Θεοτοκονύμια - Ονόματα της Παναγίας

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Γερόντισσα Άγιον Όρος



Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου της Γεροντίσσης
Ημερομηνία εορτής: 02/12/2016
Τύπος εορτής: Σταθερή.
Εορτάζει στις 2 Δεκεμβρίου εκάστου έτους.
Άγιοι που εορτάζουν: Συναξη Της Υπεραγιας Θεοτοκου Της Γεροντισσης
Βιογραφία
Η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας της «Γερόντισσας» βρίσκεται στην Ιερά Μονή Παντοκράτορος του Αγίου Όρους και είναι εφέστια εικόνα του Μοναστηρίου. Είναι αντίγραφο της ψηφιδωτής εικόνος της Παναγίας Γοργοεπηκόου, που βρισκόταν στη μονή Παντοκράτορος της Κωνσταντινουπόλεως. Η μορφή της είναι στη θέα γλυκύτατη, ευχάριστη και γεμάτη έλεος, αφήνοντας στον κάθε προσκυνητή αισθήματα χαράς, ευφροσύνης, αγαλλιάσεως, ελπίδας, παρηγοριάς και ευσπλαχνίας, δείχνοντας ότι προστρέχει στην ανάγκη των τέκνων Της και ότι πάντοτε παραμυθεί τους πιστούς Της.

Το πρώτο θαύμα της εικόνας αναφέρεται στους χρόνους της βασιλείας του Αλέξιου Α' του Κομνηνού, όταν αυτός άρχισε να κτίζει το αρχικό μονύδριο 500 μέτρα μακριά από τα σημερινά κτίρια της Μονής, πάνω σε ένα ύψωμα.

Τότε, ενώ οι εργάτες έκτιζαν κανονικά, το βράδυ η εικόνα της Παναγίας μαζί με τα εργαλεία των οικοδόμων έφευγαν αοράτως και όταν το πρωί τα αναζητούσαν τα έβρισκαν στο σημείο όπου είναι σήμερα κτισμένη η Μονή· ήταν βέβαια έρημος ο τόπος. Αφού αυτό έγινε πολλές φορές, τελικά κατάλαβαν ότι ήταν θέλημα της Παναγίας το Μοναστήρι να κτιστεί στον τόπο που η ίδια είχε επιλέξει. Έτσι λοιπόν οικοδομήθηκε ο αρχικός πυρήνας της Μονής.

Την προσωνυμία «Γερόντισσα» την απέκτησε η εικόνα αργότερα, μετά από ένα καθοριστικό, για την ονομασία, θαύμα της Θεοτόκου. Η αρχική της θέση ήταν μέσα στο Ιερό Βήμα, πίσω από την Αγία Τράπεζα. Την εποχή λοιπόν εκείνη ζούσε ένας πολύ ενάρετος, όμως μεγάλος στην ηλικία και ετοιμοθάνατος λόγω ασθένειας, Ηγούμενος. Αυτός γνώρισε το τέλος του κατά Θεία Αποκάλυψη και πεθύμησε να κοινωνήσει τα Άχραντα και Ζωοποιά Μυστήρια του Κυρίου μας. Γι' αυτό και παρακάλεσε τον ιερομόναχο εφήμερο που ιερουργούσε την ημέρα εκείνη να συντομεύσει την Θεία Λειτουργία.

Ο ιερομόναχος, όμως, δεν υπάκουσε αμέσως στην επιθυμία του Ηγούμενου και συνέχισε να λειτουργεί αργά με αποτέλεσμα να επέμβει η ίδια η Παναγία. Ξαφνικά ακούστηκε από την Εικόνα η φωνή Της που τον διέταξε με αυστηρότητα να ολοκληρώσει σύντομα την Θεία Λειτουργία, ώστε να προλάβει να μεταλάβει ο Γέροντας.

Έτσι κι έγινε. Μόλις κοινώνησε ο Γέροντας, εκοιμήθει και από τότε έδωσαν σε Αυτήν την εικόνα Της την προσωνυμία «Γερόντισσα», λόγω της στενής Της σχέσης με τον «Γέροντα». Μετά από αυτό μεταφέρθηκε και τοποθετήθηκε έξω από το Ι. Βήμα στην αριστερή κολώνα του κυρίως Ναού, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα για την διευκόλυνση των προσκυνητών.

Η εικόνα ανακαινίστηκε και επενδύθηκε με νεώτερο αργυρό κάλυμα, υψηλής τέχνης, κατασκευασμένο μετά από εκφρασμένη επιθυμία της ίδιας της Θεοτόκου με έξοδα Κωνσταντινουπολίτισσας αρχόντισσας. Το πιθάρι που απεικονίζεται επάνω στο κάλυμα έγινε προς ανάμνηση θαύματος της Παναγίας.

Τον 17ο αιώνα μ.Χ. υπήρξε εποχή κατά την οποία στο Μοναστήρι δεν υπήρχε καθόλου λάδι. Η έλλειψη όμως των αναγκαίων ήταν τόσο μεγάλη ώστε οι Πατέρες εγκατέλειπαν την Μονή αναζητώντας αλλού τα απαραίτητα για τη ζωή. Ο Ηγούμενος τους προέτρεπε να πιστεύουν και να ελπίζουν στην «Γερόντισσα», όπως προσευχόταν και εκείνος και είχε την ελπίδα σε Αυτή. Επόμενο ήταν η Παναγία μας να μην διαψεύσει τις προσδοκίες του, και ένα πρωί οι πατέρες είδαν να ξεχειλίζει λάδι από την είσοδο της αποθήκης, όπου φυλάσσονται τα άδεια πιθάρια. Μπήκαν στην αποθήκη και είδαν ότι ένα από τα πιθάρια, που σώζεται μέχρι σήμερα, ξεχείλιζε από λάδι. Αντιλήφθηκαν την επέμβαση της Παναγίας και με αυτό το λάδι γέμισαν όλα τα άδεια δοχεία που βρίσκονταν στο Μοναστήρι. Τότε αυτό σταμάτησε να ξεχειλίζει. Από τότε μέχρι σήμερα το λάδι δεν έχει λείψει ποτέ ξανά από το Μοναστήρι Της.

Σε μία επιδρομή Σαρακηνών στη μονή ένας απ' αυτούς προσπάθησε να σχίσει την εικόνα σε κομμάτια, για να ανάψει μ' αυτά το τσιμπούκι του, αλλά έχασε αμέσως τον όρασή του και οι σύντροφοί του πέταξαν την εικόνα σε ένα κοντινό πηγάδι. Ο τυφλός ιερόσυλος παιδεύτηκε τόσο κατά την ώρα του θανάτου του, ώστε παράγγειλε στους δικούς του ακόμα και μετά το θάνατο του να πάνε στο Άγιον Όρος και να βγάλουν την εικόνα από το πηγάδι, πράγμα το οποίο και έγινε, αφού η εικόνα είχε παραμείνει εκεί ογδόντα χρόνια.


Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ὡς Μήτηρ φιλεύσπλαγχνος, Χριστοῦ τοῦ πάντων Θεοῦ, Γερόντισσα πέφηνας, ἐν συμπαθείᾳ πολλῇ, ἡμῶν Ἀειπάρθενε. Ὅθεν ὑπὸ τὴν σκέπην τῆς θερμῆς σου πρεσβείας, σπεύδοντες καθ’ ἑκάστην, εὐλαβῶς σοι βοῶμεν· Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ.

Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τοῖς τῶν αἱμάτων σου.
Ὡς Γεροντίσσῃ ἡμῶν σοι προσπίπτομεν, καὶ ἰσχυρᾷ προστασίᾳ Πανάμωμε. Ἀλλ’ ὦ τοῦ Θεοῦ Μῆτερ Ἄχραντε, μὴ διαλίπῃς ἀεὶ προστατεύουσα, ἡμῶν ἐν κινδύνοις καὶ θλίψεσι.

Μεγαλυνάριον
Χάριν ἀναβλύζει ἡ σὴ Εικών, καὶ παραμυθίας, Θεοτόκε τὸν γλυκασμόν, τοῖς ἐν τῇ πικρίᾳ, παθῶν συνεχομένοις, Γερόντισσα καὶ πόθῳ σὲ μεγαλύνουσι.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Γηροκομήτισσα Πάτρα



Σύναξη της Παναγίας της Γηροκομητίσσης
Ημερομηνία εορτής: 15/08/2016
Τύπος εορτής: Σταθερή.
Εορτάζει στις 15 Αυγούστου εκάστου έτους.
Άγιοι που εορτάζουν: Συναξη Της Παναγιας Της Γηροκομητισσης
Βιογραφία
Η Ιερά Μονή Γηροκομείου είναι μία από τις αρχαιότερες Μονές της Ελλάδος. Ιδρύθηκε γύρω στον 10ο μ.Χ. αιώνα, τότε δηλαδή που εμφανίστηκε ο Μοναχισμός στην κυρίως Ελλάδα.

Η ονομασία της οφείλεται στο ότι, στο χώρο που ιδρύθηκε η Μονή, προϋπήρχε γηροκομείο που διέθετε και Ναό, ή κατ' άλλους στο ότι, όταν οι Μοναχοί ίδρυσαν το Μοναστήρι έκτισαν ταυτόχρονα και συντηρούσαν Γηροκομείο, πράγμα άλλωστε όχι άγνωστο για τα Μοναστήρια της Βυζαντινής εποχής. Μία όμως παλιά παράδοση, που δέχεται και ο ιστορικός Θωμόπουλος, συνδέει την ίδρυση και το όνομα της Μονής με τον Άγιο Αρτέμιο, τη μεταφορά του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Ανδρέου στην Κωνσταντινούπολη και το υδραγωγείο της πόλεως.

Στον τόπο που είναι κτισμένη η Ιερά Μονή κατά την προχριστιανική εποχή υπήρχε ειδωλολατρικός ναός πιθανόν της θεάς Αρτέμιδος. Στον τοίχο της βόρειας πτέρυγος της Μονής (έξω από τα κελλιά των μοναχών) υπάρχει εντοιχισμένο τμήμα από κιονόκρανο ιωνικού ρυθμού του προχριστιανικού ναού.

Το 1204 μ.Χ., έτος κατά το οποίο καταλήφθηκε η Πάτρα από τους Φράγκους, βρισκόταν σε μεγάλη ακμή, γι' αυτό και τα διάφορα ιεροπολεμικά τάγματα της Δύσεως διαπληκτίσθηκαν για την κατάληψή της. Οι Πατέρες της Ιεράς Μονής εξηναγκάσθησαν υπό των κατακτητών Φράγκων να επιλέξουν μεταξύ της υπακοής στον Πάπα της Ρώμης και της εξορίας. Προτίμησαν αξιεπαίνως το δεύτερο.

Η Μονή υπήρξε για ένα χρονικό διάστημα και Βασιλική. Υπήγετο στον Βασιλέα Δεσπότη του Δεσποτάτου του Μυστρά Παλαιολόγον.

Η Μονή πυρπολήθηκε από τους Τουρκαλβανούς την Μεγάλη Παρασκευή του 1770 μ.Χ. (13 Απριλίου) κατά τα Ορλωφικά και την Κυριακή των Βαΐων του 1821 μ.Χ. (3 Απριλίου). Στην περίοδο της Εθνεγερσίας έγινε θέατρο πολλών μαχών. Κρίσιμη για την έκβαση του Αγώνα του '21 ήταν η μάχη που κερδήθηκε στην περιοχή της Μονής, την 9η Μαρτίου 1822 μ.Χ., από τον Θ. Κολοκοτρώνη, που δίκαια αποδόθηκε σε θαύμα της Παναγίας της Γηροκομήτισσας.

Η Μονή υπήρξε για πολύ καιρό Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή.

Το 1943 μ.Χ. οι Μοναχοί εκδιώχθηκαν από τη Μονή και έφυγαν εξόριστοι για ένα χρόνο στο Παλιομονάστηρο, (Μονή Μπάλα) όπου μετέφεραν με συγκίνηση την Ιερά Εικόνα της Γηροκομμήτισσας και τα Ιερά Λείψανα των Αγίων.

Το πρώτο Καθολικό της Μονής (ο Ναός) ήταν βυζαντινού ρυθμού με τρούλλο και κίονες. Το 1806 μ.Χ. κατέπεσε από σεισμό. Μαρμάρινο ανάγλυφο με σταυρούς κ.λ.π., που βρίσκεται εντειχισμένο παρά την κλίμακα της Ιεράς Μονής, είναι έργο του 9ου ή του 10ου μ.Χ. αιώνα. Ο σημερινός Ναός και τα κελλιά κτίσθηκαν από το 1833 ως το 1836 μ.Χ. Το θαυμάσιο μαρμάρινο τέμπλο κατασκευάσθηκε το 1852 μ.Χ. από Τήνιο γλύπτη.

Στο Ναό φυλάσσεται ο πάνσεπτος θησαυρός της Μονής, η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας της Γηροκομητίσσης, σε επιβλητικό μαρμάρινο θρόνο, καθώς και η αξιόλογης τέχνης εικόνα της Παναγίας, που φέρει την επιγραφή "Μήτηρ Θεού, η Αληθινή" (η μόνη διασωζομένη εικόνα με την ονομασία αυτή), η οποία είναι έργο του 14ου μ.Χ. αιώνα, καθαρίσθηκε δε και συντηρήθηκε επιμελώς από το Χριστιανικό και Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών το 1988-1989 μ.Χ.

Η ανατολική μάνδρα της Μονής ανεγέρθηκε το 1958 μ.Χ.

Η Ι. Μονή από τη φθορά του χρόνου και κυρίως λόγω του καταστρεπτικού σεισμού του έτους 1993 μ.Χ. υπέστη μεγάλες ζημιές. Ανακαινίστηκε κατά τα έτη 1995 - 1999 μ.Χ.

Η Ιερά Μονή Γηροκομείου πανηγυρίζει το Δεκαπενταύγουστο, δευτερευόντως δε την Τρίτη του Πάσχα και την 23ην Αυγούστου.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Γιαλλούς Νάξος



Σύναξη της Παναγίας Γιαλλούς στην Νάξο
Ημερομηνία εορτής: Άγνωστη.
Τύπος εορτής: Άγνωστη.
Άγιοι που εορτάζουν: Συναξη Της Παναγιας Γιαλλους Στην Ναξο
Βιογραφία
Ναός τύπου «μαυσωλείου»: τετράγωνος χώρος καλυμμένος με τρούλλο, φέρων δύο εσωτερικά πλευρικά τυφλά αψιδώματα και ημικυλινδρική αψίδα. Αργότερα κατασκευάστηκε καμαροσκεπής προσθήκη. Σώζονται τοιχογραφίες του έτους 1288/89 μ.Χ., μεταξύ αυτών η Παναγία η «Παυσολύπη». Αναγράφονται πολλά ονόματα δωρητών. Ο Ναός, ανήκει στην Ενορία Δαμαριώνος.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Γιάτρισσα Μάνη



Σύναξη της Παναγίας της Γιάτρισσας στη Μάνη
Ημερομηνία εορτής: 08/09/2016
Τύπος εορτής: Σταθερή.
Εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου εκάστου έτους.
Άγιοι που εορτάζουν: Συναξη Της Παναγιας Της Γιατρισσας Στη Μανη
Βιογραφία
Η Ιερά Μονή της Παναγίας της Γιάτρισσας είναι κτισμένη στην κορυφογραμμή του Ταϋγέτου σε υψόμετρο 1000μ. στα σύνορα των νομών Λακωνίας και Μεσσηνίας. Ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Γυθείου, Οιτύλου και πάσης Μάνης και είναι αφιερωμένη στη Γένεση της Παναγίας που γιορτάζεται στις 8 Σεπτεμβρίου.

Το ιερότερο τμήμα του Μοναστηριού της «Γιάτρισσας» και ο ανεκτίμητος θησαυρός του είναι η Ιερή Εικόνα της Παναγίας. Είναι μικρή σε μέγεθος, 51x35 πόντους και παλαιά, όπως δείχνει η σημερινή της κατάσταση. Είναι αγιογραφημένη, επάνω σε σκληρό ξύλο από καστανιά, η ωραία σκηνή της Γεννήσεως της Θεοτόκου. Ολόκληρη η Εικόνα είναι καλυμμένη με φύλλο από ασήμι. Έχει επενδυθεί με ασήμι ολόκληρη η μπροστινή επιφάνειά της και φαίνονται μόνο τα Πρόσωπα των Θεοπατόρων, Ιωακείμ και Άννης, του Βρέφους Μαριάμ και τριών άλλων γυναικών.

Η επένδυση της Εικόνας, με ασήμι, έγινε το 1863 μ.Χ., από τον Ηλία Παναγουλάκο, από το Γύθειο, καθώς μαρτυρείται τούτο από την επιγραφή, που σώζεται στο κάτω μέρος της Εικόνας: «ΔΙΑ ΣΙΝΔΡΟΜΗΣ ΙΛΙΑΣ ΠΑΝΑΓΟΥΛΑΚΟΣ ΚΕ ΔΙΑ ΧΙΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΠΙΘΑΚΗ 1863 ΚΥΘΗΕ».

Αξίζει να αναφέρουμε την αιτία για την οποία ο Ηλίας Παναγουλάκος έκανε τη δωρεά αυτή στην Εικόνα της «Γιάτρισσας»: Είχε προσβληθεί από την τρομερή, για την εποχή του, ασθένεια της φυματίωσης. Κατέφυγε αμέσως στους καλύτερους γιατρούς της Αθήνας. Αυτοί όταν διαπίστωσαν την αρρώστια, του συνέστησαν να αναχωρήσει για την Ελβετία. Η χώρα αυτή διέθετε τότε τους καλύτερους γιατρούς, τα τελειότερα Σανατόρια και τις πιο ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες για τους φυματικούς. Υπέδειξαν, λοιπόν, οι γιατροί στον Παναγουλάκο να φύγει σύντομα για την Ελβετία.

Αυτός όμως δεν συμμορφώθηκε με τις υποδείξεις των γιατρών του, αλλά και με τις υπαγορεύσεις της γεμάτης πίστεως στη «Παναγία τη Γιάτρισσα» καρδιάς του. Αντί να αναχωρήσει για την Ελβετία, επέστρεψε στο Γύθειο και ανέβηκε στη «Γιάτρισσα». Εκεί παρέμεινε αρκετό χρόνο προσευχόμενος.

Περνούσε τις ημέρες του μέσα στην καθαρή ατμόσφαιρα του Ταϋγέτου και κυρίως στο πνευματικό περιβάλλον του Μοναστηριού. Είχε συντροφιά τη «Γιάτρισσα». Μπροστά στην εικόνα της, κάτω από το απαλό φως των καντηλιών, έψελνε κάθε βράδυ και πρωί. «Τὴν πᾶσαν ἐλπίδα μου, εἰς σὲ ἀνατίθημι, Μῆτερ τοῦ Θεοῦ, φύλαξόν με ὑπὸ τὴν σκέπην σου.». Βρισκόμενος συνέχεια στο καμίνι του πυρετού έλεγε, με θέρμη, στη Παναγία: «Παράκλησιν εν ταις θλίψεσιν οίδα, και των νόσων ιατρόν σε γινώσκω… και πάντων των εν συμφοραίς, ταχινήν και οξείαν αντίληψιν».

Εδώ στο Μοναστήρι, το άφθονο οξυγόνο της πίστεως του γέμιζε, με την προσευχή και τη μελέτη της Αγίας Γραφής, τα στήθια του με ελπίδα και έπαιρνε δύναμη για να νικήσει την αρρώστια. Εδώ είχε συνεχή πνευματική υπερτροφία, με την συμμετοχή στο μυστήριο της θείας Ευχαριστίας, τρεφόμενος με «το Πανάγιο Σώμα και το Ζωηρόν Αίμα του Σωτήρος Χριστού, εις άφεσιν αμαρτιών, υγείαν ψυχής τε και σώματος και ζωήν την αιώνιον». Τέλος, «κατά την πίστιν αυτού εγένετο». Η «Γιάτρισσα» του χάρισε το πολύτιμο και πολυπόθητο αγαθό, την υγεία.

Όταν και πάλι επισκέφθηκε τους γιατρούς του στην Αθήνα, τον βρήκαν απαλλαγμένο από την φυματίωση. Με πολλή ικανοποίηση τον βεβαίωσαν ότι, κανένα ίχνος της ασθενείας του υπήρχε. Είχε τελείως εξαλειφθεί. Τούτο δε ωφείλετο, κατά τους γιατρούς, στη μετάβασή του στην Ελβετία. (Δε γνώριζαν οι γιατροί, ότι ο ασθενής τους παρήκουσε στην εντολή τους και δεν επήγε στην Ελβετία). Η ευχάριστη αυτή διαπίστωση των γιατρών τον έκαμε να δακρύσει και να διηγηθεί στους γιατρούς το θαύμα της «Γιάτρισσα». «Τα όσα εποίησε» σ' αυτόν η Παναγία και όχι η Ελβετία.

Κατόπιν απ' όλα αυτά ο θεραπευθείς Ηλίας Παναγουλάκος ξαναγύρισε, όπως ο καθαρισμένος από τη λέπρα Σαμαρείτης, στο Μοναστήρι της «Γιάτρισσας», για να ευχαριστήσει την Παναγία. Μέσα στο Ναό ευρεθείς και πάλιν, εμπρός στην Εικόνα της Παναγίας, ψέλλισε τον ύμνο του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνα: «Τι σοι δώρον προσάξω, της ευχαριστίας, ανθ' ώνπερ απήλαυσα, των σων δωρημάτων, και της σης αμετρήτου χρηστότητος; Τοιγαρούν δοξάζω, υμνολογώ και μεγαλύνω, σου την άφατον προς με συμπάθειαν». Εν συνεχεία επήρε τη θαυματουργό Εικόνα της Παναγίας και την επήγε στα Κύθηρα όπου την επένδυσε με καθαρό ασήμι, «εις μνημόσυνον αιώνιον» και απέραντη ευγνωμοσύνη.

Όπως μαρτυρά και η ιστορία του Ηλία Παναγουλάκου, το όνομα «Γιάτρισσα» δόθηκε στο Μοναστήρι αυτό από τα αποτελέσματα των προσευχών πολλών ασθενών και ευλαβών προσκυνητών. Τον καλό γιατρό τον επαινούν και τον διαφημίζουν σαν καλό επιστήμονα, χριστιανό άνθρωπο, σωτήρα των ασθενών, χρυσοχέρη στις επεμβάσεις, οι ασθενείς που θεραπεύτηκαν απ’ αυτόν. Και την Παναγία του Ταϋγέτου την ονόμασαν «Γιάτρισσα» όχι Προεδρικά Διατάγματα, μήτε διαταγές και εντολές «άνωθεν» προερχόμενες αλλά οι χριστιανοί. Οι πολλοί άρρωστοι που εζήτησαν και βρήκαν βοήθεια από την Παναγία στο Μοναστήρι της.

Ποίημα του Κυριάκου Γ. Καράντζαλη στην Παναγιά την Γιάτρισσα
Δημοσιευμένο στην εφημερίδα «Φάρος της Λακωνίας», αρ.φ. 467/03.08.83

Στου Ταϋγέτου τις κορφές
και στις περήφανες τις αητοφωλιές
τα σύνορα κρατείς Εσύ
Προσηλιακής κι Αποσκιερής
Αρχόντισσα της Μάνης, Γιάτρισσα.

Κοντά σου κάθε λεύτερη ψυχή
μακριά απ’ των ανθρώπων την οργή
που γοργοπόδαρα το δρόμο πήρε
γι’ αυτές τις χιονισμένες τις γρανίτινες κορφές
γι’ αυτές τις χρυσοπόρφυρες πλαγιές.

Να έρχεται μεσ’ το δικό σου το μικρό το μοναστήρι
όταν η θύελλα σε κρύβη σε βαρειά ομίχλη
κάθε βραδάκι να σ’ ανάφτη το καντύλι.
Μες τ' ανεμοδαρσίματα του γέρου του χειμώνα.
Και τα χιόνια τα πολλά, πού το φεγγάρι ποια δε φέγγει.
Ω Γιάτρισσά μου!

Στου Ταΰγετου την ποιο ψιλή κορφή
η γερόντισσά σου Εκκλησιά, σαν φάρος στέκει.
Ω Παναγιά!

Εσύ ‘σαι η παρηγοριά των Μανιατών
και Γιάτρισσα των λαβομένων των σωμάτων και ψυχών.
Εσύ ‘σαι που συνδέεις τους ανθρώπους με Θεό,
πάνω απ’ αυτό το θαμποστόλιστο βουνό!

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Γιάτρισσα Λουτράκι Κορινθίας



Σύναξη της Παναγίας της Γιάτρισσας στο Λουτράκι Κορινθίας
Ημερομηνία εορτής: 08/09/2016
Τύπος εορτής: Σταθερή.
Εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου εκάστου έτους.
Άγιοι που εορτάζουν: Συναξη Της Παναγιας Της Γιατρισσας Στο Λουτρακι Κορινθιας
Βιογραφία
Στο κέντρο της πόλεως του Λουτρακίου προβάλλει επιβλητικά ο ναός της Παναγίας της Γιάτρισσας, ως ακλόνητος στυλοβάτης της πίστης τωνκατοίκων. Στο εσωτερικό του φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που απεικονίζει την Μεγαλόχαρη σε νεαρή ηλικία να κρατά το θείο βρέφος.

Η εικόνα ήρθε από τα Ιεροσόλυμα περί το 1928 μ.Χ. και με την βοήθεια του τότε Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κορίνθου κ. Δαμασκηνού χτίστηκε ένας μικρός ναός (απέναντι από τον σημερινό) ενώ λόγω των πολλών θαυμάτων υγείας που έκανε επονομάστηκε ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΓΙΑΤΡΙΣΣΑ. Κατόπιν λόγω της μεγάλης συρροής των προσκυνητών, την 10ην Μαρτίου 1960 μ.Χ. θεμελιώθηκε ο σημερινός Ναός επί Κορινθίας Προκοπίου ο οποίος διατηρείται μέχρι σήμερα. Είναι μία τρίκλιτη βασιλική με οκτάπλευρο τρούλο. Περιλαμβάνει το ξυλόγλυπτο τέμπλο καθώς και το επιβλητικό προσκυνητάρι της εικόνας της Παναγίας μας.

Το ιστορικό της Αγίας εικόνας της Παναγίας της Γιάτρισσας είναι το εξής: Κάθε καλοκαίρι ερχόταν στο Λουτράκι για ιαματικά λουτρά μια γυναίκα ονόματι Μαρία, που ήταν μαία. Έμενε στο σπίτι της Μαρίας Σώκου, με την οποία είχε φιλικές σχέσεις. Η Μαρία αυτή όταν πήγε να προσκυνήσει στους Αγίους Τόπους, έφερε ένα δώρο στη Μαρία Σώκου, την εικόνα της Παναγίας με βρέφος το Χριστό στην αριστερή της πλευρά. Στα Ιεροσόλυμα, ο πωλητής είχε πει στη Μαρία, να δώσει την εικόνα σε Θεοσεβείς ανθρώπους, που να πιστεύουν σ' αυτήν, να της ανάβουν κεριά και το καντήλι της να καιει μέρα και νύχτα, διότι είναι θαυματουργή εικόνα.

Η Μαρία όλα αυτά τα είπε στη Μαρία Σώκου. Ακόμη της είπε ότι μετά από 20 μέρες από την παράδοση της Αγίας εικόνας θα πεθάνει όπως και έγινε.

Η εικόνα ήλθε στα χέρια της Σώκου το 1928 μ.Χ. Η ευλάβεια των κατοίκων του Λουτρακίου, αλλά και ξένων με το χρόνο μεγάλωνε. Τότε σκέφτηκαν να κάνουν μια εκκλησία. Δημιουργήθηκε μία επιτροπή με την βοήθεια του τότε Σεβασμιότατου Μητροπολίτου Κορινθίας Δαμασκηνού και των Δωρητών, και έκτισαν σε οικόπεδο που τους προσέφερε ο Ιωάννης Μάρρας απέναντι από την σημερινή εκκλησία τον πρώτο ναό της Παναγίας της Γιάτρισσας.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Γιάτρισσα Θηρασία



Σύναξη της Παναγίας της Γιάτρισσας στη Θηρασία

Ημερομηνία εορτής: 21/09/2016
Τύπος εορτής: Σταθερή.
Εορτάζει στις 21 Σεπτεμβρίου εκάστου έτους.
Άγιοι που εορτάζουν: Συναξη Της Παναγιας Της Γιατρισσας Στη Θηρασια
Βιογραφία
Ο Ναός της Παναγιάς της Γιάτρισσας βρίσκεται στον Ποταμό της Θηρασιάς και είναι αφιερωμένος στην Γέννηση της Θεοτόκου.

Εορτάζει στις 21 Σεπτέμβρη διότι ο ναός φτιάχτηκε κατά τη δεκαετία του '50, από οικογένεια παλιομερολογιτών και όταν έγινε η αλλαγή από το παλαιό στο νέο ημερολόγιο, ο τότε επίσκοπος δεν άλλαξε την ημέρα της εορτής επειδή η πανήγυρις του Ναού είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις ανάμεσα στους κατοίκους.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Γιουρίτισσα Αλόννησος



Σύναξη της Παναγίας Γιουρίτισσας στην Αλόννησο
Ημερομηνία εορτής: 25/03/2016
Τύπος εορτής: Σταθερή.
Εορτάζει στις 25 Μαρτίου εκάστου έτους.
Άγιοι που εορτάζουν: Συναξη Της Παναγιας Γιουριτισσας Στην Αλοννησο
Βιογραφία
Στο νησί Γιούρα Αλοννήσου ευρίσκεται ο Ιερός Ναός Γιουρίτισσας (Ευαγγελίστριας). Ναός μικρών διαστάσεων, στον τύπο του συνεπτυγμένου σταυροειδούς, είναι επιχρισμένος εσωτερικά και εξωτερικά. Η είσοδος βρίσκεται δυτικά. Από την ύπαρξη κίονα δυτικά του ναού συμπεραίνεται ότι ο ναός είχε στοά στα δυτικά. Στο εσωτερικό του ναού διατηρείται ξυλόγλυπτο τέμπλο. Στην κορυφή υπάρχει Σταυρός και λυπηρά με βάση δρακόντων, και σε τοξύλλια εικονίζονται ανά έξι οι Απόστολοι. Από τις δεσποτικές εικόνες αναφέρονται:

α) η MP-ΟΥ η Θεοτόκος Βρεφοκρατούσα στον τύπο της Οδηγήτριας - σκαφωτή εικόνα,
β) IC-XC ο Ιησούς Χριστός στον τύπο του Παντοκράτορα, σκαφωτή εικόνα και
γ) ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου.

Στο ναό φυλάσσονται εικόνες του 18ου αι. μ.Χ.: Άγιος Τρύφων, Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, σκαφωτή εικόνα Η εις Άδου Κάθοδος, σκαφωτή εικόνα Οι Άγιοι Ανάργυροι, σκαφωτή εικόνα οι Άγιοι Ονούφριος και Ιωασάφ, οι Τρεις Ιεράρχες και ο Ιησούς Χριστός «Ο Παντοκράτωρ».

Γύρω από το ναό υπάρχουν ίχνη κελιών, στάβλων, δεξαμενών και υπήρχαν έντεκα μοναχοί. Η παράδοση λέει ότι ή σφάχτηκαν από πειρατές ή κάηκαν από κεραυνό. Χαρακτηριστικό είναι ότι για να χτιστεί η εκκλησία χρησιμοποιήθηκαν σταλακτίτες από τη γειτονική σπηλιά. Εδώ φιλοξενήθηκε και έζησε ο Ιερόθεος Μωραίτης (1686 - 1745 μ.Χ.) ένας σοφός γέροντας που η εκκλησία τον τίμησε σαν Άγιο Ιερόθεο ο Ιβηρίτης ο εκ Καλαμών (βλέπε 13 Σεπτεμβρίου). Πέθανε και τάφηκε στα Γιούρα. Οι μελέτες του καταστράφηκαν και η Μονή διαλύθηκε πριν το 1840 μ.Χ.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Γκρεμιώτισσα Ίος



Σύναξη της Παναγίας της Γκρεμιώτισσας στην Ίο
Ημερομηνία εορτής: 15/08/2016
Τύπος εορτής: Σταθερή.
Εορτάζει στις 15 Αυγούστου εκάστου έτους.
Άγιοι που εορτάζουν: Συναξη Της Παναγιας Της Γκρεμιωτισσας Στην Ιο
Βιογραφία
Η εκκλησία της Παναγίας της Γκρεμιώτισσας βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο της Χώρας στη Ίο και χτίστηκε το 1797 μ.Χ. Το όνομά της η εκκλησία το οφείλει στη βραχώδη τοποθεσία που βρίσκεται. Οι διαστάσεις του ναού είναι (20,52 - 4,94μ.). Η δυτική καμάρα έχει μεγαλύτερο μήκος από την ανατολική. Ο τρούλος εξωτερικά είναι οκταγωνικός και σε κάθε πλευρά εναλλάσσονται παράθυρο και κόγχη.

Σύμφωνα με την παράδοση στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όταν η Κρήτη στέναζε κάτω από το ζυγό των Τούρκων, ευσεβείς Κρητικοί θέλοντας να σώσουν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, την έβαλαν σε μια σχεδία, άναψαν πάνω ένα καντήλι και την εμπιστεύθηκαν στα κύματα του Αιγαίου. Η σχεδία ταξίδεψε προς τα βορεινά και στα πιο ήσυχα νησιά του Αιγαίου πελάγους, και κατάληξε στα βράχια του Μυλοπότα, όρμου της Ίου.

Αγαθοί τσοπάνηδες πρόσεξαν το βράδυ το παράξενο φως και έτρεξαν περίεργοι κοντά. Με έκσταση αντίκρισαν την εικόνα και με κατάνυξη τη μετέφεραν στο χωριό και την τοποθέτησαν στο ναό του Αγίου Νικολάου, στη θέση του σημερινού Ευαγγελισμού. Το πρωί όμως η εικόνα βρέθηκε στον Άγιο Ελευθέριο πάνω στο κάστρο. Επειδή αυτό επαναλήφθηκε τρεις φορές, την τοποθέτησαν στο ναό του Αγίου Ελευθερίου. Λόγω όμως των θαυμάτων που έκανε, αποφάσισαν να φτιάξουν εκκλησία στο όνομά της δίπλα στο ναό της Αγίας Αικατερίνης, κοντά στο πηγάδι «αφεντικού». Εκεί όμως παρουσιάσθηκε νέο θαύμα. Κάθε πρωί τα θεμέλια έλειπαν από τη θέση τους και τα έβρισκαν κάτω από τον Άγιο Ελευθέριο, σε μέρος απόκρημνο. Οι κάτοικοι κατάλαβαν ότι εκεί έπρεπε να κτίσουν την εκκλησία για να βλέπει προς την Κρήτη. Όλοι ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας δούλεψαν. Οι γυναίκες μετέφεραν πέτρες και λάσπη φορώντας τα χρυσά μπινίσια τους (ενδύματα) που δεν έπαθαν τίποτα από την σκληρή εργασία.

Κατά μια άλλη εκδοχή οι Νιώτες τοποθέτησαν την εικόνα στην εκκλησία του Αγίου Ανδρέα. Την επόμενη όμως ημέρα η εικόνα χάθηκε και ο παπάς πήγε στο Μυλοπότα, στο μέρος δηλαδή που βρέθηκε η εικόνα. Με έκπληξη είδε ότι φύκια είχαν σχηματίσει την Κρήτη. Τότε έφεραν πάλι την εικόνα στο χωριό και άρχισαν να κτίζουν την εκκλησία εκεί που σήμερα βρίσκεται ο ναός του Ευαγγελισμού. Το πρωί έκτιζαν, αλλά το βράδυ γκρεμιζόταν ότι έφτιαχναν. Αυτό γινόταν συνεχώς και τελικά κατάλαβαν ότι πρέπει να κτίσουν την εκκλησία σε μέρος που να βλέπει προς την Κρήτη. Έτσι έκτισαν την εκκλησία ψηλά στο Κάστρο.


Ἀπολυτίκιον
Ήχος α'.
(Του Ν. Παπαπέτρου)
Έκ Κρήτης προέβαλε η εικών Σου Δέσποινα Πελάγη διαπλέουσα Κρητικόν και Αιγαίον. Και φέρουσα μεθεαυτής θαυμαστώς κανδήλας άσβεστον φως, του φωτίσαι και αγιάσαι τοις πιστώς σε γεραίρουσι Άχραντε. Διό και της Ίου ο λαός μετά πομπής και τιμών σε προϋπάντησε και Ναόν ανήγειρέ Σοι εν περιόπτω θέσιν της Πόλεως, εν αποτόμω Κρημνώ και Κρημνιώτισσα σε προσωνόμα Σε.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Γλυκογαλούσα Σαντορίνη




Σύναξη της Παναγίας της Γλυκογαλούσας στην Σαντορίνη
Ημερομηνία εορτής: 21/11/2016
Τύπος εορτής: Σταθερή.
Εορτάζει στις 21 Νοεμβρίου εκάστου έτους.
Άγιοι που εορτάζουν: Συναξη Της Παναγιας Της Γλυκογαλουσας Στην Σαντορινη
Βιογραφία
Η Εκκλησία της Παναγίας της Γλυκογαλούσας βρίσκεται στο χωριό Καρτεράδος της Σαντορίνης και εορτάζει στις 21 Νοεμβρίου (Εισόδια της Θεοτόκου).

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Γοργοεπήκοος Μάνδρα Αττικής



Πολλές εικόνες, εκκλησίες, αλλά και μονές τιμούν την Παναγία την Γοργοεπήκοο ή Γοργοϋπήκοο.

Στην Μάνδρα Αττικής το Μοναστήρι της Παναγίας της Γοργοεπηκόου, ατενίζει τη θάλασσα της Ελευσίνας από την κορυφή της γειτονικής οροσειράς. Το θαυματουργό εικόνισμα της Παναγίας Γοργοεπηκόου, που κοσμεί την μονή, αγιογραφήθηκε στο Άγιο Όρος πριν το 1900. Η Παναγία κρατάει το θείο βρέφος στην αγκαλιά της σαν σε θρόνο χερουβικό και έχει γλυκό βλέμμα και αμυδρό χαμόγελο στα χείλη. Την εικόνα πήρε από το Άγιο Όρος, οικογένεια από τη Σμύρνη και σαν πολύτιμη κληρονομιά έφτασε στα χέρια της Ιφιγένειας Αναπλιώτου λίγο πριν την καταστροφή της Σμύρνης. Το πρώτο θαύμα ιστορείται απ' όταν η γυναίκα ήταν βρέφος και οι γονείς της ανακάλυψαν ότι η εικόνα είχε μετακινηθεί από το εικονοστάσι και είχε σταθεί φύλακας στην κούνια του παιδιού της. Την ημέρα του θαύματος, το ημερολόγιο έγραφε 8 Σεπτεμβρίου 1907. Στην ίδια ημερομηνία άλλης χρονιάς, μετά την Μικρασιατική καταστροφή, η εικόνα ήταν η μόνη που διασώθηκε από πυρκαγιά στο δωμάτιο του σπιτιού της οικογένειας η οποία πλέον είχε μετακομίσει στην Αθήνα.

Με εξίσου θαυμαστό τρόπο στη δεκαετία του '60 η Ιφιγένεια Αναπλιώτου συναντήθηκε με τέσσερις μοναχές που επιθυμούσαν να χτίσουν ένα μοναστήρι αφιερωμένο στην Παναγία την Γοργοεπήκοο. Τα αρχικά σχέδια να υλοποιήσουν το όνειρο τους σε έκταση στο Καπανδρίτι Αττικής εγκαταλείφθηκαν και μετά από πολλές δυσκολίες και με οδηγό το όνειρο μίας πιστής στην οποία η Παναγία υπέδειξε την τοποθεσία όπου επιθυμούσε για να κτιστεί η μονή της, η θεμελίωση έγινε σε ορεινή τοποθεσία έξω από την Μάνδρα Αττικής.

Οι μοναχές έφτιαξαν αρχικά ένα μικρό εκκλησάκι και εγκαταστάθηκαν στις 18 Δεκεμβρίου 1966. Η εικόνα είχε αποκτήσει πλέον το σπίτι της και η Παναγία εμφανίζονταν στον ύπνο πιστών και τους καλούσε να την επισκεφθούν. Όπως παραδίδουν οι μοναχές κάθε πρωί στον Όρθρο στο «Πάσα πνοή» και κάθε Εσπερινό στο «Κατευθυνθήτω η προσευχή μου» από την εικόνα έρχοταν ένας θόρυβος σαν να την χτυπούσε ένα πετράδι, για να δηλώνει την παρουσία της.