ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ

[ΦΩΤΗΣ]

Όσιος Παύλος ο Απλούς



Ο Άγιος Παύλος έζησε κατά τον 4ο αιώνα μ.Χ. και εκλήθη Απλός, διότι, ήταν αγράμματος γεωργός αλλά συγχρόνως άκακος και απλοϊκός στο ήθος. Η σύζυγός του ήταν ωραία μεν στη μορφή, κακότροπη δε στην ψυχή. Αυτή μοιχευομένη με άλλους, συνελήφθη κάποια ημέρα από τον Όσιο, όταν αυτός επέστρεφε από τους αγρούς. Έτσι ο Όσιος άφησε τη γυναίκα του και τα παιδιά του στη φροντίδα του μοιχού και κατέφυγε στην Αιγυπτιακή έρημο, στο κελλί του Μεγάλου Αντωνίου, ζητώτας να γίνει μοναχός.
Όταν τον είδε ο Άγιος ’Αντώνιος, του είπε ότι ένας άνθρωπος εξήντα χρόνων είναι γέροντας και δεν δύναται να υπομείνει τους πειρασμούς. Έτσι του έκλεισε τη θύρα του κελλίου. Ο Όσιος Παύλος έμεινε έξω από το κελλί του μεγάλου καθηγητού της ερήμου επί τρεις ημέρες άσιτος, χωρίς τροφή και νερό. Η υπομονή του Οσίου Παύλου έκαμψε έτσι το ανένδοτο του Αγίου ’Αντωνίου, ο οποίος τον εκράτησε κοντά του και καθημερινά τον επαιδαγωγούσε και τον εδοκίμαζε, με σκοπό να τον αναγκάσει να μεταβεί σε κοινόβιο, όπου ο ασκητικός βίος θα ήταν πιο άνετος για τον ‘Όσιο, λόγω της ηλικίας του. Όμως ο Όσιος Παύλος παρέμεινε κοντά στον Άγιο Αντώνιο με υπακοή, εργαζόμενος καθημερινά τις εντολές του Θεού.
Τόσο πολύ επρόκοψε στην αρετή και στην ευσέβεια ο Απλούς Παύλος, ώστε όταν εκαθόταν έξω από το ναό και έβλεπε τους αδελφούς να εισέρχονται σε αυτόν, μπορούσε να διακρίνει σε ποιά ψυχή αναπαυόταν η Χάρη του Θεού. Έτσι έβλεπε τους αδελφούς λαμπρούς στην όψη και φαιδρούς στο πρόσωπο, τον δε ’Άγγελο εκάστου να χαίρει μαζί του. Κάποια φορά είδε ένα μοναχό μαύρο στην όψη και ζοφώδη και γύρω του δαίμονες που τον περιέβαλλαν, ενώ ο φύλακας Άγγελός του τον ακολουθούσε από μακριά λυπημένος. Μόλις ο Όσιος Παύλος είδε το θέαμα αυτό άρχισε να κλαίει και να χτυπά με τα χέρια το στήθος του. Βλέποντας οι μοναχοί την αθρόα μεταβολή του Οσίου και το κατώδυνο πένθος, προσήλθαν και ερωτούσαν να μάθουν την αιτία και τον παρακαλούσαν να έλθει στη σύναξη.
Εκείνος παρέμεινε έξω και, όταν οι μοναχοί απελύθησαν από τη σύναξη και έβγαιναν έξω, βλέπει και πάλι το μοναχό εκείνο που πριν ήταν ζοφώδης και περικυκλωμένος από δαίμονες, να εξέρχεται με λαμπρό το πρόσωπο και λευκό το σώμα, τον δε Άγγελό του να είναι κοντά του και να χαίρει μαζί του. Τότε ο Όσιος ευχαρίστησε και ευλόγησε το Όνομα του Θεού λέγοντας: «Ω της αφάτου του Δεσπότου ημών φιλανθρωπίας και αγαθότητος!». Και αφού ανήλθε σε σημείο υψηλό εφώναζε λέγοντας: «Δεύτε και ίδετε τα έργα του Θεού, ως φοβερά και πάσης εκπλήξεως γέμοντα».
Ο Όσιος εξήγησε στον αδελφό πως τον είχε δει πριν την είσοδό του στο ναό και πως τον είδε μετά. Τότε ο μοναχός εκείνος με ειλικρίνεια άρχισε να ομολογεί ότι ήταν άνθρωπος αμαρτωλός και εζούσε στην αμαρτία της πορνείας. Μόλις δε εισήλθε στο ναό άκουσε τη φωνή του Προφήτου Ησαΐου, μάλλον δε του Θεού λαλούντος δι’ αυτού, να λέγει: «Λούσασθε και καθαροί γίνεσθε. Αφέλετε τας πονηρίας από των ψυχών υμών απέναντι των οφθαλμών μου, παύσασθε από των πονηριών υμών, μάθετε καλόν ποιείν… Και εάν ώσιν αι αμαρτίαι υμών ως φοινικούν, ως χιόνα λευκανώ. Και εάν θέλητε και εισακούσατέ μου, τα αγαθά της γης φάγεσθε».
Αυτά, αφού άκουσε, κατανύγηκε ή καρδία του, αναστέναξε εκ βάθους καρδίας και είπε προς τον Θεό: «Δέσποτα, Κύριε ο Θεός, που ήλθες στον κόσμο να σώσεις τους αμαρτωλούς, χάρισέ μου αυτά που άκουσα διά του Προφήτου εγώ ο ανάξιος και αμαρτωλός. Και να, δίδω το λόγο στον καρδιογνώστη Θεό, ότι αποτάσσομαι κάθε παρανομία και αισχρά πράξη, που μέχρι τώρα εδούλευα και δεν θα προσθέσω άλλες στο βίο μου. Αλλά θα δουλεύω σε Σένα, Κύριε, με όλη την ισχύ μου και όλη μου τη διάνοια». Και ανεφώνησε τότε ο Απλούς Παύλος, ότι όπως ο κασσίτερος μαυρίζει και γίνεται πάλι λαμπρός, έτσι και οι πιστεύοντες, που εάν αμαρτήσουν μαυρίζουν την ψυχή τους, όταν μετανοούν λαμπρύνονται από τα έργα της πίστεως και της μετάνοιας.
Έτσι αφού διήνυσε με ευσέβεια και άσκηση το βίο του, εκοιμήθηκε με ειρήνη σε βαθύ γήρας.

(Επισκόπου Φαναρίου Αγαθαγγέλου, Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Μάρτιος, σ. 70-72)

Πηγή

[ΦΩΤΗΣ]

ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ
(27 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ)



Ο άγιος Στέφανος ανήκε στην χορεία των επτά Διακόνων, στους οποίους οι Απόστολοι ανέθεσαν την διακονία των τραπεζιών στις «αγάπες». Επειδή ο αριθμός των Χριστιανών στην πρώτη Εκκλησία συνεχώς αυξανόταν, έγιναν παράπονα εκ μέρους των Ελληνιστών προς τους Εβραίους, ότι παρημελούντο στην καθημερινή διανομή των φαγητών οι χήρες τους. Οι Απόστολοι δεν ήθελαν να εγκαταλείψουν το κήρυγμα του Ευαγγελίου για να διακονούν στα τραπέζια και γι’ αυτό είπαν στους Χριστιανούς να εκλέξουν επτά άνδρες, οι οποίοι να είναι «πλήρεις Πνεύματος Αγίου», και στους οποίους ανέθεσαν το διακόνημα αυτό.
Ο Πρωτομάρτυς Στέφανος διακρινόταν μεταξύ των άλλων διακόνων για τον ζήλο και την αγάπη του για τον Χριστό, χάριν του οποίου αξιώθηκε πρώτος αυτός να χύση το αίμα του. Πέρα από την διακονία των τραπεζιών, ασχολείτο με το κήρυγμα του Ευαγγελίου και με την Χάρη του Θεού έκανε πολλά και μεγάλα θαύματα. Συνελήφθη από τους φανατισμένους Ιουδαίους και κλήθηκε να απολογηθή, επειδή συκοφαντήθηκε ότι βλασφημεί τον Μωϋσή και τον Θεό. Η απολογία του στο συνέδριο των Ιουδαίων στην παραγματικότητα ήταν δριμύς έλεγχος για την απιστία τους και για το έγκλημα που διέπραξαν να σταυρώσουν τον Χριστό. Κατά την διάρκεια της ομιλίας του, ενώ ήταν γεμάτος από ένθεο ζήλο και από την Χάρη του Αγίου Πνεύματος, αξιώθηκε να δη την δόξα του Θεού. Μετά την δημόσια ομολογία του ότι βλέπει τους ουρανούς ανοικτούς και τον Χριστό να στέκεται στα δεξιά του Θεού Πατρός, οι Ιουδαίοι όχι μόνον δεν τον πίστεψαν, αλλά αγρίεψαν ακόμη περισσότερο. Όρμησαν εναντίον του, όπως οι πεινασμένοι λύκοι εναντίον του θηράματός τους, και τον λιθοβόλησαν με μανία. Ο άγιος Στέφανος ήταν ήρεμος και ειρηνικός και μιμούμενος τον Χριστό επάνω στον σταυρό, Τον παρακαλούσε να μη καταλογίση στους δημίους του την αμαρτία τους αυτή.
Και ενώ προσευχόταν, παρέδωσε την ψυχή του στα χέρια του Θεού.Στο σημείο αυτό θα πρέπη να τονισθή ότι η μίμηση της ζωής του Χριστού δεν είναι ένα εξωτερικό γεγονός, που κατορθώνεται με τεχνητές μεθόδους και ανθρώπινα μέσα, αλλά είναι καρπός Θεοκοινωνίας.
Στο Απολυτίκιο του αγίου Στεφάνου περιγράφεται περιληπτικά όλος ο βίος και η πολιτεία του. «Βασίλειον διάδημα, εστέφθη ση κορυφή, εξ άθλων ων υπέμεινας, υπέρ Χριστού του Θεού, μαρτύρων Πρωτόαθλε Στέφανε. Συ γαρ την Ιουδαίων απελέγξας μανίαν, είδες σου τον Σωτήρα, του Πατρός δεξιόθεν. Αυτόν ουν εκδυσώπει αεί, υπέρ των ψυχών ημών». Στην συνέχεια θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε περιληπτικά δύο σημεία αυτού του υπέροχου ύμνου.
- «Βασίλειον διάδημα, εστέφθη ση κορυφή εξ άθλων ων υπέμεινας, υπέρ Χριστού του Θεού»
Ο Πρωτομάρτυς Στέφανος αντιμετώπισε στην ζωή του πολλές δυσκολίες, υπέμεινε ποικίλους πειρασμούς και υπεβλήθη σε μεγάλες θυσίες για την αγάπη του Χριστού και την εξάπλωση του λόγου της αληθείας Του. Ανέλαβε το έργο της ιερουργίας του Ευαγγελίου που του ανετέθη και το άσκησε με μεγάλη υπευθυνότητα, αφού προηγουμένως καθάρισε την ψυχή του από τα πάθη και δέχθηκε πλούσια την Χάρη του Παναγίου Πνεύματος. Αυτό το τελευταίο είναι πάρα πολύ σημαντικό και φανερώνει τον χαρακτήρα της Ορθοδόξου ιεραποστολής, της οποίας πρέπει να προηγείται η προσωπική ιεραποστολή, ήτοι ο προσωπικός αγώνας για κάθαρση και αγιασμό και μετά να ακολουθή η ιεραποστολή στους άλλους. Ο μακαριστός Γέροντας π. Παΐσιος «χαιρόταν, όταν κάποιος του έλεγε ότι θέλει να γίνη ιεραπόστολος και τον βοηθούσε να γίνη σωστός ιεραπόστολος. Εκφράζοντας την γνήσια ορθόδοξη αντίληψη περί ιεραποστολής, θεωρούσε απαραίτητο να αρχίση την ιεραποστολή από τον εαυτό του. Πρώτα να αγιασθή αυτός, για να αγιάση και τους άλλους. Ο εαυτός μας τίθεται ως θεμέλιο στην ιεραποστολική δράση. Αν καταπέση, κινδυνεύει όλο το έργο. Επομένως το ζητούμενο είναι να λάβη ο άνθρωπος την Χάρι, να αγιάση. Από εκείνη την στιγμή αρχίζει και η ουσιαστική ιεραποστολή του» (Ιερομ. Ισαάκ, Βίος Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου, σελ. 658, 659).
- « Είδες σου τον Σωτήρα του Πατρός δεξιόθεν».
Το αψευδές στόμα του Χριστού είπε τον γλυκύτατον εκείνο λόγον, «μακάριοι οι καθαροί τη καρδία ότι αυτοί τον Θεόν όψονται», που επαληθεύεται συνεχώς σε όλες τις εποχές, γιατί πάντοτε υπήρχαν και θα υπάρχουν μέχρι την Δευτέρα παρουσία του Χριστού άνθρωποι σαν τον άγιο Στέφανο.
Ο Πρωτομάρτυς Στέφανος, ενώ μιλούσε στο συνέδριο των Ιουδαίων, είδε την δόξα του Θεού και γι’ αυτό μπορούσε να θεολογή απλανώς, αλλά και να υπομείνη αγόγγυστα και ειρηνικά το μαρτύριο, επειδή και τα δύο ταυτίζονται με την εμπειρική γνώση του Θεού και οργανική κοινωνία μαζί Του. «Κανείς δεν μπορεί να υπομείνη το μαρτύριο μόνον με τις δικές του δυνάμεις, όσον δυνατό χαρακτήρα και αν διαθέτη, επειδή η μαρτυρία και το μαρτύριο για τον Χριστό, είναι καρπός θεοπτίας». (Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγ. Βλασίου Ιερόθεος).
Βέβαια, η πνευματική πρόοδος δεν είναι δυνατόν να επιτευχθή από την μια μέρα στην άλλη. Κανείς δεν μπορεί να φθάση στα υψηλότερα στάδια της πνευματικής ζωής και να γευθή την γλυκύτητα και την χαρά της ζωντανής παρουσίας του Θεού, εάν προηγουμένως δεν δοκιμασθή «ως χρυσός εν χωνευτηρίω» και δεν υπομείνη «τον καύσωνα της ημέρας και τον παγετόν της νυκτός» για την αγάπη του Χριστού, επειδή «άνευ πόνων ου πράξις ου θεωρία… κατορθωθήσεται» (Μέγας Κανών). Η πράξις η πρακτική ζωή είναι ο αγώνας και η προσπάθεια για την βίωση των θείων εντολών και την κάθαρση από τα πάθη και η θεωρία είναι η θέα της δόξης του Θεού.
«Η υπομονή άνευ μεμψιμοιρίας και γογγυσμών, αλλά μετά δοξολογίας συνεζευγμένη» συνιστά πνευματική ωριμότητα και τοποθετεί τον άνθρωπο στην προοπτική του αγιασμού και της σωτηρίας.
– ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ – ΔΕΚΕMBΡΙΟΣ 2005

Πηγή

[ΦΩΤΗΣ]

Σύναξη της Παναγίας της Κουνίστρας στη Σκιάθο



Το μοναστήρι της Παναγίας της Κουνίστρας ιδρύθηκε τον 17ο μ.Χ. αιώνα. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση η εικόνα της Παναγίας βρέθηκε κρεμασμένη σε ένα πεύκο και κουνιόταν. Από εκεί βγήκε και η ονομασία «Κουνίστρα».
Η Παναγία η Κουνίστρα είναι η πολιούχος της Σκιάθου. Η ομώνυμη εικόνα της βρίσκεται στο μητροπολιτικό ναό της Σκιάθου και κάθε χρόνο στις 21 Νοεμβρίου, οργανώνεται μεγάλο πανηγύρι. Κάθε προσκυνητής εντυπωσιάζεται από το ξυλόγλυπτο και επιχρυσωμένο τέμπλο του ναού, καθώς και από τις εξαιρετικές αγιογραφίες που φιλοτεχνήθηκαν σε δύο διαφορετικές ιστορικές περιόδου, το 1741 μ.Χ. και το 1805 μ.Χ.

Ποίημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Στην Παναγία την Κουνίστρα

Εις όλην την Χριστιανοσύνη
μια είναι μόνη Παναγία αγνή,
κόρη παιδίσκη, Άσμα των Άσμάτων,
χωρίς Χριστόν, θείο παιδί, στά χέρια,
και τρεφομένη με αγγέλων άρτον!..
Εσύ' σαι η μόνη Παναγία Κουνίστρα,
που εφανερώθης στης Σκιάθου το νησί,
εις δένδρον πεύκου επάνω καθημένη,
κ' αιωρουμένη εις τερπνήν αιώραν,
όπως αι κορασίδες συνηθίζουν...
Εφανερώθης, κι όλος ο λαός
μετά θυμιαμάτων και λαμπάδων
εν θεία λιτανεία σε παρέπεμψε -
κ' εσήκωσεν ωραίον λευκόν ναόν,
που με πιατάκια ελληνικά σου στόλισε!..
Κι όλος ο ήλιος έλαμπεν εις τον ναόν σου,
και φως τον πλημμυρούσε μαργαρώδες,
όλα τ' άστέρια εφεγγοβολούσαν,
και η σελήνη εχάιδευε γλυκά
τα απλά της εκκλησίας σου καντιλάκια !..
Κ' είδες, η Κόρη, του λαού την πίστιν,
είδες και την πτωχείαν κ' ευσπλαχνίσθης,
όπως το πάλαι είχε σπλαχνισθή ο Υιός σου
τους προγόνους του ίδιου του λαού,
ως πρόβατα μη έχοντα ποιμένα...
Κι άρχισες να γιατρεύης τους αρρώστους
και να γιατρεύης τους δαιμονισμένους -
που ήρχετο ώρα κ' εις τους τοίχους εχτυπώντο
με φοβερόν συγκλονισμόν -
κι άρχισες, θεία, να θαυματουργής!..
Κ' η χάρη σου ξαπλώθηχε ως τα πέρατα
του ειρηνικού νησιού της Σκιάθου -
ω Παναγιά μου, κόρη πάναγνη, καλή!
...Κ' ίσως να φτάση κι ως εμένα και ν' απλώση
γαλήνη στην ψυχή μου, την αμαρτωλή...

Πηγή

[ΦΩΤΗΣ]

Σύναξη της Παναγιάς της Καπνικαρέας στην Αθήνα



Καπνικαρέα ή Εκκλησία της Παναγίας Καπνικαρέας ονομάζεται μικρή, βυζαντινή εκκλησία που χρονολογείται από τον 11ο μ.Χ. αιώνα και η οποία βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Ερμού, τον εμπορικότερο δρόμο του ιστορικού κέντρου της πόλης. Η εκκλησία είναι αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου και ανήκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, έτσι λοιπόν ονομάζεται «Ιερός Πανεπιστημιακός Ναός».
Ο αρχιτεκτονικός της ρυθμός είναι Βυζαντινός, σταυροειδής με τρούλο. Αναφέρεται ότι έχει κτιστεί στη θέση παλαιότερης εκκλησίας την οποία είχε αναγείρει η Ευδοκία, Αθηναία σύζυγος του αυτοκράτορα Θεοδόσιου του Μικρού. Η αρχική εκκλησία είχε χτιστεί με τη σειρά της (όπως συνηθιζόταν) πάνω στα θεμέλια αρχαίου ελληνικού ναού, αφιερωμένου σε γυναικεία θεότητα, πιθανότατα την Αθηνά ή την Δήμητρα. Στο ναό βρίσκονται ενσωματωμένα οικοδομικά στοιχεία όπως κίονες με ρωμαϊκά κιονόκρανα και εντοιχισμένα γλυπτά και επιγραφές. Στη βόρεια πλευρά του ναού έχει προστεθεί παρεκλήσσι με τρούλο στη μνήμη της Αγίας Βαρβάρας.
Το όνομα της εκκλησίας θεωρείται ότι προέρχεται από αυτόν που την έκτισε, ο οποίος εισέπραττε ένα φόρο οικοδομών στα χρόνια του Βυζαντίου, τον καπνικό φόρο. Πιο παλιά είχε το όνομα Καμουχαρέα, από το όνομα των χρυσοΰφαντων υφασμάτων (καμουχάς) τα οποία πιθανότατα έφτιαχναν σε εργαστήρια στην περιοχή.
Κατά την Τουρκοκρατία ονομαζόταν εκκλησία της Βασιλοπούλας και του Πρέντζα. Το 1834 μ.Χ. υπήρξε σχέδιο κατεδάφισης του ναού το οποίο δεν εκτελέσθηκε με παρέμβαση του Λουδοβίκου της Βαυαρίας, του πατέρα του Όθωνα και του Μητροπολίτη Αθηνών Μισαήλ Α΄.
Ο Φώτης Κόντογλου έχει αγιογραφήσει την εικόνα της Πλατυτέρας στο Ιερό του Ναού.

Πηγή

[ΦΩΤΗΣ]

Σύναξη του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Πανορμίτη



Ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα της Δωδεκανήσου με πανελλήνια και πανορθόδοξη ακτινοβολία είναι η Μονή του Ταξιάρχη Μιχαήλ του Πανορμίτη στη Σύμη. Η ονομασία του όρμου Πάνορμος, στην οποία οφείλει το όνομά του το μοναστήρι, έχει αρχαία προέλευση. Για την ετυμολογία είναι πιθανές δύο εκδοχές η μία σχετική με τον όρμο (πάν -όρμος) και η άλλη με την ερημική τοποθεσία (παν -ερμος) όπου κτίσθηκε η Μονή. Στη Σύμη εκτός από τον Πανορμίτη, υπάρχουν άλλα οκτώ μοναστήρια, αφιερωμένα στον Ταξιάρχη Μιχαήλ που αντιστοιχούν στα εννέα αγγελικά τάγματα. Αυτά είναι οι Άγγελοι, οι Αρχάγγελοι, οι Θρόνοι, οι Δυνάμεις, οι Αρχές, οι Κυριότητες, οι Εξουσίες, τα Χερουβίμ και τα Σεραφίμ.
Η λαική παράδοση συνδέει την ίδρυση της Μονής του Πανορμίτη με την ευλάβεια του συμιακού λαού. Αναφέρεται το όνομα μιας θεοφοβούμενης γυναίκας της Μαριώς του Πρωτενιού, που βρήκε σκάβοντας το χωράφι της στον Πάνορμο ένα μικρό εικόνισμα του Πανορμίτη στη ρίζα ενός σχίνου. Την μετέφερε στο σπίτι της και την τοποθέτησε ανάμεσα στα άλλα εικονίσματά της. Την επόμενη όμως το εικονισματάκι εξαφανίστηκε. Πηγαίνοντας ξανά στον Πάνορμο το βρήκε πάλι στο ίδιο σημείο. Το ξαναπήγε στο σπίτι της και αυτή τη φορά εξαφανίστηκε. Λύπη την κατέλαβε. Στον ύπνο της εμφανίστηκε ο ίδιος ο Αρχάγγελος «λαμπροφορών και απαστράπτων» και της εξέφρασε την επιθυμία του να μείνει στον Πάνορμο. Η ευσεβής γυναίκα την άλλη μέρα πήγε στον πνευματικό της και εκείνος τη συμβούλευσε να κτίσει ένα εκκλησάκι στον τόπο όπου βρήκε το εικόνισμα.
Το 1806 μ.Χ., ο σουλτάνος Σελίμ, εξέδωσε φιρμάνι, μετά από παράκληση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, με το οποίο προστατευόταν το μοναστήρι και η περιουσία του από οιαδήποτε «έξωθεν επέμβαση», αυθαιρεσίες οργάνων, ή παραγόντων του ίδιου του Οθωμανικού κράτους.
Σπουδαία ήταν η ενίσχυση του μοναστηριού στην Ελληνική Επανάσταση όπως αναφέρει η συμιακή παράδοση. Υπάρχει έγγραφο των Συμαίων προς τον Ιωάννη Καποδίστρια (15 Δεκεμβρίου 1830 μ.Χ.) στο οποίο γίνεται λόγος για παροχή οικονομικής ενίσχυσης 7.000 γρόσια. Αναφέρονται οι στενοί δεσμοί του μοναστηριού με τους Υδραίους και τον Ανδρέα Μιαούλη, η οικογένεια του οποίου συνδεόταν με τον ηγούμενο Νεόφυτο Β΄.
Ο σημερινός ναός του Πανορμίτη (καθολικό) αφιερωμένος στον Αρχάγγελο Ταξιάρχη Μιχαήλ, που έχει σχήμα μονόκλιτης βασιλικής, είναι διπλός σταυρεπίστεγος και σχηματίζει εσωτερικά δύο σταυροθόλια. Ο περίφημος συμαίος αγιογράφος Νεόφυτος φαίνεται ότι έχει φιλοτεχνήσει ένα μεγάλο μέρος του Πανορμίτη.
Αριστουργηματικό είναι το τέμπλο του καθολικού. Οι εικόνες του ανήκουν στη μεταβυζαντινή περίοδο, υπέροχης τέχνης με ασημώματα. Εικονίζουν δεξιά της ωραίας Πύλης τον Παντοκράτορα και τον Τίμιο Πρόδρομο, και αριστερά την Παναγία και τον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Ενδιάμεσα υπάρχει νεώτερη εικόνα με την Πεντηκοστή, κατά την οποία καθιερώθηκε η δεύτερη πανήγυρη της μονής. Στη δεξιά πλευρά του ναού μεταξύ του αναλογίου και του τέμπλου, είναι τοποθετημένο στον τοίχο το εικονοστάσι με την μεγάλη εικόνα του Πανορμίτη τον πιο πολύτιμο θησαυρό του μοναστηριού και ολόκληρης της Σύμης.
Από επιγραφή που υπάρχει στη θαυματουργή ολόσωμη εικόνα του Πανορμίτη μαρτυρείται ότι ασημώθηκε το 1724 μ.Χ. από τον Ιωάννη Πελοποννήσιο με έξοδα των καπεταναίων, του κλήρου και της κοινότητας Σύμης. Μπροστά στο θαυματουργό εικόνισμα που συγκεντρώνει το σεβασμό, τις προσδοκίες και τις ελπίδες του πιστού λαού είναι κρεμασμένα πλήθος αφιερώματα αργυρά τάματα, ομοιώματα, τιμαλφή.
Στα συμιακά νανουρίσματα η μητέρα του βρέφους μαζί με την Παναγία και τον Χριστό, επικαλείται και τον Αρχάγγελο Μιχαήλ με τις προσωνυμίες που έχει στις Μονές και τα Εξωκκλήσια της Σύμης:
Νάννι νάννι ναννουριάζω
Και της Παναγιάς φωνάζω,
Για να θρέψει το παιδίμ μου
Και να γιάνει την ψυχήμ μου.
Έλα Παναγιά Μεγάλη
Στου παιδιού μου το κεφάλι.
Φώναξε του Παερμιώτη,
Να του δώννει ωραιότη.
Φώναξε του Κουρκουνιώτη,
Με την όμορφή του νιότη
Φώναξε και του Σωτήρη,
Να το κάμει νοικοκύρη.
Φώναξε του Μιχαήλη,
Να ΄ρτει να το με(γ)αλύνει.
Φώναξε του Κοκκιμίδη,
Που ΄χει χάδια να του γίδει (= δίνει).
Παναγιά μου, Παναγιά μου,
Θάρρος και παρηγοριά μου!
Η ίδια θερμή πίστη της μάνας προς τη Μητέρα όλου του κόσμου, την Παναγία, προς τον Χριστό και προς τον Πανορμίτη εκφράζεται και στο παρακάτω ταχτάρισμα:
Το παιδάκι μου ΄γαπώ
Τίνα θα ΄βρω να το πω
΄Α το πω της Παναγιάς
΄Α του δώννει την υγειά.
΄Α το πω και του Σωτήρη,
΄Α το κάμει νοικοκύρη.
΄Α το πω του Παερμιώτη,
΄Α ΄ρτει κάτω να το γλέπει.
Τα θαύματα του Πανορμίτη μας αναρίθμητα. Παραθέτουμε ενδεικτικά:

1. Το θαύμα με τη χήνα
Στο Μουσείο της Μονής Πανορμίτη υπάρχει ένα χαρακτηριστικό αφιέρωμα, μια ασημένια χήνα που αναφέρεται σε ένα ανάλογο περιστατικό, που συνέβη τον περασμένο αιώνα. Είχε σύμφωνα με την παράδοση προσεγγίσει ένα καράβι με Έλληνα καπετάνιο και τουρκικό πλήρωμα. Σαν ξεκίνησε το καράβι να φύγει στάθηκε αδύνατο να βγεί έξω απ το λιμάνι. Τότε ο πλοίαρχος ρώτησε τους άνδρες του πληρώματος εάν κανείς είχε πάρει τίποτα απ το μοναστήρι και ο Πανορμίτης τους εμπόδισε να φύγουν και εκείνοι του ομολόγησαν ότι έσφαξαν μια χήνα και την έφαγαν. Μόνο αφού έταξαν ασημένια τη χήνα κατάφεραν να βγούν έξω απ το λιμάνι. Αυτή είναι η μικρή αλλά εύγλωττη μαρτυρία της ασημένιας χήνας, που βρίσκεται στο Μουσείο του Πανορμίτη.

2. Ίαση παράλυτου παιδιού
Μία Κυριακή ήρθε στο μοναστήρι ένας παππούς για να βαπτίσει το εγγονάκι του. Μας ανέφερε το θαύμα που έγινε στον εξάχρονο γιό του, ο οποίος ξαφνικά έμεινε παράλυτος. Έτρεχε στους γιατρούς αλλά εκείνοι δεν μπορούσαν να το βοηθήσουν. Απελπισμένος βρέθηκε στον Αρχάγγελο στον Πανορμίτη. Ήταν το 1974 με την εισβολή στην Κύπρο. Κάθε μέρα έκαναν και μία λειτουργία στον Ταξιάρχη και τον παρακαλούσαν με πολύ θερμή πίστη να δώσει την υγεία στο βασανισμένο αυτό παιδάκι. Στην έβδομη λειτουργία το παιδάκι σηκώθηκε μέσα στη Εκκλησία και περπάτησε. Με δάκρυα χαράς και ευγνωμοσύνης ευχαρίστησαν τον Κύριο διότι δια των πρεσβειών του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, χάρισε την υγεία στο παράλυτο παιδί. Ο πατέρας του μετά το θαύμα έκτισε ναύδριο προς τιμήν του Αγίου Νικολάου, το όνομα του οποίου έφερε το παιδί, και έδωσε στην κόρη του το όνομα Μιχαλίτσα. Τώρα ήρθε στο μοναστήρι για να βαπτίσει το εγγονάκι του.

3. Ίαση τυφλού βουτηχτή
Ένας Καλύμνιος σφουγγαράς πριν 60 περίπου χρόνια, σύμφωνα με τη διήγηση του γιού του ιεροψάλτη στον Άγιο Βασίλειο Πειραιά, έχασε την όρασή του. Οι Καλύμνιοι όπως είναι γνωστό, τιμούν πάρα πολύ και ευλαβούνται τον Αρχάγγελο Μιχαήλ τον Πανορμίτη. Έτσι ο Καλύμνιος αυτός βουτηχτής προσευχόταν και παρακαλούσε τον Άγιο να του χαρίσει το φως του και να βλέπει όπως πρώτα. Επειδή όμως το θαύμα δεν γινόταν, επιβιβάστηκε σε ένα καίκι και ήλθε στο μοναστήρι του Πανορμίτη πιστεύοντας ότι εάν πήγαινε στο σπίτι του, ο άγιος θα εισάκουε την παράκλησή του. Μόλις το καΐκι μπήκε στον όρμο του Πανορμίτη άνοιξαν τα μάτια του. Τότε ο άνθρωπος αυτός έπεσε στην θάλασσα κι έφτασε στη μονή κολυμπώντας, για να προσκυνήσει τη χάρη του και να τον ευχαριστήσει.

Πηγή

[ΦΩΤΗΣ]

Σύναξη του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Ρουκουνιώτη



Η Σταυροπηγιακή Μονή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Ρουκουνιώτη [:πατριδωνυμικό επίθετο από το μικροτοπωνύμιο τα Ρουκουνά ή Ρούκουνα (ενν. κτήματα, όπου κτίστηκε η Μονή) + πατριδων. επίθημα - ιώτης] ή απλά Μιχαήλης, βρίσκεται στην περιοχή Μέσα Νημοράκι στην Έρεικα της Σύμης και πανηγυρίζει στις 8 Νοεμβρίου.
Η μεγάλη εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Ρουκουνιώτη που βρίσκεται στη Μονή είναι έργο μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας. Ζωγράφος του είναι ο Στελιανός Γενίτης του Ιωάννου από τον Χάνδακα (Ηράκλειο) της Κρήτης. Η ασημένια επένδυση της εικόνας είναι αριστοτεχνική και έχει φιλοτεχνηθεί από τον Ιωάννη Πελοποννήσιο που ήτο ο σπουδαιότερος αργυροχρυσοχόος στο Ν.Α. Αιγαίο τον 18ο αιώνα μ.Χ. Η εικόνα αυτή έχει μια ιδιαιτερότητα: αστέρι με πολύχρωμες πέτρες στο μέτωπο του Αρχαγγέλου. Αυτή η διακοσμητική λεπτομέρεια ίσως αποτελεί μια μοναδικότητα στον ορθόδοξο αγιογραφικό χώρο. Πιθανόν ο Ιωάννης Πελοπονήσιος με το αστέρι να ήθελε να συγκεκριμενοποιήσει την ουράνια υπόσταση του Αρχαγγέλου.

Πηγή

[ΦΩΤΗΣ]

Σύναξις Ἀρχαγγέλου Γαβριήλ



Νά, σὺν τοὶς ἄλλοις, πὼς ἡ Ἐκκλησία ὑμνεῖ τὸν ἀρχάγγελο Γαβριὴλ σ’ αὐτὴ τὴ γιορτή του: «Θρόνω παριστάμενος τῆς τρισηλίου Θεότητας καὶ πλουσίως λαμπόμενος, ταὶς θείαις λαμπρότησι, ταὶς ἐκπεμπομέναις, ἀπαύστως ἐκεῖθεν, τοὺς ἐπὶ γῆς χαρμονικῶς, χοροστατοῦντας καὶ εὐφημούντας σε, παθῶν ἀχλύος λύτρωσαι, καὶ φωτισμῷ καταλάμπρυνον, Γαβριὴλ Ἀρχιστράτηγε, πρεσβευτὰ τῶν ψυχῶν ἠμῶν.
Τῶν ἀσωμάτων λειτουργῶν ὡς πρωτεύων, τὸ πρὸ αἰώνων ὁρισθὲν ὄντως μέγα, σὺ Γαβριὴλ πεπίστευσαι μυστήριον, τόκον τὸν ἀπόρρητον, τῆς ἁγίας Παρθένου, Χαῖρε, προσφωνῶν αὕτη, ἡ κεχαριτωμένη. Χρεωστικῶς σε ὅθεν οἱ πιστοί, ἐν εὐφροσύνῃ ἀεὶ μακαρίζαμεν».

Ἀπολυτίκιο. Ἦχος δ'. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ὡς θεῖος Ἀρχάγγελος, τῶν νοερῶν στρατιῶν, Τριάδος τὴν ἔλλαμψιν, καθυποδέχῃ λαμπρῶς, Γαβριὴλ Ἀρχιστράτηγε· ὅθεν ἐκ πάσης βλάβης, καὶ παντοίας ἀνάγκης, σῶζε ἀπαρατρώτους, τοὺς πιστῶς σε τιμῶντας, καὶ πόθῳ ἀνευφημοῦντας, τὰ σὰ θαυμάσια.

Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Τῶν ἀσωμάτων λειτουργῶν ὡς πρωτεύων.τὸ πρὸ αἰώνων ὁρισθὲν ὄντως μέγα, σὺ Γαβριὴλ πεπίστευσαι μυστήριον, τόκον τὸν ἀπόρρητον, τῆς Ἁγίας Παρθένου, χαῖρε προσφωνῶν αὐτῇ, ἡ Κεχαριτωμένη. Χρεωστικῶς σε ὅθεν οἱ πιστοί, ἐν εὐφροσύνῃ, ἀεὶ μακαρίζομεν.

Μεγαλυνάριον.
Τὶς ἀπαριθμήσει τὰς πρὸς ἡμᾶς, σοῦ εὐεργεσίας, Ἀρχιστράτηγε Γαβριήλ; σὺ γὰρ καθ’ ἑκάστην, ἐπιφοιτῶν τῷ κόσμῳ, τὰ κρείττω πᾶσι νέμεις· διὸ ὑμνοῦμέν σε.

Πηγή

[ΦΩΤΗΣ]

Σύναξις Ἀρχαγγέλων Μιχαὴλ καὶ Γαβριὴλ καὶ πασῶν τῶν Ἀσωμάτων καὶ Οὐράνιων οὐρανίων Δυνάμεων



Ημ. Εορτής: 8 Νοεμβρίου

Ἡ Ἐκκλησία μας σήμερα γιορτάζει τὴν Σύναξη τῶν Ἀρχαγγέλων Μιχαὴλ καὶ Γαβριήλ, καθὼς καὶ τῶν ὑπολοίπων Ἀσωμάτων καὶ Οὐρανίων Ἀγγελικῶν Ταγμάτων. Ἡ Ἁγία Γραφή, ἀναφέρει σὲ πολλὰ σημεῖα τὴν ἐπικοινωνία τῶν ἀνθρώπων μὲ τοὺς ἀγγέλους καὶ ἰδιαίτερα μὲ τοὺς ἐπικεφαλεῖς τῶν ἀγγελικῶν ταγμάτων Μιχαὴλ καὶ Γαβριήλ.
Συγκεκριμένα, ὁ Ἀρχάγγελος Μιχαὴλ ἐμφανίσθηκε στὸν Ἀβραὰμ γιὰ νὰ σώσει τὸν Ἰσαάκ, τὸν ὁποῖο ἦταν ἕτοιμος νὰ θυσιάσει κατ’ ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ, ποὺ θέλησε νὰ δοκιμάσει ἔτσι τὴν πίστη τοῦ δούλου του Ἀβραάμ, στὸν Λῶτ, γιὰ νὰ τὸν σώσει ὅταν ὁ Θεὸς ἀποφάσισε νὰ καταστρέψει τὰ Γόμορα, στὸν Πατριάρχη Ἰακώβ, στὸν μάντη Βαρλαάμ, στὸν Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ. Ἐπίσης ὁ Μιχαήλ, ἦταν αὐτὸς ποὺ ὁδήγησε τὸν λαὸ τοῦ Ἰσραὴλ στὴ φυγὴ ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο. Οἱ ἅγιες Γραφὲς ἀναφέρουν ἀκόμη πολλὰ θαύματα, τὰ ὁποία ἐπιτέλεσε ὁ ἀρχιστράτηγος Μιχαήλ.
Ὁ δὲ Γαβριὴλ ἦταν αὐτὸς ποὺ ἀνήγγειλε στὴν Παρθένο Μαρία τὸ χαρμόσυνο γεγονὸς τῆς γέννησης τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ Σωτήρα τοῦ κόσμου. Καὶ σὲ ἄλλα σημεῖα τῆς Ἁγίας Γραφῆς, συναντᾶμε τοὺς Ἀγγέλους νὰ μεταφέρουν στοὺς εὐσεβεῖς ἀνθρώπους τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἀποβλέπει πάντα στὴν προστασία καὶ στὴν λύτρωσή μας.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Τῶν οὐρανίων στρατιῶν Ἀρχιστράτηγοι, δυσωποῦμεν ὑμᾶς ἡμεῖς οἱ ἀνάξιοι, ἵνα ταῖς ὑμῶν δεήσεσι τειχίσητε ἡμᾶς, σκέπῃ τῶν πτερύγων, τῆς ἀΰλου ὑμῶν δόξης, φρουροῦντες ἡμᾶς προσπίπτοντας, ἐκτενῶς καὶ βοώντας· Ἐκ τῶν κινδύνων λυτρώσασθε ἡμᾶς, ὡς Ταξιάρχαι, τῶν ἄνω Δυνάμεων.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον τῶν ἐννέα Ταγμάτων. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τῆς ἀνάρχου Τριάδος λειτουργοὶ οἱ ἀσώματοι, τῶν ἀκαταλύπτων οἱ πρῶτοι, μυστηρίων ἐκφάντορες, σὺν Θρόνοις Χερουβεὶμ καὶ Σεραφείμ, Δυνάμεις Ἐξουσίαι καὶ Ἀρχαί, Κυριότητες Ἀρχάγγελοι οἱ λαμπροί, καὶ Ἄγγελοι ὑμνείσθωσαν. Δόξα τῷ ὑποστήσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ καταλάμποντι, δόξα τῷ ὑμνουμένῳ δι’ ὑμῶν, τρισαγίοις ᾄσμασι.

Κοντάκιον. Ἦχος β’.
Ἀρχιστράτηγοι Θεοῦ, Λειτουργοὶ θείας δόξης, τῶν ἀνθρώπων ὁδηγοί, καὶ ἄρχηγοι Ἀσωμάτωv, τὸ συμφέροv ἡμῖv αἰτήσασθε, καὶ τὸ μέγα ἔλεος, ὡς τῶv Ἀσωμάτων Ἀρχιστράτηγοι.

Μεγαλυνάριον.
Πρόκριτοι Δυνάμεων νοερῶν, Μιχαὴλ πρωτάρχα, καὶ λαμπρόμορφε Γαβριήλ, σὺν ταῖς οὐρανίαις, αἰτεῖτε στρατηγίαις, ἠμῖν καταπεμφθῆναι, τὸ μέγα ἔλεος.

Πηγή

[ΦΩΤΗΣ]

Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου ἐν τῷ Πυρσῷ τῆς Εὐρυτανίας



Ημ. Εορτής: 22 Αυγούστου

Πρόκειται γιὰ τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Προυσιώτισσας, ποὺ βρίσκεται στὸ Μοναστῆρι τοῦ Προυσοῦ. Τὴ θαυματουργὴ αὐτὴ εἰκόνα τῆς Θεοτόκου λέγεται ὅτι τὴν ζωγράφισε ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς καὶ ᾖλθε ἀπὸ τὴν Προῦσα τῆς Μ. Ἀσίας (σύμφωνα μὲ τὸ χειρόγραφο 3 τοῦ κώδικα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Προυσιωτίσσης). Τὴν ἔφερε ἀπὸ τὴν Προῦσα κάποιος εὐγενὴς νέος στὰ χρόνια τῆς εἰκονομαχίας (829) ἐπὶ εἰκονομάχου βασιλέως Θεοφίλου. Στὸ δρόμο ὅμως γιὰ τὴν Ἑλλάδα τὴν ἔχασε καὶ ἡ εἰκόνα ἀποκαλύφθηκε θαυματουργικὰ σὲ ἕνα τσοπανόπουλο, μὲ μιὰ στήλη φωτὸς σὰν πυρσὸς – γι’ αὐτὸ πῆρε καὶ τὴν ἐπωνυμία Πυρσὸς – στὸ μέρος ὅπου ἦταν κρυμμένη. Ὁ νέος, ποὺ εἶχε ἐγκατασταθεῖ στὴν Πάτρα, ὅταν τὸ ἔμαθε θέλησε νὰ τὴν πάρει. Ἀλλὰ ἡ εἰκόνα θαυματουργικὰ γύρισε καὶ πάλι στὸ ἄγριο μέρος τῆς Εὐρυτανίας, ὅπου ἀποκαλύφθηκε στοὺς ντόπιους βοσκούς. Τότε ὁ νέος, μαζὶ μὲ ἕναν ὑπηρέτη του, πῆγαν καὶ αὐτοὶ ἐκεῖ, ὅπου ἔγιναν μοναχοὶ μετανομασθέντες Διονύσιος καὶ Τιμόθεος ἀντίστοιχα. Στὸ Μοναστῆρι λοιπὸν αὐτό, γίνεται μέχρι καὶ σήμερα μεγάλο πανηγύρι καὶ πλῆθος κόσμου συρρέει γιὰ νὰ προσκυνήσει τὴν θαυματουργὴ αὐτὴ εἰκόνα τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.

Πηγή

[ΦΩΤΗΣ]

Τα Άγια Νήπια (περίπου 14.000) που εσφάγισαν με διαταγή του Ηρώδη



Τύπος εορτής: Σταθερή.
Εορτάζει στις 29 Δεκεμβρίου εκάστου έτους

Όταν οι Μάγοι δεν επέστρεψαν στον Ηρώδη να του πουν που είναι ο Χριστός, ο πονηρός αυτός βασιλιάς μηχανεύθηκε άλλο σχέδιο για να εξοντώσει το Θείο Βρέφος. Είχε ακούσει ότι, σύμφωνα με τις Γραφές, τόπος γέννησης του Χριστού θα ήταν η Βηθλεέμ.
Επειδή όμως δε γνώριζε ποιος ήταν ο Ιησούς αν βρισκόταν μέσα στη Βηθλεέμ ή στα περίχωρα της και επειδή συμπέρανε ότι το παιδί θα ήταν κάτω από δύο χρονών, έδωσε διαταγή να σφαγούν όλα τα παιδιά της Βηθλεέμ και των περιχώρων της, μέχρι της ηλικίας των δύο ετών.
Η σφαγή έγινε ξαφνικά, ώστε να μη μπορέσουν οι οικογένειες να απομακρυνθούν με τα βρέφη τους. Και οι δυστυχισμένες μητέρες είδαν να σφάζονται τα παιδιά τους μέσα στις ίδιες τις αγκαλιές τους.
Η χριστιανική Εκκλησία, πολύ σωστά ανακήρυξε Άγια τα σφαγιασθέντα αυτά παιδιά, διότι πέθαναν σε μια αθώα ηλικία και υπήρξαν κατά κάποιο τρόπο οι πρώτοι μάρτυρες του χριστιανισμού. Μπορεί βέβαια να μη βαπτίσθηκαν εν ύδατι, βαπτίσθηκαν όμως, μέσα στο ίδιο ευλογημένο αίμα του μαρτυρίου τους.

Απολυτίκιο Ήχος α’. Τον τάφον σου Σωτήρ.
Ως θύματα δεκτά, ως νεόδρεπτα ρόδα και θεία απαρχή, και νεόθυτοι άρνες, Χριστώ τω ώσπερ νήπιον, γεννηθέντι προσήχθητε, αγνά Νήπια, την του Ηρώδου κακίαν, στηλιτεύοντα και δυσωπούντα απαύστως, υπέρ των ψυχών ημών.

Κοντάκιον Ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον.
Αστήρ Μάγους έπεμψε, προς τον τεχθέντα, και Ηρώδης άδικον, στρατόν απέστειλε κενώς, φονοκτονήσαι οιόμενος, τον εν τη φάτνη ως Νήπιον κείμενον.

Πηγή