Ο χρόνος της μετάνοιας

[Achilleas]

Η αμαρτία έχει από τη ρίζα της την καταστροφή και τη διάλυσή της την ψυχική. Όταν τελεστεί η αμαρτία, τότε αρχίζει ο μεγάλος πόνος και η τραγικότητα του ψυχικού θανάτου. Μέσα στην ώρα της καταστροφής αυτής ξεπηδά μία σκληρή λύπη και ο κατακλυσμός των ενοχών. Αυτή η λύπη είναι από το Θεό φυτεμένη για να οδηγήσει τον άνθρωπο στην μετάνοια.Έρχεται στην ώρα της ευεργετική και οδηγεί τον άνθρωπο στον Θεό, για να βρει τη συγχώρηση και την ειρήνευση της καρδιάς του. Η αμαρτία γεννά τη λύπη και η λύπη τρώγει την αμαρτία, όπως ακριβώς το ξύλο γεννά το σκουλήκι και το σκουλήκι τρώει το ξύλο.
Γνωρίζοντας ο διάβολος την φιλάνθρωπη αυτή τακτική του του Θεού έρχεται να φυτεύσει την απελπισία και την απόγνωση. Στον Ιούδα ευεργετικά η λύπη του Θεού, σαν ένδειξη της παρουσίας Του και της αγάπης Του, γίνεται συναίσθηση του λάθους του και τον κάνει να ομολογεί στους Αρχιερείς ότι παρέδωκε αθώον. Όμως η κατά Θεόν λύπη, μετατράπηκε σε σατανική απελπισία.
Η απελπισία τον οδηγεί εξ ολοκλήρου στο στρατόπεδο της κολάσεως. Τι είναι η αμαρτία? Ποια είναι η δύναμή της? Ερωτά ο Ιερός Χρυσόστομος.Μοιάζει με τον ιστό της αράχνης που με μια σκούπα τον καθαρίζεις πολύ άπλά και γρήγορα. Ο διάβολος γνωρίζει καλά ποια είναι η δύναμή του και ποια η αδυναμία του. Αλλά και ο άνθρωπος πρέπει να ξέρει τις παγίδες του πονηρού και να είναι ασφαλισμένος με τα όπλα του Θεού, όπως λέγει ο Απ. Παύλος.
Έτσι θα δούμε τον εαυτό μας να απελπίζεται σκληρά μετά από την αμαρτία. Πάντοτε ο άνθρωπος μετά από την αμαρτία συνηθίζει να βλέπει τον εαυτό του ενοχικά και αυτοτιμωρητικά. Ο ευλογημένος τρόπος μετάνοιας είναι να σκύψει ο άνθρωπος βαθιά μέσα του μετά από ένα λάθος, να αποδεχτεί την αμαρτία του και να αυτομεμφθεί. Λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος ότι όσο πιο δυνατή είναι η μετάνοια, τόσο πιο μεγάλη είναι η συγχώρηση "οξεία η μετάνοια", οξυτέρα η συγχώρησις". Επιπλέον, επικρατεί μια νομικίστικη νοοτροπία ως προς τον κανονισμό και τα επιτίμια για την κάθε αμαρτία. Κατατάσσονται και κατηγοριοποιούντα οι αμαρτίες σε μεγάλες και μικρές και σε "προς θάνατον" και "ου προς θάνατον" αμαρτίες. Η όλη αυτή κατηγοριοποίηση δημιουργεί στους πιστούς έναν καταναγκασμό και έναν "μπακάλικο" τρόπο σχέσεως με το Θεό. Άραγε ρωτούν πολλοί, ποιος κανόνας μου αναλογεί για να συγχωρηθεί η αμαρτία μου? Τηρώντας κάποια επιτίμια νοιώθουν πως δικαιούνται Θείας Κοινωνίας, εφόσον κάτι έκαναν και τυραννίστηκαν και εξιλεώθηκαν. Η λύπη οδηγεί στην μετάνοια, αντιθέτως οι ενοχικότητες μονάχα σ' ένα αρρωστημένο παζάρι με τον Θεό. Έτσι, αντί να σκέπτεται και να απελπίζεται ο άνθρωπος και να λέει το γιατί, καλύτερα να μετανοεί γνήσια απέναντι στον Θεό.

[Νίκος]

Αμαρτία είναι κάθε μας ενέργεια, που μας απομακρύνει από το Θεό. Όμως ο άνθρωπος από τη δημιουργία του είναι πλάσμα ετερόφωτο. Η ύπαρξή μας παίρνει Ζωή, Φως, Χαρά, Δύναμη και νόημα, όταν βρίσκεται σε επαφή με το Θεό, όπως το φεγγάρι παίρνει φως απ' τον ήλιο και χωρίς αυτόν βυθίζεται στο σκοτάδι.

Έτσι κάθε ενέργεια που μας απομακρύνει από το Θεό, μας δημιουργεί λύπη, επειδή απομακρυνόμαστε από τη Χαρά. Η λύπη αυτή μας κάνει να επανεξετάσουμε αυτό που κάναμε. Αν "έλθουμε εις εαυτόν" και καταλάβουμε το λάθος μας, τότε έρχεται η μετάνοια, δηλαδή αλλαγή του τρόπου σκέψης, που μας οδήγησε στην απομάκρυνση από το Θεό, και αρχίζει ο δρόμος της επιστροφής.

Δυστυχώς πολλές φορές ο εγωισμός μας δε μας αφήνει να καταλάβουμε το λάθος μας κι έτσι συνεχίζουμε την καταστροφική πορεία της απομάκρυνσης από το Θεό. Άλλες πάλι φορές ο εγωισμός μας και πάλι μας βάζει το ερώτημα: "εγώ γιατί να κάνω αυτό το λάθος", λες και είμαστε οι πρώτοι ή οι τελευταίοι που αμαρτήσαμε και δεν είναι αυτό αποτέλεσμα της μεταπτωτικής μας κατάστασης. Επιπλέον, ο ίδιος ο εχθρός του ανθρώπου, που πριν αμαρτήσουμε προσπαθούσε να μας πείσει πόσο μικρό λάθος ήταν αυτό που επρόκειτο να κάνουμε, τώρα μας το παριστάνει σαν αδιόρθωτη καταστροφή.

Κάθε αμαρτία μικρή ή μεγάλη δεν είναι ούτε "μικρό λάθος" ούτε "αδιόρθωτη καταστροφή" είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης αδυναμίας κι ένα ακόμη επεισόδιο στη μακριά σειρά των μαχών, που δίνουμε κατά τη διάρκεια της επίγειας ζωής μας στον "αόρατο πόλεμο" με την αμαρτία και τον εμπνευστή της. Όσο πιο γρήγορα συνειδητοποιήσουμε ότι αυτό τον πόλεμο δεν μπορούμε να τον κερδίσουμε με τις δικές μας δυνάμεις τόσο πιο γρήγορα θα ζητήσουμε τη βοήθειά Του και τότε Εκείνος θα σπεύσει, όπως ο στοργικός Πατέρας, να επουλώσει τις πληγές μας και να μας επαναφέρει στο δρόμο για την οριστική συνάντηση μαζί Του.

[gkou]

Η μετάνοια είναι μία πνευματική άνοιξη



Το γεγονός το αφηγήθηκε μία εθελόντρια αδελφή νοσοκόμα και συνέβη στο παλαιό νοσοκομείο των Πατρών, στον “Άγιο Ανδρέα”. Είπε:
“Περί το 1968-69 έκανα την πρακτική μου εξάσκηση στο παλαιό νοσοκομείο των Πατρών που βρισκόταν κοντά στο κάστρο. Η κατάσταση βέβαια ήταν θλιβερή από κτιριακής πλευράς, παρ’ όλες τις φιλότιμες προσπάθειες που λιγοστού νοσηλευτικού προσωπικού και των γιατρών. Εμείς οι εθελόντριες βοηθούσαμε όσο μπορούσαμε τις μόνιμες αδελφές και συγχρόνως εξασκούμεθα.
Ένα απόγευμα του Δεκαπενταύγουστου, καθώς μπήκα στον θάλαμο των γυναικών (με 25-30 κρεβάτια!), είδα μία μεσόκοπη γυναίκα να πηγαίνει παραπατώντας προς το κρεβάτι της και ίσα που πρόλαβε να πέσει επάνω του ημιλιπόθυμη και κατάχλωμη. Ξεσκέπαστη και μισόγυμνη δεν είχε το κουράγιο να τραβήξει το σεντόνι επάνω της!
Την πλησίασα, την σκέπασα και στεκόμουν από πάνω της κοιτώντας το χλωμό πρόσωπό της που ήταν ιδρωμένο. Την είχε περιλούσει κρύος ιδρώτας! Φαινόταν αρχοντική και όμορφη γυναίκα. Πλησίασα στο αυτί της και την ρώτησα αν θέλει να την βοηθήσω σε κάτι. Αντί για απάντηση, άπλωσε το χέρι της και μου έβαλε με κόπο μέσα στη φούχτα μου ένα τσαλακωμένο κιτρινωπό χαρτί, χωρίς να ανοίξει τα μάτια της. Μόνο μου ψιθύρισε:
- Σας παρακαλώ, διαβάστε το μου!
Ξεδιπλώνω το χαρτάκι και τι να δω! Ήταν ένα κομμένο φύλλο, προφανώς από κάποια “Σύνοψη” ή “Ωρολόγιο” και επάνω ήταν τυπωμένος ο πεντηκοστός ψαλμός, ο ψαλμός της μετανοίας, το “Ἐλέησον μέ, ὁ Θεός, κατὰ τὸ μέγα ἔλεός σου…” !
Άρχισα χαμηλόφωνα να της τον διαβάζω κοντά στο αυτί της: “Ἐλέησον μέ, ὁ Θεός, κατὰ τὸ μέγα ἔλεός σου καὶ κατὰ τὸ πλῆθος τῶν οἰκτιρμῶν σου ἐξάλειψον τὸ ἀνόμημά μου …”. Καθώς προχωρούσα το διάβασμα, πρόσεξα με συγκίνηση πως από τα κλειστά μάτια της έτρεχαν δάκρυα, που κατρακυλούσαν κι έβρεχαν το μαξιλάρι της.

Όταν τελείωσα, άνοιξε τα μάτια της, είχε λίγο συνέλθει, και με έκπληξη είδα δυο γαλάζια παιδικά μάτια κατακάθαρα και λαμπερά να με κοιτάζουν ήρεμα και ταπεινά. Αμέσως δε, χωρίς δυσκολία, άρχισε να μου λέει με μεγάλη συντριβή:
- Αδελφή, είμαι πολύ αμαρτωλή! Είχα κέντρο διασκεδάσεως και … καταλαβαίνετε. Όμως μετάνιωσα ειλικρινά. Δεν ξέρω όμως αν ο Θεός με συγχώρησε.
Τότε την ρώτησα:
- Εξομολογηθήκατε; Κοινωνήσατε;
Μου απάντησε καταφατικά. Τότε με μια θεία παρόρμηση που είχα εκείνη τη στιγμή της είπα με όση πίστη διέθετε η νεανική μου ψυχή, αλλά και με όσα είχα διαβάσει στο ιερό Ευαγγέλιο:
- Και βέβαια σας συγχώρησε ο Χριστός! Η άφεση σας δόθηκε μέσα στο Μυστήριο της ιεράς Εξομολογήσεως. Μην αμφιβάλετε για το έλεος του Θεού.
Έπρεπε να υπήρχε ο τρόπος να αποθανατιστούν οι λάμψεις της χαράς που φάνηκαν μέσα στα γαλάζια μάτια της. Χαρά, χαρά, πλημμύρα χαράς! Συγκινήθηκα και της είπα, ενώ ακουγόταν από το εκκλησάκι του αγίου Χαραλάμπους η Παράκληση της Παναγίας:
- Κάνετε υπομονή, να γίνετε καλά και να πάτε να ψάλλετε κι εσείς στην Εκκλησία.
Μου απάντησε ήρεμα και ξεκάθαρα:
- Δεν πρόκειται να ζήσω. Το γνωρίζω. Έχω καρκίνο σε όλη την κοιλιά. Θα πάω να ψάλω επάνω, στην Εκκλησία τ’ Ουρανού!
Το είπε τόσο ειρηνικά, σχεδόν χαρούμενα, ώστε με εξέπληξε.
Πράγματι, όταν πήγα στο νοσοκομείο την επομένη εβδομάδα, το κρεβάτι της ήταν άδειο! Είχε τόση συντριβή και τόση μετάνοια, ώστε δεν αμφιβάλει κανείς πως θα βρήκε έλεος από Εκείνον, που θυσιάστηκε για να σώσει τον κάθε αμαρτωλό. Η ομορφιά της μετανοίας αυτής της γυναίκας έμεινε ανεξίτηλη στη μνήμη μου..”



Από το βιβλίο: «ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Ουράνια μηνύματα
Θαυμαστά γεγονότα»
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΒΑΡΝΑΚΟΒΑΣ
ΔΩΡΙΔΑ 2009

[Γαβριήλ]

Γι' αυτό σου επαναλαμβάνω. Είσαι αμαρτωλός; Μην απελπίζεσαι!



«Αν έχεις αμαρτίες, να μην απελπιστείς, αυτά δεν παύω να σας τα λέω συνεχώς, και αν κάθε μέρα αμαρτάνεις, να μετανοείς καθημερινά. Γιατί η μετάνοια είναι το φάρμακο κατά των αμαρτημάτων είναι η προς τον Θεόν παρρησία, είναι όπλο κατά του διαβόλου, είναι η μάχαιρα πού του κόβει το κεφάλι, είναι η ελπίδα της σωτηρίας, είναι η αναίρεση της απογνώσεως.

Η μετάνοια μάς ανοίγει τον ουρανό και μάς εισάγει στον Παράδεισο. Γι' αυτό (σου λέω), είσαι αμαρτωλός; μην απελπίζεσαι. Ίσως βέβαια αναλογιστείς. Μα τόσα έχω ακούσει στην Εκκλησία και δεν τα ετήρησα. Πώς να εισέλθω και πάλι και πώς και πάλι να ακούσω;

Μα γι' αυτό ακριβώς πρέπει να εισέλθεις επειδή, όσα άκουσες δεν τα ετήρησες. Να τα ξανακούσεις, λοιπόν, και να τα τηρήσεις. Εάν ο ιατρός σου βάλει φάρμακο στην πληγή σου και παρά ταύτα δεν καθαρίσει, την επομένη ημέρα δεν θα σου ξαναβάλει πάλι; Μη ντρέπεσαι, λοιπόν, να ξαναέλθεις στην Εκκλησία. Να ντρέπεσαι όταν πράττεις την αμαρτία. Η αμαρτία είναι το τραύμα και η μετάνοια το φάρμακο.

Αν, λοιπόν, έχεις παλιώσει σήμερα από την αμαρτία, να ανακαινίσεις τον εαυτό σου με τη μετάνοια. Και είναι δυνατό, μπορεί να πει κανείς να σωθώ, αφού μετανοήσω; Και βέβαια είναι. Μα, όλη τη ζωή μου την πέρασα μέσα στις αμαρτίες, και εάν μετανοήσω θα βρω τη σωτηρία; Και βέβαια. Από που γίνεται αυτό φανερό; Από τη φιλανθρωπία του Κυρίου σου... Γιατί η φιλανθρωπία του Θεού δεν έχει μέτρο. Και ούτε μπορεί να ερμηνευτεί με λόγια η πατρική Του αγαθότητα.

Σκέψου μια σπίθα πού έπεσε μέσα στη θάλασσα, μήπως μπορεί να σταθεί εκεί ή να φανεί; Όση σχέση έχει, λοιπόν, μια σπίθα με το πέλαγος, τόση σχέση έχει η αμαρτία σου σε σύγκριση με τη φιλανθρωπία του Θεού. Και καλύτερα, θα έλεγα, όχι τόση, άλλα πιο πολλή. Γιατί το πέλαγος, ακόμη και αν είναι απέραντο, έχει όριο, μέτρο και σύνορα. Η φιλανθρωπία όμως του Θεού είναι απεριόριστη.

Γι' αυτό σου επαναλαμβάνω. Είσαι αμαρτωλός; Μην απελπίζεσαι» (περικοπή από την 8η ομιλία για τη μετάνοια. PG 49, 337-33.

Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Επιμέλεια και ερμηνεία κειμένου,
Γεωργία Κουνάβη, Θεολόγος, επιμελήτρια της Ελληνικής Πατρολογίας

Πηγή: http://1myblog.pblogs.gr/2012/08/gi-ayt ... zesai.html