ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕΣΙΣ ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΟ ΕΝΤΑΣΕΩΝ:Ο ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ,Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ΣΤΙΣ ΗΠΑ
Σε μια περίοδο που η ένταση ανάμεσα σε Τουρκία και Ισραήλ κορυφώνεται λόγω της αιματηρής κρίσης στη Γάζα, η επίσκεψη του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλου (Γιαννόπουλος) στην Κωνσταντινούπολη και η συνάντησή του με τον Recep Tayyip Erdoğan αποκτούν βαρύνουσα σημασία. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο γραφείο του Τούρκου Προέδρου στο Ντολμάμπαχτσε, παρουσία του υπουργού Εξωτερικών Hakan Fidan, του επικεφαλής Επικοινωνίας Burhanettin Duran και του συμβούλου Εξωτερικής Πολιτικής Akif Çağatay Kılıç, και κάλυψε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων με κεντρικό άξονα τις εξελίξεις στην Ιερουσαλήμ και τη Γάζα.
Σύμφωνα με την τουρκική Προεδρία, ο Recep Tayyip Erdoğan κατήγγειλε τις ισραηλινές επιχειρήσεις, κάνοντας λόγο για παραβίαση του ιστορικού καθεστώτος της Ιερουσαλήμ και απειλή για τη συνύπαρξη Μουσουλμάνων, Χριστιανών και Εβραίων. Ο Πατριάρχης Θεόφιλος υπενθύμισε την παράδοση του Συμφώνου του Ομάρ, που θεμελίωσε από τον 7ο αιώνα την προστασία των χριστιανικών προσκυνημάτων και το ισχύον Status Quo, τονίζοντας ότι η διαφύλαξη του πολυθρησκευτικού χαρακτήρα της Ιερουσαλήμ αποτελεί κοινή ευθύνη όλων των ηγετών της περιοχής.
Ο Μακαριώτατος εξέφρασε ευγνωμοσύνη για την αναγνώριση εκ μέρους της Άγκυρας της ανάγκης προστασίας των χριστιανικών κοινοτήτων και υπογράμμισε τον ρόλο των μουσουλμάνων ηγετών, όπως οι Χασεμίτες της Ιορδανίας, ως κηδεμόνων των Αγίων Τόπων. Επικαλέστηκε μάλιστα τον λόγο του Αποστόλου Παύλου «ει δυνατόν… μετά πάντων ανθρώπων ειρηνεύοντες», υπογραμμίζοντας ότι η ειρήνη πρέπει να καθοδηγεί τη διατήρηση της ιερής κληρονομιάς της Ιερουσαλήμ.
Η συνάντηση έχει επιπλέον εσωτερική εκκλησιαστική διάσταση, καθώς οι σχέσεις μεταξύ του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως παραμένουν ψυχρές. Το τελευταίο επεισόδιο αφορά τη δικαιοδοσία στη Μονή του Σινά, όπου οι δύο πλευρές διασταύρωσαν τις διεκδικήσεις τους. Το γεγονός ότι ο Πατριάρχης Θεόφιλος επέλεξε να συναντήσει τον Τούρκο Πρόεδρο σε μια τόσο ευαίσθητη συγκυρία, χωρίς να προηγηθεί δημόσια επαφή με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, προσδίδει επιπλέον συμβολισμό στην κίνηση.
Την ίδια στιγμή, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ετοιμάζεται για επίσημη επίσκεψη στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου αναμένεται να συναντήσει τον Donald Trump. Η χρονική σύμπτωση των δύο επισκέψεων—του Πατριάρχη Ιεροσολύμων στην Τουρκία και του Βαρθολομαίου στις ΗΠΑ—ενισχύει την εικόνα μιας Ορθοδοξίας που κινείται ταυτόχρονα σε Ανατολή και Δύση, αναζητώντας ισορροπίες ανάμεσα σε αντικρουόμενες γεωπολιτικές επιδιώξεις.
Η επίσκεψη Θεοφίλου δίνει στην Άγκυρα τη δυνατότητα να προβληθεί ως υπερασπιστής της πολυθρησκευτικής Ιερουσαλήμ, ενώ παράλληλα υπενθυμίζει τον ρόλο της Τουρκίας ως κληρονόμου της Οθωμανικής προστασίας των Αγίων Τόπων. Για το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, η συνάντηση μπορεί να λειτουργήσει ως μήνυμα ανεξαρτησίας απέναντι στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και ως απόπειρα διατήρησης διαύλων επικοινωνίας με μια χώρα που επιδιώκει αυξανόμενη επιρροή στο Παλαιστινιακό.
Από την άλλη, η επίσκεψη Βαρθολομαίου στις ΗΠΑ, με προγραμματισμένη συνάντηση με τον Donald Trump, υπογραμμίζει την πρόθεση του Οικουμενικού Πατριαρχείου να ενισχύσει τις σχέσεις του με την αμερικανική ηγεσία και την ισχυρή ελληνική ομογένεια, σε μια περίοδο όπου η Ουάσινγκτον αναζητά ρόλο στη Μέση Ανατολή.
Οι δυο παράλληλες πατριαρχικές κινήσεις αποκαλύπτουν μια σιωπηρή σκακιέρα όπου η θρησκευτική ηγεσία συναντά την υψηλή γεωπολιτική.Η ορθοδοξία προβάλει έτσι όχι μόνο ως πνευματικός θεσμός αλλά και ως παράγοντας ισορροπίας σε μια περιοχή που εξακολουθεί να δοκιμάζεται σόου συγκρούσεις και αβέβαιες συμμαχίες.
Πηγή
