Το Μυστήριο της Εξομολογήσεως

[Νίκος]

Ο άνθρωπος αυτός, αφού ξεκίνησε να διαβάζει για την Εξομολόγηση σημαίνει ότι κάτι μέσα του την αναζητά. Δεν είναι σωστό να τον απογοητεύσουμε και να τον διώξουμε μακρυά απ' την Εκκλησία.

Και μόνο ότι αναγνωρίζει ότι του λείπει μετάνοια, είναι ένα είδος ...μετάνοιας . Άλλωστε σε ποιον από μας δεν λείπει μετάνοια; Έχουμε καταφέρει όλοι εμείς που εξομολογούμαστε αραιά ή τακτικά να αποκτήσουμε πλήρη μετάνοια;

Επομένως παρακίνησε τον να επισκεφθεί ένα διακριτικό Πνευματικό κι εκείνος θα τον καθοδηγήσει. Μπορεί να τον καταφέρει με την πρώτη να εξομολογηθεί. Μπορεί να του δώσει να διαβάσει κάτι για να προετοιμαστεί. Μπορεί να του πει να εκκλησιάζεται για λίγο καιρό τακτικά. Μπορεί... Εκείνος ξέρει τι πρέπει να κάνει για να βοηθήσει κάθε ψυχή να βρει το δρόμο της μετάνοιας. Αρκεί να υπάρχει η προαίρεση.

Μην ψάχνουμε πάντα το τέλειο, γιατί ο πειρασμός ποτέ δε θα μας αφήσει να κάνουμε ούτε βήμα. Ας επωφεληθούμε έστω και από ψήγματα καλής προαίρεσης και ο Θεός θα τα πολλαπλασιάσει.

[Achilleas]

Eξομολόγηση, Για μια καλή προετοιμασία

Απόσπασμα από το βιβλίο «Eξομολόγηση, Για μια καλή προετοιμασία»
του Πρεσβυτέρου Θεμιστοκλέους Στ.Χριστοδούλου,
εκδόσεις Ομολογία, Αθήνα 2008.





Πρέπει να ερωτά ο πνευματικός κατά την εξομολόγηση;
Είναι και αυτό ένα τέχνασμα του πονηρού. Πολλοί προσερχόμενοι για να εξομολογηθούν, ζητούν από τον πνευματικό να τους ρωτήσει περί των αμαρτιών τους. Είναι όμως δυνατόν ο εξομολόγος να μπει στη διαδικασία, να ρωτήσει καθένα προσερχόμενο στο μυστήριο, περί διαπράξεως όλων των αμαρτημάτων; Κι εκτός τούτου, εάν μπει στη διαδικασία ερωτήσεων, για ποια από τα πολλά αμαρτήματα θα πρέπει να ερωτήσει; Κι αν κάποιος εξομολογούμενος ακούγοντας περί διαφόρων αμαρτημάτων σκανδαλισθεί, ποιος ευθύνεται γι' αυτό; Μπορεί ο εξομολογούμενος να μην έχει υποψιασθεί ποτέ στη ζωή του για κάποιο αμάρτημα και από τα ερωτήματα του εξομολόγου να μπει στον πειρασμό μιάς νέας περιπέτειας, νέων αμαρτημάτων! Ακόμη πρέπει να γνωρίζει ο εξομολογούμενος, ότι ο κάθε πνευματικός εξομολόγος δεν είναι διορατικός, για να βλέπει στα βάθη των καρδιών των εξομολογούμενων, αλλά κρίνει κάθε φορά αναλόγως της μετανοίας του εξομολογούμενου. Ο εξομολόγος δεν ρωτά, αλλά περιμένει ν’ακούσει τη μετάνοια και τη συντριβή του εξομολογουμένου.
Ο εξομολογούμενος δεν προσπαθεί κατά την εξομολόγηση να εξαπατήσει τον πνευματικό. Κάτι τέτοιο δείχνει εκ μέρους του τη ρηχότητα, με την οποία πλησιάζει το μυστήριο της μετανοίας, οπότε ούτε αποτέλεσμα θετικό θα υπάρξει, ούτε προκοπή στη μετάνοια θα κάνει. Τότε θεωρείται δώρον άδωρον να εξομολογηθεί κάποιος, εάν σκέπτεται να καλύψει τα αμαρτήματά του. Για την επιτυχία της εξομολογήσεως ο εξομολογούμενος θα πρέπει να ανοίγει τον εαυτό του, με την τελωνική μετάνοια και όχι με τη φαρισαϊκή υποκρισία Για τον λόγο αυτό υπάρχουν λογιών – λογιών εξομολογήσεις. Πολλοί πιστοί εξερχόμενοι από το εξομολογητήριο αισθάνονται να πετούν και άλλοι να σέρνονται, ή να αισθάνονται χειρότερα απ’όταν μπήκαν. Η τελευταία κατάσταση δείχνει, ότι ο εξομολογούμενος ή δεν ήταν αληθινά προετοιμασμένος για εξομολόγηση, ή ότι δεν έκανε καθαρή εξομολόγηση. Πολύ σημαντικό ρόλο κατά την εξομολόγηση παίζει η προετοιμασία για το εσωτερικό καθάρισμα της ψυχής μας. Ή αποφασίζουμε να καθαρισθούμε και να σωθούμε, ή αν δεν σκεπτόμαστε σοβαρά την σωτηρία μας, τότε κινδυνεύουμε μα χαθούμε.
Κάποιοι εκ των πιστών, αφελώς, πιστεύουν ότι όσο πιο πολύ καθίσει κάποιος κοντά στον πνευματικό του, κατά την ώρα γης εξομολογήσεως, τόσο πιο καλή μετάνοια κάνει, ή αν ο εξομολόγος τον κρατήσει πολύ λίγο, τότε δεν έγινε καλή εξομολόγηση. Αυτά είναι ανεπίτρεπτά πράγματα και δεν πρέπει να απασχολούν τους αληθινούς πιστούς μας. Ο πνευματικός, εάν με την παραπάνω θεωρία κρατούσε τον ένα εξομολογούμενο στο εξομολογητήριο πάνω από μία ώρα, θα έπρεπε για όλη του τη ζωή να εξομολογούσε μόνο λίγα άτομα. Αυτό όμως δεν μπορεί να συμβεί εκ των πραγμάτων. Πλατειασμοί και συζητήσεις κατά την ώρα του μυστηρίου της εξομολογήσεως δεν επιτρέπονται. Για την κατάσταση αυτή ευθύνεται πρωτίστως ο πνευματικός.
Η εξομολόγηση πρέπει να είναι λακωνική. Όχι λεπτομέρειες και εισηγήσεις λεπτομερειών των αμαρτημάτων. Υπάρχει κίνδυνος να σκανδαλισθεί ο πνευματικός μας. Να γίνεται η εξαγόρευση κι έπειτα στο τέλος, ή όταν κρίνει ο πνευματικός, να διακόπτεται ο εξομολογούμενος, για να παίρνει το κατάλληλο φάρμακο, δηλ. την καλή και ωφέλιμη συμβουλή. Για τον λόγο αυτό οι συζητήσεις με τον πνευματικό, εκείνες τουλάχιστον που εντάσσονται στη σφάιρα των πνευματικών συμβουλών, επί γενικών θεμάτων ζωής, μπορούν να απαντώνται σε κοινές συνάξεις πιστών μετά των πνευματικών τους και όχι εν ώρα εξομολογήσεως. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η καθυστέρηση κατά το μυστήριο, εξυπηρετούνται πολλοί άνθρωποι κι έτσι δεν ταλαιπωρείται και ο εξομολόγος. ..."


Ένας πνευματικός εξομολόγος ή πολλοί;
Στην καθ’ημάς Ορθόδοξη Εκκλησία είθισται ο εξομολόγος να είναι ένα συγκεκριμένο ιερατικό πρόσωπο. Κι αυτό συμβαίνει για έναν συγκεκριμένο λόγο. Ο προσερχόμενος πιστός έχοντας έναν πνευματικό πατέρα, που τις περισσότερες φορές ταυτίζεται με το πρόσωπο του γέροντα, δηλ του πνευματικού καθοδηγητού, εξομολογείται τα αμαρτήματα του και λαμβάνει τον πνευματικό του κανόνα. Με την τακτική της εξαγορεύσεως των αμαρτημάτων στον ίδιο πνευματικό, ο εξομολογούμενος μπορεί με τη Χάρη του Θεού να μετανοήσει για τις αμαρτωλές πράξεις του και να ταπεινωθεί. Όταν επιλέγει όμως κανείς πολλούς πνευματικούς, συμβαίνει κάτι δαιμονικό. Εισηγείται ο παμπόνηρος διάβολος την τακτική αλλαγή των πνευματικών, για να μην υπάρχει δυσκολία στην εξαγόρευση. Αυτό αποτελεί μια καθαρή απάτη του διαβόλου, στην οποία υποπίπτει ο πιστός, προκειμένου να μη βάλει ποτέ του στη ζωή του αρχή μετανοίας. Έτσι το ίδιο αμάρτημα, επαναλαμβάνεται συνέχεια με την ίδια ή μεγαλύτερη συχνότητα, κι έτσι ο πιστός αντί να προκόπτει ,καταποντίζεται. Αλλά με την ύπαρξη πολλών πνευματικών συμβαίνει ακόμη κάτι πνευματικώς πονηρό. Αυτό είναι ότι οι άνθρωποι που θέλουν πολλούς πνευματικούς ψάχνουν να βρουν τη λύση που τους συμφέρει.
Η μετάνοια πραγματοποιείται καλύτερα, όταν υπάρχει ένας πνευματικός εξομολόγος. Η τακτική επαφή μαζί του τον καθιστά κοινωνό των αμαρτιών και των παθών του εξομολογουμένου και με την φώτιση του Θεού ο εξομολόγος δίδει το κατάλληλο φάρμακο για τη κάθε περίπτωση της αμαρτίας. Μερικοί εκ των πιστών σκέπτονται πονηρά και αμαρτωλά κι ως προς αυτό το θέμα: Επιλέγουν δηλ. έναν πνευματικό μεγάλο, αξιόλογο και φωτισμένο με φήμη, κι έναν άλλο «ρεζέρβα», για να εξομολογούνται κάποια μεγαλύτερα αμαρτήματα, προκειμένου μα μην τους κακοχαρακτηρίσει ο μεγάλος, επιφανής και αξιόλογος πνευματικός !!! Μεγάλη πλάνη.
Τονίζουμε ότι ο πνευματικός πρέπει να είναι ένα και συγκεκριμένο πρόσωπο, στο οποίο να κάνουμε υπακοή. Ο πνευματικός μας πρέπει να θεωρούμε, ότι είναι η παρουσία του Χριστού στη ζωή μας. Όπως κάθε άνθρωπος έχει έναν φυσικό πατέρα που τον γέννησε, έτσι πρέπει να υπάρχει κι ένας πνευματικός πατέρας που θα τον αναγεννά και θα τον οδηγεί ανά πάσα στιγμή, από τη ζωή της απωλείας εξ αιτίας των αμαρτιών, στη ζωή της μετανοίας και της επιστροφής στη ζωή του Παραδείσου..."


Ποια πρέπει να είναι η συχνότητα της εξομολογήσεως;
Πολλοί εκ των πιστών ερωτούν, πόσο τακτικά πρέπει να προσέρχονται στο μυστήριο της εξομολογήσεως. Κανόνας στο συγκεκριμένο ερώτημα δεν υπάρχει. Ισχύει όμως το εξής: Κάθε φορά που αμαρτάνει ο πιστός, οφείλει να προσέρχεται στον πνευματικό του και να εξομολογείται. Το θέμα αυτό ας το παραλληλίσουμε με το ακόλουθο παράδειγμα: Το ρούχο που φοράμε και μας αρέσει, όταν λερώσει, το πετάμε ή το πλένουμε; Σίγουρα το πλένουμε, για να το ξαναφορέσουμε. ΄Έτσι συμβαίνει και με το μυστήριο της εξομολογήσεως. Λερώνεται η ψυχή μας, δεν την πετάμε, αλλά την φροντίζουμε. Με την εξομολόγηση την ψυχή την πλένουμε και την καθαρίζουμε. Η ψυχή του κάθε ανθρώπου επιζητά μονίμως την καθαρότητά της.
Η ψυχή πρέπει να είναι ήρεμη, με συνείδηση καθησυχασμένη και όχι ταραγμένη. Πολλές πράξεις και λόγια κάνουν βαριά την ψυχή. Η συσσώρευση αμαρτημάτων κάνει τον άνθρωπο νευρικό, απότομο, οξύ και αλλοπρόσαλλο. Για τον λόγο αυτό η τακτική επαφή με τον πνευματικό ωφελεί τα μέγιστα στην συμφιλίωση της ψυχής με το Θεό, με τον εαυτό της, και με τους ανθρώπους γύρω της.
Ένας άνθρωπος που για πρώτη φορά προσεγγίζει το μυστήριο της μετανοίας, καλόν θα είναι μέχρι να μάθει να εξομολογείται καθαρά και σωστά, να συχνάζει πιο τακτικά στο μυστήριο. Δεν γίνεται με την πρώτη εξομολόγηση να εξαντλήσει ο πνευματικός όλα τα πνευματικά θέματα ειδικότερα δε, να μεταφέρει στον εξομολογούμενο όσα είναι αναγκαία από την διδασκαλία της Εκκλησίας μας. Απαιτείται εκ μέρους του πνευματικού και του εξομολογούμενου υπομονή και επιμονή. Τότε μόνον κερδίζει κάποιος στην πνευματική ζωή, όταν κάνει υπομονή και ταυτόχρονα υπακοή στο λόγο του πνευματικού. Σίγουρα ο αρχάριος θα αρχίσει με λίγα πράγματα, με έναν μικρό κανόνα, π.χ με μία μικρή προσευχή, με λίγη νηστεία. Όταν όμως, υπακούοντας ταπεινά στον πνευματικό του, θα κατακτά με τη Χάρη του Θεού πνευματική γνώση περί της ορθοδόξου ζωής, τότε από μόνος του θα επιζητά τα περισσότερα και τα ανώτερα. Εδώ μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το παράδειγμα του νεογέννητου παιδιού. Όπως το μωρό αρχικά και για αρκετό διάστημα δεν τρέφεται με καμιά άλλη τροφή εκτός του γάλακτος, που δεν είναι άλλο από την εύπεπτη πνευματική συμβουλή, που του παρέχει διακριτικά ο πνευματικός του. Σιγά –σιγά, όσο το μωρό αρχίζει να μεγαλώνει, αυξάνει η πνευματική δόση, όχι μόνον η ποσότητα της τροφής του, αλλά και η ποιότητα της.
Κατά την εξομολόγηση χρειάζεται ιδιαιτέρως προσοχή της πνευματικής τροφής. Άλλο είναι να δείχνουν εξωτερικά οι άνθρωποι τι μπορούν να κάνουν, κι άλλο το πως μπορούν να το κάνουν. Στο σημείο αυτό πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα οι πνευματικοί πατέρες. Μπροστά στον υπέρμετρο ζήλο αρχαρίων πνευματικών τους τέκνων πρέπει να προβάλλουν τη διάκριση, που χαράσσει την πορεία της μεσαίας οδού, της επιλεγόμενης και βασιλικής. Οι αρχάριοι στην πνευματική ζωή και ιδιαίτερα εκείνοι οι οποίοι σε μεγάλη ηλικία πλησιάζουν την Εκκλησία χρειάζονται ιδιαίτερη μεταχείριση. Κι αυτό, γιατί ο διάβολος ζηλεύει τον άμετρο ζήλο τους και τους χτυπάει αργότερα με την ραθυμία, την οκνηρία και την αμέλεια.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα που αναφέρεται σε κάποιον, που πήγε κι έγινε υποτακτικός στο Άγιον Όρος. Ο έμπειρος, διακριτικός γέροντας στον οποίο υποτάχθηκε, από την πρώτη στιγμή που είδε τον αρχάριο δόκιμο μοναχό, του έβαλε έναν ελαφρύ κανόνα, για να τον σαγηνεύσει στην πνευματική ζωή. Όμως ο αρχάριος στο κελί του, εμπιστευόμενος τη δική του προαίρεση, ενώ είχε κανόνα για τριάντα μετάνοιες, εκείνος θεώρησε ότι ο κανόνας είναι μικρός. Έτσι έκανε τρεις χιλιάδες στρωτές εδαφιαίες γονυκλισίες. Τη δεύτερη μέρα έκανε το ίδιο. Την Τρίτη όμως μέρα δεν έκανε τίποτα γιατί λύγισε. Ο διάβολος πέτυχε και τον πλάνησε. Με το παραπάνω παράδειγμα αποδεικνύεται, ότι για την προκοπή στην πνευματική ζωή, χρειάζεται οπωσδήποτε η υπακοή σε ότι μας συμβουλεύει ο πνευματικός και σε ό,τι μας βάζει ως κανόνα. Η εφαρμογή αυτών των κανόνων είναι αρκούντως ικανή για τη σωτηρία μας.
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται εκ μέρους του εξομολογούμενου, ποτέ να μην αφήσει τον εαυτό του να κρίνει τον πνευματικό του, για τον κανόνα που του βάζει. Επίσης προσοχή χρειάζεται στο να μην εξαγορεύεται ο προσωπικός κανόνας σε κάποιο άλλο πρόσωπο, σε συζήτηση, δήθεν , πνευματικού περιεχομένου. Ο κανόνας πρέπει να γνωρίζει ο καθένας, είναι προσωπικό του μυστικό. Ποτέ δεν πρέπει να εξαγορεύουμε σε τρίτους, τι και πόσο κανόνα έχουμε. Αυτό είναι μία παγίδα, που μας στήνει ο διάβολος. Μας βάζει εύκολα να ανακοινώνουμε τους κανόνες μας, τους κόπους μας, τις νηστείες μας κι έτσι αρχίζει μέσα στην ψυχή μας να καλλιεργείται η οίηση, η υπερηφάνεια, ο κομπασμός και η κρίση, ότι κάτι κάναμε. Αποτέλεσμα αυτής της αναφοράς είναι να μας οδηγεί η μεθοδεία του διαβόλου στην αμέλεια, στην καταλαλιά, στην κατάκριση και στην απραξία. Ακόμη απαιτείται προσοχή, στην περί του πνευματικού-εξομολόγου μας κρίση μας σε άλλα πρόσωπα. Όσο καλός κι αν είναι ο πνευματικός μας, ή όσο αυστηρός, ή όσο επιεικής, ή όσο σκληρός, ή ο,τιδήποτε άλλο ως χάρισμα, ή ως μειονέκτημά του έχει, ας παραμένει μέσα μας.
Πολλοί συνηθίζουν να θεωρούν τους πνευματικούς τους ανώτερους από όλους τους άλλους εξομολόγους. Αυτό δεν πρέπει να γίνεται, διότι θέτουν σε κίνδυνο, όχι μόνο τους ίδιους τους εαυτούς τους, αλλά κάνουν τον διάβολο να λυσσάει και να μάχεται περισσότερο τον πνευματικό τους. Ακόμη κάποιοι πιστοί αυτοπροβάλλονται, λέγοντας και διαφημίζοντας ότι είναι πνευματικά παιδιά μεγάλων πνευματικών πατέρων, για να τους σέβονται και να τους υπολήπτονται οι άλλοι. Πρόκειται περί ενός ατάκτου και πλανεμένου φαινομένου, που δυστυχώς αντί να αγιάζει αυτούς που έτσι καυχώνται, τους κρημνίζει, όχι μόνον πνευματικά, αλλά σωτηριολογικά. Τι κι αν ο πνευματικός τους είναι αγιασμένος, «μέγας» και «στάρετς», όταν οι ίδιοι ποτέ τους δεν βάζουν αρχή μετανοίας και δεν αγωνίζονται; Μήπως θα τους σώσει μόνο η γνωριμία με τους αγίους πνευματικούς πατέρες; Όχι μόνον να σχετιζόμαστε με πνευματικούς γέροντες και γερόντισσες, αλλά να προσπαθούμε να μιμούμαστε τη ζωή του Κυρίου μας, που εμπνέει όλους αυτούς. Κάποιοι πάλι εκ των πιστών, έχουν μια επιδερμική σχέση με τον πνευματικό τους. Το μυστήριο της μετανοίας για την κατηγορία αυτή των πιστών ισχύει, ή μάλλον τίθεται σε ενέργεια μόνο κατά τις παραμονές μεγάλων Δεσποτικών Εορτών, όπως είναι το Πάσχα και τα Χριστούγεννα. Τότε πλησιάζουν τον πνευματικό και μάλιστα κατά τις παραμονές, μία ή δύο μέρες προ της Θείας Μεταλήψεως και ζητούν την συγχωρητική ευχή για να μεταλάβουν. Αυτού του είδους η σχέση δεν ανταποκρίνεται καθόλου στην αληθινή πνευματική ζωή. Πρόκειται για ένα σχήμα «προκάτ» πνευματικής επαφής, εφήμερης, διαρκεί δε μόνο για λίγες ώρες προ της Θείας Κοινωνίας και μετά επιστρέφει στον προηγούμενο ρυθμό ζωής, βουτηγμένης στις ίδιες και πάλι αμαρτίες, χωρίς την απαιτούμενη μετάνοια.
Τέλος, υπάρχει και μία άλλη κατηγορία πιστών, που δεν ζητούν ούτε καν να εξομολογηθούν, αλλά ζητούν μόνο να τους διαβάσει κάποιος πνευματικός την συγχωρητική ευχή. Αυτής της κατηγορίας οι πιστοί δεν έχουν το σθένος να ομολογήσουν ότι είναι αμαρτωλοί. Αυτή η κατηγορία πιστών κρύβεται πίσω από το δάκτυλο της. Έχει φτιάξει ένα δικό της κάστρο γύρω από το πρόσωπό της και δεν επιδέχεται κανένα δυναμικό γκρέμισμα αυτού. Είναι εκείνοι που συνήθως λένε στον πνευματικό: Δεν έχω κάνει τίποτα πάτερ, διαβάστε μου μία ευχή. Η ευχή όμως της εξομολογήσεως έχει σχέση με κάποιον, που συναισθάνεται ότι είναι αμαρτωλός. Άρα, εάν ζητούμε εκ των προτέρων να μας διαβάσει ο πνευματικός την ευχή, απέχουμε τελείως από τη συντριβή και τη μετάνοια. Εάν δεν έχουμε αμαρτίες και άρα δεν είμαστε αμαρτωλοί, γιατί μα μας διαβάσει ο εξομολόγος ευχή για να κοινωνήσουμε; Για την κατηγορία αυτή των πιστών πρέπει να σημειώσουμε, ότι πρόκειται περί μιας δαιμονικής εκ προοιμίου πλάνης, που οδηγοί τους ανθρώπους αυτούς δε βεβαία πνευματική απώλεια. Για κανέναν από τους ανθρώπους που ζουν πάνω στον πλανήτη γη δεν υφίσταται το αναμάρτητο. Όλοι είμαστε αμαρτωλοί, οπότε όλοι μας έχουμε ανάγκη από συντριβή, μετάνοια και εξομολόγηση. Ο διάβολος όμως προκειμένου οι άνθρωποι να μη σωθούν, τους δελεάζει για να μη βάλουν ποτέ αρχή μετανοίας, ποτέ να μην αναγνωρίσουν προηγουμένως τα αμαρτήματα τους, τα λάθη τους, τα πάθη τους. Για το λόγο αυτό εργάζεται συστηματικά όλο το εικοσιτετράωρο, ώστε να μας πείσει να μην πλησιάσουμε ποτέ το μυστήριο της εξομολογήσεως. Συνεπώς πετυχαίνει τις περισσότερες φορές να κρατάει στα χέρια του πολλούς ανθρώπους. Κάθε φορά που αμαρτάνουν οι άνθρωποι, φορεί ο διάβολος ένα προσωπείο, προκειμένου να δείξει ότι αυτό που πράττουν ως αμαρτία είναι καλό, αναγκαίο, αναπόφευκτο, σωστό και πρέπον. Το ίδιο συμβαίνει κι αν ακόμη ξεφύγουν από το διάβολο μερικοί άνθρωποι και έρθουν στο μυστήριο της εξομολογήσεως, χωρίς να ομολογήσουν τα αμαρτήματά τους. Κάποιοι πάλι τα αποκρύπτουν, ή συμβαίνει κάποιες φορές δαιμονικά να επιμένουν ενώπιον του Θεού και του πνευματικού τους, ότι η τάδε αμαρτία τους δεν είναι αμαρτία, αλλά αρετή! Αυτά κάνει ο διάβολος.
Κάποτε μου έλεγε κάποιο δυστυχισμένο παιδί, που εσύναπτε, ζούσε προγαμιαίες σχέσεις, εξ επηρείας καθαρά του διαβόλου, ότι δεν είναι αμαρτία αυτού του είδους η σχέση, αλλά ότι πράττει ορθά, αφού ικανοποιούνται από την πράξη και οι δύο, εννοώντας, το αγόρι και το κορίτσι. Δεν ήθελε να παραδεχθεί ότι έκανε αμαρτία. Δεν τον άφηνε ο διάβολος να το ομολογήσει. Γιατί αν ομολογούσε ότι αμάρτανε, θα τον έχανε ο διάβολος από τους οπαδούς του. Αυτό κάνει ο χαιρέκακος διάβολος. Προσπαθεί το άσπρο να το κάνει μαύρο. Κι αυτό το πετυχαίνει άριστα, ιδιαιτέρως σήμερα που οι άνθρωποι είναι «μπερδεμένοι»..."


Ποιά η διαφορά του γέροντος, της γερόντισσας και πνευματικού εξομολόγου;
Στην Ορθόδοξη Παράδοσή μας, εκτός των κληρικών, δηλ. των ιερέων, επισκόπων, πρεσβυτέρων και διακόνων, που τελούν τα αγιαστικά μυστήρια των πιστών, υπάρχει και μια άλλη τάξη των γερόντων ή γεροντισσών. Η τελευταία αυτή τάξη, έχει την αρχή της στην μοναστηριακή παράδοση. Στο μοναστήρι όταν ο μοναχός ή η μοναχή έχει προβλήματα πνευματικής φύσεως, σπεύδει ανά πάσα στιγμήν στο γέροντά του να καταθέσει τους λογισμούς του, προκειμένου να λάβει μια συμβουλή. Σήμερα οι ρόλοι του Γέροντος και του Πνευματικού –Εξομολόγου συμπίπτουν.
Έτσι εξομολόγος και γέροντας συμβαίνει να είναι το ίδιο πράγμα. Στην πρώτη όμως Εκκλησία, έτσι- όπως διαβάζουμε στα Γεροντικά- (=πνευματικές ιστορίες μοναχών), φαίνεται ότι ο γέροντας ήταν ένα χαρισματικό πρόσωπο, που μπορούσε να μην ήταν και ιερέας, οπότε ούτε εξομολόγος, αλλά ήταν οπωσδήποτε μια χαριτωμένη από το Θεό πνευματική προσωπικότητα. Ο γέροντας προσευχόμενος, άκουγε τα προβλήματα των ανθρώπων και τους συμβούλευε με το φωτισμό του Θεού, ποιο δρόμο να ακολουθήσουν. Η επικοινωνία εκείνη με το γέροντα ήταν μόνο σε επίπεδο συζήτησης και πνευματικής συμβουλής και δεν είχε καμιά σχέση με την άφεση των αμαρτιών. Την άφεση των αμαρτιών πάντοτε την έδιδε ο πνευματικός εξομολόγος και κανείς άλλος.
Αυτό συμβαίνει και σήμερα, όταν πολλοί άνθρωποι που ασχολούνται με τα πνευματικά θέματα τότε καταφεύγουν κάποιες φορές σε κάποιο ασκητή γέροντα, στο Αγίον Όρος ή αλλαχού, για να λάβουν μια πνευματική συμβουλή. Πάντως σήμερα, όπως και προηγουμένως σημειώσαμε, οι ρόλοι των γερόντων και των πνευματικών ταυτίζονται και δεν ξεχωρίζονται. Κάποιος δηλαδή εξομολόγος μπορεί να είναι ταυτόχρονα και γέροντας, ή κάποιος εξομολόγος να δέχεται μόνο της εξαγόρευση των αμαρτημάτων και να μη δίδει συμβουλές. Η τελευταία τάξη τηρείται κυρίως στις σλαβικές χώρες, ιδιαιτέρως δε στη Ορθόδοξη Ρωσία. Για τον λόγο αυτό, στην Ορθόδοξη Ρωσία υπάρχει μεγάλο ρεύμα γερόντων(στα σλαβικά μπάτουσκα= γέροντας, πατέρας, ή μάτριουσκα=γερόντισσα, μητέρα)..."

Πηγή: http://www.orthmad.gr/node/85

[Φοιτητής]

Το παιδί με τον κατάλογο των αμαρτιών, που του είχαν γράψει άλλοι...

Λίγα λόγια για την αληθινή εξομολόγηση

Του Μητροπολίτη Άντονυ (Μπλουμ) του Σουρόζ

Όταν ένα παιδί έρχεται για εξομολόγηση μου μεταφέρει, από μνήμης ή σε γραπτό, μία σύντομη ή μακριά λίστα “αμαρτιών”. Όπως ανακαλύπτω στη συνέχεια, έχει συνήθως συνταχθεί χωρίς τη συμμετοχή του ίδιου του παιδιού και αντανακλά μόνο τα παράπονα και την κριτική των γονέων του. Παρόμοια εμπειρία έχει κανείς με ενήλικες ανθρώπους που εμφανίζονται με λίστες που ανακάλυψαν σε σχετικά βιβλία ή συνέταξαν με τη συνδρομή των πνευματικών τους γερόντων. Έτσι, το επόμενο βήμα είναι να θέσω τον άνθρωπο μπροστά στον προβληματισμό να διερευνήσει τη δική του, προσωπική σχέση με τον Χριστό. Οι περισσότεροι δεν έχουν παρά μία επιφανειακή, εξ ακοής γνωριμία μαζί Του γι’ αυτό και τους ενθαρρύνω να Τον γνωρίσουν καλύτερα μέσα από την ανάγνωση του Ευαγγελίου. Από μία τέτοια προσέγγιση αρχίζει κανείς να καταλαβαίνει αν το πρόσωπο του Χριστού τον ελκύει, εάν επιθυμεί να γίνει όμοιος με τον Χριστό και να κτίσει με Εκείνον μία σχέση φιλίας.

Ας αναρωτηθούμε λοιπόν αν το στοιχείο της φιλίας υπάρχει στη δική μας σχέση με τον Χριστό. Ας ρωτήσουμε τον εαυτό μας εάν προσπαθήσαμε με κάποιο τρόπο να Του δώσουμε χαρά και να συμπαρασταθούμε στο έργο Του. Αν το συμπέρασμα είναι ότι η σχέση αυτή μας αφήνει αδιάφορους, θα χρειαστεί να επανεξετάσουμε τι σημαίνει τελικά να είμαστε Χριστιανοί. Εάν όμως νιώθουμε ειλικρινά τον Χριστό ως φίλο, ας αρχίσουμε να ρωτούμε τον εαυτό μας καθημερινά: Τι έκανα, τι είπα, τι σκέφτηκα και αισθάνθηκα, που μπορεί να Του δώσει χαρά ή θλίψη;

Κι αυτό ακριβώς το βίωμα ας μεταφέρουμε στην Εξομολόγηση: “Ανάμεσα στην τελευταία και τη σημερινή εξομολόγηση υπήρξα ένας άπιστος, ένας αδιάφορος, ένας δειλός σύντροφος ή αντιθέτως, παραστάθηκα ως φίλος...



Όταν προσερχόμαστε στην εξομολόγηση σπεύδουμε πρόσωπο με πρόσωπο προς έναν φίλο. Δεν πρόκειται να μας κρίνει και να μας καταδικάσει κανείς. Ας πολεμήσουμε τον φόβο που μας διακατέχει γι’ αυτό που πρόκειται να συμβεί. Ερχόμαστε στον Ένα της Τριάδος που όντας Θεός επέλεξε από αγάπη για μας να γίνει Άνθρωπος, ν’ αναλάβει πάνω Του την ανθρώπινη φθορά και να δώσει τη ζωή Του για μας. Η ζωή και ο θάνατός Του είναι η απόδειξη ότι η αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο είναι τόσο μεγάλη ώστε να μπορούμε να τον πλησιάσουμε χωρίς δισταγμό, με την προσδοκία ότι σε κάθε περίπτωση θα αγκαλιάσει την αδυναμία μας, πέρα από ηθικές αξιολογήσεις. Ας είμαστε βέβαιοι ότι, εάν κάποιος πρόκειται να θρηνήσει για την αναξιότητα και την αμαρτία μας με συμπόνια, έλεος, αγάπη δεν είναι παρά Εκείνος – που θα ήταν πρόθυμος να σαρκωθεί και να πεθάνει έστω και για έναν μόνο αμαρτωλό, γιατί δεν μπορεί να υπομείνει την απώλεια κανενός. Αυτός λοιπόν είναι ο Χριστός, στον οποίο προσερχόμαστε κατά την εξομολόγηση. Προσδοκά την ίαση, την παραμυθία, την στήριξή μας – όχι την κρίση και καταδίκη μας.

Και τότε ποιος είναι ο ρόλος του ιερέως; Στην ευχή που διαβάζει ο κληρικός πριν το μυστήριο ονομάζεται “μάρτυρας”. Καλείται από τον Κύριο να παραβρίσκεται ενώπιον του αμαρτωλού για να μαρτυρήσει το γεγονός της αγάπης του Χριστού για εκείνον, να βεβαιώσει ότι ο Κύριος είναι παρών και η μόνη επιθυμία και πρόθεσή Του είναι η σωτηρία και η αιώνια ευφροσύνη του μετανοούντος. Επίσης, ο ιερέας παρευρίσκεται στο όνομα του αμαρτωλού, για να ικετεύσει και να μεσιτεύσει στον Κύριο για την συμφιλίωση του ανθρώπου με την Εκκλησία.

Ας αλλάξουμε, λοιπόν, τον τρόπο της εξομολόγησης: ας διώξουμε τον φόβο της τιμωρίας ή της απόρριψης κι ας βρούμε το θάρρος να ελαφρώσουμε την καρδιά μας από κάθε αμφιβολία. Ο Χριστός δεν πρόκειται να μας αρνηθεί. Ίσως η εξομολόγησή μας να είναι για Εκείνον ένας νέος σταυρός, αλλά θα τον δεχθεί, αφού μας αγαπά πέρα από κάθε κρίση, μέχρι θανάτου: Ο θάνατός του έγινε η δική μας ζωή – ζωή μέσα στο χρόνο και ζωή στην αιωνιότητα.


Η εξομολόγηση πριν από όλα είναι συνάντηση και συμφιλίωση. Είναι συνάντηση με τον Χριστό που ποτέ δεν μας στρέφει τα νώτα, αν κι εμείς φεύγουμε μακριά. Μερικές φορές μία τέτοια συνάντηση μπορεί να γίνει έμπνευση για ολόκληρη τη ζωή και να μας δώσει δύναμη και κουράγιο να διάγουμε το υπόλοιπο του βίου.

Συχνά αμαρτάνουμε σοβαρά ενώπιον του Θεού. Υπάρχουν κάποιες στιγμές της ζωής που μας χωρίζουν από Εκείνον με έναν ιδιαίτερα βίαιο τρόπο, στιγμές μεγάλης απιστίας. Θυμηθείτε το περιστατικό με την προδοσία του Πέτρου. Όταν αργότερα μετά την Ανάσταση η Μαρία Μαγδαληνή συναντά τον Άγγελο Κυρίου στον τόπο του μνημείου, αυτός της παραγγέλλει: “Υπάγετε, είπατε τοις μαθηταίς αυτού και τω Πέτρω...”, γιατί ο Πέτρος όντας προδότης δεν λογάριαζε πλέον τον εαυτό του ως ένα των μαθητών. Είχε απαρνηθεί τον Χριστό κι αυτός είναι ο λόγος που ο Κύριος τον ονοματίζει ιδιαιτέρως θέλοντας να τον βεβαιώσει ότι η φιλία τους διατηρείται αλώβητη κι ότι παραμένει το ίδιο αγαπητός όσο και τότε που ήταν έμπιστος.

Και τέλος υπάρχουν φορές που προσερχόμαστε στην εξομολόγηση γιατί θέλουμε να ανανεώσουμε την εγγύτητα της σχέσης που έχει τραυματιστεί. Ας έχουμε κατά νου, ότι για να επανασυνδέσουμε τη φιλία μας χρειάζεται ν’ ανοίξουμε με ειλικρίνεια την καρδιά μας και να φανερώσουμε τις αστοχίες και τα λάθη που έχουν πληγώσει αυτή τη σχέση. Δεν χρειάζεται να καταφεύγουμε σε λίστες αμαρτιών, ούτε να ερευνούμε τα βιβλία για ν’ ανακαλύψουμε την αμαρτία μας. Αλλά μόνο να σκύψουμε μέσα μας και να εξετάσουμε τη συνείδησή μας.

Ας χρησιμοποιήσουμε απλούς τρόπους γι’ αυτού του είδους την αυτογνωσία. Τι ήταν αυτό που προτιμήσαμε στη θέση του Χριστού; Τι είναι αυτό που μας κράτησε σε αδράνεια, ώστε να παραμείνουμε χωρίς καρπό; Ας προσπαθήσουμε μέσα από τις γραμμές του Ευαγγελίου να επισημάνουμε όχι εκείνα που μας κρίνουν, αλλά τα λόγια που μιλούν στην καρδιά μας, όπως έγινε με τους μαθητές: “ουχί η καρδία ημών καιομένη ήν εν ημίν, ως ελάλει ημίν εν τη οδώ και ως διήνοιγεν ημίν τας γραφάς;” Ας ανακαλύψουμε κι εμείς τον λόγο που μας θερμαίνει την καρδιά, που αγγίζει τα βάθη της ύπαρξης και μας φέρνει σε κοινωνία με τον Κύριο. Αυτό είναι το κριτήριο. Στην πραγματικότητα δεν έχει τόση σημασία αν αθετήσαμε κάποιους κανόνες. Αυτό που μας ζημιώνει είναι, ότι απομακρυνόμαστε από την ευλογημένη κοινωνία της χάριτός Του.

Ας ερευνήσουμε λοιπόν από την αρχή, όχι με τη στείρα λογική της ενοχής, αλλά με απώτερο σκοπό να σταθμίσουμε πώς χάσαμε την εμπιστοσύνη και την αγάπη που προς στιγμήν γευθήκαμε. Ας θυμηθούμε εκείνα τα λόγια που πύρωσαν την καρδιά μας κι έδωσαν καθαρότητα στο λογισμό μας, που κίνησαν τη θέλησή μας στο αγαθό και έφεραν γαλήνη στα μέλη μας και τα μεταμόρφωσαν από σάρκινα σε σώμα ιερό: ιερό γιατί μέσα από το βάπτισμα ενωθήκαμε με τον σαρκωμένο Χριστό, μέσα από το Χρίσμα γίναμε δοχείο του Πνεύματος και με τα άχραντα μυστήρια γινόμαστε Σώμα Χριστού. Αυτή την εμπειρία ας μεταφέρουμε στην εξομολόγηση, μετανοώντας όχι για κάτι αφηρημένο, που βρίσκεται σε κάποια λίστα αμαρτιών, αλλά για κείνες τις επιλογές που διέρρηξαν τη φιλία και κοινωνία μας με τον Σωτήρα Χριστό.

Ζούμε συχνά μέσα στο ψέμα. Κατασκευάζουμε γύρω μας έναν κόσμο όπου μόνο ο θάνατος μπορεί να θριαμβεύσει. Αρνούμαστε τον πλησίον μας και κλείνουμε μόνοι μας το δρόμο που οδηγεί στη Βασιλεία του Θεού. Ζητούμε από τον Κύριο συγχώρεση αμαρτιών, αλλά δεν έχει νόημα να αναζητούμε μία τυπική άφεση. Πρέπει να διψούμε για αληθινή συμφιλίωση, στο πλαίσιο της οποίας θα αναθέσουμε στον Θεό την αναξιότητα και την απιστία μας – όχι μόνο προς Εκείνον αλλά και προς τον πλησίον, τον φίλο, τον γνωστό και συγγενή μας.


Ας έχουμε εμπιστοσύνη ότι μόνο η δική Του ακλόνητη φιλία μπορεί να μας παρακινήσει σε αλλαγή. “Εγώ και φίλος και μέλος και κεφαλή και αδελφός και αδελφή και μήτηρ. Πάντα εγώ. Μόνον οικείως έχε προς εμέ. Εγώ πένης διά σε και αλήτης διά σε, επί σταυρού διά σε, επί τάφου διά σε. Πάντα μοι συ και αδελφός και συγκληρονόμος και φίλος και μέλος. Τι πλέον θέλεις;” “Μπορείς ν’ ανταποκριθείς με λίγη εμπιστοσύνη; Δεν ζητώ ολοκληρωτική, άμεση αλλαγή. Αλλά πορεία βήμα προς βήμα. Θα σε στηρίξω, θα σε προστατεύσω, θα οδηγήσω τα βήματά σου – μόνον άλλαξε στάση. Κι όταν λάβεις συγχώρεση στο όνομά μου, μη σκεφτείς ότι το παρελθόν έχει πάψει να υπάρχει. Αλλά τότε μόνο θα έχεις απαλλαχτεί από τις πληγές, όταν γίνεις τόσο ξένος προς αυτές, ώστε να
μη τις λογαριάζεις πια για δικές σου”.

Όταν τα παλιά μας πάθη ζωντανεύουν ενώπιόν μας, καταλαβαίνουμε ότι δεν είναι δυνατόν μέσα σε μια στιγμήνα ελευθερωθούμε από το παρελθόν. Χρειάζεται χρόνο για να βαδίσουμε στο δρόμο της ελευθερίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Χριστός μας αρνείται τη συγχώρεση. Η συγχώρεση του Θεού εκδηλώνεται μέσα από τη συμπάσχουσα αγάπη του, την αποδοχή και την διαρκή πρόνοιά Του που δεν επιτρέπει να οδηγηθούμε ανυπεράσπιστοι στον ίδιο πειρασμό. Έτσι, η συγχώρεση του Κυρίου, μπορεί να λύνει την αποξένωση, αλλά χρειάζεται επίπονος αγώνας και μετάνοια για να γίνουμε καινοί με τη χάρη Του. Η άφεση δεν σβήνει το παρελθόν. Το θεραπεύει μέσα από τη συνέργεια τη δική μας με τον Θεό.

Ας εμπιστευόμαστε, λοιπόν, καθημερινά τον λογισμό μας στον Θεό με ειλικρίνεια. Κι όταν προσερχόμαστε στην Εξομολόγηση, η ευχή της συγχωρήσεως θα έχει αληθινό, πραγματικό νόημα: την επανασυγκρότηση μιας φιλίας, που όσον αφορά τον Θεό παραμένει αναλλοίωτη, αλλά ως προς το δικό μας μέρος χρειάζεται να την επιδιώξουμε. Κι αυτή μας η πρόθεση πρέπει να στηρίζεται από αποφασιστικότητα, κι η αποφασιστικότητα από πράξη και καινότητα ζωής.


πηγή:ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

[gkou]

Η αναγκαιότητα του Μυστηρίου

Είναι απαραίτητη η εξομολόγηση;
Πολλοί λένε «εγώ τα λέω στην προσευχή μου, στις εικόνες…».
Ο Θεός όμως δεν είπε να ενεργούμε κατ’ αυτόν τον τρόπο, αλλά έδωσε εξουσία στους Αποστόλους και στους Ιερείς-Πνευματικούς, να συγχωρούν τις αμαρτίες των μετανοούντων, και φυσικά, δεν έδωσε τέτοια εξουσία στις εικόνες. Μετά την Ανάσταση φύσησε ο Κύριος στο πρόσωπο των Αγίων Αποστόλων, δίνοντάς τους το Άγιο Πνεύμα, και είπε: «Λάβετε Πνεῦμα ῞Αγιον• ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται.» (δηλ, σε όποιους συγχωρήσετε τις αμαρτίες, τους συγχωρούνται αυτές και από τον Θεό… σε όποιους τις κρατείτε ασυγχώρητες, θα μείνουν για πάντα κρατημένες).
«Όποιος δεν προστρέξει στο σωτήριο (μυστήριο) της μετανοίας», διδάσκει ο Στάρετς Σάββας, «θα ακούσει την φοβερή απόφαση του Κυρίου: «ἐὰν μὴ μετανοῆτε, πάντες ὡσαύτως ἀπολεῖσθε» (δηλ. εάν δεν μετανοήσετε, όλοι θα χαθείτε κατά τον ίδιο τρόπο)». Αλλά δεν καθαρίζονται όλοι, όσοι προστρέχουν στο μυστήριο της μετανοίας, επειδή ακριβώς δεν προσέρχονται όλοι με την ίδια ταπείνωση και υπακοή, οπότε, και δεν φτάνουν στην αληθινή μετάνοια.
Αρχή της μετανοίας είναι η συναίσθηση των αμαρτιών μας και η συντριβή μας γι’ αυτές. «Όταν αποστραφείς στενάξης, τότε σωθήση». Δηλαδή: «Εάν, μετά την απομάκρυνσή σου από τον δρόμο Μου, στενάξεις και κλάψεις εν μετανοία, τότε μόνον θα σωθείς».
«Μετανοείτε», είπε ο Κύριος.
Μετανοείτε συνεχώς, εξακολουθητικά… Ας αλλάζετε, ας διορθώνεστε, ας προοδεύετε στην ομοίωσή σας μ’ Εμένα˙ πορεύεσθε προς την Βασιλεία Μου…
«Μετανοείτε»
Δεν είπε μετανοήστε μία μόνο φορά ή μόνο για μία ώρα , για μία ημέρα, για έναν μήνα ή για έναν χρόνο, αλλά συνεχώς! Το ρήμα είναι σε χρόνο Ενεστώτα.
«Μετανοείτε».
Όχι μόνο να εξομολογηθείτε, όχι μόνο να διηγηθείτε τα λάθη σας, όχι μόνο να απαριθμήστε ψυχρά τις πτώσεις σας, όχι μόνο να καταθέσετε την αμαρτωλότητά σας, αλλά…
…πονέστε καρδιακά, κλάψτε, αλλάξτε νου…
μεταβληθείτε, μεταποιηθείτε, αποφασίστε: καλλίτερα να πεθάνετε παρά να ξανααμαρτήσετε…
«Πολλοί εξομολογούνται, αλλά λίγοι μετανοούν», έλεγε κάποιος.
Εξομολογούμαστε ενδεχομένως τακτικά, συχνά…
• Πόσο όμως μετανοούμε;
• Πόσο ολοκληρωμένη είναι η μετάνοιά μας;
• Πόσο ανάλογη είναι η μετάνοια με το μέγεθος της αμαρτωλότητάς μας;
• Πόσο «επίπονη» είναι η αναζήτηση της καρδιάς μας για τον Κύριο;
• Πόσο συντριμμένη και τεταπεινωμένη καρδιά διαθέτουμε;
• Πόσο αλλάζουμε μετά από κάθε εξομολόγηση;
• Πόσο διορθωνόμαστε;
«Αρκετοί πιστοί ανταποκρίνονται θετικά στην πρόσκληση του Πανάγαθου Θεού για μετάνοια, εξομολογούνται ειλικρινά και, με αισθήματα πραγματικής αγάπης προς τον Κύριο, εναποθέτουν όλα τα αμαρτήματά τους ενώπιον του Πνευματικού. Παρουσιάζονται σ’ αυτόν ως μια «επιστολή …γινωσκομένη και αναγινωσκομένη».
Έχουν την ορθή πεποίθηση και βαθιά πίστη πως όσα θα πουν θα συγχωρεθούν, θα σβηστούν, θα εξαφανιστούν, ωσάν να μην συνέβησαν ποτέ στην ζωή τους…
Γι’ αυτό, μέσα στο Εξομολογητήριο ομολογούν με ταπείνωση και συντριβή την ενοχή τους και εξομολογούνται πλήρως και τελείως όλα τα σφάλματά τους.
Με αυτό τον τρόπο λαμβάνουν την άφεση όλων των αμαρτιών στις οποίες έπεσαν μετά το Άγιο βάπτισμά τους και επανέρχονται στην κατάσταση της Χάριτος πλησίον του Θεού, ειρηνικοί και αναπαυμένοι.
Υπάρχουν όμως , δυστυχώς, και κάποιοι που δεν εξομολογούνται σωστά…
(συνεχίζεται)


Από το βιβλίο: «Το μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως»
ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ ΣΑΒΒΑ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΕΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΟΥ ΚΕΛΛΙΟΥ «ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ»
ΚΕΡΑΣΙΑ, ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

[Achilleas]

Λίγα λόγια για την αληθινή εξομολόγηση



Όταν ένα παιδί έρχεται για εξομολόγηση μου μεταφέρει, από μνήμης ή σε γραπτό, μία σύντομη ή μακριά λίστα “αμαρτιών”. Όπως ανακαλύπτω στη συνέχεια, έχει συνήθως συνταχθεί χωρίς τη συμμετοχή του ίδιου του παιδιού και αντανακλά μόνο τα παράπονα και την κριτική των γονέων του. Παρόμοια εμπειρία έχει κανείς με ενήλικες ανθρώπους που εμφανίζονται με λίστες που ανακάλυψαν σε σχετικά βιβλία ή συνέταξαν με τη συνδρομή των πνευματικών τους γερόντων. Έτσι, το επόμενο βήμα είναι να θέσω τον άνθρωπο μπροστά στον προβληματισμό να διερευνήσει τη δική του, προσωπική σχέση με τον Χριστό. Οι περισσότεροι δεν έχουν παρά μία επιφανειακή, εξ ακοής γνωριμία μαζί Του γι’ αυτό και τους ενθαρρύνω να Τον γνωρίσουν καλύτερα μέσα από την ανάγνωση του Ευαγγελίου. Από μία τέτοια προσέγγιση αρχίζει κανείς να καταλαβαίνει αν το πρόσωπο του Χριστού τον ελκύει, εάν επιθυμεί να γίνει όμοιος με τον Χριστό και να κτίσει με Εκείνον μία σχέση φιλίας.

Ας αναρωτηθούμε λοιπόν αν το στοιχείο της φιλίας υπάρχει στη δική μας σχέση με τον Χριστό. Ας ρωτήσουμε τον εαυτό μας εάν προσπαθήσαμε με κάποιο τρόπο να Του δώσουμε χαρά και να συμπαρασταθούμε στο έργο Του. Αν το συμπέρασμα είναι ότι η σχέση αυτή μας αφήνει αδιάφορους, θα χρειαστεί να επανεξετάσουμε τι σημαίνει τελικά να είμαστε Χριστιανοί. Εάν όμως νιώθουμε ειλικρινά τον Χριστό ως φίλο, ας αρχίσουμε να ρωτούμε τον εαυτό μας καθημερινά: Τι έκανα, τι είπα, τι σκέφτηκα και αισθάνθηκα, που μπορεί να Του δώσει χαρά ή θλίψη;
Κι αυτό ακριβώς το βίωμα ας μεταφέρουμε στην Εξομολόγηση: “Ανάμεσα στην τελευταία και τη σημερινή εξομολόγηση υπήρξα ένας άπιστος, ένας αδιάφορος, ένας δειλός σύντροφος ή αντιθέτως, παραστάθηκα ως φίλος...”
Όταν προσερχόμαστε στην εξομολόγηση σπεύδουμε πρόσωπο με πρόσωπο προς έναν φίλο. Δεν πρόκειται να μας κρίνει και να μας καταδικάσει κανείς. Ας πολεμήσουμε τον φόβο που μας διακατέχει γι’ αυτό που πρόκειται να συμβεί. Ερχόμαστε στον Ένα της Τριάδος που όντας Θεός επέλεξε από αγάπη για μας να γίνει Άνθρωπος, ν’ αναλάβει πάνω Του την ανθρώπινη φθορά και να δώσει τη ζωή Του για μας. Η ζωή και ο θάνατός Του είναι η απόδειξη ότι η αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο είναι τόσο μεγάλη ώστε να μπορούμε να τον πλησιάσουμε χωρίς δισταγμό, με την προσδοκία ότι σε κάθε περίπτωση θα αγκαλιάσει την αδυναμία μας, πέρα από ηθικές αξιολογήσεις. Ας είμαστε βέβαιοι ότι, εάν κάποιος πρόκειται να θρηνήσει για την αναξιότητα και την αμαρτία μας με συμπόνια, έλεος, αγάπη δεν είναι παρά Εκείνος – που θα ήταν πρόθυμος να σαρκωθεί και να πεθάνει έστω και για έναν μόνο αμαρτωλό, γιατί δεν μπορεί να υπομείνει την απώλεια κανενός. Αυτός λοιπόν είναι ο Χριστός, στον οποίο προσερχόμαστε κατά την εξομολόγηση. Προσδοκά την ίαση, την παραμυθία, την στήριξή μας – όχι την κρίση και καταδίκη μας.
Και τότε ποιος είναι ο ρόλος του ιερέως; Στην ευχή που διαβάζει ο κληρικός πριν το μυστήριο ονομάζεται “μάρτυρας”. Καλείται από τον Κύριο να παραβρίσκεται ενώπιον του αμαρτωλού για να μαρτυρήσει το γεγονός της αγάπης του Χριστού για εκείνον, να βεβαιώσει ότι ο Κύριος είναι παρών και η μόνη επιθυμία και πρόθεσή Του είναι η σωτηρία και η αιώνια ευφροσύνη του μετανοούντος. Επίσης, ο ιερέας παρευρίσκεται στο όνομα του αμαρτωλού, για να ικετεύσει και να μεσιτεύσει στον Κύριο για την συμφιλίωση του ανθρώπου με την Εκκλησία.
Ας αλλάξουμε, λοιπόν, τον τρόπο της εξομολόγησης: ας διώξουμε τον φόβο της τιμωρίας ή της απόρριψης κι ας βρούμε το θάρρος να ελαφρώσουμε την καρδιά μας από κάθε αμφιβολία. Ο Χριστός δεν πρόκειται να μας αρνηθεί. Ίσως η εξομολόγησή μας να είναι για Εκείνον ένας νέος σταυρός, αλλά θα τον δεχθεί, αφού μας αγαπά πέρα από κάθε κρίση, μέχρι θανάτου: Ο θάνατός του έγινε η δική μας ζωή – ζωή μέσα στο χρόνο και ζωή στην αιωνιότητα.
Η εξομολόγηση πριν από όλα είναι συνάντηση και συμφιλίωση. Είναι συνάντηση με τον Χριστό που ποτέ δεν μας στρέφει τα νώτα, αν κι εμείς φεύγουμε μακριά. Μερικές φορές μία τέτοια συνάντηση μπορεί να γίνει έμπνευση για ολόκληρη τη ζωή και να μας δώσει δύναμη και κουράγιο να διάγουμε το υπόλοιπο του βίου.
Συχνά αμαρτάνουμε σοβαρά ενώπιον του Θεού. Υπάρχουν κάποιες στιγμές της ζωής που μας χωρίζουν από Εκείνον με έναν ιδιαίτερα βίαιο τρόπο, στιγμές μεγάλης απιστίας. Θυμηθείτε το περιστατικό με την προδοσία του Πέτρου. Όταν αργότερα μετά την Ανάσταση η Μαρία Μαγδαληνή συναντά τον Άγγελο Κυρίου στον τόπο του μνημείου, αυτός της παραγγέλλει: “Υπάγετε, είπατε τοις μαθηταίς αυτού και τω Πέτρω...”, γιατί ο Πέτρος όντας προδότης δεν λογάριαζε πλέον τον εαυτό του ως ένα των μαθητών. Είχε απαρνηθεί τον Χριστό κι αυτός είναι ο λόγος που ο Κύριος τον ονοματίζει ιδιαιτέρως θέλοντας να τον βεβαιώσει ότι η φιλία τους διατηρείται αλώβητη κι ότι παραμένει το ίδιο αγαπητός όσο και τότε που ήταν έμπιστος.
Και τέλος υπάρχουν φορές που προσερχόμαστε στην εξομολόγηση γιατί θέλουμε να ανανεώσουμε την εγγύτητα της σχέσης που έχει τραυματιστεί. Ας έχουμε κατά νου, ότι για να επανασυνδέσουμε τη φιλία μας χρειάζεται ν’ ανοίξουμε με ειλικρίνεια την καρδιά μας και να φανερώσουμε τις αστοχίες και τα λάθη που έχουν πληγώσει αυτή τη σχέση. Δεν χρειάζεται να καταφεύγουμε σε λίστες αμαρτιών, ούτε να ερευνούμε τα βιβλία για ν’ ανακαλύψουμε την αμαρτία μας. Αλλά μόνο να σκύψουμε μέσα μας και να εξετάσουμε τη συνείδησή μας.
Ας χρησιμοποιήσουμε απλούς τρόπους γι’ αυτού του είδους την αυτογνωσία. Τι ήταν αυτό που προτιμήσαμε στη θέση του Χριστού; Τι είναι αυτό που μας κράτησε σε αδράνεια, ώστε να παραμείνουμε χωρίς καρπό; Ας προσπαθήσουμε μέσα από τις γραμμές του Ευαγγελίου να επισημάνουμε όχι εκείνα που μας κρίνουν, αλλά τα λόγια που μιλούν στην καρδιά μας, όπως έγινε με τους μαθητές: “ουχί η καρδία ημών καιομένη ήν εν ημίν, ως ελάλει ημίν εν τη οδώ και ως διήνοιγεν ημίν τας γραφάς;” Ας ανακαλύψουμε κι εμείς τον λόγο που μας θερμαίνει την καρδιά, που αγγίζει τα βάθη της ύπαρξης και μας φέρνει σε κοινωνία με τον Κύριο. Αυτό είναι το κριτήριο. Στην πραγματικότητα δεν έχει τόση σημασία αν αθετήσαμε κάποιους κανόνες. Αυτό που μας ζημιώνει είναι, ότι απομακρυνόμαστε από την ευλογημένη κοινωνία της χάριτός Του.
Ας ερευνήσουμε λοιπόν από την αρχή, όχι με τη στείρα λογική της ενοχής, αλλά με απώτερο σκοπό να σταθμίσουμε πώς χάσαμε την εμπιστοσύνη και την αγάπη που προς στιγμήν γευθήκαμε. Ας θυμηθούμε εκείνα τα λόγια που πύρωσαν την καρδιά μας κι έδωσαν καθαρότητα στο λογισμό μας, που κίνησαν τη θέλησή μας στο αγαθό και έφεραν γαλήνη στα μέλη μας και τα μεταμόρφωσαν από σάρκινα σε σώμα ιερό: ιερό γιατί μέσα από το βάπτισμα ενωθήκαμε με τον σαρκωμένο Χριστό, μέσα από το Χρίσμα γίναμε δοχείο του Πνεύματος και με τα άχραντα μυστήρια γινόμαστε Σώμα Χριστού. Αυτή την εμπειρία ας μεταφέρουμε στην εξομολόγηση, μετανοώντας όχι για κάτι αφηρημένο, που βρίσκεται σε κάποια λίστα αμαρτιών, αλλά για κείνες τις επιλογές που διέρρηξαν τη φιλία και κοινωνία μας με τον Σωτήρα Χριστό.
Ζούμε συχνά μέσα στο ψέμα. Κατασκευάζουμε γύρω μας έναν κόσμο όπου μόνο ο θάνατος μπορεί να θριαμβεύσει. Αρνούμαστε τον πλησίον μας και κλείνουμε μόνοι μας το δρόμο που οδηγεί στη Βασιλεία του Θεού. Ζητούμε από τον Κύριο συγχώρεση αμαρτιών, αλλά δεν έχει νόημα να αναζητούμε μία τυπική άφεση. Πρέπει να διψούμε για αληθινή συμφιλίωση, στο πλαίσιο της οποίας θα αναθέσουμε στον Θεό την αναξιότητα και την απιστία μας – όχι μόνο προς Εκείνον αλλά και προς τον πλησίον, τον φίλο, τον γνωστό και συγγενή μας.
Ας έχουμε εμπιστοσύνη ότι μόνο η δική Του ακλόνητη φιλία μπορεί να μας παρακινήσει σε αλλαγή. “Εγώ και φίλος και μέλος και κεφαλή και αδελφός και αδελφή και μήτηρ. Πάντα εγώ. Μόνον οικείως έχε προς εμέ. Εγώ πένης διά σε και αλήτης διά σε, επί σταυρού διά σε, επί τάφου διά σε. Πάντα μοι συ και αδελφός και συγκληρονόμος και φίλος και μέλος. Τι πλέον θέλεις;” “Μπορείς ν’ ανταποκριθείς με λίγη εμπιστοσύνη; Δεν ζητώ ολοκληρωτική, άμεση αλλαγή. Αλλά πορεία βήμα προς βήμα. Θα σε στηρίξω, θα σε προστατεύσω, θα οδηγήσω τα βήματά σου – μόνον άλλαξε στάση. Κι όταν λάβεις συγχώρεση στο όνομά μου, μη σκεφτείς ότι το παρελθόν έχει πάψει να υπάρχει. Αλλά τότε μόνο θα έχεις απαλλαχτεί από τις πληγές, όταν γίνεις τόσο ξένος προς αυτές, ώστε να μη τις λογαριάζεις πια για δικές σου”.
Ο Μητροπολίτης Άντονυ Μπλουμ
Όταν τα παλιά μας πάθη ζωντανεύουν ενώπιόν μας, καταλαβαίνουμε ότι δεν είναι δυνατόν μέσα σε μια στιγμή να ελευθερωθούμε από το παρελθόν. Χρειάζεται χρόνο για να βαδίσουμε στο δρόμο της ελευθερίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Χριστός μας αρνείται τη συγχώρεση. Η συγχώρεση του Θεού εκδηλώνεται μέσα από τη συμπάσχουσα αγάπη του, την αποδοχή και την διαρκή πρόνοιά Του που δεν επιτρέπει να οδηγηθούμε ανυπεράσπιστοι στον ίδιο πειρασμό. Έτσι, η συγχώρεση του Κυρίου, μπορεί να λύνει την αποξένωση, αλλά χρειάζεται επίπονος αγώνας και μετάνοια για να γίνουμε καινοί με τη χάρη Του. Η άφεση δεν σβήνει το παρελθόν. Το θεραπεύει μέσα από τη συνέργεια τη δική μας με τον Θεό.
Ας εμπιστευόμαστε, λοιπόν, καθημερινά τον λογισμό μας στον Θεό με ειλικρίνεια. Κι όταν προσερχόμαστε στην Εξομολόγηση, η ευχή της συγχωρήσεως θα έχει αληθινό, πραγματικό νόημα: την επανασυγκρότηση μιας φιλίας, που όσον αφορά τον Θεό παραμένει αναλλοίωτη, αλλά ως προς το δικό μας μέρος χρειάζεται να την επιδιώξουμε. Κι αυτή μας η πρόθεση πρέπει να στηρίζεται από αποφασιστικότητα, κι η αποφασιστικότητα από πράξη και καινότητα ζωής.
του Μητροπολίτη Άντονυ (Μπλουμ) του Σουρόζ
πηγή: http://www.oodegr.com/

[johnge]

ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑ ΣΥΝΤΕΤΡΙΜΜΕΝΗ

Ένας ευλαβής μοναχός, απ’ το βουνό του Ολύμπου, λεγόμενος Σωφρόνιος, ήρθε και μου διηγήθηκε κάποιο συμβάν, όμοιο μ’ εκείνο που είναι γραμμένο στο ιερό βιβλίο της Κλίμακος. Μας αφηγήθηκε δηλαδή, ότι στον Όλυμπο υπήρχε κάποιος Γέροντας πολύ ενάρετος, πραγματικά θεοφόρος, στον οποίο σύχναζαν πολλοί αδελφοί μοναχοί, για ν’ ακούσουν απ’ το άγιο στόμα του λόγους ψυχικής σωτηρίας.

Καθώς, λοιπόν, καθόταν οι αδελφοί και άκουγαν τον άγιο Γέροντα να τους ομιλεί πάνω σε θέματα ψυχωφελή, ήρθε και κάποιος λαϊκός, έβαλε μετάνοια στον Γέροντα και στάθηκε παράμερα. Όταν ο Γέροντας τον παρατήρησε προσεχτικά και τον ρώτησε για ποιό λόγο ήρθε κοντά του, εκείνος απάντησε: -΄Ηρθα να εξομολογηθώ τις αμαρτίες μου στην αγιωσύνη σου, άγιε Γέροντα. Ο Γέροντας τον ξαναρωτά:

-Θέλεις να τα εξομολογηθείς ιδιαιτέρως, τέκνον μου, στην μετριότητα μου, ή μπροστά σε όλους τους αδελφούς;
-Αν εσύ το θέλεις, τίμιε πάτερ, δεν διστάζω να εξομολογηθώ τα κρίματά μου μπροστά σε όλους τους αδελφούς.
-Τότε, του λέγει ο Γέροντας, λέγε, τέκνο μου, χωρίς να ντρέπεσαι καθόλου.
Άρχισε, λοιπόν, ο λαϊκός να λέγει όλα τ’ αμαρτήματά του, ακόμη κ’ εκείνα που δεν επιτρέπεται να φτάνουν στ’ αυτιά των ανθρώπων ή να γράφονται. Όταν τελείωσε λέγοντας τα πάντα, στάθηκε μπρος στο Γέροντα, με τα μάτια δακρυσμένα, το βλέμμα κατεβασμένο και την καρδιά συντετριμμένη.
Ο Γέροντας τον πρόσεχε επί αρκετή ώρα, και κάποια στιγμή του λέει:
-Θα ήθελες, τέκνον μου, να ντυθείς το άγιο σχήμα των μοναχών;

-Ω, ναι, πάτερ μου, το θέλω πάρα πολύ και στο σακκούλι μου έχω κιόλας τα καλογερικά ράσα.

Ο Γέροντας τον κατήχησε και, ύστερ’ από την ακολουθία της κούρας, τον έντυσε με το άγιο σχήμα των μοναχών. Μετά του λέει:
-Πορεύου τώρα εις ειρήνην, τέκνον, και από δω κ’ εμπρός προσπάθησε να μην ξαναπέσεις σε αμαρτία.

Τότε, πήρε συγχώρεση, έβαλε μετάνοια και αναχώρησε δοξάζοντας το Θεό.
Οι μοναχοί που παρακολούθησαν τα συμβάντα, έδειξαν την απορία τους και ρώτησαν αμέσως τον άγιο Γέροντα:
-Πώς γίνεται, τίμιε πάτερ, να εξομολογείται μπροστά μας τόσα πολλά, κ’ εσύ δεν του έδωκες ούτε τον παραμικρό κανόνα ή επιτίμιο;

-Ω αγαπημένα μου τέκνα, τους αποκρίνεται ο Γέροντας. Δεν εβλέπατε τον φοβερό και λαμπροφορεμένον άνδρα, που στεκόταν εδώ εμπρός μας, και του οποίου το πρόσωπο ήταν σαν αστραπή και τα ενδύματά του σαν το φως; Αυτός, λοιπόν, κρατούσε στο χέρι του ένα χαρτί, όπου ήταν γραμμένα τ’ αμαρτήματα του εξομολογουμένου· είχε ακόμη και μελάνι κ’ ένα κοντύλι από καλάμι. Και καθώς ο άνθρωπος αυτός εξομολογείτο στην αναξιότητά μου και μπροστά σας τ’ αμαρτήματά του, εκείνος τα έσβηνε με το καλάμι του. Αφού, λοιπόν, ο πολυεύσπλαχνος και πολυέλεος Θεός μας του τα συγχώρησε, ποιος είμ’ εγώ ο αμαρτωλός και ανάξιος, που θα του βάλω κανόνες και επιτίμια;

Σαν άκουσαν όλα τούτα οι μοναχοί, κυριεύθηκαν από φόβο για τα γενόμενα και τα λεγόμενα. Έβαλαν μετάνοια στον άγιο Γέροντα, ευχαριστώντας και δοξάζοντας την αγαθότητα και την φιλανθρωπία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Και, γεμάτοι από θαυμασμό και καταθαμπωμένοι από τα ξένα και παράδοξα έργα του πολυεύσπλαχνου Θεού, αναχώρησαν από το κελλί του άγιου Γέροντα.

πηγή: http://www.agioritikovima.gr/perizois/2 ... mologii-me

[Achilleas]

Στο ιερό εξομολογητήριο



Κατά τη διάρκεια του Μυστηρίου θα πρέπει να αναλογιζόμαστε πως δεν βρισκόμαστε μπροστά σε έναν άνθρωπο, αλλά μπροστά στον ίδιο το Θεό, που παρευρίσκεται πνευματικά και ακούει την εξομολόγησή μας. Αυτό θα μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε το αίσθημα της ντροπής και να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς, πράγμα απαραίτητο για την εξομολόγηση. Η ειλικρίνεια και η βαθιά συναίσθηση των αμαρτιών μας γεννά την ταπείνωση και η ταπείνωση με τη σειρά της την αληθινή συντριβή και μετάνοια. Ο Θεός δεν ξεγελιέται όπως οι άνθρωποι, γιατί γνωρίζει όχι μόνο τα βάθη της ψυχής μας, αλλά ακόμα και την παραμικρή λεπτομέρεια του βίου μας και των σκέψεών μας.
Δεν είναι σωστό λοιπόν να μακρηγορεί κανείς στην εξομολόγηση. Ομολογούμε σύντομα τις αμαρτίες μας, με μετάνοια και συναίσθηση, και δεχόμαστε με εμπιστοσύνη τις όποιες συμβουλές του εξομολόγου. Ιδιαιτέρως, δεν χρειάζεται ανάλυση στις σαρκικές λεγόμενες αμαρτίες. Τις ομολογούμε με λιτό και επιγραμματικό τρόπο. Γι᾽ αυτό και δεν είναι επιτρεπτό να καθυστερεί κανείς στο εξομολογητήριο. Αν υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα προς συζήτηση, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί κάποια άλλη ώρα πέραν της εξομολογήσεως, και οπωσδήποτε όχι στην εξομολόγηση προ των μεγάλων εορτών των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Εκείνη την ώρα πολλοί αδελφοί μας περιμένουν κι εκείνοι, να εξομολογηθούν. Ας τους σεβαστούμε.

http://asterakiaa.blogspot.gr

[Achilleas]

«ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ» ΧΩΡΙΣ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ: «ΜΙΑ ΕΥΧΗ ΓΙΑ ΝΑ ΚΟΙΝΩΝΗΣΩ»



1. Παρουσιάζονται κατά διαστήματα στους Πνευ­ματικούς άνθρωποι μεγάλης συνήθως ηλικίας, σε σπάνιες περιπτώσεις στις πόλεις, αλλά πολύ συχνό­τερα στα χωριά και ζητούν να τους διαβάσουν (οι Εξομολόγοι) μια ευχή για να κοινωνήσουν. Είναι προφανώς προκατειλημμένοι από μακροχρόνια επικρατούσα συνήθεια, η οποία εμφανίζεται μάλι­στα και ως «παράδοση»!

Από αμνημονεύτων χρόνων, και μάλλον από της τουρκοκρατίας, λόγω απαιδευσίας κλήρου και λα­ού, διέφυγε το στοιχείο της εξομολογήσεως από το μυστήριο της Μετανοίας και Εξομολογήσεως και ο λαός συνήθισε να «εξομολογείται» χωρίς να εξαγορεύει τα αμαρτήματά του, δηλ. στην ουσία χωρίς να εξομολογείται.

Προσέρχονταν στον Ιερέα και αυτός, χωρίς να τους συστήνει την εξομολόγηση, τους διάβαζε τη συγχωρητική ευχή, ή ατομικώς ή και ομαδικώς. Με­τά κοινωνούσαν έχοντας προφανώς και ήρεμη τη συνείδησή τους!

Και επειδή οι άνθρωποι πάντοτε ρέπουν προς τα εύκολα, θέλουν δηλαδή λύση των προβλημάτων τους και στην προκειμένη περίπτωση των αμαρτημάτων τους, χωρίς μετάνοια και εξομο­λόγηση, χωρίς κόπο και θυσία, όσοι είναι αυτής της νοοτροπίας, συνεχίζουν την… «παράδοση»!

Αυτή η άγνοια και παρεξήγηση πρέπει να εκλεί­ψει. Πρέπει να καταλάβουμε όλοι μας ότι, διάγο­ντες τον 21ον αιώνα, δεν είναι επιτρεπτό και τιμητι­κό οι Ιερείς να δέχονται και οι «πιστοί» να ζητούν εξομολόγηση χωρίς εξαγόρευση των αμαρτιών. Αυτός που θέλει να κοινωνήσει, πρέπει να υποδε­χτεί τον Χριστό στο καθαρό «σαλόνι» της ψυχής του· και η κάθαρση της ψυχής, γίνεται με την εξομο­λόγηση.

Για να υποδεχτούμε στην ονομαστική μας γιορτή τους επισκέπτες μας, καθαρίζουμε μέρες το σπίτι μας και στολίζουμε ιδιαίτερα το σαλόνι μας. Εάν αυτά τα προσέχουμε για τους ανθρώπους, πώς θα υποδεχτούμε τον Χριστό με τη Θ. Κοινωνία στην καρδιά μας, χωρίς να την καθαρίσουμε από τις ποι­κίλες αμαρτίες που καθημερινά κάνουμε, χωρίς να εξομολογηθούμε; Γίνεται να βάλουμε τον επισκέ­πτη μας να καθίσει σε κάθισμα λερωμένο; Όταν δεν συμμετέχουμε σωστά στο μυστήριο της Μετανοίας – Εξομολογήσεως μοιάζει σαν να μη νοιώθου­με πού βάζουμε να «καθίσει» ο Χριστός.

Έκτος αυτών πρέπει να γνωρίζουμε ότι η εξαγό­ρευση των αμαρτιών μας είναι τελείως απαραίτητη για δύο βασικούς λόγους. Πρώτον, διότι (η εξαγό­ρευση) αποτελεί ένα από τα αισθητά σημεία του Μυστηρίου και χωρίς αυτό δεν υπάρχει Μυστήριο. Δεύτερον, διότι ο Εξομολόγος όταν διαβάζει τη σχετική ευχή μετά την εξομολόγηση του εξομολογουμένου, λέει ότι συγχωρούνται οι αμαρτίες που ήδη έχει πει ο εξομολογούμενος (και όχι αυτές που δεν είπε).

Επομένως, ποτέ ξανά να μη πει κανείς: «Μια ευχή για να κοινωνήσω». Αλλά όταν θέλω να κοινωνήσω προετοιμάζομαι για την εξομολόγησή μου με τη βοήθεια κάποιου βοη­θήματος και πάω να εξομολογηθώ τις αμαρτίες μου μετανοιωμένος και αποφασισμένος να διορθωθώ.

Δεν εξομολογούμαι από φόβο ή από συνήθεια, ούτε για να φύγει το βάρος που έχω μέσα μου. Δεν εξομολογούμαι δύο – τρεις μόνο αμαρτίες για να αναπαύσω τη συνείδησή μου ή για να απαλλαγώ από τις ενοχές που με βαραίνουν.

Εξομολογούμαι γνωρίζοντας ότι, όποιες αμαρ­τίες μου αποκρύπτω ή «τις ξεχνώ», όποιες παρου­σιάζω συγκεκαλυμμένες για να μη φανεί το μέγεθος ή το είδος της αμαρτίας μου και όποιες ωραιοποιώ από ντροπή, μένουν αθεράπευτες και οι πληγές των αμαρτιών μου με μολύνουν. Στη Θεία Κοινωνία που ακολουθεί, η Θεία χάρη μένει ανενέργητη, διότι ο Χριστός δεν αναπαύεται μέσα μου, επειδή είμαι «ακάθαρτος». ΕΞΟΜΟΛΟΓΟΥΜΑΙ διότι αμάρτησα· προς τον Θεό, προς τον πλησίον μου (τον οποιονδήποτε) και προς τον εαυτό μου.

Εξομολογούμαι διότι ανακαλύπτω και αναγνω­ρίζω ΟΛΕΣ τις αμαρτίες που έκανα, διότι μετανοιώνω γι’ αυτές και τις καταθέτω χωρίς ντροπή στον Πνευματικό μου. (Όσες τυχόν τις ξέχασα και τις θυμήθηκα καθυστερημένα τις σημειώνω, για να μη τις ξεχάσω πάλι και τις λέω στην επόμενη εξομολό­γησή μου).

Εξομολογούμαι, διότι θέλω να λάβω τη συγχώ­ρηση και την ευλογία του Θεού, ώστε να ζήσω από δω και μπρος, όπως θέλει ο Θεός εν μετάνοια και υπακοή στο νόμο Του.

http://www.agioritikovima.gr

[Νίκος]

Μπορεί κανείς να σωθεί χωρίς Πνευματικό και Εξομολόγηση;
Παρασκευή, 06 Σεπτέμβριος 2013 - από oparadeisos.wordpress.com



του Γέροντος Κλεόπα Ηλίε

Όχι. Κανείς δεν μπορεί να σωθεί, ούτε λαϊκοί ούτε μοναχοί ούτε κληρικοί, χωρίς την εξομολόγηση των αμαρτιών και χωρίς τη λύση από τον πνευματικό, κατά τον λόγο του Κυρίου που λέει: «λάβετε Πνεύμα Άγιον. Αν τινών αφήτε τας αμαρτίας, αφίενται αυτοίς. Αν τινών κρατήτε, κεκράτηνται» (Ιω. 20, 23). Και σε άλλο χωρίο: «όσα εάν δήσητε επί της γης, έσται δεδεμένα εν τω ουρανώ. Και όσα εάν λύσητε επί της γης, έσται λελυμένα εν τω ουρανώ» (Ματθ. 18, 18).

Επομένως, πώς θα μπει κανείς στη βασιλεία των ουρανών, μη όντας λελυμένος στη γη από τις αμαρτίες του; Διότι η εξουσία αυτή δόθηκε μόνο στους εκλεκτούς, δηλαδή στους Αποστόλους, στους Επισκόπους και στους Ιερείς, και όχι στους λαϊκούς.
Πρέπει όλοι να έχουμε τους πνευματικούς μας και να εξομολογούμεθα τακτικά, ακόμα και εκείνοι οι οποίοι νομίζουν ότι δεν έχουν αμαρτίες. Ετσι μας διδάσκει ο άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης: «εάν είπωμεν οτι αμαρτίαν ουκ έχομεν, εαυτούς πλανώμεν και η αλήθεια ουκ έστιν εν ημίν. εάν ομολογώμεν τας αμαρτίας ημών, πιστός έστι και δίκαιος, ίνα αφή ημίν τας αμαρτίας και καθαρίση ημάς από πάσης αδικίας» (Α’ Ίω. 1, 8-9).Και ο άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης δείχνει λέγοντας: «Όλοι πρέπει να μετανοήσουμε, και λαϊκοί και μοναχοί και ιερείς και αρχιερείς.

Να μετανοήσουμε όλοι (να εξομολογηθούμε), για να σωθούμε». Χωρίς εξομολόγηση, κανείς δεν μπορεί να σωθεί, επειδή «πολλά γαρ πταίομεν άπαντες» (Ιακώβου 3, 2). Πας άνθρωπος συλλαμβάνεται και γεννιέται με αμαρτίες (Γεν. 8, 21˙ Ψαλ. 50, 6˙ Ματθ. 7, 11˙ Ρωμ. 3, 11).

Η Αγία Γραφή μας δείχνει ότι «η δε αμαρτία γεννά τον θάνατον» (Ιακ. 1, 15) και ότι «τίποτα ακάθαρτο δεν θα εισέλθει στη βασιλεία των ουρανών». Να ενθυμούμαστε ότι «αμαρτία είναι η καταπάτηση του νόμου του Θεού και ακαθαρσία ενώπιον Του», και ότι η οργή του Κυρίου έρχεται πάνω στους κακούς και αμαρτωλούς, οι οποίοι πεθαίνουν ανεξομολόγητοι και χωρίς μετάνοια. Οι αμαρτωλοί, δι’ εξομολογήσεως και μετανοίας, στρέφουν την δίκαιη οργή του Θεού και αποκτούν την σωτηρία, των ψυχών τους.

Πηγή: ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΒΗΜΑ

[Φωτεινή]

Το λουτρό της ψυχής




ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΘΩ;

ΘΑ ἐξομολογηθεῖς γιά νά βρεῖς τήν γαλήνη καί τήν χαρά σου. Εἶσαι στεναχωρημένος καί λυπημένος. Πολλές σκέψεις καί ἀγωνίες βασανίζουν τήν ψυχή σου. Νομίζεις ὃτι αἰτία τῆς ἀγωνίας σου εἶναι ἡ ἀνέχεια, ἡ ἀρρώστια, οἱ δυσκολίες πού συναντᾶς…… Πραγματικά ὅμως ἡ οὐσιαστική ἀφορμή εὑρίσκεται ἀλλοῦ. Ἡ χαρά καί ἡ λύπη τοῦ ἀνθρώπου ἕχει τήν πηγή της στήν συνείδησή του. Ὅταν αὐτή εἰρηνεύει καί δέν διαμαρτύρεται, τότε ὅση συννεφιά καί ἄν εἶναι ἀπ᾿ ἕξω, ὁ ἄνθρωπος χαίρεται τήν ζωή του. Ὅταν ὅμως ἡ συνείδηση φωνάζει πώς εἶσαι ἕνοχος, τότε καί μέσα στήν πιό ζηλευτή ὑγεία καί στά μεγαλύτερα πλούτη καί στίς ζωηρότερες ἀπολαύσεις, θά εἶσαι ὁ δυστυχής. Θά εἶσαι ἕνας ἄλλος Δαμοκλῆς, πού θά βλέπεις ἐπάνω ἀπό τό κεφάλι σου νά κρέμεται τό ξίφος τῆς Θείας Δικαιοσύνης. Ἀπό τήν κατάσταση αὐτή μόνο ἡ Ἐξομολόγηση ἕχει τήν δύναμη νά σέ λυτρώσει, διότι μόνο μέ αὐτήν ἐπιτυγχάνεται ἡ συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν σου καί ἄρα ἡ γαλήνη τῆς συνειδήσεώς σου.

Θά ἐξομολογηθεῖς γιά νά ἀποκτήσει καί πάλι ἡ ψυχή σου τήν καθαρότητα καί τήν ὡραιότητα πού τῆς ἔδωσεν ὁ Θεός. Οἱ παρεκτροπές καί οἱ ἁμαρτίες σου εἶναι ἐκείνα πού μολύνουν καί ἀσχημίζουν τήν ψυχήν σου, πού τήν κάνουν ἀγνώριστη, τόσο, ὥστε νά τήν ἀποστρέφεται ὁ Θεός καί σιγά-σιγά καί οἱ ἄνθρωποι. Πρόσεξε καί θά ἰδῆς πόσο ἀποκρουστικός γίνεται ὁ ἄνθρωπος ὁ ἐγωϊστής, ὁ φθονερός, ὁ μέθυσος, ὁ ἐγκληματίας, ὅσο ὡραῖος καί ἅν εἶναι ἐξωτερικά.

Θά ἐξομολογηθεῖς ἀκόμη, διότι αὐτή εἶναι ἡ ἐντολή τοῦ Θεοῦ. Μέ τό στόμα τοῦ Προφήτου Ἡσαΐα ὁ Θεός διέταξε: «Λούσασθε καί καθαροί γίνεσθε, ἀφέλετε τάς πονηρίας ἀπό τῶν ψυχῶν ὑμῶν». Ὁ Πρόδρομος Ἰωάννης, ἀλλά καί αὐτος ὁ Κύριός μας εἰς μετάνοιαν ἐκάλεσαν: «Μετανοεῖτε· ἤγγικε γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». Καί δέν ὑπάρχει χριστιανική ψυχή, πού νά μή συγκινεῖται διαβάζοντας τήν παραβολή τοῦ Ἀσώτου υἱοῦ, τόν ὁποῖον ἡ πραγματική μετάνοια καί ἡ εἰλικρινής ἐξομολόγησις ὡδήγησαν στό νά ξαναπάρει τήν πρώτη του θέση στό πατρικό σπίτι.

Πρέπει λοιπόν, εἶναι ἀνάγκη, νά ἐξομολογηθεῖς.

ΠΟΥ ΘΑ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΘΩ;

ΟΧΙ μπροστά στήν εἰκόνα οὔτε ἀπ᾿ εὐθείας στόν Θεό. Ἐφ᾿ ὅσον πῆρες ἀπόφαση νά ἐξομολογηθεῖς, εἶσαι ὑποχρεωμένος νά κάνεις Ἐξομολόγηση ὅπως τήν ὥρισε ὁ Χριστός καί ἡ Ἐκκλησία καί ὄχι ὅπως νομίζεις σύ. Ὅσες φορές τά εἶπες στήν εἰκόνα ἤ ἀπ᾿ εὐθείας στόν Θεό, τί ἀπάντηση πῆρες; Καί πῶς εἶσαι σίγουρος ὅτι ἔκανες καλή Ἐξομολόγηση, ἀφοῦ γιά πολλά ἴσως σφάλματά σου δέν ἐθεώρησες ἀνάγκη νά τά πεῖς, διότι δέν ἐγνώριζες πώς εἶναι ἁμαρτίες; Καί ὕστερα ἀπό μιά τέτοια Ἐξομολόγηση τί ὁδηγίες καί τί συμβουλές πῆρες γιά τήν διόρθωση τῆς ζωῆς σου;

Ἄν αὐτό πού λές εἶναι ὀρθό, τότε θά εἶναι σωστό κι᾿ αὐτό πού θά σοῦ πῶ τώρα: Ὅταν εἶσαι ἄρρωστος, δέν χρειάζεται νά πᾶς στόν γιατρό. Πᾶρε μιά φωτογραφία τοῦ γιατροῦ καί πές της ποῦ πονεῖς καί τί αἰσθάνεσαι!

Ὄχι λοιπόν! Γιά νά ἐξομολογηθεῖς, θά πᾶς στόν Ἱερέα, στόν Πνευματικό, ὁ ὁποῖος εἶναι ἐπιφορτισμένος ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ εἰδικά μέ τήν ἐργασία αὐτή. Ὁ Κύριος, μετά τήν Ἀνάσταση Του, το βράδυ τῆς πρώτης ἡμέρας τῆς Ἀναστάσεως, ἔδωσε στούς Ἄποστόλους τήν εἰδική αὐτή ἐξουσία μέ τό νά ἐμφυσήσει εἰς αὐτούς τό Ἅγιον Πνεῦμα καί μέ τούς βαρυσήμαντους αὐτούς λόγους: «Λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον· ἄν τινων ἀφῆτε τάς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς· ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται» (Ἰωαν. κ΄ 22-23).

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέει τά ἑξῆς, ἑρμηνεύοντας τά λόγια αὐτά τοῦ Κυρίου: «Καίτοι κατοικοῦν ἐδῶ εἰς τήν γῆν, ἐπετράπησαν νά διοικοῦν τά ἐν οὐρανοῖς καί ἔλαβον ἐξουσίαν, τήν ὁποίαν ὁ Θεός οὔτε εἰς ἀγγέλους, οὔτε εἰς ἀρχαγγέλους ἔδωκε , διότι δέν εἶπεν εἰς ἐκείνους «ὅσα ἄν δήσητε ἐπί τῆς γῆς, ἔσται δεδεμένα ἐν τῲ οὐρανῲ, καί ὅσα ἄν λύσητε ἐπί τῆς γῆς, ἔσται λελυμένα ἐν τῲ οὐρανῲ». Ὅσα οἱ Ἱερεῖς ἐδῶ ἐπί τῆς γῆς ἐνεργοῦν (διά τοῦ Μυστηρίου τῆς Ἐξομολογήσεως), ταῦτα ὁ Θεός ἀπό τόν οὐρανόν ἐπικυρώνει καί ὁ Δεσπότης ἐπιβεβαιώνει τήν ἀπόφασιν τῶν δούλων του Ἱερέων…».

«Μετανοήσατε οἱ πεπλανημένοι, ἐπιστρέψατε τῂ καρδίᾳ»

(Ἡσαΐας, Μς΄ 8)





ΟΧΙ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΕΣ

ΠΑΡ᾿ ὅλα αὐτά εἶναι μερικοί, πού δικαιολογοῦνται πώς δέν ὑπάρχουν σήμερα καλοί Ἱερεῖς καί κατάλληλοι Ἐξομολόγοι. Αὐτό εἶναι μία μεγάλη ἀνακρίβεια. Σήμερα ὑπάρχουν καλοί Ἐξομολόγοι, περισσότεροι ἀπό κάθε ἄλλη φορά. Το μόνο πού χρειάζεται εἶναι νά ψάξουμε νά τούς βροῦμε.

Ἄς κάνουμε γιά τήν ὑγεία τῆς ψυχῆς ὅ,τι κάνουμε καί γιά τήν ὑγεία τοῦ σώματος. Ὅταν ἀρρωστήσουμε, ἐρωτοῦμε νά μάθωμε ποῦ εῖναι ὁ καλός γιατρός. Καί εἴμεθα διατεθειμένοι νά φθάσωμε καί στήν Εὐρώπη καί στήν Ἀμερική ἀκόμη. Γιατί νά μή κάνουμε τό ἴδιο καί γιά τήν ψυχή μας; Θά σέ ἐρωτοῦσα ἀκόμη καί κάτι ἄλλο: Μήπως ἐξετάζεις τί ἄνθρωπος εἶναι ὁ γιατρός, ὁ φαρμακοποιός, ὁ ἀρτοποιός σου; Δέν πηγαίνεις μόνο καί μόνο γιά νά πάρεις ὅ,τι σοῦ χρειάζεται, ἀδιαφορῶντας γιά τό ποιόν τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν;

Ἔπειτα μή λησμονεῑς ὅτι ἡ χάρις τοῦ Μυστηρίου δέν ἐξαρτᾶται ἀπό τό πρόσωπο τοῦ Ἱερέως. Ἡ συγχώρησις τῶν ἁμαρτιῶν σου, τήν ὁποίαν πηγαίνεις νά λάβεις στήν Ἐξομολόγησι, δέν πηγάζει ἀπό τόν Ἱερέα, ἀλλ᾿ ἀπό τόν ἴδιο τόν Θεό. Ἐάν προσέξεις, θ᾿ ἀκούσεις, στό τέλος τῆς Ἐξομολογήσεως, τόν Ἱερέα, μετά τήν ἀνάγνωση τῆς εὐχῆς, νά σοῦ λέει καί τά ἑξῆς: «Ἡ χάρις τοῦ Παναγίου Πνεύματος, (ὄχι ἐγώ), διά τῆς ἐμῆς ἐλαχιστότητος, ἔχει σε συγκεχωρημένον καί λελυμένον».

ΠΟΤΕ ΟΜΩΣ;

ΠΡΕΠΕΙ νά ἐξομολογηθεῖς τό ταχύτερο. Χωρίς νά χάσεις καθόλου καιρό. Μήν πεῖς: Ἐξομολογοῦμαι ἀργότερα. Ὁ καιρός δέν εἶναι στήν ἐξουσία σου. Πόσους δέν ἐγέλασε καί δέν κατέστρεψε ἔτσι ὁ ἐχθρός τῆς ψυχῆς μας, ὁ διάβολος! Ὅσο ἀναβάλλεις, τόσο συσσωρεύονται ὅλο καί περισσότερες ἁμαρτίες. Ὅσο περνᾶ ὁ καιρός, τόσο οἱ ἁμαρτίες σου θά γίνωνται βαρύτερες καί χειρότερες. Μή φαντάζεσαι ὅτι οἱ μεγάλοι ἁμαρτωλοί ἔφθασαν διά μιᾶς στό κατάντημά τους. Ἀπό μικρές ἁμαρτίες ἄρχισαν καί σιγά-σιγά, χωρίς τήν συγχώρηση καί τήν ἐνίσχυση τῆς Ἐξομολογήσεως, ἡ ψυχή τους συνήθισε στήν ἀτμόσφαιρα καί τήν ζωή τῆς ἁμαρτίας καί ἔτσι προχώρησαν ἀπό τίς μικρότερες στίς μεγαλύτερες ἁμαρτίες, χωρίς νά τό ἀντιληφθοῦν. Μέ τήν Ἐξομολόγηση βγάζεις ἀπό τό χωράφι τῆς ψυχῆς σου τούς σπόρους τοῦ κακοῦ, πού σπέρνει ὁ διάβολος, καί δέν τούς ἀφήνεις νά ριζοβολήσουν καί νά ἀναπτυχθοῦν. Ἐπί πλέον, ὅσο ἀναβάλλεις νά ἐξομολογηθεῖς, τόσο δυσκολώτερο σοῦ φαίνεται νά πλησιάσεις στόν Πνευματικό. Μήν πεῖς μέ τόν νοῦ σου: Θά μετανοήσω καί θά ἐξομολογηθῶ, ὅταν θά γηράσω. Ποιός σοῦ ὑπόσχεται ὅτι θά γηράσεις; Καί πῶς φαντάζεσαι ὅτι θά ἔχεις τήν ἀντοχή πού χρειάζεται γιά νά μετανοήσης, ὅταν ξέρης πόσο ἀδύνατη γίνεται καί ἡ θέλησις καί ἡ σκέψις καί ὅλες οἱ δυνάμεις τοῦ ἡλικιωμένου ἀνθρώπου;

Μή σκεφθεῖς: Τώρα εἶμαι πολύ ἁμαρτωλός. Θά φροντίσω σιγά-σιγά νά διορθωθῶ καί μετά ἐξομολογοῦμαι. Ἀλλοίμονο ἄν ὁ βαρειά ἄρρωστος ἕλεγε θά γίνω καλύτερα καί μετά θά πάω στόν γιατρό. Μήν ἀφήσεις νά πᾶς στόν Πνευματικό τήν τελευταία στιγμή, τίς παραμονές τῶν μεγάλων Ἑορτῶν. Τότε εἶναι τόσοι πολλοί πού περιμένουν νά ἐξομολογηθοῦν, ὥστε εἶναι ἀδύνατο καί ἀπό μέρους σου καί ἀπό μέρους ἐκείνου νά κάνεις μιά καλή Ἐξομολόγηση.

Πότε λοιπόν θά ἐξομολογηθεῖς; Κάθε πότε πλένεσαι; Κάθε πότε πλένεις τά ροῦχα σου; Μήπως μένεις ἄπλυτος καί μέ ἀκάθαρτα ροῦχα, λέγοντας ὅτι θά καθαρισθεῖς τά Χριστούγεννα ἤ τό Πάσχα; Μήπως ὅταν πονᾶς ἤ ὅταν σέ καίει ὁ πυρετός, ἀφήνεις, ἔστω καί ὕστερα ἀπό μιά ὥρα, νά ζητήσεις τήν βοήθεια τοῦ γιατροῦ; Ὅ,τι κάνεις γιά τό σῶμα σου, θά κάνεις καί γιά τήν ψυχή σου. Μόλις αἰσθανθεῖς τό πρῶτο λέρωμα, τήν πρώτη πληγή, τό πρῶτο βάρος τῆς ἁμαρτίας, θά τρέξεις ἀμέσως χωρίς ἀναβολή.

Τῆς πατρῴας δόξης σου ἀποσκιρτήσας ἀφρόνως, ἐν κακοῖς ἐσκόρπισα ὅν μοι παρέδωκας πλοῦτον. Ὅθεν σοι τήν τοῦ ἀσώτου φωνήν κραυγάζω. Ἥμαρτον ἐνώπιόν σού, Πάτερ οἰκτίρμον. Δέξαι με μετανοοῦντα καί ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου.

(Κοντάκιον Κυριακ. Ἀσώτου)

ΠΩΣ ΘΑ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΘΩ;

ΟΠΩΣ γιά νά πᾶς στόν γιατρό πρέπει νά καταλάβεις ὅτι εἶσαι ἄρρωστος, ἔτσι καί γιά νά ξεκινήσεις νά ἐξομολογηθεῖς πρέπει πρῶτα-πρῶτα νά συναισθανθεῖς ὅτι εἶσαι ἕνας ἁμαρτωλός. Πολλοί νομίζουν πώς δέν ἔχουν ἁμαρτίες ἤ πιστεύουν πώς οἱ ἁμαρτίες τους εἶναι ἀσήμαντες καί ἐλαφρές, ἄλλωστε ἔχουν τόσες δικαιολογίες γιά τά σφάλματά τους. Ὅμως ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ βεβαιώνει κατηγορηματικά ὅτι δέν ὑπάρχει δίκαιος «οὐδέ εἶς» καί μᾶς προειδοποιεῖ ὅτι «ἐάν εἴπωμεν ὅτι ἁμαρτίαν οὐκ ἔχομεν, ἑαυτούς πλανῶμεν καί ἡ ἀλήθεια οὐκ ἔστιν ἐν ἡμῖν». Ὅσες καί ὅποιες καί ἄν εἶναι οἱ ἁμαρτίες μας, εἶναι ἁμαρτίες μας, εἶναι ἁμαρτίες, πού γιά νά συγχωρηθοῦν χρειάσθηκε νά σταυρωθεῖ ὁ Χριστός.

Ἐάν λές ὅτι δέν ἔχεις ἁμαρτίες, ἤ ὅτι οἱ ἁμαρτίες σου εἶναι ἐλαφρές καί δικαιολογημένες, αὐτό σημαίνει πώς δέν γνωρίζεις ὅσο πρέπει τόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Ἐδῶ θά σέ βοηθήσουμε σύντομα καί ἁπλᾶ νά ἐξετάσεις τόν ἑαυτό σου κάτω ἀπό τό φῶς τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ, γιά νά ἀνακαλύψεις καί ἐξακριβώσεις τίς ἁμαρτίες σου. Ὁ κατάλογος τῶν ἐρωτημάτων αὐτῶν δέν ἐξαντλεῖ καί δέν περιλαμβάνει – διότι δέν εἶναι εὔκολο – ὅλες τίς περιπτώσεις πού μπορεῖ νά γίναμε ἔνοχοι ἀπέναντι τοῦ θείου νόμου. Θά σοῦ εἶναι ὅμως μία καλή ἀρχή καί μιά ἀρκετή βοήθεια γιά νά κάνεις μία καλή ἐξέταση τοῦ ἑαυτοῦ σου.

Μή ξεκινήσεις, λοιπόν, ἀπροετοίμαστος γιά τήν Ἐξομολόγηση. Διάλεξε ἕναν ἤρεμο τόπο καί σέ μιά ἥσυχη ὥρα, βάλε κάτω τόν ἑαυτό σου καί ἐξέτασέ τον ἀμερόληπτα καί χωρίς ἐλαφρυντικά.



Α΄

Ἐξέτασέ τον πρῶτα ἐάν εἶναι ἐντάξει στά καθήκοντά του πρός τόν Θεό:

Ποιά εἶναι ἡ πίστης σου καί ἡ ἐμπιστοσύνη σου πρός τόν Θεό; Μήπως στίς δυσκολίες τῆς ζωῆς σου ἀπελπίζεσαι καί γογγύζεις κατά τοῦ Θεοῦ; Μήπως πιστεύεις σέ ὄνειρα καί δεισιδαιμονίες; Μήπως διαφωτίζεις καί ὁδηγεῖς ἄλλους στό νά τηρήσουν διάφορες δεισιδαιμονίες καί προλήψεις; Κατέφυγες καμμιά φορά στά μάγια, τόν πνευματισμό κ.λ.π. ; Μήπως παρεσύρθης ποτέ ἀπό αἱρετικές διδασκαλίες; Μήπως συζητεῖς μέ τούς μάρτυρας τοῦ Ἰεχωβᾶ ἤ ἄλλους αἱρετικούς; Μήπως πηγαίνεις στίς συναθροίσεις τους ἤ διαβάζεις τά βιβλία τους; Ἀφήνεις τό στόμα σου ἐλεύθερο ὥστε νά βγαίνουν ἀπ᾿ αὐτό ἀπρεπεῖς λόγοι, ὕβρεις, κακολογίες, κατάρες; Μήπως ὡρκίσθηκες χωρίς λόγο ἤ, τό χειρότερο, ψευδῶς; Προσέχευσαι καί ἐκκλησιάζεσαι τακτικά; Στέκεσαι στήν προσευχή καί στήν Ἐκκλησία μέ τήν ἀπαιτούμενη εὐλάβεια; Φυλάττεις τήν ἀργία τῆς Κυριακῆς, τίς νηστεῖες ( ἐφ᾿ ὅσον εἶσαι ὑγιής) καί τούς ἄλλους κανονισμούς τῆς Ἐκκλησίας μας;

Β’

Ἐξέτασε ἔπειτα τήν συμπεριφορά σου πρός τούς ἄλλους:

Δείχνεις τήν ὑπακοή καί τόν σεβασμό πού ἐπιβάλλεται στούς Ἱερεῖς, τούς γονεῖς, τούς διδασκάλους σου καί γενικῶς πρός τούς μεγαλυτέρους σου; Τούς τιμᾶς καί τούς βοηθᾶς στίς ἀνάγκες τους;

Ἄν εἶσαι πατέρας ἤ μητέρα, μήπως ἀποφεύγεις τήν τεκνογονία;

Φροντίζεις ὅπως πρέπει γιά τά παιδιά σου, φροντίζεις γιά τίς ψυχές τους, προσέχεις νά τούς δίνεις τό καλό παράδειγμα;

Μήπως ὑβρίζεις ἤ καταριέσαι τά παιδιά σου;

Μήπως σπρώχνεις τά παιδιά σου στήν κοσμική ζωή;

Μήπως στενοχωρεῖσαι ἄν κάποιο παιδί σου ἐξεδήλωσε διάθεση νά γίνει κληρικός ἤ νά ἀφιερωθεῖ στόν Χριστό καί κάνεις το πᾶν γιά νά τό ἐμποδίσεις;

Μήπως δημιουργεῖς σκηνές καί ἐπεισόδια, ἤ βάζεις λόγια καί δημιουργεῖς ψυχρότητα ἤ διχόνοια ἀνάμεσα στήν νύφη, τήν πεθερά ἤ τούς συγγενεῑς σου;

Ἄν εἶσαι ἐργοδότης ἤ προϊστάμενος, πῶς συμπεριφέρεσαι πρός τούς κατωτέρους σου; Μήπως τούς ἀδικεῖς; Ἄν εἶσαι ἐργάτης ἤ ὑφιστάμενος, εἶσαι εὐσυνείδητος στήν ἐργασία σου;

Γ΄

Μήπως ἐμποδίζεις τούς ἄλλους ἀπό τόν ἐκκλησιασμό ἤ ἄλλα πνευματικά πράγματα; Μήπως εἰρωνεύεσαι ἐκείνους, πού ἐξομολογοῦνται καί κοινωνοῦν τακτικά καί γενικά ὅσους θρησκεύουν καί προσπαθοῦν νά ζήσουν τήν χριστιανική ζωή;

Ἐξέτασε ἀκόμη ἄν ἀγαπᾶς ὅλους, ἄν συγχωρεῖς ἐκείνους πού σέ ἔβλαψαν, ἄν όργίζεσαι καί θυμώνεις καί παραφέρεσαι, ἄν ζημίωσες κανέναν, ἄν φάνηκες ἀσυνεπής στίς ὑποχρεώσεις σου, ἄν στό ἐπάγγελμά σου ἐργάζεσαι μέ τιμιότητα, χωρίς νοθεῖες, αἰσχροκέρδεια κ.λ.π.

Μήπως ὑποκύπτεις στά σοβαρά ἁμαρτήματα τῆς χαρτοπαιξίας, τῆς συκοφαντίας, τῆς κατακρίσεως;…..

Δ΄

Προσέχεις τήν ἁγνότητα τῶν ὀφθαλμῶν σου, τῶν σκέψεών σου, τῶν λόγων σου, τῶν πράξεών σου; Τί διαβάζεις, τί ἀκοῦς, τί συζητεῖς;

Μήπως σέ παρασύρει ἡ μόδα, ὁ καλλωπισμός καί ἡ φιλαρέσκεια, ὥστε νά δημιουργεῖς περιττά ἔξοδα, ἤ νά παραμελεῖς ἄλλα σοβαρώτερα καθήκοντα, ἤ νά χάνεις ἄσκοπα τον πολύτιμο χρόνο σου;

Μήπως διέπραξες ὁποιαδήποτε ἀνήθικη ἁμαρτία μέ ὁποιοδήποτε πρόσωπο;

Ἄν εἶσαι νέος ἤ νέα, μήπως ἐκτίθεσαι σέ συζητήσεις καί συναναστροφές, πού θά σέ ὁδηγήσουν ἴσως σέ ἠθικές παρεκτροπές;

Μήπως, μέ τήν ἐνδυμασία σου, μέ τά βλέμματά σου, μέ τά λόγια σου, γενικά μέ τήν ἀπρόσεκτη συμπεριφορά σου, γίνεσαι ἀφορμή σκανδάλου;

Ἄν εἶσαι σύζυγος, ἐτήρησες κατά πάντα τήν συζυγική πίστη;

«Ἐπιστράφητε, υἱοί, ἐπιστρέφοντες, καί ἰάσομαι τά συντρίμματα ὑμῶν».

(Ἱερεμίας, Γ΄ 22)



ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΗ

ΑΦΟΥ κάνεις ὅσο μπορεῖς καλύτερα αὐτή τήν ἐξέταση τῆς συνειδήσεώς σου, θά πρέπει νά αἰσθανθεῖς στά βάθη τῆς ψυχῆς σου λύπη καί συντριβή. Διότι μέ τίς ἁμαρτίες σου ὕβρισες τόν Θεό. Σύ ὁ μικρός ἄνθρωπος τόν μεγάλο Θεό. Σύ ὁ ἁμαρτωλός ἄνθρωπος τόν Ἅγιο Θεό. Τό πλάσμα τόν Πλάστη του. Τό Δημιούργημα τόν Δημιουργό του. Ἐκεῖνον, εἰς τοῦ ὁποίου τά χέρια εὑρίσκεται ἡ ζωή σου καί ἡ ὑπαρξή σου. Ἐκεῖνον, εἰς ἕνα νεῦμα τοῦ ὁποίου ὑποτάσσεται το σύμπαν. Καί ὄχι μόνο αὐτό, ἀλλά ἀκόμη φάνηκες ἀχάριστος στόν μεγαλύτερό σου εὐεργέτη. Σ᾿ Ἐκεῖνον, πού σοῦ χαρίζει ὅλα τά ἀγαθά. Σ᾿ Ἐκεῖνον, πού σέ ἀνέχεται. Σ᾿ Ἐκεῖνον, ὁ ὁποίος δέν ἐσυλλογίσθηκε τόν Υἱό Του, ἀλλά Τόν παρέδωκε στόν σκληρό καί ἀτιμωτικό θάνατο τοῦ Σταυροῦ γιά τήν δική σου σωτηρία.

Θά λυπηθεῖς καί θά στεναχωρηθεῖς γιά ὅλα αὐτά. Τότε θά εἶναι πραγματική ἡ μετάνοιά σου. Τότε θά δεχθεῖ τήν Ἐξομολόγηση σου ὁ Θεός. «Θυσία τῷ Θεῷ πνεῦμα συντετριμμένον· καρδίαν συντετριμμένην καί τεταπεινωμένην ὁ Θεός οὐκ ἐξουδενώσει». Ὅλοι ὅσοι πραγματικά μετενόησαν, αὐτό ἔκαναν. Ὁ Δαβίδ ἔλεγε: «Λούσω καθ᾿ ἑκάστην νύκτα τήν κλίνην μου, ἐν δάκρυσί μου τήν στρωμνήν μου βρέξω». Ἡ πόρνη ἐκείνη γυναῖκα μέ τά δάκρυά της ἔπλυνε τά πόδια τοῦ Σωτῆρος. Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ἀρνήθηκε τόν Χριστό, ἀλλά μόλις συναισθάνθηκε τό σφάλμα του «ἐξέλθων ἔξω ἔκλαυσε πικρῶς».

Μέ τήν λύπη αὐτή καί τήν κατάνυξη ξεκίνησε γιά τό Ἐξομολογητήριο.

Δίδου μοι κατάνυξιν καί τῶν κακῶν ἀλλοτρίωσιν καί τοῦ βίου διόρθωσιν, εἰς πάθη τοῦ σώματος νῦν βεβυθισμένῳ καί μεμακρυσμένῳ ἐκ σοῦ, Θεέ παμβασιλεῦ, καί μηδαμόθεν ἐλπίδα ἔχοντι· καί σῶσόν με τόν ἄσωτον διά πολλήν ἀγαθότητα, Ἰησοῦ παντοδύναμε, ὁ Σωτήρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

(Προσόμοιον κατανυκτικόν γ΄ ἤχου)









ΠΗΓΑΙΝΕ ΣΤΟΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ

ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΟΥ ὅλες τίς ἁμαρτίες σου μέ εὐθύτητα καί εἰλικρίνεια. Γνώριζε ὅτι καί μία ἔστω ἁμαρτία ἄν δέν ἐξομολογηθεῖς, ὄχι μόνο δέν συγχωρεῖσαι δι᾿ ὅσες ἐξωμολογήθηκες, ἀλλά διέπραξες καί μία ἀκόμη σοβαρώτερη ἁμαρτία, διότι νόμισες πώς θά κρυφθεῖς ἀπό τόν Θεό, ὁ ὁποῖος τά γνωρίζει ὅλα. Μήν ἀφίνεις τόν ἑαυτό σου νά παρασύρεται ἀπό τό αἴσθημα τῆς ντροπῆς πού σοῦ δημιουργεῖ τήν ὥρα ἐκεῖνη ὁ Διάβολος. Πρέπει κανείς νά ντρέπεται τήν ὥρα πού ἁμαρτάνει καί ὄχι τήν ὥρα πού ἐξομολογεῖται. Συλλογίσου πόση ἀγάπη δείχνει καί στό σημεῖο αὐτό ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος δέν ἀπαιτεῖ νά φανερωθοῦν οἱ ἁμαρτίες σου ἐνώπιον πολλῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἐπιβάλλει τῶν ἀνθρώπων ἡ δικαιοσύνη, ἀλλά ἐνώπιον μόνο τοῦ Ἱερέως, ὁ ὁποῖος καί θά εἶναι ὁ μόνος ἄνθρωπος, πού θά μάθει τά σφάλματα σου. Καί ὁ Πνευματικός εἶναι ἀπόλυτα ὑποχρεωμένος -ἐπί ποινῇ καθαιρέσεως- νά τηρήσει ἱερά καί ἀπαραβίαστα τά μυστικά τῆς Ἐξομολογήσεως, ὄχι μόνο στίς ἰδιωτικές του συζητήσεις, ἀλλά καί ἐνώπιον οἱασδήποτε δικαστικῆς ἤ πολιτικῆς ἀρχῆς. Σκέψου ἄλλωστε ὅτι ὁπωσδήποτε οἱ ἁμαρτίες μας πρέπει μιά φορά νά φανερωθοῦν. Καί θά φανερωθοῦν ἤ ἐδῶ, στόν Πνευματικό σοῦ, ὁπότε καί θά συγχωρηθοῦν, ἤ κατά τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως, ἐνώπιον δισεκατομμυρίων ἀνθρώπων, χωρίς ἐλπίδα συγχωρήσεως, ἀλλά μόνο πρός καταισχύνη καί αἰώνια τιμωρία μας. Ποῦ λοιπόν εἶναι προτιμότερο νά φανερώσεις τίς ἁμαρτίες σου; Συλλογίσου ἀκόμη, τί θά ἔλεγες γιά ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος, ἐνῶ πῆγε στόν γιατρό, ντρέπεται νά δείξει σ᾿ αὐτόν τίς πληγές καί τά ἄρρωστα μέλη του; Πῶς μπορεῖ νά περιμένει θεραπεία ὁ ἄνθρωπος αὐτός; Γιά νά ἐξασφαλισθεῖς καί νά νικήσεις ἐξ ἀρχῆς τόν θανάσιμο αὐτό κίνδυνο, ἐξομολογήσου πρώτη ἐκείνη τήν ἁμαρτία, γιά τήν ὁποία ντρέπεσαι περισσότερο.

«Τήν ἀνομίαν μου ἀναγγελῶ καί μεριμνήσω ὑπέρ τῆς ἁμαρτίας μου».

(Ψαλμ. ΛΖ΄ 19)









ΠΡΟΣΕΧΕ ΟΤΑΝ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΑΙ

ΜΗ πεῖς ἀόριστα καί γενικά: Εἶμαι ἁμαρτωλός. Ὅπως ὁ ἄρρωστος δέν λέει στόν γιατρό ἁπλῶς: Εἶμαι ἄρρωστος. Ἐξομολογήσου καθαρά τό εἶδος τῆς κάθε ἁμαρτίας σου καί ἄν μία ἤ πολλἐς φορές ἔπεσες σ᾿ αὐτή.

Μή περιμένεις τόν Πνευματικό νά σέ ἐρωτᾶ. «Λέγε σύ πρῶτος τάς ἁμαρτίας σου, ἵνα δικαιωθῆς». Κατηγόρησε μόνο τόν ἑαυτό σου. Μή ζητήσεις νά ρίξεις τό βάρος στούς ἄλλους, ὅπως ἔκαμε ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα. Μή προσπαθήσεις νά δικαιολογηθεῖς.

Ἐάν ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἔλεγε ὅτι εἶναι ὁ πρῶτος τῶν ἁμαρτωλῶν, τότε τί πρέπει νά ποῦμε ἐμεῖς;



ΑΦΟΥ ΟΜΙΛΗΣΕΙΣ, ΑΚΟΥΣΕ

ΑΚΟΥΣΕ μέ μεγάλη προσοχή τί θά σοῦ πεῖ ὁ Πνευματικός. Γράψε στό πλάτος τῆς καρδιᾶς σου τίς ὑποδείξεις καί τίς συμβουλές του, μέ τήν ἴδια καί μεγαλύτερη προσοχή, μέ τήν ὁποία ὁ ἄρρωστος ἀκούει τίς ὁδηγίες τοῦ γιατροῦ, γιά τά φάρμακα πού πρέπει νά πάρει καί τήν δίαιτα πού πρέπει νά ἀκολουθήσει. Δέξου μέ χαρά καί προσπάθησε νά ἐφαρμοσεις μέ ἀκρίβεια καί σχολαστικά τόν «κανόνα» πού θά σοῦ βάλει. Ἰδιαίτερα πρόσεξε μή τυχόν καί προσέλθεις στό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας χωρίς τήν ἄδεια τοῦ Πνευματικοῦ.

Ὅταν ἡ Ἐξομολόγηση σου γίνει κατά τόν τρόπο πού ἐκθέσαμε ἕως τώρα, τότε θά δοκιμάσης προσωπικά καί ὁ ἴδιος τά μεγάλα ἀποτελέσματα καί τήν ἀνέκφραστη εἰρήνη καί χαρά, πού φέρνει στήν ψυχή ἡ καλή Ἐξομολόγηση.

Ὁ Ἀμνός ὁ τοῦ Θεοῦ, ὁ αἴρων πάντων τάς ἁμαρτίας, ἆρον τόν κλοιόν ἀπ᾿ ἐμοῦ τόν βαρύν, τόν τῆς ἁμαρτίας, καί ὡς εὔσπλαγχνος μοι δός δάκρυα κατανύξεως.

(Ἐκ τοῦ Μεγάλου Κανόνος)



ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ

ΑΦΟΥ λοιπόν ἐξομολογηθεῖς, χρειάζεται νά προσέξεις καλύτερα τήν ζωή σου.

Τώρα πού ὁ Κύριος σέ συγχώρησε καί ἡ ψυχή σου καθαρίσθηκε ἀπό τόν μολυσμό τῆς ἁμαρτίας, πρόσεξε νά μή ξαναλυπήσεις τόν Θεό μέ τίς ἁμαρτίες σου. Προφύλαξε τόν ἑαυτό σου ἀπό κάθε τι πού μπορεῖ νά ξαναλερώσει τήν ψυχή σου. Διότι πρέπει νά ξέρεις ὅτι ἡ μετάνοια καί ἡ χριστιανική μόρφωση καί ἡ χριστιανική ζωή δέν εἶναι ὑπόθεση μιᾶς ἡμέρας, ἀλλά ἔργο πού πρέπει νά σέ ἀπασχολεῖ σ᾿ ὅλη σου τήν ζωή.

Μήν ἐπαναπαυθεῖς, λοιπόν, στό ὅτι μετενόησες καί ἐξωμολογήθηκες, ἀλλά φρόντισε νά ἐξακολουθήσεις τόν καλό δρόμο, πού σοῦ ἔδειξε ὁ Θεός καί πού θά σέ ὁδηγήσει στήν ἀληθινή εὐτυχία.

«Μακάριοι ὧν ἀφέθησαν αἱ ἀνομίαι καί ὧν ἐπεκαλύφθησαν αἱ ἁμαρτίαι».

(Ψαλμ. ΛΑ΄ 1)



ΑΓΩΝΙΣΟΥ ΤΟΝ ΚΑΛΟΝ ΑΓΩΝΑ

ΠΑΡΕ σταθερή καί ὁριστική ἀπόφασι νά ἀγωνίζεσαι ἐναντίον κάθε ἁμαρτίας καί νά εἶσαι ἕτοιμος γιά κάθε θυσία, προκειμένου νά τηρήσεις τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Αὐτός εἶναι ὁ εὐγενέστερος ἀγώνας. Ὁ ἀγώνας πού λυτρώνει τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἀγωνία καί τοῦ δημιουργεῖ τήν βαθύτερη χαρά. Ἀγωνίζου, ἐνθυμούμενος ὅτι κάθε φορά πού ἀγωνίσθηκες γιά νά νικήσεις τόν πειρασμό, ὕστερα ἀπό λίγο κόπο ἐδοκίμασες τήν μεγαλύτερη ἱκανοποίηση, ἐνῶ ἐάν ὑπεχώρησες στίς ἀπαιτήσεις τῆς ἁμαρτίας, ὕστερα ἀπό λίγη εὐχαρίστηση ἐδοκίμασες τήν μεγαλύτερη ἀπογοήτευση καί ἀηδία. Ἀγωνίζου….. Κι᾿ ἄν στόν ἀγῶνα αὐτόν τραυματισθεῖς, μήν ἀποθαρρύνεσαι. Σπεῦσε γιά ἄλλη μία φορά, σπεῦδε πάντοτε στό ἰατρεῖο τοῦ Χριστοῦ, τήν Ἐξομολόγηση. Θά βρίσκεις πάντοτε ἐκεῖ τήν θεραπεία, τήν συγγνώμη, τήν δύναμη νά συνεχίσεις τόν ἀγῶνα σου.

«Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον, ἐάν κερδήσῃ τόν κόσμον ὅλον καί ζημιωθῇ τήν ψυχήν αὐτοῦ;».

(Μάρκου Η΄ 36)



ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕ ΤΑ ΚΑΤΑΛΛΗΛΑ ΜΕΣΑ

ΦΡΟΝΤΙΣΕ νά μελετᾶς καί νά μαθαίνης καλύτερα τόν Νόμο τοῦ Θεοῦ. Μή παραλείπεις μέ τήν προσευχή νά ζητεῖς παρά τοῦ Θεοῦ δύναμη καί ἐνίσχυση, ὥστε νά ἀγωνίζεσαι κατά τῆς ἁμαρτίας. Ἰδιαιτέρως δέ μή παραλείπεις τόν τακτικό ἐκκλησιασμό καί τήν οὐράνια τροφή τῆς ψυχῆς μας, τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου, ἀπό τήν ὁποίαν ὅποιος τρέφεται παίρνει ὅλα ἐκεῖνα πού τοῦ χρειάζονται γιά νά συντηρηθεῖ καί ἀναπτυχθεῖ ἡ ψυχή του.

«Χαρά γίνεται ἐν οὐρανῷ ἐπί ἑνί ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι».

(Λουκ. ΙΕ΄ 10)



ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ Η ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ

ΕΞΕΥΓΕΝΙΖΕΙ τήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου, εἰρηνεύει τήν ψυχή του. Τοῦ δίνει ὁδηγίες καί κατευθύνσεις γιά τόν ἀγῶνα τῆς ζωῆς. Ἡ Ἐξομολόγηση εἶναι πραγματική εὐλογία τῆς ζωῆς μας, διότι εἶναι ἐκείνη πού συμφιλιώνει τούς ἀνθρώπους, τούς χαρίζει τήν ἄφεσι τῶν ἁμαρτιῶν τους καί ἐπί πλέον τούς προετοιμάζει γιά νά ὑποδεχθοῦν ἐντός τους τήν μεγάλη δωρεά τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ.

Ἀγάπησέ την με ὅλη σου τήν καρδιά, πήγαινε ὅσο μπορεῖς πιό συχνά σ᾿ αὐτήν καί ἔτσι θά δοκιμάσεις καί θά ἰδεῖς καινούργιες ἡμέρες στήν ζωή σου, ἡμέρες ἀληθινῆς χαρᾶς καί εἰρήνης.


Πηγή: http://www.orthodoxiagkalia.gr