ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ

[ΦΩΤΗΣ]

Όσιος ΝΙΚΗΤΑΣ ο έγκλειστος, επίσκοπος Νόβγκοροντ



ΣΕ ΟΛΟΥΣ τους αγωνιστές του Χριστού, περισσότερη τιμή πρέπει σ' εκείνους τους γενναίους που ξεκόβουν από την παράταξη των άλλων μαχητών, ορμούν άφοβα μπροστά και πολεμούν τον εχθρό μόνοι τους.

Σ' αυτούς τους στρατιώτες Του, παραχωρεί κάποτε ο Κύριος να συμβεί μια μεγάλη πτώση, με άρση της χάριτός Του, «ίνα μη υπεραίρονται». Βλέποντας ωστόσο το ζήλο και τη γενναιότητά τους, δεν τους εγκαταλείπει οριακά, αλλ' αφού τους παιδαγωγήσει για ορισμένο χρόνο, τους αποκαθιστά και τους χαριτώνει πάλι, καθιστώντας τους ανίκητους από τους δαίμονες.

Ανάμεσα σ' αυτούς τους γενναίους πολεμιστές του Χριστού, μια από τις πρώτες θέσεις κατείχε και ο μακάριος Νικήτας ο έγκλειστος, μοναχός της μονής των Σπηλαίων.

Ο όσιος Νικήτας ήταν νεώτερος κατά σάρκα αδελφός του μεγάλου Νίκωνος. Όταν λοιπόν ο τελευταίος έγινε ηγούμενος στην Πετσέρσκαγια, ο Νικήτας άρχισε επίμονα να τον παρακαλεί:
- Δώσ' μου γέροντα ευλογία ν' ασκήσω τον έγκλειστο βίο!
-Τέκνο μου, του απαντούσε ο όσιος Νίκων, δεν θα σε ωφελήσει αυτό. Δεν μπορείς ακόμα, νέος μοναχός όπως είσαι, να κλειστής μέσα σ' ένα μικρό κελί και να επιδοθείς στην προσευχή. Δεν είναι για τα μέτρα σου αυτή η εργασία. Είναι ασφαλέστερο να παραμείνεις μαζί με όλους τους αδελφούς, να κάνης αδιάκριτη υπακοή, να εργάζεσαι μ' επιμέλεια στο διακόνημά σου, ν' ασκείς όλες τις πρακτικές αρετές, και να 'σαι Βέβαιος ότι δεν θα στερηθείς του μισθού σου. Δεν είδες τι έπαθε ο αδελφός μας Ισαάκιος; Θέλησε να ζήση έγκλειστος, απατήθηκε οικτρά από τους δαίμονες και μόνο η χάρη του Θεού και οι ευχές των οσίων πατέρων μας τον σώσανε!

Άλλα παρ' όλες τις προσπάθειες του οσίου Νίκωνος να τον μεταπείσει, ο Νικήτας επέμενε:
- Ποτέ, ποτέ πάτερ, δεν θ' απατηθώ! Θα σταθώ δυνατός εναντίον των δαιμονικών σκευωριών και θα παρακαλέσω το φιλάνθρωπο Θεό να μου δωρίσει το χάρισμα της θαυματουργίας, όπως στον Ισαάκιο, που μέχρι σήμερα κάνει πολλά θαύματα.

Ο ηγούμενος του είπε πάλι:
- Παιδί μου, η επιθυμία σου ξεπερνά τις δυνατότητές σου και κρύβει κενοδοξία. Πρόσεξε μήπως πέσεις πριν καν προλάβεις ν' ανέβεις στα ύψη που θέλεις. «Ο δοκών εστάναι βλεπέτω μη πέση», προειδοποιεί ο άγιος απόστολος. Εγώ σου συνιστώ νια τελευταία φορά να μείνεις και ν' αγωνιστής μαζί με τους άλλους αδελφούς, με ταπείνωση και υπακοή, για να λάβεις από τον Κύριο το αμάραντο στεφάνι. Οτιδήποτε άλλο κάνης θα είναι καρπός του δικού σου θελήματος και γι' αυτό επικίνδυνο για την ψυχή σου. Ο Θεός να σε φωτίσει στο αγαθό...

Ο Νικήτας όμως δεν θέλησε ν' ακούσει τις συμβουλές του ηγουμένου, γιατί δεν μπορούσε να κατανικήσει το δυνατό πόθο για έγκλειστη ασκητική ζωή, που κατέκαιγε την ψυχή του. Έκανε λοιπόν ο δυστυχής το θέλημά του!

Κλείστηκε στο κελί του, ασφάλισε την πόρτα κι έμεινε μόνος, προσευχόμενος αδιάλειπτα. Ζήτησε μόνο να του φέρνουν λίγη τροφή κάθε μέρα.

Ο όσιος Νίκων είδε με θλίψη και ανησυχία την πράξη του αδελφού του. Περίμενε με φόβο την τιμωρία της παρακοής του, που δυστυχώς, δεν άργησε καθόλου.

Μόλις μερικές ήμερες μετά τον εγκλεισμό του ο όσιος Νικήτας, άκουσε μια φωνή δίπλα του. Σαν να ήταν κάποιος που συμπροσευχόταν μ' εκείνον. Ταυτόχρονα ένιωσε μιαν άρρητη ευωδιά να πλημμυρίζει το κελί. Ο διάβολος είχε κιόλας στήσει την παγίδα του. Και ο απειροπόλεμος Νικήτας παγιδεύτηκε αμέσως!

«Άγγελος θα είναι!» σκέφτηκε μ' ένα παράξενο σκίρτημα δέους. «Αν δεν ήταν άγγελος, δεν θα προσευχόταν μαζί μου. Ούτε θα ευωδίαζε, αφού οι δαίμονες είναι δυσώδεις. Είναι φανερό πως το κελί μου έχει πληρωθεί με την ευωδιά του Αγίου Πνεύματος!».

Αυτά συλλογίστηκε ο ταλαίπωρος και άρχισε πάλι να προσεύχεται μ' επιμονή και δάκρυα λέγοντας:
- Κύριε, φανερώσου, Σε παρακαλώ, για να σε δω με τα μάτια μου!
Άκουσε τότε φωνή να του λέει:
- Δεν πρέπει να σου φανερωθώ, γιατί είσαι νέος ακόμα! Θα υπερηφανευθείς και θα πέσεις σε πλάνη!
- Όχι Κύριε, αποκρίθηκε κλαίγοντας ο Νικήτας. Ποτέ δεν θα πλανηθώ, γιατί ο ηγούμενός μου με καθοδήγησε πως ν' αποφεύγω τις παγίδες του διαβόλου. Ό,τι μου πεις εσύ, Κύριε μου, θα το κάνω!

Τότε ο πονηρός σατανάς του είπε:
Νικήτα, «ου δυνήση ιδείν το πρόσωπόν μου• ου γαρ μη ιδεί άνθρωπος το πρόσωπόν μου και ζήσεται»! Αλλά να! Σου στέλνω έναν άγγελό μου, θα μείνει μαζί σου. Να κάνης ό,τι σου λέει!

Αυτοστιγμεί εμφανίστηκε μπροστά στον έγκλειστο ένας δαίμονας με μορφή αγγέλου. Ο Νικήτας, πλανημένος πια εντελώς, έπεσε και τον προσκύνησε σαν απεσταλμένο του Θεού! Κι εκείνος του είπε:
Νικήτα, από δω και πέρα εσύ δεν χρειάζεται να προσεύχεσαι. Θα προσεύχομαι εγώ στη θέση σου. Εσύ μόνο να μελετάς βιβλία και να προσφέρεις λόγους ωφελείας σ' εκείνους που θα σου στέλνει ο Θεός. Θα γίνεις μέγας καθοδηγητής ψυχών και σωτήρας των ανθρώπων!

Φυσικά ο Νικήτας υπάκουσε τυφλά στις εντολές του «αγγέλου». Υποχείριος πλέον στον κοσμοκράτορα του σκότους, έπαψε να προσεύχεται κι έπεσε με μεγάλο ζήλο στη μελέτη. Έβλεπε το δαίμονα να στέκεται συνεχώς σε στάση προσευχής και χαιρόταν, πιστεύοντας ότι παρακαλούσε το Θεό για τη σωτηρία του!
Ο ίδιος άρχισε να συζητά ακατάπαυστα με τους ανθρώπους που τον πλησίαζαν για τη Γραφή, για την πίστη, για την ωφέλεια της ψυχής και για ποικίλα άλλα θέματα. Δεν άργησε ν' αποκτήσει και φήμη προορατικού και χαρισματούχου μοναχού. Η φήμη του απλώθηκε μακριά κι όλοι τον θαύμαζαν νια την ακριβή εκπλήρωση των προφητικών του λόγων.

Η δόξα του έφτασε στο απόγειό της, όταν κάποτε έστειλε στον πρίγκιπα Ιζιασλάβο το εξής μήνυμα:
«Σήμερα φονεύθηκε στο Ζαβόλτς ο πρίγκιπας του Νόβγκοροντ Γκλέμπ Σβιατοσλάβιτς. Στείλε γρήγορα το γιο σου Σβιατοπόλκ, να πάρει το θρόνο του Νόβγκοροντ».

Μετά από μερικές ημέρες, ήρθε πράγματι η είδηση για τη δολοφονία του πρίγκιπα Γκλέμπ. Ο Σβιατοπόλκ επίσης πρόλαβε και κατέλαβε το θρόνο του. Από τότε ο Νικήτας έγινε σεβαστός και φοβερός για την «προφητική» του δύναμη σε ηγεμόνες, σε βογιάρους και σ' όλο το λαό.

Ο ηγούμενος Νίκων όμως, ήταν επιφυλακτικός και κάτι περίμενε... Διαπίστωσε σύντομα ότι ενώ ο Νικήτας γνώριζε απ' έξω ολόκληρη σχεδόν την Παλαιά Διαθήκη και τη χρησιμοποιούσε μ' εκπληκτική ευχέρεια στις συζητήσεις του, δεν ήξερε αντίθετα, καθόλου την Καινή Διαθήκη. Δεν τη μελετούσε ποτέ και δεν ήθελε να γίνεται ούτε λόγος γι' αυτήν! Απ' αυτή τη συμπεριφορά του, δεν άργησαν οι πατέρες όλοι να πεισθούν ότι είχε πλανηθεί από το διάβολο. Και δεν θέλησαν ν' ανεχθούν το δαιμονικό εμπαιγμό του αδελφού τους.

Ο ηγούμενος Νίκων πήρε μαζί του μερικούς αδελφούς — τον κατοπινό ηγούμενο Ιωάννη, τον Ποιμένα το νηστευτή, τον Ησαΐα, κατοπινό επίσκοπο Ροστώφ, τον Ισαάκιο τον έγκλειστο, τον Αγαπητό τον Ιαματικό, το Γρηγόριο το θαυματουργό και άλλους - και πήγαν στο κελί του Νικήτα. Άνοιξαν με τη βία την ασφαλισμένη πόρτα. Ο Νικήτας τότε, με την επήρεια του πονηρού που κυριαρχούσε πάνω του, έγινε εκτός εαυτού, θηρίο άγριο και ατιθάσευτο. Άρχισε να ωρύεται, να χτυπιέται, ν' απειλή, να ουρλιάζει σαν πληγωμένο θηρίο, καθώς μερικοί αδελφοί τον συγκρατούσαν και ο ηγούμενος του διάβαζε εξορκισμούς για την απαλλαγή του από το δαιμόνιο.

Η φιλανθρωπία του Θεού, έδιωξε τελικά μακριά τον εχθρό.
Ο ταλαιπωρημένος αδελφός ξαναβρήκε τον εαυτό του και ειρήνευσε.

Μετά απ' αυτό, οι αδελφοί τον ρώτησαν ορισμένα πράγματα από την Παλαιά Διαθήκη. Εκείνος όμως δεν θυμόταν τίποτα. Κι όταν τον βεβαίωσαν ότι πριν από λίγο ήξερε ολόκληρη την Παλαιά Διαθήκη απ' έξω, με έκπληξη ορκιζόταν ότι δεν την είχε διαβάσει ποτέ! Όπως διαπιστώθηκε σε λίγο, είχε ξεχάσει τελείως, όχι μόνο ό,τι είχε μάθει όσο τον κυβερνούσε το δαιμόνιο, αλλά και αυτή τη γραφή και την ανάγνωση ακόμη! Έτσι οι πατέρες αναγκάστηκαν να τον διδάξουν από την αρχή ανάγνωση και γραφή, σαν να ήταν μικρό παιδί!

Όταν ο Νικήτας κατάλαβε τι ακριβώς είχε συμβεί, έπεσε μετανοημένος στα πόδια του οσίου Νίκωνος, παρακαλώντας κι εκείνον και το Θεό να τον συγχωρήσουν για την ανυπακοή και την έπαρσή του, που τον έριξαν στα χέρια του σατανά.
Από τότε ο μακάριος παραδόθηκε με συντριβή στην κοινοβιακή ζωή της υπακοής και της εκκοπής του ιδίου θελήματος, κλαίγοντας νύχτα και μέρα για την πτώση του. Κι έδειξε τέτοια αυταπάρνηση, ώστε ξεπέρασε όλους τους αδελφούς στην αρετή.

Ο φιλάνθρωπος Κύριος, βλέποντας τη βαθιά τελωνική μετάνοια και ταπείνωση του δούλου Του, δέχτηκε τα δάκρυά του σαν μαρτυρικό αίμα και τον συγχώρησε για την πτώση του, όπως είχε συγχωρήσει τον απόστολο Πέτρο, που τρεις φορές τον αρνήθηκε, αλλά κατόπιν μετανόησε και «έκλαυσε πικρώς».
Και όπως ο Κύριος αξίωσε τον Πέτρο, παρά την τριπλή άρνησή του, να γίνει απόστολος και ποιμένας των λογικών προβάτων Του, έτσι έδειξε το έλεός Του και στο μετανοημένο όσιο Νικήτα και τον ανέδειξε ποιμένα και επίσκοπο του Νόβγκοροντ, στα 1096.
Επιπλέον τον δόξασε με το χάρισμα της θαυματουργίας, με το οποίο ευεργετούσε και ελεούσε το ποίμνιό του.
Πολλά θαύματα έκανε σαν επίσκοπος ο όσιος Νικήτας, με τα οποία δοξάστηκε το όνομα του θεού.

Κάποια φορά, μετά από πολύχρονη και βασανιστική ανομβρία, με την προσευχή του ήρθε ξαφνική βροχή, ποτιστική κι ευεργετική.
Άλλη φορά πάλι, όταν ξέσπασε μια φοβερή και καταστρεπτική πυρκαγιά στην πόλη, που ήταν αδύνατο να σβηστή ή να ελεγχθεί, ο όσιος την κατέστειλε με μόνη την προσευχή του, χωρίς ανθρώπινη επέμβαση.
Αλλά και πολλά άλλα θαύματα έκανε ο θεοφιλής ιεράρχης με τις προσευχές του, ευεργετώντας τους ανθρώπους του Θεού, δοξάζοντας το πανάγιο όνομά Του και στηρίζοντας στην ορθόδοξη πίστη τους αδυνάτους.

Αφού θεάρεστα και σοφά ποίμανε το λογικό του ποίμνιο ο μακάριος Νικήτας «μετέστη προς Κύριον» στα 1109, αποκτώντας το στεφάνι της αιώνιας ζωής.

Πηγή

[ΦΩΤΗΣ]

Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης (1749-1809)
14 Ιουλίου


Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης. Τοιχογραφία του ναού της Παντάνασσας στο ευλογημένο μετόχι της Μονής Βατοπαιδίου στην λίμνη Βιστωνίδα.

Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης είναι μία από τις μεγαλύτερες θεολογικές και διδασκαλικές μορφές της τουρκοκρατίας. Το έργο του ανύψωσε τα ήθη των μοναχών και όλων των πιστών. Έκανε γνωστή την αγιοπατερική σοφία, την αγιολογική ευωδία και την υμννογραφική χάρη. Δίκαια αποτελεί καύχημα του Αγίου Όρους και δόξα της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Κατα τον φιλάρετο παραδελφό του και εξαίρετο βιογράφο του ιερομόναχο Ευθύμιο γεννήθηκε στη Νάξο το 1749 από ενάρετους γονείς, τον Αντώνιο και την Αναστασία, η οποία τελείωσε τον βίο της ως μοναχή Αγάθη στη μονή του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου στη Νάξο. Νωρις φάνηκαν τα εξαιρετικά χαρίσματα που τον κοσμούσαν. Η οξύνοια, η φιλομάθεια, η δυνατή μνήμη και η καθαρότητά του τον κάνουν άριστο μαθητή του ιερέως-διδασκάλου της ενορίας του και διακονητή του στις ιερές ακολουθίες και θείες λειτουργίες. Η ευφυΐα και οι επιδόσεις του φάνηκαν και στο σχολείο της Χώρας Νάξου.
Μόλις 16 ετών εισέρχεται μαθητής στην περίφημη Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης με διδασκάλους τους σπουδαίους Ιθακήσιους Ιερόθεο Δενδρινό και Χρύσανθο Καραβία. Επιστρέφοντας στην πατρίδα του πλούτισε τις γνώσεις του από τον γνωστό και πολύ καλό διδάσκαλο Χρύσανθο τον Αιτωλό (+1785), αδελφό του ιερομάρτυρος Κοσμά του Αιτωλού. Ο μητροπολίτης του τόπου Άνθιμος Βαρδής, που τον εκτιμούσε και ήλπιζε σε αυτόν, τον προσέλαβε γραμματέα. Ο βιογράφος του σημειώνει: «Εκεί όντας ανταμώθη με πατέρας Αγιορείτας, με τους Ιερομόναχους, λέγω, Γρηγόριον και Νήφωνα και με τον Γερο-Αρσένιον, άνδρας τη αληθεία τους πολλούς υπερέχοντας τη αρετή και σεμνότητι, από τους οποίους ελκύσθη εις την μοναδικήν πολιτείαν και έδιδάχθη απ΄αύτους την νοεράν προσευχήν. Απ’ αυτού, δεν ήξεύρω πότε, επήγεν εις την Ύδραν. Εκεί ηύρε τον άγιον Κορίνθου κύριον Μακάριον, με κάθε αρετήν και αγιωσύνην λάμποντα. Ηυρε και τον Γερο-Σίλβεστρον, τον υψίνουν και πλατύνουν, τον Καισαρέα, τω μέλι της ησυχίας και θεωρίας τρεφόμενον, έξω άπο την Ύδραν, εις έναν στενότατον οικίσκον κεκλεισμένον, από τον οποίον μάλιστα εκαρπώθη όλας τας αρετάς του μονήρους βίου». Πρόκειται για τους αυτοεξόριστους Αγιορείτες λεγομένους Κολλυβάδες, οι όποίοι, όπως αναφέραμε, ύπηρξαν ακόλουθοι του φιλοκαλικοϋ εκείνου κινήματος, που μιλούσε για επάνοδο στην ορθή και γνήσια εκκλησιαστική παράδοση. Από τους λίαν ενάρετους αυτούς Γέροντες ο νεαρός Νικόλαος Καλλιβούρτζης μυήθηκε στα μυστικα της νοεράς προσευχής και αγάπησε τον αγιορείτικο μοναχισμό.
Το 1755 «έρχεται μονάσων εις Άγιον Όρος, όπου και κείρεται μοναχός εν τη του Αγίου Διονυσίου, Νικόδημος άντι Νικολάου μετονομασθείς. Εκεί διορίζεται αναγνώστης και Γραμματεύς της Μονής, απελθών δε της Μονής μετά 7ετίαν, ειργάζετο εν τινι Κελλίω, παρά την Ιεράν Μονήν Παντοκράτορος, όπου διεκρίθη διά τε τον ασκητικόν αυτού βίον και την φιλοπονίαν του, ένθα επί εξαετίαν όλη ησυχάζων και μελετών, εγένετο δόκιμος της θείας γραφής ερμηνευτής». Ο πόθος του για υψηλή πνευματική εργασία ήθελε να τον πάει άλλοτε στη Ρουμανία, στον εργάτη της νοεράς προσευχής, όσιο Παΐσιο Βελιτσκόφσκυ (+1794), που ματαιώθηκε, και άλλοτε στην πλησιόχωρη του Αγίου Όρους ερημική νησο Σκυροπούλα, επί ένα έτος, κοντα στον Γέροντα Αρσένιο Κολλυβά, όπου συνέθεσε το «Συμβουλευτικού Εγχειρήδιον» δίχως κανένα βοήθημα.


Το μελανοδοχείο του αγίου Νικόδημου

Ο βιογράφος του επιμένει να αναφέρει τους πολλούς και μακρούς κόπους και μόχθους του για τη συγγραφή των ψυχωφελών βιβλίων του, όπως την περίφημη «Φιλοκαλία», τον «Ευεργετινό», το «Περί της θείας και ιεράς συνεχούς Μεταλήψεως», τα «Έργα Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου», τό «Εξομολογητάριον», το «Θεοτοκάριον», τον «Αόρατο Πόλεμο», το «Νέον Μαρτυρολόγιον», τα «Πνευματικά Γυμνάσματα», τα «Άπαντα του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά», τα οποία δυστυχώς χάθηκαν, το «Πηδάλιον», τη «Χρηστοήθεια», το «Ευχολόγιον», τον «Κήπο Χαρίτων», τους «Διαλόγους Βαρσανουφίου», τον «Συναξαριστή», την «Αλφαβηταλφάβητο» του οσίου Μελετίου, το «Νέον Εκλόγιον», το «Εορτοδρόμιον», τη «Νέα Κλίμακα». Ακόμη πολλα ερμηνευτικά, λειτουργικά, υμνογραφικά, απολογητικά και επιστολές, μαζί με τα κανονικά, ασκητικά, μυστικά, ηθικά και αγιολογικά, που αναφέραμε και που φθάνουν όλα μαζί περί τα εκατό έργα και τα οποία γνώρισαν πολλές εκδόσεις.
Ζώντας σε διάφορες καλύβες στην έρημο της Καψάλας, που ανήκει στη μονή Παντοκράτορος, υπέμεινε πολλούς πειρασμούς με συνεχη νηστεία, ακτημοσύνη και μεγάλη άσκηση, και έγινε πόλος έλξεως πολλών. «Όλοι οι πληγωμένοι εκ των αμαρτιών άφησαν τους Αρχιερείς και Πνευματικούς και όλοι έτρεχαν εις τον ρακενδύτην Νικόδημον, διά να εύρουν την Ιατρείαν τους και παραμυθίαν των θλίψεων τους ου μόνον από τα Μοναστήρια και Σκήταις και κελλιά, αλλά και πολλοί Χριστιανοί ήρχοντο από διαφόρους χώρας να ιδούν και να παρηγορηθούν εις τας θλίψεις των από τον Νικόδημον». Παρότι έπασχε για τη βοήθεια των συνανθρώπων του, και τούτο βέβαια φαίνεται από τα πολλά διδακτικά του βιβλία, εντούτοις τον κούραζε ο πολύς κόσμος, γιατί τον απομάκρυνε από την αγαπητή του προσευχή, καθώς λέγει πάλι ωραία ο θαυμάσιος βιογράφος του: Με τον κόσμο «εμποδίζετο από το θείον τούτο έργον και διά τον πόθον όπου είχεν να αδολεσχή νυκτός και ημέρας εις την θείαν και νοεράν προσευχήν. Επιμελείτο γάρ και ταύτης διαπαντός, όλας τας ώρας του ημερονυκτίου εις ταύτας τας δύο εργασίας τας είχεν αφιερωμένας, η να εξηγήση κανένα νόημα της θείας Γραφής η να κλίνη την κεφαλήν του εις το αριστερόν μέρος του στήθους του και να βάνη τον νούν του μέσα εις την καρδίαν και να φωνάζη νοερώς το «Κύριε Ιησού, ελέησόν με». Και διά τούτο πολλάκις μας έλεγεν: «πάμε, πατέρες μου εις κανένα ερημονήσιον να γλυτώσωμεν από τον κόσμον».
Όπως ο συνέκδημός του άγιος Μακάριος ο Νοταράς, έτσι και αυτός συνδεόταν με τη μονή Βατοπαιδίου, επισκεπτόμενος την πλούσια βιβλιοθήκη της. Ο συνδεσμός του υπήρχε και δια της σχολής της μονής της Αθωνιάδος Ακαδημίας. Όταν το 1801 η σχολή διήρχετο δυσκολίες, η Ιερά Σύναξη των Αγιορειτών Πατέρων διόρισε μεταξύ άλλων και τον πολύσοφο και ενάρετο αγιο Νικόδημο ως μέλος της τριμελούς εφορείας, που ήταν υπεύθυνη για την εύρυθμη λειτουργία της σχολής. Η προσφορά του αγίου ύπηρξε «πολυτιμότατη τόσο από διοικητική, όσο και από πνευματική και ηθική άποψη για την ανόρθωση των πραγμάτων της Σχολής». Η τριμελής επιτροπή απετελείτο από τον πρώην Τρίκκης Αμβρόσιο και τους λίαν εναρέτους Αγιορείτες διδασκάλους Χριστόφορο Προδρομίτη και «το καύχημα του Αγίου Όρους» άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, του οποίου ήταν «πλέον των άλλων, ευεργετική η παρουσία στην Αθωνιάδα». Ο άγιος Νικόδημος συνέδραμε για την οικονομική βελτίωση της σχολης και «ηργάσθη μετά ζήλου διά την πρόοδον της Σχολής και ούτω κατωρθώθη να παραμείνη λειτουργούσα έως τα πρόθυρα της Επαναστάσεως του 1821». Επιστολές του Αγίου Νικοδήμου υπάρχουν στη μονή Βατοπαιδίου.
Ο αγίος Νικόδημος ύπηρξε πράγματι «ο θεολόγος του κινήματος των Κολλυβάδων», «αρχηγέτης» αυτού, και «τυγχάνει ο πρώτος εκκλησιαστικός ανήρ, ερευνητής και συγγραφεύς, βάσει των διαφόρων χειρογράφων, μετά την άλωσιν της Κωνσταντινουπόλεως. Φροντίζει διά τας εκδόσεις των έργων του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και του Συμεών του Νέου Θεολόγου. Συγγράμματα του Οσίου Νικοδήμου του Αγιορείτου έχουν μεταφρασθή εις την τουρκικήν, ρωσικήν και ρουμανικήν γλώσσαν» και άλλες γλώσσες. Είναι δε γεγονός «ότι τα συγγράμματα του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου κυκλοφορούν και διαβάζονται και στις μέρες μας από χιλιάδες χριστια-νούς».
Ο άγιος Νικόδημος, εκτός των όσων αναφέραμε, σχετιζόταν με τον ιερομάρτυρα Γρηγόριο τον Ε΄(+1821), που βρισκόταν στη μονή Ιβήρων, και ο όποιος τον βοήθησε στην έκδοση των έργων του. Ο άγιος Γρηγόριος έστειλε στον άγιο Νικόδημο τον νεομάρτυρα Κωνσταντίνο τον Υδραίο (+1801) για να τον κατηχήσει και να τον προετοιμάσει για το μαρτύριο, και του οποίου κατόπιν τον βίο συνέγραψε. Επίσης μέχρι το κελλι του Καψαλιώτη ασκητή φθάνουν αρκετοί ετερόδοξοι, τους οποίους εισάγει στην ορθόδοξη θεολογία, λατρεία και ζωή. Ένας από αυτούς, πολύ αργότερα, θα γράψει γι΄αυτόν: «Ο Νικόδημος ως συγγραφέας βιβλίων που αναφέρονται στο κανονικό δίκαιο, στη λειτουργική, στη βιογραφία των αγίων και στην ασκητική ζωή, καθώς επίσης και ως εκδότης, είναι ένας από τους πιο γόνιμους συγγραφείς και ασφαλώς ο εργατικότερος από τους μοναχούς για τους οποίους μπορεί να παινευτεί η ελληνική Εκκλησία εδώ και πολλούς αιώνες». Ο άγιος Νικόδημος αναμφισβήτητα «υπήρξε δάσκαλος με τη στενή και την ευρύτερη έννοια του όρου, ως δάσκαλος των συμμαθητών του στη Σμύρνη, ως οικοδιδάσκαλος, ως Μέλος της Σχολικής Εφορείας της Αθωνιάδος Ακαδημίας, ως δάσκαλος των δόκιμων μοναχών και γενικά της Άθωνικης Πολιτείας, ως δάσκαλος των κληρικών που ζούσαν έξω από το Άγιον Όρος, ως δάσκαλος των λαϊκών αδελφών, ως δάσκαλος των αρνησίθρησκων και κατηχητής των νεομαρτύρων, ως δάσκαλος των ορθοδόξων λαών και ειδικότερα ως δάσκαλος, παιδαγωγός και φωτιστης των σκλαβωμένων Ελλήνων έν ολίγοις• Μέγας Διδάσκαλος του Γένους».
Ο όντως μέγας αυτός διδάσκαλος της Εκκλησίας και του Γένους δυστυχώς ζηλοφθονήθηκε σκληρά από ορισμένους αδαείς, οι οποίοι τον κατηγορούσαν και συκοφαντούσαν με απίθανες και φανταστικές θεωρίες. Έτσι αναγκάσθηκε να συγγράψει Ομολογία πίστεως αποδεικτική του ορθού του φρονήματος και κατανυκτική της ακριβούς πίστεως του. Λέγει κάπου ο άγιος: «Διά να ειπούμεν καθολικώς, πάντα όσα η του Χριστού Αγία Καθολικη Αποστολική και Ανατολική Εκκλησία, η κοινή και πνευματικη ημών μήτηρ αποδέχεται και ομολογεί, ταύτα και ημείς συναποδεχόμεθα και συνομολογούμεν• όσα δε αύτη αποστρέφεται και αποκηρύττει, ταύτα παρομοίως και ημείς συναποκηρύττομεν και συναποστρεφόμεθα, ως τέκνα αυτής ειλικρινή τε και γνήσια». Η Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους σε ανακοινωθέν της της 13 Ιανουαρίου 1801 μεταξύ άλλων βαρυσήμαντων αναφέρει για τον άγιό μας: «Ημείς γαρ άπαντες ομοφώνως κηρύττομεν αυτόν και ομολογούμεν ευσεβέστατον και ορθοδοξώτατον και των δογμάτων της του Χριστού Εκκλησίας τρόφιμον, καθώς και εκ των Ιερών και κοινωφελών Συγγραμμάτων αυτού αποδεικνύεται, μέσα εις τα οποία ουδέν φρόνημα αιρετικόν περιέχεται. Και καθώς ημείς ομολογούμεν αυτόν Ορθόδοξον, ούτω και υμείς άπαντες να τον γνωρίζητε ως τοιούτον όντα τη αληθεία».
Ο γενναίος αθλητής του πνεύματος, ο διαπρύσιος ομολογητής των ακραιφνών αγιοπατερικών ορθοδόξων παραδόσεων, ο λάτρης της Θεοτόκου, ο φίλος και υμνητής των αγίων, ο κοπιάσας πολύ υπέρ της αληθείας, ο ταλαιπωρηθείς από τις σκυκοφαντίες και όχι τις πολυχρόνιες και μυστικές ασκήσεις και κακουχίες, ασθένησε και διαισθάνθηκε το τέλος του, ευρισκόμενος στο αγαπητό, φιλόξενο και ασκητικό κελλί του Αγίου Γεωργίου, των φίλων, αδελφών, ομοφρόνων, συνδρομητών και εκδοτών των έργων του εναρέτων Σκουρταίων. Εξομολογήθηκε, έκανε ευχέλαιο, κοινωνούσε καθημερινά, προσευχόταν συνεχώς, έχοντας αδιάκοπα, το γλυκύ όνομα του Ιησού στα χείλη του. Τη νύκτα της 13ης Ιουλίου του 1809 κοινώνησε για τελευταία φορά, αισθανόμενος ότι πλησιάζει το τέλος του. Όταν τον ρώτησαν οι αδελφοί: «Διδάσκαλε, τι κάνεις, ησυχάζεις;» Απάντησε: «Τον Χριστόν έβαλα μέσα μου και πως να μην ησυχάσω;»
Ο εξαίρετος βιογράφος του γράφει δίκαια, επαινετά και χαρακτηριστικά: «Τη δε δεκάτη τετάρτη ανατέλλοντος του αισθητού ηλίου εις την γην εβασίλευσεν ο νοητός ήλιος της Εκκλησίας του Χριστού• έλειφεν ο στύλος ο οδηγών τον νέον Ισραήλ εις την ευσέβειαν• εκρύβη η νεφέλη η δροσίζουσα τους τηκομένους τω καύσωνι των αμαρτιών επένθησαν οι φίλοι και γνωστοί και όλοι οι Χριστιανοί, εκ των οποίων ένας Χριστιανός και άγράμματος ων είπε τοιούτον λόγον: «Πατέρες μου, καλλίτερον να απόθαιναν χίλιοι Χριστιανοι σήμερον και όχι ο Νικόδημος»… Αλλά αι ακτίνες των διδαχών αυτού είναι μετεμάς κα μας φωτίζουν και έχουν να φωτίζουν την Εκκλησίαν».
Τον ωραίο βίο του θεοφόρου αγίου Νικοδήμου έγραψε ο ιερομόναχος Ευθύμιος (+1829). Άλλο συνοπτικό βίο έγραψε ο μοναχός Ονούφριος Ιβηρίτης, όπου αναφέρει: «Ην δε τον τρόπον απλούς και ανεξίκακος, το ήθος γλυκύς και χαρίεις, ακτήμων και λίαν απερίσπαστος. Εις τοσούτον δε ήλασε μνήμης, ώστε και όλα κεφάλαια απεστομάτιζε της Γραφης, ρητών εδάφια και σελίδας και πλείστας μαρτυρίας και γνώμας Πατέρων, ων και τους τόπους των λόγων και τόμων ανεπισφαλώς εκ μνήμης εγίνωσκε». Στους δύο αυτούς βιογράφους βασίζονται όλοι οι κατοπινοί συγγραφείς, που ασχολήθηκαν με τον βίο και το έργο του. Πλήρη ασματική ακολουθία μετά Χαιρετισμών συνέθεσε ο μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης, ο μητροπολίτης Πατρών Νικόδημος Βαλληνδράς και ο μητροπολίτης Μηθύμνης Ιάκωβος, Η τίμια κάρα του αγίου φυλάγεται σήμερα στην ιερά μονή Μεγίστης Λαύρας. Πολλές και διάφορες εικόνες του φυλάγονται σε μονές, ναούς και οικίες. Η αρχαιότερη απεικόνιση του αγίου, που σώζεται σήμερα είναι σε χαλκογραφία του 1818. Αυτή χαράχθηκε στη Βενετία και κοσμεί πολλές πρώτες εκδόσεις έργων του αγίου. Στη χαλκογραφία αυτή υπάρχει ιαμβικό επίγραμμα, που είναι ποίημα του «Πανοσιωτάτου και Σοφολογιωτάτου εν Ιεροδιδασκάλοις κυρίου Ιωσήφ του Πελοποννησίου, του της Ιερής Βασιλικής και όντως μεγαλοπρεπούς Μονής του Βατοπεδίου αγίου Αρχιμανδρίτου, επικυρωτική του παρόντος νέου Συναξαριστού, ην απέστειλε τω φιλοπονήσαντι». Πρόκειται για μία ακόμη τεκμηριωμένη μαρτυρία των σχέσεων του αγίου με τη μονή Βατοπαιδίου:
«Τις Νικόδημος ούτος ου κλέος μέγα;
Εν Ορθοδόξοις και σοφοίς Όρους Άθω;
Ος την δε βίβλον ευφυώς τάξεν φίλε
Νάξιος ανήρ. Εύγε της ευφυΐας».
Τα έργα του έχουν γνωρίσει επανειλημμένες εκδόσεις και μεταφράσεις. Η επίσημη αναγνώριση και αγιοκατάταξή του έγινε το 1955. Η μνήμη του τιμάται στις 14 Ιουλίου.

Πηγή: Μοναχού Μωϋσέως Αγιορείτου, Βατοπαιδινό Συναξάρι, έκδοσις Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, Άγιον Όρος, 2007.

Πηγή

[Φωτεινή]

Βίος Αγίας Δροσίδας και των συν αυτής πέντε Παρθένων



Η Αγία Δροσίδα και των συν αυτή πέντε Παρθένων εορτάζουν στις 22 Μαρτίου

Η Αγία Μάρτυς Δροσίς ήταν θυγατέρα του αυτοκράτορα Τραϊανού (98 – 117 μ.Χ.) και συμπαθούσε τους Χριστιανούς, που τόσο υπέφεραν από τον διωγμό. Κάθε βράδυ η Αγία
εξερχόταν από τα ανάκτορα και μαζί με πέντε Κανονικές, δηλαδή πέντε μοναχές, περισυνέλεγε και ενταφίαζε τα λείψανα των άταφων Χριστιανών, που είχαν μαρτυρήσει.

Όμως ένας σύμβουλος του αυτοκράτορος, που ήταν και μνηστήρας της Δροσίδος, ο Αδριανός, πληροφόρησε τον βασιλέα για το έργο των γυναικών. Τότε ο Τραϊανός τις
συνέλαβε και την μεν Αγία Δροσίδα την περιόρισε στο παλάτι, τις δε μοναχές τις έριξε μέσα σε χωνευτήρι με λιωμένο χαλκό.

Στο Συναξάρι αναφέρεται ότι με τον χαλκό αυτό, μέσα στον οποίο χωνεύθηκαν οι πέντε Αγίες, ο Τραϊανός διέταξε να κατασκευασθούν οι βάσεις των χάλκινων αγγείων του
δημόσιου λουτρού, το οποίο είχε ανεγείρει και που επρόκειτο να δοθεί σε δημόσια λειτουργία κατά την ημέρα της εορτής των Απολλωνίων.

Όταν έγιναν τα εγκαίνια του λουτρού, ο πρώτος που έσπευσε να εισέλθει μέσα, μόλις πλησίασε, έπεσε κάτω νεκρός. Το ίδιος συνέβη και με όσους άλλους, μετά από αυτόν,
πλησίασαν την θύρα.

Μόλις ο αυτοκράτορας πληροφορήθηκε τα γεγονότα, ρώτησε τους ιερείς των ειδώλων μήπως οι Χριστιανοί είχαν κάνει καμία μαγεία. Εκείνοι απάντησαν ότι αυτό το έκαναν
τα χάλκινα αγγεία, που κατασκευάστηκαν από τα λείψανα των πέντε μοναχών. Τότε ο Τραϊανός διέταξε να κατασκευασθούν άλλα χάλκινα αγγεία, ώστε να σταματήσουν οι
θάνατοι και να ξαναλιώσουν τα αγγεία μέσα στα οποία μαρτύρησαν οι Αγίες, για να κατασκευαστούν χάλκινα ομοιώματα των πέντε εκείνων Μαρτύρων προς ατίμωση και
όνειδός τους.

Έτσι κι έγινε. Τα γυμνά αγάλματα στήθηκαν. Ο Τραϊανός, όμως, είδε στον ύπνο του τις πέντε μοναχές να τον επιτιμούν και να του προαναγγέλουν την κοίμηση της θυγατέρας
του. Ο ασεβής αυτοκράτορας εξοργίστηκε, διότι ο Θεός εξευτέλισε τις ανόητες βουλές του και τις γεμάτες παράνοια πράξεις του. Έδωσε, λοιπόν, εντολή να αναφθούν δύο
κλίβανοι σε καθένα από τα δύο άκρα της πόλεως και να πυρακτώνονται συνεχώς. Με διαταγή του τοποθέτησε στους κλιβάνους και επιγραφή, η οποία έγραφε: «Χριστιανοί,
που προσκυνάτε τον Εσταυρωμένο, λυτρώσατε τους εαυτούς σας από τα πολλά βασανιστήρια και απαλλάξατε εμάς από τον κόπο των βασάνων. Ρίψατε εαυτούς στον
κλίβανο».

Η Αγία Δροσίς απέβαλε τα βασιλικά ενδύματα και έφυγε από τα ανάκτορα χωρίς να την αντιληφθεί κανείς. Προχωρούσε προς τον κλίβανο, για να μαρτυρήσει υπέρ του
Χριστού και να βρεθεί κοντά στις Αγίες, που αναπαύονταν στη Βασιλεία του Θεού. Σκέφθηκε όμως ότι δεν είχε βαπτισθεί. Έβγαλε τότε από το θηλάκιο του χιτώνα της το
μύρο, μπήκε μέσα σε ένα λάκκο με νερό και βαπτίσθηκε στο Όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Στην συνέχεια κρύφθηκε κάπου για λίγες ημέρες
και εκεί κοιμήθηκε προσευχόμενη.



Στίχος εις την Δροσίδα
Δροσίς λιπούσα πατρικήν πάσαν σχέσιν, Eφεύρε Xριστόν τον ποθεινόν Nυμφίον.

Στίχος εις τας Kανονικάς
Eι και εχωνεύθητε λαμπραί Παρθένοι, Aλλ’ Oυρανούς οικείτε νυν συν Aγγέλοις.

Δροσὶς ἀπῆλθεν ἐκ δρόσου τῆς τοῦ μύρου, Ὡς ἐκ Λιβάνου Κανονικὴ πρὸς πόλον.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε
Πατρὸς τὴν δυσσέβειαν, καταλιποῦσα σεμνή, Κυρίῳ προσέδραμες, τῷ Βασιλεῖ τοῦ παντός, Χριστῷ τῷ Θεῷ ἡμῶν, τοῦτῳ δε νυμφευθεῖσα, καθαρᾷ διανοίᾳ, ἤχθης
Δροσὶς θεόφρον, πρὸς νυμφῶνα τὸν θεῖον, πρεσβεύουσα ἀπαύστως, ὑπὲρ τῶν τιμώντων σε.

Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον
Τῷ φωτὶ τῆς χάριτος, καταυγασθεῖσα, εὐσεβῶς ἠγώνισαι, ὑπὲρ τῆς δόξης τοῦ Χριστοῦ, Δροσὶς Μαρτύρων συνόμιλε, μεθ’ ὧν δυσώπει, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Μεγαλυνάριον
Πόθῳ πτερωθεῖσα τῷ τοῦ Χριστοῦ, τοῖς Μάρτυσι τούτου, θεοφρόνως διακονεῖς, ὧν καὶ τῆς εὐκλείας, Δροσὶς ἐπιτυχοῦσα, ὑπὲρ ἡμῶν δυσώπει, τῶν εὐφημούντων σε.

Πηγή: http://pragmatikoixristianoi.blogspot.gr

[ΦΩΤΗΣ]

Όσιος ΝΙΚΟΛΑΟΣ Σβιατόσα, πρίγκιπας του Τσερνιγώφ

ΠΑΝΤΑ ματαιότης τα ανθρώπινα, όσα ουχ υπάρχει μετά θάνατον ου παραμένει ο πλούτος, ου συνοδεύει η δόξα• επελθών γαρ ο θάνατος, ταύτα πάντα εξηφάνισται».
Αυτή την αλήθεια κατανόησε βαθιά ο ευσεβής πρίγκιπας Νικόλαος Σβιατόσα, γι' αυτό άφησε τον ηγεμονικό πλούτο και την πριγκιπική δόξα και «εξελέξατο την αγαθήν μερίδα» της μοναχικής ζωής.

Ο πρίγκιπας Νικόλαος ήταν γιος του ηγεμόνα του Τσερνιγώφ, Δαβίδ Σβιατοσλάβιτς και εγγονός του μεγάλου ηγεμόνα του Κιέβου Σβιατοσλάβου Παροσλάβιτς, που στα χρόνια του θεμελιώθηκε η αγία εκκλησία των Σπηλαίων.

Πυρπολημένος από τον έρωτα του Θεού και φλογισμένος από τον πόθο της βασιλείας των ουρανών, ο σοφός Νικόλαος ήρθε στη μονή, ξεντύθηκε τα πολύτιμα πριγκιπικά φορέματα και ντύθηκε με χαρά το ταπεινό τρίχινο μοναχικό ένδυμα.
Δεν έγινε όμως μοναχός μόνο κατά την εξωτερική εμφάνιση, όπως - αλίμονο! - γίνονται άλλοι.

Από την αρχή διακρίθηκε στην αρετή της υπακοής. Αν και πριγκιπόπουλο, ποτέ δεν παρατηρήθηκε για ανυπακοή ή αναλογία ή Ιδιοτροπία ή θέλημα. Διακονούσε στο μαγειρείο της μονής, βοηθώντας τους μαγείρους πρόθυμα κι ακούραστα στις πιο σκληρές δουλειές. Με τα χέρια του έκοβε κάθε μέρα τα ξύλα για το μαγείρεμα και τα κουβαλούσε στους ώμους από την όχθη του ποταμού μέχρι το μοναστήρι.

Όταν οι κατά σάρκα αδελφοί του, πρίγκιπες Ιζιασλάβος και Βλαδίμηρος, πληροφορήθηκαν τους κόπους του αδελφού τους, πήγαν στον ηγούμενο και τον παρακάλεσαν να του αναθέσει ελαφρότερη εργασία.
Ο ευλογημένος Νικόλαος όμως ούτε να τ' ακούσει δεν ήθελε. Πρώτα επέπληξε αυστηρά τους αδελφούς του για την ανάρμοστη ανάμιξή τους στα εσωτερικά της μονής. Κι έπειτα έπεσε στα πόδια του ηγουμένου και τον παρακάλεσε με δάκρυα να τον αφήσει τουλάχιστον ένα χρόνο ακόμη στο κοπιαστικό διακόνημα του βοηθού του μαγειρείου.

Πράγματι, τον άφησαν όχι ένα αλλά τρία χρόνια σ' αυτή την υπηρεσία, όπου εργάστηκε με ταπείνωση, προσοχή κι επιμέλεια. Έπειτα του ανέθεσαν το διακόνημα του πορτάρη, όπου έμεινε άλλα τρία χρόνια χωρίς ν' απομακρύνεται ποτέ από την πύλη της μονής, παρά μόνο για να πάει στην εκκλησία. Κι από δω τον έστειλαν να διακονήσει στην τράπεζα.

Μετά από πολύχρονη άσκηση στην υπακοή, ο ηγούμενος τον συμβούλεψε ν' απομονωθεί πια στο κελί του και ν' αγωνιστή στην ησυχία για τη σωτηρία του. Σαν γνήσιο τέκνο της υπακοής ο μακάριος Νικόλαος κλείστηκε στο κελί του, όπου μοίραζε το χρόνο του ανάμεσα στην προσευχή και την εργασία. Ποτέ δεν έμενε αργός. Την ώρα που τα χέρια του ήταν απασχολημένα με το εργόχειρο, τα χείλη του ψιθύριζαν με κατάνυξη την ευχή του Ιησού: «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με!».

Εκτός από τη λιτή τροφή της κοινής μοναστηριακής τραπέζης, ο όσιος τίποτε άλλο δεν έβαζε στο στόμα του όλη την ημέρα. Κι αν αποκτούσε κάτι υλικό - τρόφιμα ή χρήματα ή αντικείμενα - φρόντιζε ν' απαλλαγή αμέσως από το βάρος του, δίνοντάς το στους φτωχούς. Με την ευλογία μάλιστα του ηγουμένου, μοίραζε πάντοτε ένα μέρος του μόχθου του σ' όσους είχαν ανάγκη. Οι φτωχοί κάτοικοι της περιοχής του Κιέβου έβλεπαν στο πρόσωπό του ένα συμπαραστάτη, ευεργέτη και αδελφό.

Μαζί με το φιλόχριστο Νικόλαο είχε έρθει στο μοναστήρι και ένας αδελφικός του φίλος, γιατρός άριστος. Ονομαζόταν Πέτρος και ήταν Σύρος. Βαθιά αγάπη συνέδεε τον Πέτρο με το Νικόλαο. Γι' αυτό, όπως ήταν αχώριστοι στον κόσμο, έτσι θέλησαν να είναι και στην πνευματική παλαίστρα του μοναστηρίου.
Δυστυχώς όμως ο Πέτρος δεν έμεινε εδώ για πολύ. Βλέποντας τις κακοπάθειες του φίλου και κυρίου του, βλέποντας το πριγκιπόπουλο, που ζούσε πρώτα αμέριμνα μέσα σε ηγεμονικά παλάτια ν' ασκείται σκληρά στο στάδιο της υπακοής και της εκούσιας πτώχειας, έφυγε λυπημένος από τη μονή. Πήγε στο Κίεβο και ασκούσε το επάγγελμα του γιατρού.

Πολλές φορές, ωστόσο, ήρθε στη Λαύρα, ξεμονάχιαζε τον όσιο και του έλεγε:
- Αδελφέ και κύριε μου! Γιατί δεν φροντίζεις για την υγεία σου; Γιατί ταλαιπωρείς τη σάρκα σου με τόσους κόπους και νηστείες; Μ' αυτά που κάνεις, δεν θα μπόρεσης να σηκώσεις μέχρι τέλους το ζυγό του Χριστού. Ο Θεός δεν ζητά υπέρμετρη εγκράτεια και άσκηση, αλλά μόνο καρδιά καθαρή και ταπεινή. Εσύ όμως δουλεύεις στους καλόγερους σαν αγορασμένος δούλος. Ούτε μαθημένος είσαι σε τέτοια ζωή, ούτε αξιοπρεπές είναι για ένα πρίγκιπα σαν εσένα, ν' ασχολείται με τόσο ταπεινωτικές δουλειές. Τ' αδέλφια σου, ο Ιζιασλάβος και ο Βλαδίμηρος, είναι απαρηγόρητοι για το κατάντημά σου. Ήσουν πλούσιος και δοξασμένος και κατάντησες πάμπτωχος, ταπεινός και άσημος. Οι βογιάροι, που μέχρι χθες ήταν υποτακτικοί σου, κατοικούν σε παλάτια κι έχουν όλα τα καλά, ενώ εσύ, ο κύριός τους, μένεις μέσα σ' ένα σκοτεινό κελί και στερείσαι τα πάντα. Ποιος από τους Ρώσους πρίγκιπες ταπεινώθηκε ποτέ τόσο; Μήπως ο πατέρας σου Δαβίδ ή ο παππούς σου Σβιατοσλάβος; Κύριέ μου, άκουσε με και μετρίασε τις ασκήσεις σου, αλλιώς θα πεθάνεις πριν την ώρα σου!
— Αδελφέ μου, απαντούσε στις προτροπές του Πέτρου ο όσιος. Όλα όσα μου Λες τα έχω σκεφτεί. Μάθε όμως ότι δεν πρέπει να Λυπάται κανείς τη σάρκα του, για να μην ξεσηκωθούν τα πάθη και καταστροφή η ψυχή. Είπες ότι ο Θεός δεν ζητάει τόσο εγκράτεια και σωματικές ασκήσεις, όσο καρδιά καθαρή και ταπεινή. Αυτό είναι σωστό. Αλλά πως θα καθαριστή και θα ταπεινωθεί η καρδιά χωρίς την άσκηση, τη νηστεία, την κακοπάθεια; Αυτός είναι ο μόνος δρόμος για την κάθαρση και τη σωτηρία. Κι όσοι δεν τον ακολούθησαν, «καταλιπόντες ευθείαν οδόν επλανήθησαν», κατά τον απόστολο. Ας κοπιάζει το σώμα. Ας αδυνατίζει. Ας αρρωσταίνει. «Η γαρ δύναμής μου εν ασθενεία τελειούται», λέει ο απόστολος. Άλλωστε, «ουκ άξια τα παθήματα του νυν καιρού προς την μέλλουσαν δόξαν αποκαλυφθήναι εις ημάς». Χωρίς νηστεία και χωρίς κόπο, αδελφέ μου, δεν θα 'χουμε μερίδα στη μελλοντική δόξα των αγίων. Η νηστεία είναι η μητέρα της αγνείας και καθαρότητας. και ο κόπος, ο πατέρας της ταπεινώσεως. «Εταπεινώθη εν κόποις η καρδία αυτών», λέει ο ψαλμωδός. Γι’ αυτό κι εγώ δοξάζω το Θεό που μ' ελευθέρωσε από τα κοσμικά δεσμά και μ' έκανε δούλο των δούλων Του, δηλαδή αυτών των μακαρίων μοναχών. Τι ήμουν; Πρίγκιπας. Και τώρα τι κάνω; Υπηρετώ τον ουράνιο «Βασιλέα των βασιλέων». Ποιο από τα δυο είν' ανώτερο; Όσο για τ' αδέλφια μου, δεν τους άφησα την εξουσία και την περιουσία μου; Ας ασχοληθούν μ' αυτά, αφού τους σαγηνεύουν τόσο πολύ και ας κοιτάξουν τον εαυτό τους. Εγώ «ηγούμαι πάντα... σκύβαλα είναι ίνα Χριστόν κερδήσω». Αλλά κι εσύ, γιατί μέμφεσαι τη νηστεία και την εγκράτειά μου; Μήπως, σαν γιατρός που είσαι, δεν συνιστάς στους ασθενείς σου ν' αποφεύγουν μερικά φαγητά, για να θεραπεύσουν τις σωματικές τους παθήσεις; Αυτό κάνω κι εγώ για να θεραπεύσω τα ψυχικά μου πάθη. Κι αν το σώμα μου καταβληθεί και πεθάνει πρόωρα για χάρη του Χριστού, κέρδος μου θα είναι. Και γιατί με θεωρείς κατώτερο από τους Βογιάρους που απολαμβάνουν γήινη και προσωρινή δόξα, αφού εγώ, αν με σώσει με το έλεός Του ο Θεός, θα συμβασιλεύσω μαζί Του στον ουρανό αιώνια; Όσο για τους άλλους Ρώσους πρίγκιπες, δεν μ' ενδιαφέρει που κανείς τους δεν ακολούθησε το δικό μου δρόμο. Μακάρι να μιμηθούν το παράδειγμα μου... Αλλ' αρκετά μίλησα. Μυαλό έχεις και σκέψου μόνος σου τα υπόλοιπα. Τα ίδια να πεις και σ' εκείνους που σε δασκάλεψαν.

Από τις στερήσεις και τους κόπους συνέβαινε ν' αρρωσταίνει κατά καιρούς ο μακάριος Νικόλαος. Όταν το μάθαινε ο Πέτρος, του έστελνε διάφορα θεραπευτικά βότανα. Μα ο όσιος ποτέ δεν τα χρησιμοποιούσε. Πάντοτε γινόταν καλά με τη βοήθεια του Θεού, που του προσφερόταν πλούσια μετά από τις θερμές του προσευχές.

Συνέβη όμως κάποτε ν' αρρωστήσει και ο γιατρός. Ο όσιος το πληροφορήθηκε και του έστειλε μήνυμα: «Μην πιεις κανένα φάρμακο. Ζήτησε την ίαση από τον Κύριο και πολύ γρήγορα θα γίνεις καλά. Αν δεν μ' ακούσης, θα υποφέρεις πολύ».

Ο Πέτρος υποσχέθηκε να υπακούσει. Κρυφά όμως παρασκεύασε ο ολιγόπιστος ένα φαρμακευτικό μίγμα και το ήπιε. Αλλά μάταια περίμενε τη θεραπεία του. Αντίθετα, χειροτέρεψε τόσο, που κινδύνεψε να πεθάνει. Μόνο οι εκτενείς προσευχές του οσίου τον γλίτωσαν. Έτσι πήρε ένα καλό μάθημα.

Όταν αργότερα αρρώστησε πάλι, ειδοποίησε σχετικά τον όσιο. Εκείνος του παρήγγειλε γι' άλλη μια φορά: «Μην πάρεις κανένα φάρμακο. Κάνε μόνο προσευχή και την τρίτη μέρα θα γίνεις καλά».
Αυτή τη φορά ο Πέτρος δεν τόλμησε να παρακούσει. Και πράγματι, σύμφωνα με την υπόσχεση του οσίου, την τρίτη μέρα θεραπεύτηκε.
Τότε όμως ο όσιος τον κάλεσε στο μοναστήρι.
- Πέτρο, του είπε, σε φώναξα για να σ' αποχαιρετήσω. Σε τρεις ημέρες φεύγω απ' αυτό τον κόσμο!

Ο Πέτρος δεν μπορούσε να πιστέψει στ' αυτιά του. Έπεσε στο χώμα κι έκλαιγε γοερά.
- Αλίμονο σε μένα, αδελφέ και κύριέ μου! Ποιος θα γλυκάνει τη μοναξιά μου; Ποιος θα παρηγόρηση τ' αδέλφια σου;
Ποιος θ' ανακουφίζει τους φτωχούς, τα ορφανά και τις χήρες; Μη φύγεις, πρίγκιπά μου, γιατί από σένα μπορούν να ωφεληθούν πολλοί. Από που έχεις αλήθεια αυτή την πληροφορία; Από τον Κύριο; Παρακάλεσέ Τον να πεθάνω εγώ στη θέση σου!...

Ο μακάριος Νικόλαος έπιασε στοργικά τον Πέτρο και τον σήκωσε.
— Πέτρο, μη λυπάσαι, του είπε. Ο Κύριος γνωρίζει πως θα φροντίσει και πως θα διαφυλάξει ολόκληρη την πλάση, που δημιούργησε από το μηδέν. Αυτός μπορεί να θρέψη τους πεινασμένους, να ελεήσει τους φτωχούς, να θεραπεύσει τους αρρώστους.
Αυτός θα προστατέψει και σένα. Και τ' αδέλφια μου ας μην κλαίνε για μένα. Ας κλαίνε για τους εαυτούς τους και τις αμαρτίες τους. Έτσι θα βρουν παράκληση και παρηγοριά στην άλλη ζωή. Εγώ πάντως δεν ζητώ από τον Κύριο παράταση της ζωής μου. Προ πολλού πέθανα για όλα τα γήινα και πρόσκαιρα.

Και λέγοντας αυτά ο θείος Νικόλαος πήγε στο σπήλαιο για να ετοιμάσει τον τόπο της ταφής του. Ο γιατρός τον ακολούθησε.
— Ποιος από τους δυο μας αγαπά περισσότερο αυτό τον τόπο; ρώτησε ο όσιος.
Τον Πέτρο τον πήραν πάλι τα δάκρυα.
- Ξέρω καλά, αποκρίθηκε, πως αν εσύ θελήσεις, ο Κύριος θα σου παρατείνει τη ζωή. Παρακάλεσέ Τον λοιπόν γι’ αυτό και βάλε εμένα μέσα σ' αυτό το μνήμα.
Ο όσιος δεν αρνήθηκε αυτή τη χάρη στον Πέτρο. Βυθίστηκε για λίγο σε θερμή προσευχή.
— Ας γίνει η επιθυμία σου, αφού είναι αρεστή στο Θεό, είπε έπειτα συγκαταβατικά. Προηγουμένως όμως ας λάβεις το άγιο μοναχικό σχήμα.

Ο Πέτρος κουρεύτηκε σύντομα μοναχός και αμέσως κλείστηκε στο σπήλαιο, όπου επί τρεις μήνες έκλαιγε μέρα-νύχτα και προσευχόταν για τη σωτηρία του.
Κάποτε ο όσιος Νικόλαος τον πλησίασε και του είπε:
— Αδελφέ Πέτρο, μήπως θέλεις να σε πάρω μαζί μου;
— Όχι, αποκρίθηκε εκείνος. Θέλω — αν είναι θέλημα Θεού και δική σου επιθυμία — να μου επιτρέψεις να κοιμηθώ εγώ στη θέση σου. Εσύ να μείνεις εδώ και να προσεύχεσαι για μένα στο Σωτήρα.
— Τότε να είσαι ξάγρυπνος και έτοιμος, αδελφέ, γιατί πλησιάζει η ώρα. «Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται». Σε τρεις ημέρες θα φύγεις απ' αυτό τον κόσμο, σύμφωνα με την ιερή επιθυμία σου.

Σε τρεις ήμερες, μετά από αδιάλειπτη αγρυπνία και προσευχή, ο μακάριος Πέτρος κοινώνησε των θείων και ζωοποιών Μυστηρίων, ξαπλώθηκε μόνος του στο νεκροκρέβατο και παρέδωσε την ψυχή του στα χέρια του Κυρίου.

Μετά την κοίμηση του Πέτρου, ο πάγκαλος Νικόλαος έζησε ακόμη τριάντα χρόνια ασκητικής ζωής, χωρίς ποτέ να βγει από τη μονή. Αφού έφτασε σε ύψη αγιότητας, ο θεοφιλής πρίγκιπας μετέστη στα ουράνια σκηνώματα.

Όταν μαθεύτηκε η μακαρία κοίμησή του, όλη η πόλη του Κιέβου συγκεντρώθηκε στη Λαύρα, για να του δώσει τον τελευταίο ασπασμό και να πάρει την ευλογία του σεπτού σκηνώματός του.
Οι αδελφοί του Ιζιασλάβος και Βλαδίμηρος έκλαιγαν απαρηγόρητα. Ο πρώτος παρακάλεσε τον ηγούμενο να του δώσει ως ευλογία και παρηγοριά το σταυρό, το κουκούλι και το στρωσίδι που χρησιμοποιούσε ο όσιος για να κάνη τις μετάνοιές του. Ο ηγούμενος του τα έδωσε λέγοντας:
— Κατά το μέτρο της πίστεώς σου, ας λάβεις απ' αυτά βοήθεια και ευλογία στη ζωή σου.

Ο Ιζιασλάβος τα παρέλαβε συγκινημένος κι έστειλε στο μοναστήρι πολλά δώρα.

Μετά από μερικούς μήνες συνέβη ν' αρρωστήσει ο πρίγκιπας και μάλιστα τόσο βαριά, που έφτασε στα πρόθυρα του θανάτου. Η γυναίκα του, τα παιδιά του και οι βογιάροι, ήταν κοντά του και περίμεναν να ξεψυχήσει.
Ο Ιζιασλάβος ήταν ξαπλωμένος στην επιθανάτια κλίνη, σε κωματώδη κατάσταση. Εκεί που τον περίμεναν όμως, άνοιξε απρόσμενα τα μάτια, ανασηκώθηκε λίγο και ψιθύρισε:
— Φέρτε μου λίγο νερό από το πηγάδι των Σπηλαίων.

Αμέσως μετά έπεσε πάλι σε κώμα.
Μερικοί βογιάροι έτρεξαν την ίδια στιγμή στο μοναστήρι και ζήτησαν νερό. Ο ηγούμενος τους έδωσε πρόθυμα, αφού πρώτα έπλυνε μ' αυτό τον τάφο του οσίου Θεοδοσίου.
— Πάρτε νερό που έχει την ευλογία του οσίου πατέρα μας Θεοδοσίου. Αλλά να! Πάρτε και τον τρίχινο χιτώνα του μακαρίου Νικολάου Σβιατόσα και φορέστε τον στον άρρωστο αδελφό του. Οι ευχές των οσίων ας τον θεραπεύσουν!

Δεν είχαν μπει ακόμα στο Κίεβο οι βογιάροι που έφερναν το νερό και το χιτώνα, όταν ο πρίγκιπας Ιζιασλάβος ήρθε πάλι στον εαυτό του και μίλησε.
- Πηγαίνετε γρήγορα, είπε, έξω από την πόλη, να προϋπαντήσετε τους οσίους πατέρες Θεοδόσιο και Νικόλαο. Έρχονται σε μας!
Την ώρα που οι βογιάροι έμπαιναν μέσα στο πριγκιπικό ανάκτορο, ο Ιζιασλάβος φώναξε:
- Νικόλαε! Νικόλαε Σβιατόσα!
Του έδωσαν να πιει το νερό και του φόρεσαν το χιτώνα.
Και — ω του θαύματος! — αμέσως έγινε καλά και σηκώθηκε!

Όλοι δόξασαν το Θεό και τους οσίους δούλους Του, που τόσες ευεργεσίες παρέχουν δωρεάν στους ανθρώπους.

Από τότε ο Ιζιασλάβος, κάθε φορά που αρρώσταινε, φορούσε το χιτώνα και γινόταν καλά. Τον φορούσε επίσης σ' όλες τις εκστρατείες και τους πολέμους, σαν θώρακα αδιαπέραστο από κάθε εχθρικό χτύπημα.

Καθώς λένε όμως οι παλαιότεροι, κάποτε ο πρίγκιπας αμάρτησε βαριά και από φόβο και ντροπή, δεν τόλμησε να βάλλει τον οσιακό χιτώνα. Έφυγε για το μέτωπο και στην πρώτη μάχη σκοτώθηκε!..

Με τις προσευχές του οσίου πρίγκιπα Νικολάου ΣΒιατόσα, είθε να βρούμε κι εμείς τη θεραπεία απ' όλες τις σωματικές και ψυχικές μας ασθένειες, με τη χάρη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.

Πηγή

[ΦΩΤΗΣ]

Όσιος ΝΙΚΩΝ, καθηγούμενος της Λαύρας των Σπηλαίων



ΟΤΑΝ Ο ΚΥΡΙΟΣ ευδόκησε να φυτευτή στη Ρωσία το πολύκαρπο δέντρο του μοναχικού βίου από τον όσιο πατέρα μας Αντώνιο, του έδωσε έναν άξιο υποτακτικό και συνασκητή.
Αυτός ήταν ο όσιος Νίκων.
Ο διδάσκαλος Αντώνιος, επιδόθηκε με ζήλο στη μίμησή του, ανεβαίνοντας γοργά τις βαθμίδες της κλίμακας των αρετών. Επιπλέον έδειξε εξαιρετικές ικανότητες μοναχικού ηγέτη και συνετού χειραγωγού των λογικών προβάτων του Χριστού στην ασκητική ζωή.
Τιμημένος από το Θεό με το ιερατικό αξίωμα, ο Νίκων έκειρε με εντολή του οσίου Αντωνίου όσους ζητούσαν με πόθο το αγγελικό σχήμα, μετά από την κανονική δοκιμασία και την κατάλληλη πνευματική προετοιμασία τους.
Τίποτε απολύτως δεν έκανε ο μακάριος Νίκων χωρίς την εντολή ή την ευλογία του γέροντά του. Όλα τα έκανε με πνεύμα απόλυτης υποταγής, υπομένοντας με ανδρεία τους πειρασμούς και διαλύοντας με ταπείνωση και διάκριση τις πλεκτάνες του πονηρού. Αξιώθηκε μάλιστα της μεγάλης τιμής να κείρει με τα χέρια του τον όσιο Θεοδόσιο, το μεγάλο θεμελιωτή της μοναχικής ζωής στη Ρωσία. Έκειρε ακόμη, στα 1062, δυο μεγάλες μορφές της Πετσέρσκαγια, τον επιφανή βογιάρο Βαρλαάμ και τον ευνούχο του ηγεμόνα, Εφραίμ.

Γι' αυτές όμως τις κούρες υπέμεινε μεγάλη θλίψη. Γιατί ο ηγεμόνας Ιζιασλάβος συγχύστηκε πολύ που έχασε από κοντά του δυο σπουδαία πρόσωπα, δυο χρήσιμους συνεργάτες και θύμωσε με τους οσίους. Διέταξε να φέρουν μπροστά του εκείνον που τόλμησε να τους κάνη μοναχούς.

Σε λίγο ο Νίκων οδηγήθηκε στον ηγεμόνα. Εκείνος τον κοίταξε με περισσή οργή και φώναξε:
- Εσύ καλόγερε, τόλμησες να κάνης σαν κι εσένα το βογιάρο και τον ευνούχο μου;
Ναι, εγώ, με την εντολή του οσίου πατέρα μου και την ευλογία του ουράνιου Βασιλιά Ιησού Χριστού, που τους κάλεσε σ' αυτό το δρόμο της ασκήσεως, αποκρίθηκε ο όσιος ήρεμα και θαρρετά.

Ο ηγεμόνας άναψε και κοκκίνισε από μανία.
Άκου να σου πω, ούρλιαξε, ή θα τους πείσεις να γυρίσουν πίσω ή θα στείλω κι εσένα και τους συντρόφους σου στην εξορία! Και το σπήλαιό σας θα το κατασκάψω.

Ό,τι θέλεις κάνε, άρχοντα μου. Εγώ πάντως δεν έχω εξουσία ν' αποσπώ τους στρατιώτες του ουράνιου Βασιλιά από κοντά Του!
Αυτά είπε ο μακάριος Νίκων κι έφυγε από το παλάτι του ηγεμόνα.

Μετά από το επεισόδιο αυτό, οι αδελφοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το σπήλαιο και να φύγουν μακριά, σ' άλλο τόπο, όπου δεν θα έφτανε η ηγεμονική οργή. Τότε ο μέγας Νίκων πήγε στο Τμουταρακάν κι εκεί, κοντά στην πολίχνη, βρήκε έναν έρημο τόπο, όπου εγκαταστάθηκε. Επιδόθηκε αμέσως σε σκληρούς ασκητικούς αγώνες, ζώντας με σιωπή, «μόνος μόνω τω Θεώ προσευχόμενος», προσθέτοντας καθημερινά κόπους στους κόπους και ασκήσεις στις ασκήσεις. Δεν άργησε να γίνει γνωστή η παρουσία του και ν' απλωθεί η φήμη του σ' ολόκληρη την περιοχή. Η ορθόδοξη χριστιανική πίστη δεν είχε ακόμη στερεωθεί εκεί και η μοναχική ζωή ήταν τελείως άγνωστη.
Σιγά-σιγά οι κάτοικοι άρχισαν να πλησιάζουν τον όσιο και να εντυπωσιάζονται από την παράξενη γι' αυτούς ζωή του. Εκείνος τότε, για τη δόξα του Κυρίου, έλυνε τη σιωπή του και τους μιλούσε για τον αληθινό Τριαδικό Θεό και την αγία ορθόδοξη πίστη. Όλοι σαγηνεύονταν από τη σοφία, τη γνώση και την αγιότητά του, μετανοούσαν και δόξαζαν τον Κύριο με τη ζωή και τα έργα τους.

Αργότερα, ορισμένοι ζήτησαν από τον όσιο να τους κάνη μοναχούς. Κι εκείνος, αφού τους δοκίμαζε και τους νουθετούσε, τους έκειρε. Έτσι μπήκαν οι βάσεις για την κατοπινή ανέγερση της μονής της Υπεραγίας Θεοτόκου, που έγινε σπουδαίο μοναστικό κέντρο, ισάξιο της μονής των Σπηλαίων. Μετά το θάνατο του ηγεμόνα του Τμουταρακάν Ροστισλάβου Βλαντιμίροβιτς, οι κάτοικοι της χώρας παρακάλεσαν τον όσιο Νίκωνα, στον οποίο έτρεφαν απεριόριστη εμπιστοσύνη και αφοσίωση, να πάει στον ηγεμόνα του Τσερνιγώφ Σβιατοσλάβο Γιαροσλάβιτς και να ζητήσει το γιο του Γκλέμπ, για την ηγεμονία του Τμουταρακάν.

Ο όσιος εκτέλεσε μ' επιτυχία τη διακονία που του ανέθεσε το ποίμνιό του.
Επιστρέφοντας μαζί με τον πρίγκιπα Γκλέμπ Σβιατοσλάβιτς, πέρασε από το Κίεβο κι επισκέφθηκε τη μονή των Σπηλαίων. Όταν ο μακάριος ηγούμενος Θεοδόσιος αντίκρισε, μετά από τόσα χρόνια, τον παλιό συνασκητή του, σκίρτησε από χαρά. Έπεσαν κι οι δυο στη γη κι έβαλαν βαθιά μετάνοια ο ένας στον άλλον. Ύστερα αγκαλιάστηκαν κλαίγοντας από συγκίνηση και κάθισαν παράμερα να συζητήσουν. Είχαν τόσα να πουν...
Όταν ο μέγας Νίκων μετά από ώρα πολλή ετοιμάστηκε να φύγει, ο μακάριος Θεοδόσιος ξέσπασε πάλι σε λυγμούς και τον παρακαλούσε να παραμείνει στα Σπήλαια, για να συνεχίσουν μαζί την επίγεια ασκητική οδοιπορία τους.
- Πρέπει να πάω, είπε ο Νίκων, να ρυθμίσω ό,τι αφορά το μοναστήρι μου. Έπειτα, αν είναι θέλημα Θεού, θα επιστρέψω.

Πράγματι, ο όσιος πήγε στο Τμουταρακάν με τον πρίγκιπα Γκλέμπ, όπου εκείνος ανέλαβε την ηγεμονία της χώρας. Ο ίδιος φρόντισε να τακτοποίηση μ' επιμέλεια τα της μονής του και κατόπιν, σύμφωνα με την υπόσχεσή του, γύρισε στην Πετσέρσκαγια κοντά στον όσιο Θεοδόσιο. Υποτάχθηκε με ταπείνωση στον άγιο ηγούμενο κι εκτελούσε με ακρίβεια όλες του τις εντολές, νεκρώνοντας το δικό του θέλημα. Και ο μακάριος Θεοδόσιος, όταν χρειαζόταν να λείψει από τη μονή, άφηνε σαν αντικαταστάτη του, στη διαποίμανση της αδελφότητας το Νίκωνα, σαν αρχαιότερο, εμπειρότερο και αγωνιστικώτερο όλων.

Πολλές φορές ο όσιος Νίκων, που γνώριζε την τέχνη της βιβλιοδεσίας, έραβε και έδενε βιβλία. Τότε ο Θεοδόσιος καθόταν ταπεινά δίπλα του, αν και ήταν ηγούμενος και του ετοίμαζε τους σπόγγους που χρειαζόταν για το εργόχειρό του. Την ώρα εκείνη, αλλά και σε άλλες ευκαιρίες, οι δυο όσιοι μάζευαν γύρω τους τους αδελφούς και τους νουθετούσαν με πνευματικές διδαχές και ασκητικούς λόγους.

Αργότερα όμως ξέσπασε η γνωστή μας διαμάχη ανάμεσα στους τρεις αδελφούς ηγεμόνες του Κιέβου Ιζιασλάβο, του Τσερνιγώφ Σβιατοσλάβο και του Περεγιασλάβ Βσέβολοντ. Η διαμάχη εκείνη δημιούργησε στην περιοχή μεγάλη αναταραχή, που ανάγκασε το φιλέρημο και φιλήσυχο Νίκωνα ν' αναχωρήσει πάλι από την Πετσέρσκαγια μαζί με δύο μοναχούς. Γύρισε στο Τμουταρακάν, όπου έζησε μερικά χρόνια με τον ίδιο ασκητικό ζήλο.

Όταν έμαθε ότι ειρήνευσε ο τόπος του Κιέβου, ο μακάριος πήρε πάλι το δρόμο για τη Λαύρα. Φτάνοντας όμως εκεί διαπίστωσε πως ο όσιος Θεοδόσιος δεν ήταν πια στη ζωή. Ηγούμενος ήταν τώρα ο φιλόθεος Στέφανος.

Ο Νίκων αποφάσισε να τελειώσει τον επίγειο βίο του στη μονή της μετανοίας του. Έμεινε λοιπόν εκεί, κι επισκεπτόταν συχνά τον τάφο του οσίου Θεοδοσίου, λούζοντάς τον κάθε φορά με καυτά δάκρυα χαρμολύπης. Λύπης, γιατί αποχωρίστηκε τον αγαπημένο του πνευματικό αδελφό. Και χαράς, γιατί ήταν βέβαιος πως αναπαυόταν τώρα μέσα στα χέρια του Θεού.

Όταν με συνεργία του πονηρού ορισμένοι αδελφοί δημιούργησαν αναταραχή στην αδελφότητα και απομάκρυναν το μακάριο Στέφανο από την ηγουμενία της μονής, ηγούμενος αναδείχθηκε ο όσιος Νίκων.

Με διάκριση και σοφία αγωνίστηκε ο μακάριος να φέρει την ειρήνη και την ομόνοια στην αδελφότητα. Και το κατόρθωσε με μεγάλο κόπο, πολλή υπομονή και περισσότερη προσευχή. Οι αδελφοί, αναγνωρίζοντας την ακεραιότητα, τη σύνεση και την αγιότητά του, ησύχασαν και υποτάχθηκαν σ' αυτόν, σαν σε φωτισμένο πατέρα, διδάσκαλο και πνευματικό οδηγό.
Πολλές φορές ο μοχθηρός διάβολος προσπάθησε να δημιουργήσει νέα σκάνδαλα και να βάλει εμπόδια στην ανύστακτη φροντίδα του οσίου να καθοδηγεί στο δρόμο της σωτηρίας τις ψυχές που του εμπιστεύθηκε ο Κύριος. Οι σκοτεινοί σκοποί του όμως δεν μπορούσαν να σβήσουν το φως των αρετών του πιστού δούλου του Θεού.

Στα χρόνια της ηγουμενίας του μεγάλου Νίκωνος, έγινε με τρόπο θαυμαστό η αγιογράφηση της εκκλησίας των Σπηλαίων από Έλληνες αγιογράφους, σταλμένους από την Κυρία Θεοτόκο, όπως είδαμε πιο πάνω στη σχετική διήγηση.

Τέλος, το έτος 1088, όταν ηγεμόνας στο Κίεβο ήταν ο Βσέβολοντ Γιαροσλάβιτς, ο όσιος Νίκων παρέδωσε την ψυχή του «εν χειρί Θεού».
Κηδεύτηκε στη μονή των Σπηλαίων, όπου μέχρι σήμερα το τίμιο σκήνωμά του αναπαύεται άφθορο και ακέραιο, τιμημένο με τη δόξα και τη χάρη του Θεού και επιτελεί πολλά θαύματα.

Πηγή

[Φωτεινή]

Βίος Αγίας Ταβιθάς



Η Αγία Ταβιθά εορτάζει στις 25 Οκτωβρίου

«Αὐτὴ ἦν πλήρης ἀγαθῶν ἔργων καὶ ἐλεημοσυνῶν, ὧν ἐποίει». Έτσι πλέκει το εγκώμιο της Αγίας Ταβιθά ο ευαγγελιστής Λουκάς. Η λέξη Ταβιθά είναι συριακή και ερμηνεύεται
Δορκάς (ζαρκάδι). Το όνομα αυτό έφερε ή ευσεβέστατη αυτή και φιλάνθρωπη χριστιανή, που κατοικούσε στην Ιόππη.

Από τίς Πράξεις των Αποστόλων (θ' 36-40) πληροφορούμαστε ότι η Δορκάς, ήταν εξειδικευμένη υφάντρια πού κατασκεύαζε χιτώνες και ιμάτια, τα όποια πωλούσε και από τα
έσοδα συντηρούσε φτωχούς, χήρες και ορφανά. Όταν ο απόστολος Πέτρος, στα πλαίσια της διάδοσης του Ευαγγελίου, έφτασε στη Λύδδα της Παλαιστίνης, συνέβη ν' ασθενήσει
η Δορκάς και να πεθάνει. Και ενώ είχαν ετοιμαστεί όλα για την κηδεία της, έγινε γνωστό ότι ο Πέτρος ήταν στη Λύδδα. Τότε δύο απεσταλμένοι, παρακάλεσαν τον Πέτρο να έλθει
στην Ιόππη. Όταν έφτασε, τον ανέβασαν στο υπερώο, όπου ήταν νεκρή η Δορκάς. Συγκινημένος ο Πέτρος, χωρίς να πει τίποτα, έβγαλε όλους έξω, γονάτισε και προσευχήθηκε
θερμά. Έπειτα είπε: «Ταβιθᾶ ἀνάστηθι». Και πράγματι η νεκρή αναστήθηκε! Αυτό χαροποίησε αφάνταστα τους παρευρισκόμενους, και το γεγονός διαδόθηκε σ' όλη την Ιόππη με
αποτέλεσμα να πιστέψουν πολλοί στον Χριστό.

Από τότε η Ταβιθά έζησε αρκετά χρόνια, γεμάτα αγαθά έργα και ελεημοσύνες. Ο θάνατος τη βρήκε σε βαθιά γεράματα. Και έτσι η φιλάγαθη αυτή γυναίκα, έφυγε ειρηνικά και με
αγαλλίαση διότι την αξίωσε ο Θεός να περάσει τη ζωή της ωφέλιμα γεμάτη πνευματικούς καρπούς.




Στίχος
Ποῦ σοι, Ταβιθά, Πέτρος; εἰ γὰρ ἦν πάλιν, ήγειρεν ἂν σε καὶ θανοῦσαν ὡς πάλαι.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Μαθήτρια ἔνθεος, ἐν τῇ Ἰόππῃ σεμνή, Χριστοῦ ἐχρημάτισας, καὶ ἐν πολλοῖς οἰκτιρμοῖς, αὐτὸν ἐθεράπευσας· ὅθεν ὑπὸ τοῦ Πέτρου, ὡς ἠγέρθης
θανοῦσα, ἐδειξας τοῦ σοῦ βίου, Ταβιθᾶ μακαρία, πᾶσι τὴν κεκρυμμένην, θείαν λαμπρότητα.

Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τοῖς τῶν αἱμάτων σου.
Τοῖς θεαρέστοις σου ἔργοις καὶ πράξεσι, θεοπρεπῶς τῷ Σωτῆρι λατρεύουσα, ἀγάπης ὑπόδειγμα πέφηνας, ὦ Ταβιθᾶ ὡς θεόφρων μαθήτρια· διό σου
τὴν μνήμην γεραίρομεν.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις θεοδόξαστε Ταβιθᾶ, στήλη θείων ἔργων, ὡς μαθήτρια τοῦ Χριστοῦ· ἐλεημοσύνης, πηγὴ γὰρ ἀνεδείχθης, ἐν πόλει τῇ Ἰόππῃ, γνώμῃ θεόφρονι.

Πηγή: http://pragmatikoixristianoi.blogspot.gr

[ΦΩΤΗΣ]

Ο Όσιος Ξενοφών μετά της συμβίου του Μαρίας και των τέκνων Αρκαδίου και Ιωάννου (Εορτή Ξενοφών)

Ο Όσιος Ξενοφών κατοικούσε στην Κωνσταντινούπολη κατά τους χρόνους των αυτοκρατόρων Ιουστίνου Α’ (518-527 μ.Χ.) και Ιουστινιανού (527-565 μ.Χ.). Ήταν πλούσιος συγκλητικός και διακρινόταν για την βαθιά ευσέβειά του προς τον Θεό.
Είχε δύο παιδιά, τον Αρκάδιο και τον Ιωάννη. Μόλις αυτά τελείωσαν τα εγκύκλια γράμματα, τα έστειλε στη Βηρυτό της Φοινίκης, για να μελετήσουν και να σπουδάσουν τη νομική επιστήμη. Καθ’ οδόν το πλοίο με το οποίο ταξίδευαν ναυάγησε.
Διασώθηκαν όμως και μετέβησαν στα Ιεροσόλυμα όπου έγιναν μοναχοί. Οι γονείς τους, Ξενοφών και Μαρία, τους αναζήτησαν και πληροφορήθηκαν ότι διάγουν στην έρημο ασκητικό βίο, δόξασαν τον Θεό και αποταξάμενοι τον κόσμο, ακολούθησαν και αυτοί το μοναχικό βίο.
Ο Ξενοφών, η γυναίκα του και τα παιδιά τους πρόκοψαν τόσο πολύ στην αρετή και στη φιλανθρωπία, ώστε τους αξίωσε ο Θεός να επιτελούν και θαύματα.
Έτσι η θεία αυτή οικογένεια έζησε θεοφιλώς και κοιμήθηκε με ειρήνη.





Απολυτίκιο. Ήχος δ'. Ό υψωθείς εν τω Σταυρώ.
Ως γενεά ευλογητή τω Κυρίω, της ουρανίου ηξιώθησαν δόξης, ασκητικώς δοξάσαντες Χριστόν επί της γης. Ξενοφών ο Όσιος, και η τούτου συμβία, συν τοις αριστεύσασιν, ιεροίς αυτών τέκνοις, ους ευφημούντες είπωμεν φαιδρώς χαίροις Οσίων χορεία τετράριθμε.


Κοντάκιον. Ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον
Την του βίου θάλασσαν διεκφυγόντες, Ξενοφών ο δίκαιος, συν τη συζύγω τη σεπτή, εν ουρανοίς συνευφραίνονται, μετά των τέκνων, Χριστόν μεγαλύνοντες.

[ΦΩΤΗΣ]

Ο ΟΣΙΟΣ ΠΑΤΗΡ ΗΜΩΝ ΟΝΟΥΦΡΙΟΣ Ο ΑΙΓΥΠΤΙΟΣ



“Ο όσιος Ονούφριος ήταν από την Αίγυπτο και ζούσε σε κοινόβιο που βρισκόταν στην Ερμούπολη Θηβών. Όταν άκουσε τον βίο του προφήτη Ηλία και του αγίου Προδρόμου, άφησε το κοινόβιο και κατοίκησε στην έρημο επί εξήντα χρόνια, χωρίς να έχει δει καθόλου άνθρωπο. Τον όσιο Ονούφριο βρήκε ο μέγας Παφνούτιος, τότε που προχώρησε στα ενδότερα της ερήμου, προκειμένου να ευλογηθεί από άγιους άνδρες. Αφού είχε διανύσει λοιπόν ο Παφνούτιος δεκαεπτά ημέρες και έφτασε στον τόπο που ζούσε ο άγιος, τον πλησίασε και παρακάλεσε να του πει το όνομά του και να του εξηγήσει όλα τα σχετικά με τη ζωή του. Πράγματι τα έμαθε και αργότερα τα διηγήθηκε στους ασκητές μοναχούς, όχι μόνο γι᾽ αυτόν τον θεοφόρο Πατέρα Ονούφριο, αλλά και για άλλους, τους οποίους προχωρώντας βρήκε στην έρημο.
Τότε μάλιστα, όταν παρευρισκόταν ο Παφνούτιος εκεί, επειδή ο όσιος Ονούφριος εκδήμησε προς τον Κύριο, έσκισε το ένδυμά του σε δύο μέρη, και το ένα το έριξε πάνω στο άγιο λείψανο (διότι ήταν γυμνό, καλυπτόμενο από μόνες τις λευκές τρίχες), ενώ το άλλο το κράτησε για τη δική του κάλυψη. Θάβει λοιπόν το άγιο λείψανο σ᾽ αυτόν τον τόπο, κι αμέσως η καλύβα κατέπεσε και ο φοίνικας ξεράθηκε και το νερό χάθηκε. Τελείται δε η σύναξή του στο αγιότατο ευκτήριό του, που βρίσκεται στη Μονή του Αγίου Αλυπίου”.

Για έναν μεγάλο ασκητικό Πατέρα σαν τον όσιο Ονούφριο δεν περιμένει κανείς κάτι άλλο από αυτό που κάνει η υμνολογία της ημέρας: να τονίζει την ασκητική του διαγωγή, τις αρετές του, τη διαρκή αναγωγή του στον Θεό, και μάλιστα στην έρημο που είχε καταφύγει. Πράγματι λοιπόν το πρώτο που προβάλλει ο άγιος υμνογράφος για τον μεγάλο Ονούφριο είναι η απόσυρσή του από την κοινωνία του κόσμου πρώτα και του κοινοβίου έπειτα, σε ερημική τοποθεσία, ώστε μόνος μόνω Θεώ να λατρεύει ακατάπαυστα Εκείνον. Κι αυτό γιατί; Διότι έστω και σε κοινόβιο ευρισκόμενος ζούσε πολλές φορές τη σύγχυση που προκαλεί η συναναστροφή με τους άλλους. ῾Πατέρα θεόφρον Ονούφριε, απομάκρυνες τον εαυτό σου από την κοσμική σύγχυση και ανέβηκες στην υπερκόσμια ακρότητα᾽ (῾Πάτερ θεόφρον Ονούφριε, της κοσμικής σεαυτόν αποστήσας συγχύσεως, προς την υπερκόσμιον ανηνέχθης ακρότητα᾽) (στιχηρό εσπερινού). Ποια η αιτία της επιθυμίας του για πλήρη απομόνωση; Όχι βεβαίως ο δαιμονικός εγωισμός που δεν ανέχεται την παρουσία άλλων, αλλά ο πλούτος της αγάπης προς τον Θεό, η οποία κινεί τον άγιο άνθρωπο να μένει εντελώς απερίσπαστος στη λατρεία του Θεού. ῾Ανέβηκες στην υπερκόσμια ακρότητα, γιατί πόθησες την ίδια την πηγή των αγαθών, κι έφτασες αυτό το αληθινά αγαθό, τον Θεό᾽(῾Προς την υπερκόσμιον ανηνέχθης ακρότητα, αυτήν ποθήσας, των αγαθών την πηγήν, αυτό το όντως αγαθόν έφθασας᾽) (στιχηρό εσπερινού). ῾Μπήκες στον ζυγό του Χριστού, Ονούφριε, γιατί ποθούσες να συναναστρέφεσαι Αυτόν μόνος σου σε άβατες ερήμους και να νιώθεις την τρυφή από το κάλλος της θείας δόξης Του᾽(῾Υπήλθες τον Χριστού ζυγόν, Ονούφριε, ερήμοις αβάτοις συ καταμόνας ομιλείν επιποθών αυτώ και του κάλλους τρυφάν δόξης της θείας αυτού᾽) (ωδή γ´).

Χρειάζεται ιδιαιτέρως να επιμείνουμε σ᾽αυτήν την ερημική απόσυρση του οσίου. Διότι ίσως κάποιος να σκεφτεί ότι μπορεί κι αυτός να κάνει το ίδιο, αν θέλει να βρει τον Θεό. Ο όσιος Ονούφριος, το εξηγήσαμε, εξήλθε από τον κόσμο πηγαίνοντας σε κοινόβιο. Κι αφού έμεινε εκεί αρκετά χρόνια ασκούμενος μαζί με άλλους, κινήθηκε από την αγάπη του Θεού για πλήρη μόνωση, έχοντας ως παράδειγμα τους αγίους προφήτες Ηλία και Ιωάννη Πρόδρομο (῾την Ιωάνου γαρ και Ηλιού εζήλωσας πολιτείαν, παμμάκαρ Ονούφριε᾽) (ωδή ς´). Αυτή είναι η κανονική πορεία: πρώτα εισέρχεται κανείς σε κοινόβιο κι έπειτα, αν νιώσει την κλήση του Θεού, ζητεί ευλογία για μεγαλύτερη μόνωση. Διότι αν κανείς, χωρίς να έχει αντιπαλέψει τα πάθη του σε σχέση με τους άλλους, χωρίς δηλαδή να έχει ῾στρογγυλοποιηθεί᾽ στον χαρακτήρα του, όπως διδάσκουν οι άγιοι Πατέρες – η ῾στρογγύλευση᾽ αυτή γίνεται μόνον όταν σχετιζόμαστε με τους άλλους – απλώς στην έρημο θα μεταφέρει τα πάθη του και θα εμπαίζεται από τον διάβολο. Ο όσιος Ονούφριος λοιπόν αποσύρθηκε στην έρημο, διότι η σχέση του με τους άλλους τον είχε οδηγήσει ήδη σε εκείνη την πνευματική καλή κατάσταση της αγάπης, ώστε να ποθεί τη μεγαλύτερη ένωση με τον Θεό. Κι η ένωση αυτή επιβεβαιώθηκε ως αληθινή από το γεγονός ότι πλούτισε τόσο σε αγάπη προς τον Θεό, ώστε η αγάπη του προς τον συνάνθρωπο – η αγάπη προς τον συνάνθρωπο είναι η απόδειξη της αγάπης προς τον Θεό – να φτάνει μέχρι βαθμού θυσίας γι᾽ αυτόν. Ο άγιος υμνογράφος σε έκσταση σχεδόν ευρισκόμενος μπροστά στο μέγεθος αυτής της διπλής αγάπης του οσίου, προς τον Θεό και τον συνάνθρωπο, κραυγάζει: ῾Και την εντολή να δίνει κανείς τον ένα χιτώνα του, όταν έχει δύο, πάτερ, εσύ την ξεπέρασες, γιατί τα έδωσες όλα και έμεινες γυμνός εντελώς᾽(῾Και την ενός χιτώνος εντολήν, πάτερ, υπερβέβηκας, γυμνητεύσας εις τέλος᾽) (στίχοι συναξαρίου). Στον οίκο δε του κοντακίου πράγματι ξεσπά: ῾Ω αγάπη, το υπέρλαμπρο φως! Ω η ανακεφαλαίωση όλων των αρετών! Αυτή που γεμίζει πάντοτε τα ουράνια τάγματα από ευφροσύνη και χάρη. Αυτή που ενοίκησε στους αγίους: τους Πατριάρχες, τους Προφήτες και τους Αποστόλους᾽(῾Ω αγάπη, το φως το υπέρλαμπρον! Ω πασών αρετών το κεφάλαιον! Η αεί τα ουράνια τάγματα ευφροσύνης πληρούσα και χάριτος. Η ενοικήσασα τοις Αγίοις, Πατριάρχαις, Προφήταις και Αποστόλοις᾽).

Είναι απορίας άξιο πώς ένας τόσο ασκητικός Πατέρας, με τόση σκληρή ασκητική ζωή φτάνει σε τέτοια ευαισθησία καρδιάς και τέτοια αγάπη. Συνήθως οι απομονωμένοι άνθρωποι αποκτούν μία σκληρότητα στη συμπεριφορά τους. Αλλά αυτό συμβαίνει σε κοσμικούς ανθρώπους ή σε ασκητές άλλων θρησκειών. Ο χριστιανός ασκητής, σαν τον μέγα Ονούφριο, ασκητεύει, γίνεται σκληρός αλλά μόνον ως προς τον εαυτό του. Με σκοπό, υποτάσσοντας τα πάθη του και τα ενεργήματα του διαβόλου, να μαλακώσει στην καρδιά και να γίνει κατοικητήριο του αγίου Πνεύματος και όλης της Τριάδος. Συνεπώς η αγάπη του Θεού γίνεται αγάπη και δική του. ῾Απομάκρυνες μεν τον εαυτό σου από τον κοσμικό τρόπο ζωής, όσιε, ζώντας όμως στις ερημιές έλαβες τον ουράνιο άρτο. Διότι είχες τον Χριστό ως σιτοδότη σου᾽(῾Εμάκρυνας μεν σεαυτόν εκ κοσμικής διαίτης, όσιε, εν ερημίαις δ᾽ αυλιζόμενος, άρτον ουράνιον είληφας. Είχες γαρ Χριστόν σιτοδότην᾽) (ωδή ζ´). ῾Επειδή επιθυμούσες την ουράνια μακαριότητα, θεώρησες, θεσπέσιε, ως τρυφή την εγκράτεια, την πτωχεία ως πλούτο, την ακτημοσύνη ως αληθινή περιουσία και την ταπείνωση ως δόξα᾽(῾Της μακαριότητος της υπέρ νουν ορεγόμενος, ελογίσω, θεσπέσιε, τρυφήν την εγκράτειαν, την πτωχείαν πλούτον, την ακτημοσύνην περιουσίαν αληθή, και ευδοξίαν την μετριότητα᾽) (απόστιχο εσπερινού). Αυτή είναι η πνευματική άσκηση: τα παρακλάδια της ουσίας της αμαρτίας ( που είναι ο εγωισμός), τη φιληδονία δηλαδή, τη φιλαργυρία και τη φιλοδοξία, να τα μεταποιεί ο πιστός με τη χάρη του Θεού σε παρακλάδια της ίδιας της ενέργειας της Θεότητας ( που είναι η αγάπη), δηλαδή σε εγκράτεια, σε ακτημοσύνη και πτωχεία, σε ταπείνωση.

Κι αξίζει να κάνει κανείς το παρακάτω σχόλιο, μέσα στα πλαίσια της πνευματικής άσκησης του οσίου, εξαφορμής ενός και πάλι αποστίχου του εσπερινού. ῾Απαρνήθηκες, θεόσοφε, κάθε ηδυπάθεια καταπιέζοντας το σώμα σου, με το να πικραίνεις την αίσθηση με τους κόπους της εγκράτειας και της σκληραγωγίας, και με την υπομονή των πειρασμών και την καρτερία των περιστάσεων᾽(῾Πάσαν ηδυπάθειαν υπωπιάζων το σώμά σου, απηρνήσω, θεόσοφε, πικραίνων την αίσθησιν, εγκρατείας πόνοις και σκληραγωγίας, υπομονή τε πειρασμών και καρτερία των περιστάσεων᾽). Έχουν επισημάνει οι ιατροί με διάφορες έρευνές τους ότι ο καρκίνος που κατατρώγει το σώμα του ανθρώπου τρέφεται από τις ζάχαρες και τα εν γένει γλυκίσματα. Αντιθέτως, η λήψη πικρών ουσιών από τον άνθρωπο προλαμβάνει πολλές φορές την ανάπτυξη του καρκίνου, συχνά δε τον καταπολεμά. Αυτό που συμβαίνει στο σώμα, συμβαίνει και στην ψυχή. Η στροφή του ανθρώπου στις διάφορες ηδυπάθειες, στην καλλιέργεια δηλαδή της φιληδονίας, αυξάνει τον εγωισμό, δηλαδή την ουσία της αμαρτίας, άρα κάνει τον άνθρωπο έρμαιο του διάβολου και έρημο της χάρης του Θεού. Αντιθέτως, η στροφή του στην πικρότητα της εγκράτειας και της σκληραγωγίας, ό,τι δηλαδή επισημαίνει και το τροπάριο για τον όσιο Ονούφριο, οδηγεί τον άνθρωπο στην υπέρβαση της φιληδονίας και τον καθιστά καλό έδαφος για την παρουσία της χάρης του Θεού, συνεπώς της αληθινής αγάπης. Ο άγιος υμνογράφος θα χαιρόταν ιδιαιτέρως αν ζούσε στις ημέρες μας, που και η ίδια η ιατρική επιστήμη επιβεβαιώνει στο επίπεδο του σώματος ό,τι συμβαίνει και στην ψυχή.

[ΦΩΤΗΣ]

Ο Όσιος Παίσιος Βελιτσκόφσκυ.ο αναζωογονητής του μοναχισμού σε Ρωσία και Ρουμανία


Γεννήθηκε το 1722 στην Πολτάβα της Ουκρανίας, ο κατά κόσμον Πέτρος, από πατέρα ιερέα και μητέρα πού αργότερα έγινε μοναχή. Δεκαπέντε ετών μετέβη στη μονή Λιοΰμπεσκ και κατόπιν στη Μεγάλη Λαύρα του Κιέβου. Πνευματικό οδηγό είχε τον ησυχαστή Βασίλειο, συγγραφέα και μεταφραστή νηπτικών έργων. Το 1742, ύστερα άπό διωγμούς Ουνιτών στην πατρίδα του, μετέβη στη Βλαχία και μόνασε εκεί επί τετραετία, λαμβάνοντας τ΄ όνομα Πλάτων.
Το 1746 αναχώρησε για το πολυπόθητο Άγιον Όρος.Ασκήθηκε στην Καψάλα, όπου εκάρη μοναχός άπό τον Γέροντα του Βασίλειο με τ΄ όνομα Παΐσιος. Το 1758 χειροτονήθηκε διάκονος και ιερεύς και απέκτησε δωδεκαμελή συνοδεία. Κατόπιν πήγε με τη συνοδεία του στο Κελλί του Προφήτου Ηλιού, το όποιο μετέτρεψε σε σκήτη, πού ανήκει στη μονή Παντοκράτορος.
Απέκτησε περί τους πενήντα καλούς μαθητές, για τους οποίους συνέταξε τυπικό κατά την αγιορείτικη τάξη, και άρχισε τις μεταφράσεις των Πατέρων της Εκκλησίας στα σλαβικά, όπως Ισαάκ του Σύρου και Γρηγορίου του Σιναΐτου, διδάσκοντας σε όλους την ευχή του Ιησού.
Το τελευταίο εξάμηνο της αγιορείτικης ζωής του το διήλθε στην Ιερά μονή Σίμωνος Πέτρας (1762). Μετά άπό δεκαεπτά χρόνων παραμονή στον ιερό Άθωνα, ο όσιος Παΐσιος επέστρεψε το 1763 στη Μολδαβία παίρνοντας μαζί του αρκετούς μοναχούς.
Εγκαταστάθηκε στη μονή Δραγκομίρνα και απέκτησε πολλούς μαθητές Ρώσους, Ρουμάνους και Βουλγάρους. Τους δίδασκε καθημερινά στη γλώσσα τους να τηρούν πενία, υπακοή, ταπεινοφροσύνη, σιωπή και να εντρυφούν στη μελέτη των νηπτικών πατέρων.
Έγινε ηγούμενος της αρχαίας μονής του Νεάμτς, την οποία κατέστησε σπουδαίο πνευματικό κέντρο, με τις μεταφράσεις Ελλήνων Πατέρων και ασκητών και τη ζωή της ευχής του Ιησού. Αξιοσημείωτη είναι ή μετάφραση της Φιλοκαλίας (1793).
Τη φήμη του αγίου Γέροντος Παϊσίου ακούγοντας ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης θέλησε να γίνει μαθητής του, μα εμποδίσθηκε από διάφορες συμπτώσεις κι επέστρεψε στο Άγιον Όρος.
Στη μονή Νεάμτς ανεπαύθη ειρηνικά στις 15 Νοεμβρίου 1794 ο μεγάλος στάρετς, για το έργο του οποίου μιλούν πολλοί με δικαιολογημένο θαυμασμό. Υπήρξε αναζωογονητής του μοναχισμού στη Ρουμανία και τη Ρωσία. Οι πολυάριθμοι και αξιόλογοι μαθητές του έγιναν, μετά την κοίμηση του, κήρυκες των διδαχών του. Οι μονές Δραγομίρνα, Σέκου και Νεάμτς ήταν τα κέντρα της λαμπρής ασκητικοφιλολογικής κινήσεως κατά τον 18ο και 19ο αιώνα, όπου οι μαθητές του, με τη νηπτική τους εργασία και τ΄ ανεπτυγμένα φιλολογικά τους κριτήρια, μόχθησαν για την πνευματική ανύψωση της Μολδαβίας. Το πνεύμα των ιεροπρεπών Κολλυβάδων μετέφερε ο όσιος Παΐσιος στα Βαλκάνια και τη Ρωσία. Τιμάται ιδιαίτερα από τους Ρώσους και τους Ρουμάνους. Η επίσημη αναγνώριση της αγιότητας του έγινε από το Πατριαρχείο Μόσχας το 1988 και από το Πατριαρχείο Ρουμανίας το 1992.Την πρώτη βιογραφία του έγραψε το 1817 ο μαθητής του μοναχός Μητροφάνης, πού στηρίχθηκε στην αυτοβιογραφία του οσίου Παϊσίου και στις προσωπικές αναμνήσεις του. Ακολούθησαν αρκετές άλλες, πού κυκλοφόρησαν ευρύτατα στα ρουμανικά και ρωσικά και μεταφράσθηκαν στα ελληνικά.
Η μνήμη του τιμάται στις 15 Νοεμβρίου.
Πηγή: Μοναχού Μωϋσέως Αγιορείτου, Άγιοι Αγίου Όρους Εκδόσεις Μυγδονία, Θεσσαλονίκη, 2007/πηγή

Όραμα του Οσίου Παισίου Βελιτσκόφσκυ
… Ο π. Αθανάσιος µιλούσε για τον στάρετς Παίσιο Βελιτσκόφσκυ µε δέος και σεβασµό και
διηγόταν τα ακόλουθα για να δείξει το ύψος των πνευµατικών του αναβάσεων…

Κάποτε καθόταν στο καλύβι του και προσευχόταν. Ξαφνικά είδε (σαν σε έκσταση, όπως συνήθως
αποκαλύπτεται σε τέτοιους ανθρώπους) πλήθος δαιµόνων να κυκλώνουν ένα είδος θυσιαστηρίου και σε

λίγο άλλους δαίµονες να συνοδεύουν τον σατανά µε δαιµονική επισηµότητα. Ο σατανάς κάθισε πάνω
στο θυσιαστήριο και δεχόταν τους δαίµονες που ερχότανε ένας – ένας µε τις αναφορές τους και

απαντούσαν στις ερωτήσεις του.
-Εσύ που ήσουν; Ρώτησε ο σατανάς τον πρώτο δαίµονα. Ήµουν στο καλύβι ενός µοναχού, που
ζει στην ησυχία έξω από το µοναστήρι, µα δεν µπορούσα να τον πλησιάσω, γιατί όσες φορές δοκίµασα

εκείνος έπεφτε κατά γης, φυσικά έκανε µετάνοιες και προσευχές, και ήταν καλυµµένος ολόκληρος µε µια
φωτιά που µε έκαιγε, και για αυτό µου ήταν τελείως αδύνατο να φτάσω κοντά του. Ο σατανάς τότε
διέταξε να τον δείρουν όπως και τους άλλους που δεν τα κατάφεραν στις δαιµονικές επιδιώξεις τους. Κι
ήταν όλοι αυτοί 5-6 δαίµονες. Μετά ο σατανάς άρχισε να γρυλίζει και να λέει:
Ω! π ό σ ο µε ε ν ο χ λ ο ύ ν α υ τ ά τ α π α λ ι ό χ α ρ τ α! ! (εννοούσε τα πατερικά βιβλία σε µεταφράσεις
του π. Παϊσίου). Θάρθει καιρός όµως που όλα θα υποταχθούν στην θέληση µου, και αυτά τα βιβλία θα
εξαφανιστούν. Και η εποχή αυτή, πρόσθεσε ο γέρων Αθανάσιος ήρθε.

Η περίφηµη βιβλιοθήκη της µονής Νεάμτς κατακάηκε και τα λίγα βιβλία για την νοερή προσευχή
που γλύτωσαν από την καταστροφή έχουν µείνει στ` αζήτητα, κανείς πια δεν ενδιαφέρεται γι` αυτά...

Ο γέροντας Αθανάσιος συνέχισε: Πρέπει να διαβάζουμε διαρκώς Π Α Τ Ε Ρ Ι Κ Α Β Ι Β Λ Ι Α. Όλοι οι
άγιοι πατέρες διάβαζαν πολύ, διάβαζαν ως ότου να λάβουν το χάρισµα της προσευχής. Τον

Οκτώβριο του 1873 ο Αθανάσιος αρρώστησε και στις 23 του µηνός πέθανε και κηδεύτηκε στο κοινό
κοιµητήριο.

Πηγή-Οσιος Παίσιος Βελιτσκόφσκυ-Εκδ.Πέτρου Μπότση

[dora]