνισμός και Ορθοδοξία πάνε πακέτο. Είναι από αυτούς που εγώ λέω "κατά το ήμισυ Έλληνες" (συνήθως ψηφοφόροι του Σώρρα, δήθεν αρχαιολάτρες, ψευτομοντέρνοι κ.λπ). Βέβαια οι κύριοι έχουν ως επιχείρημα, ο Θεός να το κάνει, τις καταστροφές που υποτίθεται ότι προκάλεσαν οι χριστιανοί σε οτιδήποτε αρχαίο ελληνικό, κάτι ΠΑΝΤΕΛΩΣ αντίθετο με τα ιστορικά και 1000% αποδεδειγμένα γεγονότα που αναφέρω παραπάνω. Η αλήθεια είναι για όλους διαθέσιμη, ωστόσο κάποιοι εθελοτυφλούν αγνοώντας πως το σύνολο αυτών που γνωρίζουμε για την αρχαία Ελλάδα και τα επιτεύγματα των συντελεστών της (σε όλους τους τομείς) είναι γνωστά εξαιτίας της ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ (με κεφαλαία για να το χωνέψουν) και της ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ.

ΥΓ: Το αστείο είναι ότι κάποιος στα σχόλια υποστηρίζει ότι οι Ορθόδοξοι υπήρξαμε εκπρόσωποι του σκοταδισμού, ενώ οι "Καθολικoί" επέτρεπαν τη λειτουργία πανεπιστημίων και δεν στάθηκαν καθόλου εμπόδιο στη μόρφωση των ανθρώπων. ΕΛΕΟΣ με τα μαργαριτάρια του καθενός!!!

Τώρα που το σκέπτομαι, τελικά αυτοί οι άνθρωποι έχουν πλάκα. Με τόσες ανοησίες που διαδίδουν ο κάθε πικραμένος θα έκανε καινούριο συκώτι. Καλή τους φώτιση.


«Εγώ ειμί το φως του κόσμου ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία αλλ΄ έξει το φως της ζωής...»

Άβαταρ μέλους
Anastasios68
Διαχειριστής
Δημοσιεύσεις: 3831
Εγγραφή: Πέμ Ιούλ 26, 2012 10:31 am
Τοποθεσία: Πεύκη
Επικοινωνία:

Re: Χριστιανισμός και Αρχαία Ελλάδα

Δημοσίευσηαπό Anastasios68 » Πέμ Δεκ 20, 2018 12:45 pm

Αναστάση μου, συμβουλή μου είναι να μην διαβάζεις τα σχόλια αυτά, χαλάς την καλή σου διάθεση.
Σε προτρέπω να διαβάσεις το παρακάτω βιβλίο. Τα όσα θα δεις εκεί ότι διαπιστώνουν οι ανεξάρτητοι, ακαδημαϊκοί, Αμερικάνοι και μη ορθόδοξοι μελετητές (άρα, δεν έχουν κανένα λόγο να μεροληπτήσουν όπως ίσως νομίσουν κάποιοι), θα σε εκπλήξουν!

Ο κώδικας του Αρχιμήδη

Εικόνα


«ὃς δ' ἂν εἲπῃ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ, ῥακά, ἒνοχος ἒσται τῷ συνεδρίῳ»
Κατά Ματθαῖον, Κεφ. 5, 22


Επιστροφή στο

Μέλη σε σύνδεση

Μέλη σε αυτή την Δ. Συζήτηση: 4 και 0 επισκέπτες